Ерте Темір д?уіріндегі Орталы? ?аза?стан (6сынып)
Ерте темір дәуіріндегі Орталық Қазақстан6-сынып Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңіОқу құралын тексеріп түгелдеуОқушылар зейінін сабаққа аударуСынып оқушыларын 3топқа бөлу. ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:Сұрақ жауап.Сарматтар деген кімдер?Сарматтар туралы дерек қалдырған кімдер?Сарматтарда әлеуметтік-тұрмыстық теңсіздік болғанын неден көреміз?Әскери демократияның мәні неде?Сарматтардың зерттелген қорымдарын ата.Сармат ыдыстарында кейінгі қазақ ыдыстарымен ұқсастық бар ма?Сарматтардың шаруашылығы.Сарматтардың саны қанша болған?Парфияны жаулап алған кім,қашан?Дайлар деген кімдер?Сарматтардың әсемдік заттарын ата.Сарматтардың тұрмысы .Сарматтарда отырықшылық болған ба? «Бір айналым сөз» стратегиясы.Ғұндар туралы не білесіңдер?Қаңлылар туралы не білесіңдер?Үйсіндер туралы не білесіңдер? ІІІ. Жаңа сабақты меңгерту.«Қызығушылықты ояту» кезеңі.Картамен жұмыс. Қазақстанның Солтүстігін,Оңтүстігін,Батысын,Шығысын көрсет.Орталық Қазақстанды табу. (б.з.б 8ғ-б.з 5ғ) мынау қай кезең? Наурыздың он үші Тақырып:Ерте темір дәуіріндегі Орталық Қазақстан Тақырып жоспары.Сарыарқа-ұлы далаСарыарқаның тұрғындары.Шаруашылығы. «Мағынаны ажырату» кезеңі. «Сарыарқа-ұлы дала» мұғалім түсіндірмесі. Сарыарқаны Шығыста Тарбағатай тау сілемдері, Батыста созылып жатқан Торғай үстірті қоршап тұр. Солтүстікке қарай Өлеңті, Сілеті, Есіл, Нұра, Құланөтпес өзендері ағып жатыр. Ал оңтүстікке қарай Аягөз, Қаратал, Жәмші, Мойынты, Сарысу, Cарыкеңгір, Қаракеңгір өзендері ағады. Олардың бәрі бір сағадан бастау алады. Сарыарқа — Қазақстанның ірі физикалық-географиялық және табиғи-тарихи аймақтың бірі. Сарыарқа – халықтық атау. Сарыарқаға Қарағанды, Ақмола облыстарының жері толықтай, Торғай, Семей аймағы Павлодар облысының біраз жері кіреді. Қарағанды облысының территориясы, негізінен, Сарыарқаның орта бөлігінде орналасқан. Сондықтан да жергілікті халық осы өңірді ежелден Сарыарқа, Арқа даласы деп атаған. Сарыарқа атауы «жер бетіндегі өсімдіктері күйгендіктен сарғайып жататын кең де үлкен жон, жалпақ үстірт, сансыз адырлы қырқа» ұғымын білдіреді. Деректермен жұмыс. 1-топқа.Жер бедері.Сарыарқа өлкесі негізінен мүжілген және тегістелген қыраттардан,ұсақ шоқылы аласа таулардан тұрады.Араларында үлкенді кішілі ойыстар,қазаншұңқырлар кездеседі.Ең биік тауы Қызыларай, одан солтүстікке қарай Қарқаралы,Кент,Баянауыл,Шыңғыстау таулары жатыр.Таулар арасында табиғаты сұлу көлдер бар.Олардың жағалаулары мен тау беткейлерінде қарағайлы орман өседі.2-топқа.Климаты. Сарыарқаның климаты құрғақ.Қысы суық.Суық күндері температура 400 С дейін төмендейді.Жазы құрғақ,ыстық шілдеде температура 350С дейін көтеріледі.Көкшетау,Қарқаралы,Баянауыл Қазақстанның ең көрікті жерлері,демалыс орындары,туристер көп келетін аудандар.Сарыарқаның таулары мен олардың баурайындағы көлдерде неше түрлі пішіндегі тас мүсіндер бар.Олар осы өлкенің сұлу табиғатына қосылып,таң қалдырады.3-топқа. Пайдалы қазбалары: Сарыарқа пайдалы қазбаларға бай өлке.Қарағанды мен Екібастұз көмір өндірудің ірі ошақтары болып табылады. Жезқазған,Қарсақпай,Атасу,Саяқ,Қоңырат кен орындары мыс, темір,марганец кендеріне бай.Жәйремде сирек металл өндіріледі.Осыларды қорытып, байыту мақсатында Қарағанды,Жезқазған,Балқаш,Теміртау қалаларында ірі металлургиялық комбинаттар жұмыс істейді. .
Мәтінмен жұмыс:1-топқа.Ерте темір дәуірінде Орталық Қазақстанды кімдер мекендеген.2- топқа. Сарыарқа тұрғындарының шаруашылығы.3- топқа.Көшпелілер қандай жұмыстар атқарған.
Ерте темір дәуіріндегі Сарыарқа тұрғындары Аргиппейлер Орталығында Исседондар Шығысында Аримаспылар Солтүстік батысында ІІІ. «Ой толғаныс» кезеңі.«Сәйкестендір» Сарыарқа төрінде Елордамыз Астана орналасқан.Астана - кемеміздің желкенісің,Қиалға сыймайтындай ертегісің.Алаштың аманатын арқалаған,Еңселі еліміздің ертеңісің. Бәйтерек Астана Назарларыңызға рахмет!Сау болыңыздар Үйге тапсырма.§25. Ерте темір дәуіріндегі Орталық Қазақстан. «Елімнің жүрегі Астана» сурет салып келу.