Ша?ын орталы?пен ата-ана байланысы
Мақсаты: Ата - аналардың өзара қарым - қатынасын жақсарту. Балабақша өмірімен таныстыру, тәрбиешімен дұрыс қарым - қатынаста болу. Психологиялық кеңес, ағарту жұмыстарын жүргізу. Тренинг ережесі:1. Сөзді бөлмеу2. Бір-біріне кедергі жасамау3. Бірігіп жұмыс жасау4. Күлімсіреу “Қашан бала ғылым-білімді махаббатпен көксерлік болса, сонда ғана оның аты Адам болады.” (А. Құнанбаев) Жас бала анадан туғанда екі түрлі мінезбен туады. Біреуі – ішсем, жесем, ұйықтасам деп тұрады. Біреуі білсем екен демелік. Не көрсе соған талпынып, “ол немене?”, “бұл немене?” деп, “ол неге үйтеді?”, “бұл неге бүйтеді?” деп, көзі көрген, құлағы естігеннің бәрін сұрап, тыныштық көрмейді. Мұның бәрі – білсем екен, көрсем екен, үйренсем екен дегені. (А.Құнанбаевтың жетінші қара сөзі) Тәрбие – күрделі үдеріс. «Тәрбие отбасынан басталады» деп халық даналығы бекер айтпаған. Саналы да, білімді болашағын қалыптастыру әрбір ата-ананың мерейлі міндеті, парасатты парызы. Еліміздің болашағының тізгінін ұстар тұлғаның бойына білімнің нәрін, тәрбиенің иісін сіңіруміз қажет. Ата-бабамыздан қалған ұлттық тәрбиемізге дақ түсірмеу үшін барлық қажетті жауапкершілікті ата-ана өзіне алғаны жөн, себебі бала ата-ананың өмірінің жалғасы. «Балам дейтін жұрт болмаса, жұртым дейтін бала қайдан болсын» деп өткен ғасырдың ұлы тұлғасы А.Байтұрсынұлы айтқандай, баланың болашағына толғанар ел, ойланар отбасы қалыптасса елдің болашағы зор болмақ. Ата-аналардың оқу мен тәрбие үдерісіндегі ынтымақтастық пен бірлескен жұмысы жан-жақты болса жемісті болады. Ұрпақ тәрбиесі ұлағатты болу үшін, отбасындағы ата-ана берген тәрбие балабақшада жалғасын тауып, кішкентай бүлдіршін сапалы азамат болып қалыптасу үшін балабақша, тәрбиеші жауапты зор міндетті атқарады. Ең бастысы – бала ата-ананың оның оқудағы жетістіктеріне қызығушылығын сезінуі керек. Кез келген бала үлгілі немесе үлгермейтін болсын, шапшаң немесе сылбыр болсын, ол өзін жақсы көру мен сыйлауды қалайды. Сондықтан бүгінгі тренингіміз ата-анамен баланың арасындағы қарым- қатынастарыңызды нығайту және шағын орталықтағы балалардың немен айналысып жатқаның, қай нәрсеге назарыңызды салу керек екеніне үшін ұйымдастырып тұрмыз. Мектепке дейінгі жастағы балалардын негізгі іс –әрекеті ойын, ойын арқылы балаға білім де, тәрбие де беріледі. Сондықтан сіздер де балалық шақтарыңызға оралып ойын ойнаңыздар. Шаттық шеңбері:Ата - аналарды қолымыздан ұстап, шаттық шеңберіне тұрғызу. Мен сіздермен кездескеніме өте қуаныштымын. Қане, бәріміз бір - біріміздің қолымыздан ұстап шеңбер құрайық. Осы дөңгелек шеңберді неге шаттық, жылулық шеңбері деп атаймыз? Қалай ойлайсыздар. Шеңберге тұрудың үлкен бір қасиеті бар. Шеңберіміз көктегі жылу беретін күн сияқты дөңгелек. Шеңберге тұрып, бір - бірімізді жақсы көре аламыз, жақсылық пен жылулығымызды сыйлай білуге үйренеміз. Міне, сондықтан бұл шеңберді жылулық, шаттық шеңбері деп атаймыз. Енді бәріміз жақсылық тілеп, шаттана қуанып, күлкімізді сыйлайық. Тренинг:Енді ата - аналар, «Табиғатсыз адамдардың күні жоқ, оны айтуға табиғаттың тілі жоқ» демекші адам табиғатпен тығыз байланысты табиғаттағы ең маңызды нәрсе ағаш, енді сол ағаштың несі болар едіңіз тамыры ма, әлде діңі ме, әлде жапырағы ма? Әркім өз қалауы бойынша тамыр, жапырақ, діңі болып бөлінеді.