?лем елдері: ?ытай ж?не П?кістан

ЖОСПАРЫ:1. АСТАНАСЫ2. ХАЛЫҚ САНЫ3. ЖЕР КӨЛЕМІ4. ҚАЙ ЖЕРДЕ ОРНАЛАСҚАН5. ТІЛІ6. ВАЛЮТАСЫ7. ЭКОНОМИКАСЫ ҚЫТАЙ ХАЛЫҚ РЕСПУБЛИКАСЫ АСТАНАСЫ-ПЕКИН ҚАЛАСЫ ЖАЛПЫ ЖЕР АУМАҒЫ-9.6МЛН КМ КВХАЛЫҚ САНЫ-1.3МЛРД АДАМШЕКАРАСЫНЫҢ ҰЗЫНДЫҒЫ-22117КМРЕСМИ ТІЛІ-ҚЫТАЙ ТІЛІВАЛЮТАСЫ-ЮАНЬ АҚША БІРЛІГІМЕМЛЕКЕТ БАСШЫСЫ-РЕСПУБЛИКА ПРЕДСЕДАТЕЛІҚЫТАЙ ХАЛЫҚ РЕСПУБЛИКАСЫ-1912ЖЫЛЫ ҚАҢТАРДЫҢ 1-ДЕ ҚҰРЫЛҒАН. ЭКОНОМИКАСЫ ЖӘНЕ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ҚЫТАЙДЫҢ СЫРТҚЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ БАЙЛАНЫСЫНДА СЫРТҚЫ САУДА НЕГІЗГІ ОРЫНДЫ АЛАДЫ.ҚЫТАЙ ЕҢБЕКТІ КӨП ҚАЖЕТ ЕТЕТІН ӨНІМДЕРДІ АРЗАН ЖҰМЫС КҮШІ АРҚЫЛЫ ЭКСПОРТТАЙТЫН ЕЛ. СОНДЫҚТАН ОЛАРДЫҢ ТАУАРЛАРЫ АРЗАН БАҒАЛАНАДЫ. ЭКСПОРТТАҒЫ ЖЕТЕКШІ ОРЫНДАРДЫ 80-90 ЖЫЛДАРЫ АЯҚ КИІМ ЖӘНЕ ТОҚЫМА ӨНІМДЕРІ ҚҰРАСА, 90-ЖЫЛДАРДЫҢ ОРТАСЫНАН БАСТАП, МАШИНА-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚҰРАЛ-ЖАБДЫҚТАР, СТАНОКТАР,АЛ СОҢҒЫ ЖЫЛДАРЫ ЭЛЕКТРОНДЫ АППАРАТУРАЛАР ШЫҒАРА БАСТАДЫ. АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНЫҢ МАҢЫЗДЫ БІР САЛАСЫ - ТЕМЕКІ ШАРУАШЫЛЫҒЫ. ҚЫТАЙДА МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ӨСІМДІК ШАРУАШЫЛЫҒЫНА ҚАРАҒАНДА ОНША ДАМЫМАҒАН.ДЕГЕНМЕН МАЛДЫҢ САНЫ ЖӨНІНЕН ҚЫТАЙ Д.Ж БІРІНШІ ОРЫНДА. МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНЫҢ НЕГІЗГІ САЛАСЫ ШОШҚА ШАРУАШЫЛЫҒЫ.ҚЫТАЙДЫҢ ДӘСТҮРЛІ САЛАСЫ - ЖІБЕК ТҰТЫН ӨНДІРУ САЛАЛАРЫ ЖАҚСЫ ДАМЫҒАН. Д.Ж 7 КЕРЕМЕТТІҢ БІРІ - ҰЛЫ ҚЫТАЙ ЖАЗЫҒЫ Қытай Халық Республикасының президенті – Ху Цзиньтао Қытай Халық Демократиялық РеспубликасыТуы Елтаңбасы Астанасы - Пхеньян Жалпы жер аумағы - 120 540 кмІ Халқының саны - 24 051 218 адамАқша бірлігі - вона1948 жылы 19 қыркүйекте құрылған.Тілі - қытай тілі ҚХДР-ның президенті – Ким Ир Сен Солтүстігінде-Қытай, Солтүстік-шығысында-Ресеймен, оңтүстігінде-Корея республикасымен шектеседі. Батысын-Сары теңіз, шығысын-Жапон теңізі шайып жатыр. Шаруашылығы Ауыл шаруашылығының басты саласы - өсiмдiк шаруашылығы. 17 % аумақ қаралудан өтедi, олардың iшiнен 2/3 суарылады. Астықтан дақыл, соя бұршағы, зығыр, темекi, қант қызылшаларын өңдейдi. Женьшеньнiң плантациялары, көкөнiс шаруашылығы, жемiс шаруашылығы, мал шаруашылығы: iрi қара, шошқа, құс. Жiбек шаруашылығы. Теңiз өнiмдерiнiң балықшылық кәсіптермен айналысады(мыс, цинк, қорғасын, никел, вольфрам, молибден тағы басқалар) түрлi түстi және легирлеушi металлдардың кендерiнiң үлкен қорлары бар. Түстi металлдардың экспорты - шетелдiк валютаның түсуiн ең маңызды көзі болып табылады. Кувейт мемлекетіТуы Елтаңтасы Астанасы - Эль-Кувейт Жалпы жер аумағы - 17 818 кмІ Халық саны - 3,566 млн адамАқша бірлігі – кубейт динарыТілі – араб тілі1961 жылы 19 маусымда құрылған.