Тірек ?имыл ж?йесі

Тірек-қимыл жүйесіне (аппаратына) қаңқа мен бұлшықеттер жатады. Бір-бірімен дәнекер ұлпалар (шеміршек пен сүйек) арқылы байланысқан сүйектер қаңқа түзеді. Қаңқа (скелет) ағзаның тірегі, ал оның бұлшықеттері қимыл-қозғалысты қамтамасыз етеді. Тірек – қимыл жүйесінің маңызы Қорғаныштық(Ми-бассүйек) Қимыл-қозғалыс Зат алмасу(Са, Р) Тірекболады Қан түзілу(сүйек кемігі) Энергетикалық(хим – механ) Пішін беріп,Пішінің сақтайды Бассүйек Тұлға жамбас Аяқ сүйектері Қолсүйектері Бас қаңқасы Омыртқа жотасы (33-34 омыртқадан тұрады) Мойын бөлімі(7 омыртқа) Арқа бөлімі(12 омыртқа) Бел бөлімі(5 омыртқа) Сегізкөз бөлімі (5) Құйымшақ бөлімі (4-5) 1 – денесі; 2 – доғасы; 3 – буындық қанаттары; 4 – арқа қанаты; 5 – бүйір қанаттары; 6 –омыртқа тесігі. 1 – қабырғалардың шеміршекті шеттері; 2 – қабырғалар; 3 – төссүйек; 4 – омыртқа жотасы 1–мықын; 2–шат; 3–шонданай; 4– сегізкөз Иық белдеуі және қол сүйектері: 1 – бұғана; 2 – жауырын; 3 – тоқпан жілік; 4 – шынтақ сүйек; 5 – кәрі жілік; 6 – білезік сүйектері; 7 – алақан сүйектері; 8 – саусақ сүйектері 1–жамбас сүйегі; 2–ортан жілік; 3–асықты жілік; 4–шыбық (садақ) сүйек; 5–өкше сүйек; 6–толарсақ сүйектері; 7–табан сүйектері;8–башпай сүйектері Аяқ сүйектері Сүйек пішіні мен мөлшері Ұзын сүйектер(түтікті сүйектер) Қысқа сүйектер Жалпақ сүйектер қозғалмайтын Жартылай қозғалатын қозғалатын Сүйектің құрамы Сүйектің құрамында 50% су, 12,5% нәруыз тектес органикалық зат оссеин (жұмсақ, серпінді органикалық зат) 21,8% минералды заттар (кальций фосфаты), 15,7% май болады. Оссеин заты сүйекке серпінді, иілгіштік қасиет береді. Жасына қарай омыртқа жотасының өзгеруі 20 жас 30 жас 40 жас 50 жас 60 жас Буынның шығуы А) ашық сынықБ) жабық сынық А Б Сүйек сынғанда және буын шыққанда, байламдар созылғанда көрсетілетін алғашқы көмек ОМЫРТҚА ЖОТАСЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫ Омыртқа қисайғанда көмек Жалпақтабандылық