Ал енді ата - аналар тамырлар бір бөлек, жапырақтар бір бөлек, діндер бір бөлек отыруымыз керек. Сіздер не үшін тамыр тобын таңдадыңыздар, сіздер не үшін жапырақ таңдадыңыздар, сіздер не үшін діңін таңдадыңыздар соны тобыңызбен келісе отырып бір келісімге келіп, топтан бір адам шығып қорғайсыздар. (әр топтың сөзі тыңдалып, қошеметпен шапалақ ұрылып отырады).Сіздердің бұл таңдауларыңыз кездейсоқтық емес, психологиялық сәйкестік. Енді ата - аналар мына үлкен қағазға «тамыр тобы»- тамырды, «діңгек тобы»- діңгекті,»жапырақ тобы»- жапырақты саламыз.(Музыкалық сүйемел, қалам - қағаздар) Діңгекті таңдағандар берік, мықты біреуге тірек бола алатын адамдар. Жапырақ таңдағандар сұлулықты, әсемдікті, ұқыптылықты қалайтындар. Тамыр таңдағандар істің нәтижесіне мән беретін адамдар. «Көңіл-күй» түсі Бүгінгі көңіл-күйіңізді қандай түспен бейнелейсіз? Әр қатысушы өзінің көңіл-күйінің түсін таңдап алады. Қатысушылардың бүгінгі жиынға қандай көңіл-күймен келгендігін проектордан көрсету. Сары-өзін де, басқаны да қуантып жүретін адамдар. Көк-байсалдылық, қанағаттандылық белгісі, қонақжай адамдар Жасыл-жүрген ортасында белсенді адамдар Ақ-мейірімді адамдар Қызыл-алдына мақсат қойса жетпей тынбайтын жігерлі адамдар Қара-ішімдегіні тап деп отыратын тұйық мінезді адамдар. «Көңіл-күй» түсі Бүгінгі көңіл-күйіңізді қандай түспен бейнелейсіз? Әр қатысушы өзінің көңіл-күйінің түсін таңдап алады. Қатысушылардың бүгінгі жиынға қандай көңіл-күймен келгендігін проектордан көрсету. Сары-өзін де, басқаны да қуантып жүретін адамдар. Көк-байсалдылық, қанағаттандылық белгісі, қонақжай адамдар Жасыл-жүрген ортасында белсенді адамдар Ақ-мейірімді адамдар Қызыл-алдына мақсат қойса жетпей тынбайтын жігерлі адамдар Қара-ішімдегіні тап деп отыратын тұйық мінезді адамдар. «Жүрек жылуы» жаттығуыҚатысушыларға кішкене жүрекшелер таратылады.Тренингке қатысушы аналар....«Менің сен сияқты керемет анаға тілейтінім!». ..... деген ойды жалғастырулары керек. Бір-біріне деген жақсы лебіздерін білдіреді.«Тілек білдіру» тренингі. Мұнда бір - біріңізге тілек айтасыздар, яғни айту кезінде ол адамды құшақтап тұрып немесе басқалай да іс - қимылмен тілек білдіресіз.Талдау: - сізге тілек білдіргенде қалай сезіндіңіз?- сізге тілекті шынайы айтты ма?- сіз айтылған тілекті қалай қабыл алдыңыз? Ойын: «Кім екенін тап»Әрбір адам өзінің аты - жөнін көрсетпей, өз - өзіне психологиялық мінездеме жазады. Өзінің ұнамсыз қасиеттерін жазуы керек. Бұл мінездеме жазылған беттерді жетекші жинап, араластырады да, арасынан біреуін алып, дауыстап оқиды. Топ мүшелері мінездеменің иесін табу керек. Сіз қандай ата-анасыз?Бұл сұраққа жауапты кім білгісі келмейді? Осыған орай, балаңызбен қарым-қатынаста Сіз төмендегі фразалардың қайсысын жиі қолданатыныңызды белгілеңіз:1. Саған қанша рет қайталап айтамын. 2 ұпай2. Маған ақылыңды айта қойшы. 13. Мен сенсіз не істер едім! 14. Сонша кімге тартқансың! 25.Сенің достарың қандай тамаша адамдар! 16. Түу, кімге ұқсағансың! 27. Мен сенің кезіңде ... 28. Сен менің тірегім мен көмекшімсің ғой! 19. Сенің достарың өзі қандай адамдар ... 