Солтүстігі және батысында-Иракпен,оңтүстігінде-Сауд Арабиясыменшектеседі. Шығысын-парсы шығанағышайып жатыр.Экономикасы.Кубейтте әр алуан құралжабдықтар, жиһаз, тоқыма өнімдерінэкспортқа шығарады. Лаос Халық Демократиялық Республикасы Туы Елтаңбасы Астанасы – Вьентьян Жалпы жер аумағы – 236 800 кмІ Халық саны - 5 924 000 адамАқша бірлігі – лаос кипіТілі –лаос тіліПрезиденті-Тюммали Сайньасон1949 жылы 19 шілдеде құрылған.Батыста Таиландпен, шығыста — Вьетнаммен,оңтүстігінде — Камбоджамен, солтүстігінде — Юньнаньпровинциясымен, солтүстік-батыста — Мьянмаменшектеседі. Экономикасы Экономикасының негiзi - ауыл шаруашылығы. Ауыл шаруашылығында - тәттi картоп, көкөнiстер, жүгерi, кофе, қант қамысы, темекi, мақта, шай, жержаңғақ, күрiш өсіріледі; жануарлары: буйволдар, шошқа, құс. Ливан РеспубликасыТуы Елтаңбасы Астанасы –Бейрут Жалпы жер аумағы –10 452 кмІ Халық саны - 3 925 502 адамАқша бірлігі – ливан фунтыТілі – араб тіліПрезиденті-Мишель Сулейман 1943 жылы 22 қарашада құрылған. Жерорта теңізініңшығысында орналасқан.оңтүстігінде Израильмен, солтүстігіндемен шығыстаСириямен шектеседі.Экономикасы.Шарапжасау жәнежемiстердi өсiругемаманданған. МалайзияТуы Елтаңбасы Астанасы – Куала-Лумпур Жалпы жер аумағы –329 758 кмІ Халық саны - 28,310 млн адамАқша бірлігі – ринггит Тілі – малай тіліДіні-ИсламПрезиденті-Мизан Зайнал Абидин1957 жылы 31 тамызда құрылған.Солтүстікте Таиландпен, оңтүстігінде — Сингапуржәне Индонезиямен шектеседі. Экономикасы Малайзия- өте қарқынды дамып келе жатқан индустриялы-аграрлы ел. Басты сауда серіктестіктері: АҚШ, Жапония, Сингапур, Еуропа елдері, Корея Республикасы, Қытай. Малайзияда “Петронас”мұнай корпорациясы дүние жүзіндегі 500ірі компанияның қатарында. Соңғы жылдары кен өндіру өнеркәсібі өзінің орташа өрлеу қарқынынан алға жылжып отыр. Малайзия қалайыны дүние жүзінде ең көп өндіретін елдер қатарына жатса,каучук өндіруден 3-орынды иеленуде. Мальдивия РеспубликасыТуы Елтаңбасы Астанасы – Мале Жалпы жер аумағы – 298 кмІ Халық саны - 395 650 адамАқша бірлігі –Руфия Тілі –Дивехи Президенті-Мохамед Нашид 1965 жылы 26 шілдеде құрылған.