Баяндама Бастауыш сыныптарда дарынды балаларды о?ытуды? ?дістері мен т?сілдері

«Тегінде адам баласы адам баласынан ақыл, білім, ар, мінез деген қасиеттерімен озады» Абай Бастауыш сыныпта ерекше қабілетті балаларды оқытудың әдіс -тәсілдері Мақсаты Жан жақты, білімді, іскер, өзіндік ойлау жүйесі дамыған, адамгершілігі жоғары, дені сау, барынша қабілетті жанды қалыптастыру. Бала қабілетінің ашылуын өз қабілетіне сәйкестендіре дамыту, жетілдіру. Ерекше қабілетті балалармен жүйелі жұмыс ұйымдастыру. Міндеттері Оқушылардың ақыл ой қабілеттерін жетілдіру.Шәкірттердің шығармашылық және жеке дарындылығын дамытуЕрекше қабілетті оқушының шығармашылық бағытының ашылуына, дамуына көмек көрсету Ерекше қабілетті балалармен жұмыс жүргізу жүйесі 2011 – 2012 оқу жылы Ерекше қабілетті оқушы Шығармашыл іс- әрекетжасай алатын Әлемдік білім кеңістігінде көрінеалатын Ішкі өзіндік қажеттілігінқанағаттандыратын Қабілет деңгейі жоғары, жаңаша ойлай алатын Тиімді шешім табуға үйренген Өзіне қажетті білімді өз бойына жинақтаған Жұмыс жоспары мынадай жүйелеу кезеңдеріне бөлінеді Бірінші кезең Ерекше қабілетті оқушыларды анықтау Екінші кезең Оқушы қабілеттілігінің бағытын анықтау Үшіші кезең Ой өрісін дамыта түсу үшін жұмыс жүйесін құру Төртінші кезең Дарынды оқушылармен жекелеген жұмыстар жүргізу Оқушының қабілеттілігін анықтауда төмендегідей әдіс -тәсілдерді қолданамыз Баланың отбасылық жағдайын зерттеу. Шығармашылық қабілетін анықтау Сауалнамалар, тренингтер өткізу Пәндік олимпиадаларға, ғылыми жоба сайыстарына қатысу Дарынды балаларға қолдау көрсету -Сынып ішінде психо-эмоционалды климатты қалыптастыру; -Әлеуметтік жағдайы төмен отбасының дарынды балаларына мектеп тарапынан материалдық көмекпен қамтамасыз ету (мұражай, театр, қаланың көрнекті жерлеріне саяхат ұйымдастыру т.б.) -Физиологиялық денсаулығын бақылап отыру, -Демалыс кезінде тегін сауықтыру орындарына жіберу; -Психологиялық қызмет қолдауы (психологиялық тұрғыда денсаулығын бақылау,консультация, профилактика, тренинг, қабілетіне қарай іс-шаралар ұйымдастыру, ақпараттандыру,жинақтау,тарату,т.б.)-Қажетіне қарай жағдай туғызу-Кітапханамен тығыз байланыс,қажетті материалдар қарастыру. Дарынды тұлғаны дамытудың әдістер кешені Шығармашылық дарындылық Көркемдік дарындылық Интеллектуалдық дарындылық Психомоторлық дарындылық Академиялық дарындылық Ғылыми практикалық конференциялар жобалар Шығармашылық сайыс, ән, би театр үйірмелері Интеллектуалы ойындар ақбота, кенгуру Спартакиадалар, турслеттер, президенттік тест Факультатив, таңдамалы, қолданбалы курстар, олимпиадалар Ерекше қабілетті оқушылармен жүйелі жұмыс жүргізетін мұғалімнің біліміне қойылатын талаптар: Пәнін мемлекеттік стандарт деңгейінен жоғары деңгейде білуі;Қызмет нысанын, педагогикалық үрдісті білуі;Жеке тұлға теориясын, оны қалыптастырудың әдіс-тәсілдерін білуі;Заман талабына сай жаңа технологияларды білуі;Дарынды оқушының оқуда ғана емес, басқа да көрсеткіштеріне көңіл бөлуі;Шығрамашылық тапсырмалар дайындай білуі т.