Презентация химия п?нінен та?ырыбы Химия т?рмыста ж?не медицинада
Химия-биология пәнінің мұғалімі Сәрсен Алтынай Жетекқызы Сабақтың тақырыбы «Химия тұрмыста және медицинада»Сабақтың мақсаты:а) Білімділік. XXI ғасыр-химия ғасыры. Күнделікті тұрмыста және медицинада қолданылатын химиялық заттар, олардың пайдасы мен зияны, химиялық элементтердің адам ағзасында атқаратын рөлі туралы, жас ерекшеліктеріне қарай нақты түсінік қалыптастыру.ә) Дамытушылығы. Химия ғылымына деген дүниетанымдық, диалектикалық көзқарастар қалыптастыру. Ғылыми түсініктерін молайту. Жеке бас гигиенасын сақтау күнделікті тұрмыста және медицинада қолданылатын химиялық қоспалардың адам денсаулығына зияны мен пайдасы туралы түсіндіру- студенттермен пікір алмасу.Б) Тәрбиелілік. Студент -жеке тұлға. Студенттердің өз ойын, пікірін еркін айтуға тәрбиелеу.Көрнекілігі: слайдтар, Химиялық құрал-жабдықтар, Д.И.Менделеев кестесі.Кештің жоспары:1.Кіріспе сөз2. Таныстыру бөлімі3. Викториналық сұрақтар4. Ғажайып алаң 5. Химия сиқырлары (қызықты тәжірибелер)6. Сөз жұмбақ шешу «Қаныштың монологы»7. Дәріханаға саяхат8.Қоштасу бөлімі ән «Атамекен»9.Қорытындылау Екі жүрек бір тілек Химиялық білім жалпы адамзаттың құндылықтарға, дүниежүзілік экономикалық білім жетістіктеріне ынта қойған. Егеменді Қазақстан Республикасының дамуына белсене қатысатын, өзін - өзі жетілдіріп отыруға ұмтылатын, жауапкершілік сезімі бар жас адамның жеке басын қалыптастыруға айтарлықтай үлес қосуға міндетті. Тәуелсіз мемлекетіміздің келешегі өркениетке жету жолындағы бәсекелестікте өз бетінше өмір сүре алатын шығармашыл жастардың қолында. І. Бөлімі: химия таңбаларымен таныстыру.Қолға алып, химияның әліппесін,Қызығып қарай бердім әріптерін,Біз үшін жұмбақ болған бұл кітаптың,Ұзтазым ашып берді бізге кілтін.Химия әліппесіндегі 118 химиялық таңбаның бүгін сегізі өз сырларын ашады. II. Бөлім:Ғажайып кәрсе химия,Тұңғиық сыры әр алуан.Жоғалып бір зат зым-зияЖаңадан бірі жаралған Викториналар І топ 1.Адам ағзасында қай элемент жетіспеушілігінен тіс жегі ауруынаұшырайды? Фосфор2.Алғаш рет химиялық қару ретінде қолданылған зат? Хлор СІ23.Ең жоғары электротерістілік мәнге ие болатын галоген: Фтор 4.«Бром» атауының мағынасы—— Сасық5.Крахмалды бояуға болатын зат.Йод6. Құрамында қызыл фосфоры бар, тұрмыста өте қажет затСіріңке7.Жалынды көк түске бояйтын метал?Калий8. Ауада жанатын металл?Магний9.Сары түсті металл?Алтын10.Темірді тот басуда қорғайтын металл?Мырыш Викториналар ІІ топ 1.Сүйек пен тісте кездесетін металл Ca2.Үйлеріңде бар тамаққа қажетті зат NaCL3.Терінің қышыма ауруына қарсы жасалатын майдың құрамының басым бөлігін құрайтын химиялықэлемент S4.5 ℅ спирттік ерітіндісі қан тоқтатуға қолданылатын элемент I25.Пластикалық хирургияда сынған сүйектерді бекітуге және адам бас сүйегіндегі саңылаулардыжабуға қолданылатын элементтер Ti , Ta6.