Үндістанның оңтүстігі, Үнді мұхитының орталығындаорналасқан. Негiзгi экономика салалары - туристтердің қызмет көрсетуi. Қолөнер бұйымдары, сувенирлерге киім тiгу, өнiмдердi консервациялау, қайықтар, ғимараттардың құрылысына қажетті заттар өндіріледі. Азықтардың едәуiр бөлiктерін импорттайды. Негiзгi жергiлiктi халық - кокос пальмасы, банандар, көкөнiстер, жемiстер, банан, астықағаш өсiредi. Экономикасы МонғолияТуы Елтаңбасы Астанасы –Улан-Батор Жалпы жер аумағы – 1 564 116 кмІ Халық саны - 2 736 800 адамАқша бірлігі – Монғол тугригі Тілі – монғол тіліПрезиденті-Цахиагийн Элбэгдорж 1911 жылы 29 желтоқсанда құрылған.Ресей және Қытаймен шектеседі. Экономикасы Монғолияда мыс, көмiр, молибден, қалайы, вольфрам және алтынның мол қорлары бар. Ауыл тұрғындарының көпшiлiгi ешкі, қой, iрi қара, түйе,жылқы шаруашылығымен айналысады. Сонымен қатар көкөнiстер, бидай, картоп, қызанақтар және қарбыздар өсiредi. Мьянма РеспубликасыТуы Елтаңбасы Астанасы –Нейпьидо Жалпы жер аумағы –678 500 кмІ Халық саны - 50 020 000 адамАқша бірлігі – мьянмалық кьят Тілі –бирман тілі Президенті-Тейн Сейн 1948 жылы 4 қаңтарда құрылған. Экономикасы Табиғи қорлары: мұнай, орман, қалайы, цинк, мыс, вольфрам, қорғасын, көмiр, мәрмәр, ғауhарлар, газ, гидроэнергия.Ауыл шаруашылығында - күрiш, бұршақ, жержаңғақ, қант қамысы өсіріледі.Экспортқа - газ, ағаш материалдар, балық, күрiш, киiм, гауhар тастар шығарады.Негiзгi сатып алушылары - 52, 3 %-шi Таиланд, 12, 7 %-шi Индия, 8, 9 %-шi Қытай, 4, 4 %-шi Жапония.Импорты - мұнай өнiмi, тыңайтқыш, машина жасау, көлiк құралының өнiмi, цемент, құрылыс материалы, азық-түлiк.Ел (Ауғанстаннан кейiн) заңсыз есірткі өндiру бойынша әлемде екінші орында. Непал Федеративті Демократиялық РеспубликасыТуы Елтаңбасы Астанасы-Катманду Жалпы жер аумағы-140 800 кмІ Халық саны-29 331 000 адамАқша бірлігі-рупия Тілі-непали 1768жылы құрылған. Үндістан және Қытаймен шектеседі. НФДР-сының Президенті-Рам Баран Ядав Экономикасы Непал - ең кедей және әлемнiң дамымаған елдерiнiң бiрi. Жұмыссыздық деңгейi - (2008 жылда) 46 %. Негiзгi экономика салалары - (76 % жұмыс iстейтiндер) ауыл шаруашылығы - күрiш, жүгерi, астық дақыл, қант қамысы өсіріледі. Еттi-сүттi мал шаруашылығы,буйволдар бар. Өнеркәсiп - (жұт, қант, темекi, дән) ауыл шаруашылық өнiмнiң өңдеуi, кiрпiш өндiрiсімен айналысады. Экспортқа - кiлемдер, киiм, жұт, дән. Негiзгi сатып алушылар - 60 %-ы Индия, 7, 9 %, 6 %-ы Бангладеш, 4, 9 %-ы Германия, АҚШ. Импорт - мұнай өнiмi, өнеркәсiптiк өнiм, алтын, электроника, дәрi-дәрмектер. Негiзгi