Презентация_БЕЙІНДІ СЫНЫПТАРДА П?НДЕРДІ МА?САТТЫ О?ЫТУДЫ? М?НІ МЕН ЖАУАПКЕРШІЛІГІН ?АЛЫПТАСТЫРУ

БЕЙІНДІ СЫНЫПТАРДА ПӘНДЕРДІ МАҚСАТТЫ ОҚЫТУДЫҢ МӘНІ МЕН ЖАУАПКЕРШІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУБірінші дәрежелі, тарих пәні пәні мұғалімі Жолдыбаев Ерлан Умаровичбаяндама Қазіргі таңда біздің еліміздің ұстаздары алдында білім беру сапасын жоғарылату, яғни даму жолын қайтадан қарастыру міндеті тұр. Сонымен қоса, егеменді Қазақстанның дүниежүзілік білім беру кеңістігіне ену үрдісінде оқу-тәрбие үрдісін ізгілендіру бағытына байланысты мұғалімдердің кәсіби дайындығына деген талап арта түсуде. «Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы»Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 ҚаулысыҚазақстан Республикасында жалпы орта білім берудің мақсаты – бейіндік оқытуды іске асыру, білім алушылардың саналы түрде кәсіптік, азаматтық, тұлғалық өзін-өзі анықтауына мүмкіндік беретін түйінді құзыреттіліктерді игеруін қамтамасыз ету және даралық білімдік қажеттіліктерін қанағаттандыру болып табылады. Соның жоғары сатысы аяқталған базалық білімнен тұратын негізгі сатыдан кейінгі бейінді білім беру болып табылады. Қазақстан Республикасы жалпы білім беретін мектептерін дамыту тұжырымдамасы Қазақстан Республикасының білім туралы заңы27.07.2007 ж.Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2016-2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы ҚР Президентінің 01.03.2016 жылғы№ 205 Жарлығы Орта білім беру деңгейінің жоғарғы сынып оқушыларына бейіндік оқыту қарастырылған.Бейіндік оқыту, білім беру сапасын көтерудің, мемлекеттің және қоғамның, тұлғаның өзекті және келешектегі қажеттіліктерін жүзеге асырудың бірден бір құралы ретінде қарастырылады. 2006-2007 оқу жылынан бастап Қазақстан Республикасы жалпы орта білім беретін мектептің 10-сыныптарында бейінді оқыту енгізіле бастады. Бейінді оқыту – бұл жалпы білім беретін мектептің жоғары буынында оқытуды даралауға оқушыны әлеуметтендіруге, сонымен бірге мектептің жоғары сатысы мен орта және жоғары кәсіби білім берудегі сабақтастықты жүзеге асыруға бағытталған арнайы дайындау жүйесі.Бейіндік мектеп – осы мақсатқа жетудің институционалдық формасы. 10 -11 сыныптарды оқытуды саралау және даралау Базалық пәндер(алгебра геомертия, Қазақстан тарихы т.б.)Таңдау курстары(бейіндік және элективті)Базалық курстарының жиынтығы оқу жоспарының инвариативті бөлігін құрайды, оқушылардың барлығы игеруге міндетті жалпы білім беретін пәндер. Бейіндік курс (қолданбалы): тереңдетіліп оқытылатын, жалпы орта білім беру деңгейінде бейіннің мазмұнын және оқытудың бағытын айқындайтын оқу пәні. Таңдау курстарының басты функциясы – кәсіби бағдар беру.Элективті курстары (таңдау): мазмұны білім алушылардың танымдық қызығушылықтарын жеке бейімі мен таңдауына сәйкес қанағаттандыруға мүмкіндік беретін, пәндер бойынша білімдердің кеңейтілуі мен тереңдетілуіне ықпал ететін оқу курстары. Бейінді оқыту тұжырымдамасын құрудың әдістемелік негізі «таяу даму аймағын» құратын, ілеспелі оқыту үдерісімен сәйкес келмейтін оқыту мен дамыту үдерістерінің динамикалық қатынасы туралы көрнекті кеңес психологы Лев Семенович Выготскийдің гипотезасы болып табылады. Бейінді оқыту теориясын құруда В.В.Давыдовтың дамытатын оқыту теориясы елеулі үлес қосты, ол теория бойынша дамытушы оқыту мазмұнының әдісі – оқушылар мен педагогтардың бірлескен оқу қызметін ұйымдастыру, ал даму өнімі – басты психикалық жаңа ашылымдар болатын теориялық білім болып табылады. Кейінірек бұл идеялар Ш.А.Амонашвили, В.В.Рубцов, И.С.Якиманский және т.