Химияның ең маңызды элементі және Жер бетіндегі көптеген тірі ағзалардың тыныс алуынқамтамасыз ететін элементO27.Ауатамыр демікпесімен ауырған адамдарға тыныс алуға пайдаланылатын элементHe8.Медицинада ұйқы келтіретін, ауруды басатын препараттар алатын элементRb9.Қан аздығы ауруын тудыратын элемент . Fe10. Есінен танған адамға алғашқы көмек ретінде қолданылатын сұйықтықНашатыр спирті ІІІ. «Ғажайып алаң» ойыны физика биология химия география медицина Қазақ тілі Логикалық есеп физика биология химия география медицина Қазақ тілі Логикалық есеп физика биология химия география алгебра Қазақ тілі Логикалық есеп физика биология химия география медицина Қазақ тілі Логикалық есеп физика биология химия география медицина Қазақ тілі Логикалық есеп физика биология химия география медицина Қазақ тілі Логикалық есеп физика биология химия география медицина Қазақ тілі Логикалық есеп Йод тапшылығынан болатын ауру Зоб (жемсау) Табиғатта көп тараған галогенді қосылыстар Сильвинит, бишофит, карналлит Хлордың физикалық қасиеттін сипаттап бер Сарғылт жасыл түсті, тұңшықтырғыш өткір иісті улы газ. 5% спирттік ерітіндісі қан тоқтатуға қолданылады? Иод 30 г тұзды 170 г суға еріткенде түзілетін ертіндегі тұздың үлесң (%)болады 15 % Мен Ақбаймын, Қарабай және Қазбек деген сыңарларым бар. Үшеуміз егіз болғанымызбен, түрімізде мінезіміз де әр түрлі. Менің мінезім нашар, тез тұтанып шыға келемін,қызбамын. Өзім улы заттар қоймасында жұмыс істеймін? Екі ағам маған қарағанда момындау. Қарабай әскери адам, түтінін бұрқыратып темекі шегеді де жүреді.Қазбек сіріңке зауытының директоры. Мен және ағаларым кімдер? Ақ,қара, қызыл фосфор ЖұмбақГазбын өткір иістіСалмағым ауыр ауаданӨткен талай соғыстаТұншыққан менен көп адам Хлор IV кезең. Қызықты тәжірибе жасау.1топ. Зат құрамындағы крахмалды анықтауҚажетті құралдар: 1г ұн, ас қасық (45 мл), табақша, йод,табақшаға ұнды салып, үш ас қасық су құйып араластырыңыз, 3 - 4 тамшы йод тамызыңыз.Нәтиже: йод пен крахмал бірігіп көк - күлгін түс береді.Неліктен: крахмалдың молекуласы - өте үлкен. Ол сыртынатармақшалар бағытталған, ұзын бұратылған спиральға ұқсайды,бұл спиральда йод ұсталынатындықтан крахмал көк – күлгінтүске боялады.2-топ. Асқын тотықтың өзгеруіКартоп көмегімен сутегі асқын тотығын суға және оттегінеыдырату.Қажетті құралдар: асқын тотық, картоп, қағаз, стақан, стақандыорталап асқын тотығымен толтырыңыз, стақанға шикі картопкесіндісін салыңыз, не болатынын байқаңыз.Нәтиже: газ көпіршіктері бөлінеді.Неліктен: картоп құрамында каталаза атты фермент бар.Ферменттер клеткалар да болады. Олардың функциясы – ірі тағамзаттарының кішірек, жеңіл сіңірілетін заттарға айналуын тездету.Картоп клеткасындағы каталаза сутегінің асқын тотығын су меноттегіне тез айырады. V. БөлімХимияда болады көп ыдыстар,Тәжірибе жасалады жұмыстар.