Мемлекет туралы негізгі т?сініктер

§ 1. Мемлекет туралы негізгі түсініктер Мақсаты: Осы тақырып бойынша мемлекет туралы негізгі түсініктер мен құбылыстар туралы қарастыра отыра, мемлекеттің пайда болуы мен мемлекеттік құрылыс нысанына және мемлекет пен қоғам арасындағы өзара қарым – қатынас ерекшеліктерін түсіндіріп, студенттерге Қазақстан мемлекеті бір тұтас, демократиялық, зайырлы, құқықтық, тәуелсіз мемлекет екендігіне сипаттама беру. Жоспары:Мемлекеттің ұғымы және оның мәні.Мемлекеттің нысандары, функциялары механизмі.Мемлекеттік орган анықтамасы мен түсінігі. Мемлекет дегенімізБелгiлi бiр аумақ шеңберiнде халықты өз ырқына көндiрiп отыратын, бүкiл қоғам атынан iшкi және сыртқы саясатты жүзеге асыратын, барлық халыққа мiндеттi заңдар мен ереже-қағидаларды шығарып қабылдайтын, халықтан салық жинайтын ерекше құқылы саяси ұйым. Мемлекет пен құқықтың шығу себептері:Мал шаруашылығынан егіншіліктің бөлінуі; Еңбектің ірі қоғамдық бөлінісі; Алып – сатарлардың пайда болуы. Құқықтық мемлекеттiң негізгі сипаттары:Заңның үстемдiк етуi.Мемлекеттiк билiктiң бөлiнуi.Тұлға мен мемлекеттiң өзара жауаптылығы.Азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының шын мәндiлiгi, олардың құқықтық және әлеуметтiк қорғалатындығы.Саяси және идеологиялық плюрализмнiң болуы. Азаматтық қоғамның қалыптасуы. Iшкi заңдардың көпшiлiк таныған халықаралық құқықтық нормалар мен принциптерiне сәйкес келуi. Мемлекеттiң және құқықтың пайда болуы туралы теориялар:Теологиялық теория – мемлекет пен құқық Алланың әмiрiмен қалыптасып, дамып келедi деп түсiндiредi.Табиғи теория (органикалық) - бұл теорияны жақтаушылар-дың пайымдауынша, мемлекеттi, құқықты ешкiм ойлап тапқан жоқ, олар адамның өзi сияқты табиғаттан бастау алып, әдiлеттiлiкке негiзделген абсолюттiк ұғымдар деп атайды. Тарихи теория – осы теорияны ұстанғандар мемлекет пен құқық тарихтан бастау алып, тарихпен бiрге жетiлдi дейдi.Патриархалдық теория - мемлекет адамдардың отбасы тәжрибесiнен қалыптасқан азаматтардың саналы түрде өздерiнiң мүдде-мақсаттарын iске асыру үшiн бiрiккен одақ деп түсiндiредi. Материалистік теория – мемлекет пен құқықтың пайда болуын экономикалық тұрғыдан түсіндіреді. Мемлекеттің нысаныБасқару нысаны Саяси режимМемлекеттiк құрылым нысаны .Басқару нысаныМОНАРХИяОның жоғарғы, орталық және жергiлiктi органдарының құрылу жолдары, олардың қарым – қатынасының прин-циптері және оларды сайлау-дың түрлері мен ерекшелік -тері жатады. Монархияда жоғарғы билiк бiр адамның қолында боладыжәне бұл билiк мұрагерлiкпен берiледi. Мысалы, оған жататындар Англия, Бельгия, Норвегия, Швеция, Жапония және Дания елдері.Егер мемлекетте жоғарғы және төменгі органдардың бәрі сайлаумен белгілі мерзімге құрылатын болса, осындай мемлекеттік басқару нысаны Республика деп аталады. Республикалық басқаруда мемлекет басшысы сайланады.РЕСПУЛИКа МОНАРХИЯШЕКСІЗ ШЕКТЕЛГЕНМонархтың билігін басқа мемлекеттік орган шектемейді, биліктің бәрі өз қолында. Мысалы: Египет, Жапония т.б жатады.Монарх билігі басқа бір органмен немесе заңмен шектеледі. Мысалы: Үндістан жатады. РЕСПУБЛИКАПрезиденттікПарламенттікТікелей халық сайлайды және президент мемлекет басшысы бола отырып үкіметті тағайындайды.Мемлекет билігінің жоғарғы органдар жүйесі парламенттің басымдылық принципіне негізделген. Саяси режим дегеніміз – мемлекеттік өкімет билігін жүзеге асыру әдістерінің жиынтығы.Демокра-тиялық Антидемо-кратиялық Саяси режимнің түрлері ДЕМОКРАТИЯЛЫҚ- әртүрлі партия бірлестік, қозғалыстар, Конституция шеңберінен шықпай, еркін бостандықта қызмет атқарады.ЛИБЕРАЛДЫҚШЫН АНТИДЕМОКРАТИЯЛЫҚ-Қоғамда жаппай қуғын – сүргін, заңсыздықтар орын алып, демократиялық құқықтар мен бостандықтар болмайдыТоталитарлық – бір ғана саяси партия мемлекетте өз билігін жүргізеді. Авторитарлық – мемлекетте нақты билеушінің шексіз билігімен көрінеді. Фашистік – қоғамда жеке адамға табыну мемлекет тарапынан қамтамасыз етеді. Мемлекеттің функциясының орындалуын қамтамасыз ететін – мемлекеттік аппарат пен органдар.нМемлекеттің функцияларыІшкіСыртқы Мемлекеттiң iшкi қызметтеріне:- экономикалық;- әлеуметтiк;- қаржы реттеу;- мәдениет бағытындағы;- экологиялық;- құқықтық тәртiптi реттеу жатады. Сыртқы қызметтеріне:- шет мемлекеттермен екi жақты пайдалы қарым-қатынастарды дамыту;- мемлекетаралық саяси ынтымақтастықты дамытып, жақсарту;- мәдени және ғылыми-техникалық ынтымақтастықты қалыптастыру;- дүниежүзiлiк ғаламдық мәселелердi реттеп, iске асыру;- мемлекеттiң қорғанысын, қауiпсiздiгiн қамтамасыз етудi және т. б. жатқызуға болады. Мемлекеттік органдар үш топқа бөлінеді:Өкілді органдар; Атқару органдар; Сот немесе құқық қорғау органдары; Парламент – заң шығару функциясын жүзеге асыратын Республиканың ең жоғарғы өкілді органы. Парламент тұрақты негізде жұмыс істейтін екі палатадан: СенатМәжіліс Бекіту сұрақтары ? Үйге тапсырма: Түсінгенін айту. Мемлекеттік билік органдары ? Мемлекеттік атқару органдары ? Назарларыңызға рахмет !!!