210.Сен тегі не ойлап жүрсің ?! 211. Сен менің ақылшымсың! 112.Ұлым, қызым. Сен қалай ойлайсың ... 113. Басқаның баласы бала сияқты да, ... 214. Сен қандай ойлап тапқышсың! 1Енді жалпы ұпайды санап, жауапты табыңыз, әрине,Сіздің қандай ата – ана екеніңізді Сізден артық ешкім білмейді. Бұл тек Сізге ой салуға ғана беріліп отыр. 7 – 8 - Сіз балаңыз екеуіңіз бір-біріңізді сөзсіз түсінуге ұмтыласыз. Ол Сізді жақсы сыйлайды. Сіздердің қатынастарыңыз тұлғаның қалыптасуына мүмкіндік береді.9 –10 ұпай – Сіз қарым-қатынаста бірқалыпты емессіз. Ол Сізді сыйлағанмен әрқашан Сізге сырын ашып айта бермейді. Оның дамуы кездейсоқ жағдайлар мен оқиғалардың ықпалына түсіп кетуі мүмкін.11 –14 ұпай – Сіздің балаңызбен қарым – қатынасыңызды өзгерту қажет. Сіз балаңызға аз сенім білдіресіз, қиын жағдайларда қолдаймыз. Оның оқшаулануына, балаңызбен конфликтілік (даулы) қатынасқа мүмкіндік береді. Ол тұлғаның өсуіне кедергі жасайды. «Ән айтайық» жаттығуыБалаларыңыз жақсы көретін әнді айтасыздар.Шығармашылық жұмыс Бала жаны гүлдену үшін не істеу керек?Топқа тапсырма: І топ. «Менің баламның жүрегі» Бұл жүрекке не керек? ІІ топ. Өмірде сіздер үшін не маңызды?ІІІ топ. Бала келешекте белгілі бір азамат болу үшін?Қағазға тапсырманы орындап, әр топ қорғайды. Сұрақ-жауап: «Мадақтау мен жазалау»Мақсаты: Ата-ананың балаға деген көңіл бөлуін байқау.Барысы: Қағазды екіге бөліп, бір жағына баланы мақтау кезінде қолданылатын сөздерді, ал екінші жағына, сөгіс жариялау кезінде қолданылатын сөздерді жазыңыз. Қай бөлікте сөздердің көп болғандығы жайында сараптама жасалып, ата-аналарға қорытынды жасау ұсынылады. Шығармашылық жұмыс: «Қол көмек»Нұсқау: Ақ параққа оң қолыңызды басып саласыз. Содан кейін «балаңызға қандай көмек бере аласыз?» деген сауалға жауап жазамыз. Ата - аналарға кеңес.1. Отбасындағы психологиялық ахуал, татулық пен тыныштық, жайдары қабақ, бейіл береке - оның барлық мүшелерінің ырысы ойға алған істерінің өрге басып, мақсаттарының жүзеге асуының кепілі.2. Бала - ата - анасының физиологиялық, психо - әлеуметтік көшірмесі. Ол бойындағы барлық нышандарды ата - анасынан тұқым қуалау арқылы алады. Ал дүниеге келіп, отбасындағы өмірлік ортаға түскенде ең алдымен, бала тұлғасының дамуына оның ата - анамен қарым - қатынасы әсер етеді.3. Жанұяда балаға орынсыз ұзақ әңгіме айтып, шұбалаңқы ақыл айта беру де пайдасыз.4. Бала ісіндегі кездейсоқ болған бір сәтсіздікті қазбалай бермей, ескерту жасаса жеткілікті.5. Балаға аса байыппен қарау керек, мейлі ол әлжуаз немесе дәрменсіз болсын, болашағынан үміт үзбеген жөн. Ұстаздарыңызға деген талап - тілектеріңізді «тамыр тобы»- тамырға, «діңгек тобы» - діңгекке, «жапырақ тобы» - жапыраққа жазыңыздар.Осы ағаштың тамыры – ата - ана, діңгегі - тәрбиеші, жапырағы – балаларымыз. Егер тамырдан нәр алып, діңгегі мықты болып, бұтағы жапырағын жайса ағашымыз жемісін береді.Енді мына себеттен алмаларды алып, өз балаларыңызға тілек жазып, ағаштың жемісін іліп, балаларыңыздың қызығын көрейік.(музыкалық сүйемелдеу, тілек жазу) Ата - аналар алтын уақыттарыңызды бөліп келгендеріңізге көп рахметімді айта отырып, отбасыларыңызға бақыт нұры шашыла берсін