Сол ыдыстың атын атап берейік,Химияның кереметін сол ыдыстан көрейік Сөз жұмбақ шешу «Қаныштың монологы»Суретте көрсетілген зертханалық құрал-жабдықтардың аттарын сөз жұмбақтағы торкөздерге дұрыс тауып жазсаңыз. Қазақстандағы химия ғылымының өркендеуіне үлкен үлес қосқан ғалым Қаныш Сәтбаевқа арналған Ә.Тәжібаевтің өлеңінің атын оқи аласыз. Қаныштың монологы СӨЗЖҰМБАҚ СӨЗЖҰМБАҚ П Р Р К А С А Қ И А Б Л К З Н У Е С А Ж Е Ь Г Н Ы Ш Т Ы Ң М О Н О Л О Г Ы А Қ Ы С Қ Ы Ш З С Т Е Р Д З Ы Қ Р Ғ Ы Ш В А Т Т И А Н Қ Ы Т Ғ Н С І Е Р І К Р К А Т Т Е А Ж Ы Н Б И К А З Ү С І Н Ы Ш А Ш Т А Я Қ ДӘРІХАНАҒА ЭКСКУРСИЯ Дәріхана қызметкерлері туралы түсінік Провизор-аналитик. Бұл саланыңмамандары дәрілерге талдау жасайды.Бұл мамандар фармацевтикаИнститутында даярланады.Провизор-технолог. Бұл мамандаркейбір күрделі дәрілерді өздері жасайды.Бұл мамандар да фармацевтикаинститутында даярланады.Фармацевт. Жасалуы анағұрлым оңайдәрілерді жасайды әрі дәрілердісатумен айналысады. Бұл саланыңқызметкерлері орта арнаулы медицинаучилищелерінде даярланады. Дәріханақызметкерлерінің халыққа қызметету түрлері: дайын дәріні сату, кейбірдәрілерді жасау, оларды үйге (инвалид,қартгар) тарату және ағарту, насихаттаужүмыстары. Ерітінділер даярлау Көп қолданылатын ерітінділер тізімімен еріткіштер тізімі беріледі. ЕрітінділерКонценстрациясын есептеу үлгілеріжәнеоларды қолдану жолдары көрсетіледі.Даярланған ерітінділердің қолданужолдары, іздеп отырған ерітіндінітитрлеу, түрлі ерітінді, микстура даярлаужолдары адамға пайдаланылатынерітінділер 1 литр ерітіндідегі молярлыерітінділер болып келеді. Дәріханадасудағы ерітінділерден басқа даеріткіштер қолданылады. Атап айтсақ,фенолфталин ерітіндісін даярлауүшін этил спирті пайдаланылады.Фенолфталиннің спиртін ерітіндідегімассалық үлесі 1% етіп даярлайды.Мұндай ерітінділер титрлеу үшін қажет. Заттарды анализдеу әдісі Мұңда химиялық, физикалық химиялықанализдеу әдістері қолданылады. Олкездегі ұстанымдар (принцип) титрлеу,индикаторларды пайдалану болыптабылады. Дәріханадағы заттардыңсандық құрамын анықтау үшін көбінетитрлеу әдісі қолданылады. Бұл әдістіңмазмұны — ізделініп отырған заттардыңбарлық молекулалары іздеуші заттардыңмолекулаларымен толық алмасуреакциясына түсуі қажет. Толық алмасқан уақыты әрекеттесуші заттардыңРН ортасындағы түсінің өзгеруіменанықталады. Әрі қарай реакцияға түскензаттардың мөлшері бойынша іздепотырған заттың көлемін тауып алуғаболады. Дәріханада титрлеуден басқа РНметр, спектрофотометр, рефрактометр,Флюрометр аспаптары қолданылады. Өлшеу қызметі Дәріханада дәрі жасау барысында заттарды өте дәлдікпен өлшеу қажет.Дәріханада өлшеужұмыстары төртіншісанға дейінгі дәлдікпенжүргізіледі. АДВ-200Аналитикалықтаразылардың өлшеунормасы 260 грамға дейін. Ауытқудыңнормасы Ғ5% дейін ғанаболады. І топ Таныстыру Викториналар Ғажайып алаң Қызықты тәжірибе Сөз жұмбақ шешу Қорытынды ІІ топ Химиялық элементтердің адам ағзасындағы ролі туралы эссе жазу