б. жұмыстарында қарқын алды. Жалпы орта білімнің бейіндік оқыту мазмұны:жаратылыстану-математикалыққоғамдық-гуманитарлық бағыттан тұрады. Бейіндік пәндер бойынша көптілді оқыту мүмкіндігі болады. Физика-математикалық бейінге «Математика» (ілгері деңгей), «Физика» (ілгері деңгей), «Информатика және АКТ», «Графика және жобалау» пәндері кіргізілген. Физика-математикалық бейін пәндерінің мазмұны мыналарды қамтамасыз етуі керек:математика, информатика, физика, графика және жобалау, модельдеуді практикада қолдануға бағыт алу;математика, информатика, физика, графика және жобалау, модельдеуді болмысты танудың бір ғылыми әдісі ретінде меңгерту;білім алушыларда математикалық және физикалық модельдеу аппаратын білу құзыретін қалыптастыратын білім, білік, дағдыларды меңгерту; түрлі сипаттағы қолданбалы физика-математикалық модельдерді құрастыра алатын практикалық дағдыларды меңгерту; Химия-биологиялық бейінге «Химия» (ілгері деңгей), «Биология» (ілгері деңгей), «Рекреациялық география» пәндері кіргізілген. Химия-биологиялық бейін пәндерінің мазмұны мыналарды қамтамасыз етуі керек:жаратылыстану циклы пәндерін пәнаралық байланысты ескере отырып тереңдете және кең ауқымды етіп оқыту;білім алушылардың қазіргі кезеңдегі жаратылыстану білімі тұжырымдамасын меңгеруі;химия, биология, географиядан білім мазмұнының жоғары білім деңгейіндегі білім беру мазмұнымен сабақтастығы және бейініне сәйкес оқуды жалғастыруы мен мамандық таңдауы мақсаты қойылуы;қазіргі кезеңдегі жаратылыстану таным әдістері мен оларды оқу іс-әрекетінде практикалық қолдану негіздерін игеруі;өз бетімен білім алу білігі мен қабілеттерін дамыту, өз бетімен негізгі білім модульдері бойынша жобалық зерттеулер жүргізу, олардың нәтижелерін талдау және негіздеу;күрделілігі жоғары теориялық және қолданбалы сыпаттағы есептерді шығарудың практикалық дағдыларын дамыту;жаратылыстану нысандары мен үдерістерді танып-білу мен модельдеуді жүзеге асыру біліктері мен қабілеттерін дамыту; Фиологиялық бағытқа мынадай пәндер кіреді: қазақ мектептеріне арналған «Қазақ тілі» (ілгері деңгей), «Қазақ әдебиеті» (ілгері деңгей), орыс тілді мектептерге арналған «Орыс тілі» (ілгері деңгей), «Орыс әдебиеті» (ілгері деңгей), «Әлем әдебиеті», «Екінші шет тілі», «English for specific purposes». Филологиялық бейін пәндері мазмұны мыналарды қамтамасыз етуі тиіс:мемлекеттік тілдің қоғамның ресми, саяси-қоғамдық, қоғамық- экономикалық, ғылыми, күнделікті бейресми сияқты түрлі салаларында қызмет ету ерекшеліктерін білуі, басқа да тілдердің ерекшеліктерін білуі т.б.;қазақ тілінің түрлі коммуникативтік жағдаяттарда қызмет ету ерекшеліктерін меңгеру;қоғамда мемлекеттік тілде қарым-қатынас құруда ауызша және жазбаша сөйлеу тілі мәдениетін дамыту;танылатын нысандарды өзара салыстыру, салғастыру, бағалау және жіктеме жасаудың критерийлерін өз бетімен сұрыптай алатын білік-дағдыларды меңгерту;білім алушыларды ұлттық және әлемдік мәдени құндылықтарды игеруге баулу, дүниетаным көзқарастарын қалыптастыру;сөз сөйлеуге дайындалу (тақырыпты таңдау, аталымды жинақтау, ішкі, психологиялық көңіл-күй т.б.) және көпшілік алдында сөйлеу дағдыларын меңгеру; Тарих-құқықтық бейінге мынадай пәндер кіреді: «Қазіргі әлемдегі Қазақстан», «Қазақстан заңнамасы», «Этика және қарым-қатынас психологиясы».