Биологиядан презентация та?ырыбы. Басс?йексіздер тип тарма?ы

ЖЕЛІЛІЛЕР ТИПІ Денесі қуысты (целом), үш қабатты, екіжақты симметриялы. Арқа жағында ішкі қаңқаның қызметін атқаратын желісі болғандықтан, олар ЖЕЛІЛІЛЕР деп аталады. Олардың 40 - 45 мыңдай түрлері бар. Желілілер құрлықта, топырақта, суда, ағаш басында мекендейді. ЖЕЛІЛІЛЕРГЕ ҚОСМЕКЕНДІЛЕР БАЛЫҚТАР ҚҰСТАР СҮТҚОРЕКТІЛЕР ЖОРҒАЛАУШЫЛАР АСЦИДИЯ ҚАНДАУЫРША ЖЕЛІЛІЛЕРГЕ ТӘН БЕЛГІЛЕР Арқа жағында серпімді әрі тығыз арқа желісі болады; Желінің үстіңгі жағында ұзынынан орналасқан жүйке түтігі бар; Жұтқыншақтың екі бүйірінде көптеген желбезек саңылаулары орналасқан; Қан тарату жүйесі – тұйық; Жүрегі кеуде қуысының төменгі жағына орналасқан; ЖЕЛІЛЕРДІҢ ҮШ ТИП ТАРМАҒЫ БАССҮЙЕКСІЗДЕР ОМЫРТҚАЛЫЛАР ҚАБЫҚТЫЛАР Қандауыршаның ішкі құрылысы: 1 – ауыз айналасындағы қармалауыштар; 2 – желбезек саңылаулары бар жұтқыншақ; 3 – желі; 4 – жүйке түтігі; 5 – бауыр өскіні; 6 – жыныс бездері; 7 – ішек; 8 – аналь тесігі. Құйрық жүзбеқанатының пішіні медицина құралы – қандауырға ұқсас болғандықтан, ол қандауырша д.а. Тән белгілер:Омыртқасы жоқ желілі жануар;Желі, жүйке түтігі, желбезек саңылаулары өмір бойы сақталады; Дене тұрқы 5 – 8 см;Арқа жүзбеқанаты тұтас әрі жіңішке;Ауыз алды қуысының айналасында көптеген қармалауыштар орналасқан; ТЕРІ ҚАБАТЫ СЫРТҚЫ ҚАБАТЫ – ЭПИДЕРМИС (ГРЕКШЕ “ЭПИ” – СЫРТҚЫ, “ДЕРМА” – ТЕРІ, ЯҒНИ СЫРТҚЫ ТЕРІ ҚАБАТЫ ДЕГЕН ҰҒЫМДЫ БІЛДІРЕДІ). ІШКІ ҚАБАТЫ – НАҒЫЗ ТЕРІ ДЕП АТАЛАДЫ.ЕРЕКШЕЛІГІ: ТЕРІСІНІҢ СЫРТЫНДА ЖҰҚА СІРҚАБЫҚТЫҢ (КУТИКУЛАНЫҢ) БОЛУЫ. АСҚОРЫТУ ЖҮЙЕСІ Дара жынысты;Жүрегі болмайды, оның қызметін құрсақ қолқа қантамыры атқарады; Қаны – түссіз; Желбезек саңылаулары бар жұтқыншақ болады;Жұтқыншағының маңында көптеген зәршығару түтікшелері орналасқан; Ұсақ жыныс бездері жұтқыншақ маңында орналасады;Жүйке түтігінің әр жерінде жарық сезгіш жасушалар шоғырланған; Сырттай ұрықтанады; Қандауыршаның ішкі құрылысы: ҚАБЫҚТЫЛАР ТИП ТАРМАҒЫ. АСЦИДИЯ. ЖЕЛІСІ ДЕРНӘСІЛ КЕЗІНДЕ ҒАНА БОЛАТЫН, СОҢҒЫ АУЫЗДЫ, ҚАЛЫҢ ТЫҒЫЗ ҚАБЫҚПЕН ҚАПТАЛҒАН ШАЛАЖЕЛІЛІ ЖАНУАРЛАРДЫҢ БІРІ – АСЦИДИЯ. АСЦИДИЯҒА ТӘН БЕЛГІЛЕР ҚОСЖЫНЫСТЫ;ДЕНЕСІ КҮБІ ПІШІНДЕС ТЕГІС, БҰДЫРЛЫ;ТҰРҚЫ – 1 ММ – ДЕН, 30 СМ ДЕЙІН; ЖҮЙКЕ ТҮЙІНДЕРІ БАР;ЗӘРШЫҒАРУ МҮШЕСІ ЖОҚ; ҚАНТАРАТУ ЖҮЙЕСІ – АШЫҚ ЖҮЙЕЛІ; АУЫЗ СИФОНЫ↓ЖҰТҚЫНШАҚ↓ҚАРЫН ↓ІШЕК ↓КЛОАКАЛЫҚ ТҮТІК АСҚОРЫТУ ЖҮЙЕСІ ІШЕКТЫНЫСТЫЛАР КЛАСЫ - БАЛАНОГЛОСС ШАЛАЖЕЛІЛІЛЕР;ДЕНЕСІ: ЕТТҰМСЫҚТЫ БАС, ЖАҒА, ТҰЛҒА; ЖЕЛБЕЗЕК АРҚЫЛЫ ТЫНЫС АЛАДЫ;ҚАНТАРАТУ ЖҮЙЕСІ - АШЫҚ;СЕЗІМ МҮШЕЛЕРІ ЖОҚ; Деңгейлік тапсырмалармен жұмыс. А – деңгей.Желі (хорда) қандай қызмет атқарады? 2. Неліктен тип желілілер деп аталған? 3. Желілілер қандай тип тармақтарға бөлінген? В – деңгей.Қандай желілілерде желі мен жүйке түтігі өмір бойы сақталады? 2. Қандауыршаның тері жабынының құрылыс ерекшеліктерін атаңдар. 3. Қандауыршаның қанайналым жүйесінің қандай ерекшелігі бар? С – деңгей.Қандауыршаның асқорыту жүйесінің құрылысы қандай? 2. Қандауырша қалай көбейеді? 3 Желілі жануарларға тән белгілерді атаңдар. ҰБТ – минуты. Желілер. Желбезек саңылаулары. Қабықтылар. Омыртқалалар. Эпидермис. Желі. Жүйке түтігі. Бассүйексіздер. Сірқабық. Нағыз тері. Желілердің өзіне тән белгілері Желілердің жәндіктермен ұқсас белгілері Дененің соңғы қуысы болады.Желісі бар. Қантарату жүйесі – тұйық. Көптеген желбезек саңылаулары бар. Денесі үш қабаттан тұрады. Денесі екіжақты симметриялы. Жүйке түтігі бар. Желілі жануарлардың өздеріңе таныс омыртқасыз жануарлармен ұқсас және айырмашылық белгілерінің санын тұсына жазып көрсетіңдер.