География п?нінен жоба ?орша?ан орта экологиясы (7сынып)
ЖобаҚоршаған орта экологиясы.ЭкологияОрындаған: Бегдилдаева Айша, Жетекшісі: Мукеева Д.Н. №17ЖББОМ КММ география пәнінің мұғалімі
АннотацияМақсаты : Тұрмыс қалдықтарының қоршаған ортаға әсері туралы ұғым қалыптастыру, қалдықтардың жойылуын зерттеу.Міндеттері: 1.Мәтінді жазу үшін шығармашылық қабілетін дамыту.2.Күніне, айына, жылына қанша тұрмыстық қалдықтар шығарылатын есептеу және бейнетасбаға түсіру.Зерттеу объектісіТұрмыс қалдықтарыЗерттеу нысаныболып қоқыс қалдығы табылады(қоғамдық орындардағы, пактерде, тұрғын үйлердегі)
Табиғатта өсімдік, жануар қалдықтары бактерия көмегімен шіріп, топыраққа тез енеді. Ал, пластиктен, полиэтиленнен, металдан жасалған заттар қанша жыл жатады «жерде»:Полиэтилен(күн көзінде) -3-5 жылҚағаз – 5-7 жылКартон – 10 жылЖүн, жүннен жасалған мата -30 жылКүйдірілмеген металдан жасалған банка – 70-80 жылШыны, полэтилен, пластик бөтелкесі(өзен, көлге немесе жерге көмілген) –мәңгі жатады.Сондықтан да орманға, тоғайға полиэтилен және пластик бөтелкені, консерві банкасын лақтырар алдында ойланыңыздар!
Қалдықтарды жіктеуТұтыну қалдықтарыӨнеркәсіп қалдықтарыҚатты тұрмыс қалдықтарыКүрделі тұрмыс техникасының тозған қалдығыТұрғын үйді жөндеуден кейінгі қалдықтар
Арнайы қалдықтардың зияндылығыАл осы арнайы қалдықтар әрқайсымыздың үйімізде кездеседі. Мысалы; сағат, фонарик, пульт батареясы, дәрі, косметика қалдықтары, тұрмыстағы тазалағыш химиясы, мерзімі өткен электротехника, электроника заттары бар. Онда сынап, кадмий, селен, мыс, қорғасын, германий сияқты ауыр металдар бар. Баланың жарық шығаратын ойыншықтары, түрлі-түсті қағаз, құрамында қорғасын бар.Мұндай қағазға тамақ орауға болмайды!
ПолигондарОбласта 213Эмиссия алғандар 21Қарағандыда 3Қарқаралы ауданында 9Темиртауда 1Саранда 1Балхашта 1Шахтинскде 1Приозерскде 1Абайда 1Жезказганда 1Қаражалда 1Нұра ауданында 1
Қарағанды облысында 137 тұрғылықты жерлерде 142 полигон салу керек, қатты қалдықтарды жоятын завод жоқ, ал салатын заводтың құны 31,7 млн евро
Зерттеу бөлімі{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}ҚалдықКім тастадыҚалдық түріСалмағыПолиэтилен пакетбалаполиэтилен10гПластик бөтелкебалапластик30гБір рет пайдалануға арналған қырынатын аспапәкепластмасса50гКөкөніс қалдықтарышешеКөкөніс қабықтары600гСүт қалбырышешеКонсерві қалбыры50гАйран пакетішешеқағаз20гАрнайы қалдықтарәке, шешеБатарея,косметика, дәрі қалдықтары400Барлығы 1110г
Бір айдағы тұрмыс қалдығы
1. Полиэтиленнің ыдырау уақыты қанша?{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}1-10 жыл10-30 жыл30-50 жылБілмеймін10754
{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}ҚатыстыСатып алатындарСатып алмайтындарАнда-санда сатып алушылар26101242.Қоршаған ортаға аз да болса зиян келтіретін өнім сатып аласыңдар ма?
3.Қандай қалам, фломастерлерді қолданасыңдар(бір реттік, көп реттік ) ?{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}қатыстыКөп реттікБір реттік261511
4.Қоқысты арнайы орынға төгесіңдер ме?{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}қатыстыАрнайы орынғаКөрінген жерге261016
5.Қоқысты қағаз, тамақ, шыны т.с.с бөлесіңдер ме?{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}қатыстыбөледібөлмейді261016
6 Ескі және керегі жоқ заттарды қайтадан пайдаланасыңдар ма?{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}қатыстыҚайтадан Ненаходят применение261511
ҚорытындыОсы тақырыпты зерттей отырып қалдықтардың адам ағзасына, қоршаған ортаға кері әсерін тигізетіні байқадым. Зерттеу барсында келесі қорытындыға келдім:Жиналған тұрмыстық қалдықтарды сұрыптап, түр-түрімен: шыны, пластик, қағаз т.б бөлу қажет;Қайта өңдеуге келетін қалдықтарды өндіретін заводтарға жіберу;Арнайы қалдықтарды санитарлық-эпидемиялық станцияның қатысуымен жою қажет;Тұрмыс қалдықтарын азйту үшін не істеуге болады?Біріншіден дүкеннен беталды зат алмау керек.Екіншіден, әр нәрсеге үнем керек, үнемдеп жұмсау крек.Үшіншіден, неғұрлым жан-жағыңды дер кезінде жинап отырсаң, соғұрлым қалдық азаядыТөртіншіден, тұрмыс қалдықтарынан үй жағдайында да әр түрлі зат жасауға болады, соны ескеру қажет;Бесіншіден, басқа адамның да қалдықтарды лақтыруға жол бермеу.Ол сенің Табиғат алдындағы борышың.