жабдықтаушылар - 52, 9 %-шi Индия, 13, 4 %-шi Қытай, 2 %-шi Сингапур. Біріккен Араб ӘмірлігіТуы Елтаңбасы Астанасы-Абу-Даби Жалпы жер аумағы-83 600 кмІ Халық саны- 4 798 491 адамАқша бірлігі- дирхам Тілі- араб тіліДіні-ислам1971жылы 2желтоқсанда құрылған. Батысы мен оңтүстігінде-Сауд Арабиясымен,Оңтүстік-шығыс және солтүстік-шығысындаОманмен шектеседі. БАӘ-нің Президенті- Халифа ибн Зайд ан-Нахайян Экономикасы БАӘ экономикасының негiзi - мұнай, сауда. Әуежайлары, теңiз порттары, телекоммуникация, машина жасау өнеркәсіптері жақсы дамыған. Мұнда басым бөлігі мұнайды экспорттайды Оман СұлтандығыТуы Елтаңбасы Астанасы-Маскат Жалпы жер аумағы-309 500 кмІ Халық саны- 3 204 897 адамАқша бірлігі-оман риалы Тілі- араб тіліДіні-исламСұлтан-Кабус бен Саид 1971жылы құрылған. Сауд Арабиясы, БАӘ, Йеменмен шектеседі. Экономикасы Оман экономикасы мұнайды экспорттауға негiзделедi. Газ өнеркәсібі, металлургиялық өнеркәсiп және туристтiк кәсiпкерлiк айтарлықтай жақсы дамыған.Өнеркәсiп - 49 % ҰЖТ - мұнайды өңдеу,газды сұйылту; химия өнiмдерін өңдеумен айналысады.Ауыл шаруашылығы - өрiктер, банандар, жоңышқа, көкөнiстер өсіріледі; мал шаруашылығыда түйе, қой, ірі қара, балық аулаумен айналысады. Экспортқа - мұнай, әр түрлi бұйымдар, сонымен бiрге балық, металлдар шығарады.Негiзгi сатып алушылар - 31, 7 %-ы Қытай, 17 %-ы оңтүстiк Корея, 11, 7 %-ы БАӘ, 11 %-ы Жапония, 7, 1 %-ы Таиланд. Өнеркәсiптiк жабдық, көлiк құралы, азық-түлiктерді импорттайды. Пәкістан Исламдық РеспубликасыТуы Елтаңбасы Астанасы-Исламабад Жалпы жер аумағы-803 940 кмІ Халық саны- 168 849 000 адамАқша бірлігі-рупия Тілі- урду, ағылшын тіліДіні-ислам1947 жылы 14 тамызда құрылған. Оңтүстігін Араб теңізі шайып жатыр, оңтүстік-батыстаИранмен,солтүстік-батыс және солтүстігінде Ауғаныстанмен,солтүстік-шығыста –Қытаймен,шығыста – Үндістанмен шектеседі. Пәкістан Исламдық Республикасының Президенті - -Асиф Али Зардари Экономикасы Пәкістан - көп тәсiлдi экономикасы бар индустриалды-аграрлық ел. Жұмыссыздық деңгейi - 15, 2 %. Панджаб 2/3 бидай, қант қамысын өндiреді. Пәкістандықтар экспортының үштен екiсi тоқыма және тiгiн өнеркәсiбiнiң өнiмi құрайды.Негiзгi аграрлық шаруашылық - мақта және бидай.Экспортқа - күрiш, кiлемдер, мата шығарады.Негiзгi сатып алушылары - 16, 1 %, 11, 7 %-шi БАӘ, 8, 6 %-ы Ауғанстан, 4, 5 %-ы Ұлыбритания, 4, 2 %-ы Қытай, АҚШ.Мұнай, мұнай өнiмi, машина, пластмасса, көлiк құралы, темiр және болат, шай өнімдерін импорттайды.