Тарих-құқықтық бейін пәндері мазмұны мыналарды қамтамасыз етуі тиіс:қазақстандық патриотизмге, белсенді азаматтық көзқарасты ұстануға тәрбиелеу;оқушылардың тарихи және құқықтық сауаттылығын дамыту;қоғамдық қатынастар мен әлеуметтік коммуникацияға кіру мәдениетін дамыту;түсіндірме беру дағдыларын қалыптастыру;қазақ халқының және Қазақстанда өмір сүретін басқа да ұлттардың тіліне, тарихына, дәстүріне және мәдениетіне деген құрмет сезімін тәрбиелеу; Әлемуеттік-экономикалық бейінге мынадай пәндер кіреді: «Экономики және кәсіпкерлік негіздері», «Қазіргі әлемдегі Қазақстан», «Қазақстанның қазіргі кезеңдегі геоэкономикасы».Әлемуеттік-экономикалық бейін пәндері мазмұны мыналарды қамтамасыз етуі тиіс:қазақстандық патриотизмге, өз Отаны үшін мақтаныш сезімін, белсенді азаматтық көзқарасты ұстануға тәрбиелеу;әлеуметтік өмірдің түрлі салалары, қазақстандық қоғамның даму заңдылықтары мен мүмкіндіктері туралы түсінігі болуы;кәсіби бағдар беру және білім алушылардың экономика мен кәсіпкерлік салаларда табысты еңбек ету дағдыларын дамыту;Қазақстанның индустриалды-инновациялық жаңашаландырылуы және әлеуметтік-экономикалық даму жолдары туралы жүйелі білім қалыптастыру;адамзаттың жаһандану жағдайында тұрақтылықпен даму заңдылықтары, мәселелері мен жолдары туралы заңдылықтары туралы білімді меңгерту;оқушыларда әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси ақпараттарды талдау, мәнін түсіну және түсіндірме беру дағдыларын қалыптастыру; Жоғарыда аталған бейін пәндердің ортақ мазмұны:басқа білім деңгейлеріндегі білім мазмұнымен сабақтастық;өз бетімен білім алу білігі мен қабілеттерін дамыту, өз бетімен негізгі білім модульдері бойынша жобалық зерттеулер жүргізу, олардың нәтижелерін талдау және негіздеу;білімін таңдап алынған бейін бойынша алдағы білім деңгейлерінде жалғастыруға дайындалу, кәсіби өзіндік келбеті қалыптасқан тұлға болуға даярлану. Бейіндік сыныптарда білім беретін педагогикалық кадрларының деңгейіне қойылатын талаптар.Бейінді мектепке жаңа кәсіби сана-сезімді мұғалімдер қажет:білім беру үдерісін нұсқалық және тұлғалық бағыттылығын; білім беруді тәжірибелік әрекетке бағыттаушы;оқушылардың кәсіби өзіндік таңдауын аяқтауын қамтамасыз ететін мұғалімдер қажет. Бейінді мектептің мұғалімі оқушылардың жобалау, іздеу-зерттеу әрекеттерін ұйымдастырудың әдістерін меңгеруі тиіс. Олар:пәннің бейінді және базалық деңгейіндегі мазмұнын меңгеру;сабақтың барысында және сабақтан тыс уақытта әрекеттің әр түрлі тәсілдерін қолдану: оқушылардың зерттеушілік және жобалық жұмыстары, танымдық әрекетті ұйымдастырудың топтық және жеке түрлері; мектепішілік бағалау жүйесінің өзгеруі, бағаны жинақтау технологиясын меңгеру;элективті курстардың сабақтарын ұйымдастыру әдістерін меңгеру;оқудағы құзіреттілік көзқарастың мәнін түсіну. Бейінді мектеп мұғалімі нені білуі керек:оқушыларды өзіндік шығармашылық жұмыстарға баулуда бағыт беруді жобалай білуі тиіс;оқушылармен жұмыс істегенде қызметтің әр түрлісін (топтық, жұптық) қолдана білуі керек;алуан түрлі ақпарат көздері және дерек базаларымен өз бетінше жұмыс істей білуі керек;оқу үрдісінде ашық білім беретін ақпараттық технологияларды пайдалана білуі керек.оқушылардың кәсіптік таңдауына ықпал ете білуі тиіс. Бейіндік оқыту - оқыту мен тәрбиелеуде жеке тұлғаға бағдарланған білім берудің жаңа парадигмасы жағдайындағы саралай оқыту теориясын іске асыру және дамытудың заңды нәтижесі. Ол біздің қоғамымызда, әлеуметтік өмірімізде, құндылықтар жүйесінде болып жатқан күрделі өзгерістермен шартты байланыста. Бейіндік оқытуды енгізу – қазіргі білім беру саласындағы реформаның негізгі бағыттарының бірі. Жаңа бейіндік мектеп құру – жауапкершілікті, білім мазмұнын қалыптастыру мен білім беруді ұйымдастырудың формаларын таңдауда, мамандарды қарқынмен даярлауда сапалы өзгерістерді қалайтын маңызды үдеріс. Назарларыңызға рахмет