Физика п?нінен презентация Саба?ты? та?ырыбы Электр заряды. Электр зарядыны? са?талу за?ы. Кулон за?ы
Электродинамикафизиканың зарядталған денелер мен бөлшектердің арасындағы өзра әрекетті іске асыратын маерияның ерекше түрі – электр өрісінің заңдылықтарын және қасиеттерін зерттейтін бөлімі. 1. Заряды да, массасы да ең аз бөлшек.2. Электр тогының бағытын анықтайтын ережені тағайындаған .3. Жарықтың қысымын эксперимент арқылы өлшеген.4. Тармақталған электр тізбегіндегі ток қозғалысының жалпы теориясын құрды.5. Атомның планетарлық моделін көрсеткен ғалым.6. Электр зарядының сақталу заңын ашқан.7. Электр тізбегіндегі I, U, R арасындағы тәуелділік заңын ашқан.8. Электромагниттік өріс теориясын жасаған.9. Зарядтардың магниттік қасиетін зерттеген.10. Ежелгі грек философы – электрлік құбылыстарды алғаш аңғарған.11. Алғашқы ток көздерінің бағанын құрастырған.12. Электроскопты құрастырған.13. Электростатиканың негізгі заңын ашқан.14. Жануарлардың электрлік қасиетін ашты. Сабақтың тақырыбы:Электр заряды. Электрлену.Электр зарядының сақталу заңы. Кулон заңы. + + - + Ойлан Жұптас Бөліс І-топ. 1. Электр, электр заряды дегеніміз не? 2. Зарядтардың тегі, денелерді қалай зарядтаймыз? 3. Бір-біріне үйкелген денелердің электр зарядын тәжірибе жүзінде қалай байқауға болады? 4. Элементар заряд дегеніміз не? 5. Сандық мәні неге тең? ІІ-топ. 1. Денелерді электрлеудің әдістері. 2. Денелердің зарядталғанын анықтауға болатын құрал. 3. Электр зарядын бір денеден екінші денеге қалай беруге болады? 4. Тұйық жүйе деп қандай жүйені айтамыз? 5. Электр зарядының сақталу заңының тұжырымы. ІІІ-топ. 1. Электр заряды бар денелердің өзара әрекеттесу күшін анықтауға бола ма? 2. k – коэффицентінің мағынасы қандай? 3. Кулон заңы бойынша зарядтардың өзара әрекетін қалай түсінеміз? 4. SI жүйесінде заряд бірлігіне анықтама бер. 5. Ортаның салыстырмалы диэлектрлік өтімділігі және оның физикалық мағынасы қандай? Қосымша сұрақ: Суперпозиция қасиеті дегеніміз не? Шарль-Огюстен Кулон (Шарль-Огюстен Кулон – француз физигi және инженерi Ангулем қаласында (Франция) мемлекеттiк шенеунiк жанұясында дүниеге келген. Француз ғалымы Ш.Кулон 1785 жылы тәжірибе жүзінде вакуумдегі нүктелік зарядтардың өзара әсерлесу заңын ашқаннан кейін, 18 ғасырдың соңына қарай, электр құбылыстарын сандық жағынан зерттеу басталды. Өлшемдері өзара әрекеттесетін денелердің арақашықтығынан бірнеше кіші болатын денеде орналасқан зарядты нүктелік заряд деп атайды.Тәжірибелер зарядталған денелер арасындағы өзара әрекеттесуші күштері олардың геометриялық өлшемдеріне, денелердің пішіне мен олардың электрлену дәрежесіне байланысты екенін көрсетеді. Бірақ нүктелік зарядтар үшін денелер арасындағы өзара әрекеттесу күштері Кулонның қарапайым заңына бағынады. Өз тәжірибесінде Кулон жіңішке серпімді сымға ілінген және шыны цилиндр тәріздес ыдысқа орналастырылған, А шыны таяқшадан тұратын қондырғы-іиірмелі таразыны қолданды. Таяқшаның бір ұшына кішкентай а металл шар бекітілген, ал екінші ұшында оны теңгеріп тұратын жүк (қарсы салмақ) бар.Жіптің жоғарғы ұшы оның ширатылу бұрышын анықтауға арналған бөліктері бар шкалаға бекітілген (Г). Ыдыс тығынындағы саңылау арқылы дәл сондай басқа в сынақ шар енгізіледі. Егер шарларға оң заряд берсек, онда олар бір-бірімен өзара әрекеттеседі. Өзара әрекеттесуші күшінің шамасын жіптің ширатылу бұрышына қарап анықтауға болады. F=G Кулон күші Бүкіләлемдік тартылыс күші күші F Денелерді электрлеудің әдістері Кулон заңының орындалу шарттары Тест 1. Кулон тәжірибесінде нені пайдаландыА. электрометр В. динамометр С. иірілмелі таразы Д. электроскоп2. Екі нүктелік зарядталған дененің ара қашықтығын 2 есе арттырса олардың арасындағы өзара әрекеттесу күші қанша есе өзгередіА. 2есе кем В. 4есе кем С. 2есе артық Д. 4 есе артық3. Зарядтың өлшем бірлігіА. Кл В. Па С. Н Д. Дж4. К коэффиценттің мәніА. 9, 1*10 - 31 кг В. 1, 6*10 - 19 Кл С. 9*109 Н*м/Кл2 Д. 8, 82*10 - 31 м5. Зарядталған денелердің өзара әрекеттесу күші сан жағынанА. үлкен В. кіші С. тең Д. тең емес 6. Кулон заңы қай жылы ашылды.А. 1980ж В. 1785ж С. 1836ж Д. 1854ж7. ε0 - дың мәніА. 9*109 Н*м/Кл2 В. 8, 85*10 - 12 Кл/Н*м С. 9, 1*10 - 31 кг Д. 1, 6*10 - 19 Кл8. К - ның формуласыА. кх В. ρνg С. 1/4π ε0 ε Д. μN9. Теріс зарядталған бөлшекА.протон В. нейтрон С. электрон Д. электрометр10. Кулон күшінің формуласыА. Ғ=кх В. Ғ=ρνg С. F=mg Д. F=кq1 q2 /r2 § 8.1, 8.2 № 16 жаттығу 6.7