б. Мұғалімнің іскерлігіне қойылатын талаптар: Дарынды анықтау әдістерімен жұмыс жасай алуы;Дарынды оқушыны ( жекелей және топпен) оқытуға арналған тереңдетілген бағдарлама құрастырып, тұрақты жұмыс жүргізе алуы;Дарынды оқушыны зерттеуге психодиагностикалық күнделік жүргізуі;Оқытудың инновациялық технологияларын, дифференциалды әдісін қолдана білуі;Оқушылармен қарым-қатынасты психологиялық тұрғыда сауатты орната білуі;Дарынды оқушыны оқытудың нәтижесін нақты бағалай білуі;Дарынды оқушының ғылыми-ізденіс жұмыстарына жетекшілік жасай білуі;Дарынды оқушыны олимпиадалар мен сайыстарға дайындауда жетістікке жете алатында деңгейде дайындай алуы;Дарынды оқушының ата-анасына педагогикалық психологиялық көмек көрсете білуі. Оқыту әдісін үш топқа бөлуге болады:Сөздік әдістер тобы: әңгімелеу, түсіну, лекция, кітаппен жұмыс;Көрнекілік әдістер тобы: демонстрация, иллюстрация, бақылау;Практикалық немесе тәжірибелік әдістер тобы: лабораториялық, практикалық графикалық жұмыстар, әртүрлі жаттығулар. Оқушылардың белсенділігіне қарайтүсіндірмелі хабарлау әдісі репродуктивті әдісі; проблемалық баяндау әдісі; эвристикалық әдіс. Оқытудың мақсаттары мен құралдарына қарай жаңа білім беру әдісі; біліктілер мен дағдылар қалыптастыру әдісі; техникалық құралдармен жұмыс істеу әдісі; өзіндік жұмыс істеу әдісі; проблемалық, программаланған оқыту әдісі. Тұтас педогогикалық әрекеттің тәсілдеріне қарайой-танымдық әрекеттерді ұйымдастыру; оқуға ынталандыру;оқытудағы бақылау және өзін-өзі бақылау әдістері; Әдістің логикалық және психологиялық сипатына қарайауызша баяндау әдісі;есеп шығару әдісі;өнер құралдарын пайдалану әдісі. Мұғалім мен оқушылардың жасайтын әрекетінің ерекшеліктеріне қарайжаңа білімді игеру әдісі; өзіндік білім әдісі; проблемалық әдіс; практикалық әдіс; көркем әдебиет пен өнер құралдарын пайдалану әдісі; Оқушылардың сөйлеу мәдениеті менжазба тілін дамыту. Оқытудың әр түрлі әдіс-тәсілдерін қолдана отырып, оқушылардыңтанымдық белсенділігін арттыру,шығармашылығық әрекетін дамытуға қолдану Сабақты жан-жақты талдай отырып негізгі ойды жеткізе білу. Оқушылардың ой-өрісі, сөздікқорын молайтып,шығармашылыққабілетін дамыту. Оқушы бойына адамгершілікқасиеттерін енгізіп. ақыл-ой тәрбиесін беру Көрнекілікарқылы жұмысӘдістері Жеке жұмыс Әдістері:карточкаӨзіндік жұмыстар Проблемалық ізденіс тәсілдері: тест,Сурет бойыншажұмыс Оқушының сөйлеу мәдениеті мен жазбатіл дамыту арқылы ой-өрісін, шығармашылық қабілетін дамыту Оқу дағдысын қалыптастыру Жазу сауаттылығынарттыру Ауызша тіл дамыту Жазбаша тіл дамыту 1.Мәтінмен жұмыс2.Өз бетімен оқу3. Сөздік жұмыс4.сұрақ-жауап5.пікір-талас 6. Әдеби шығарманыталдау Диктант.шығармаМазмұндама4.өзіндік жұмыстар Инновациялық (озық) білім беру деп - тұлғаның бағдарлы қөзқарасты, білімдегі дәлдікті, шығармашылық бастауды, сонымен бірге жаңа технологиялық мағлұматтарды игеруін айтады. Оқытудың жаңа технологияларын бағыттарына қарай жіктеп, төмендегідей топтастыруға болады. Жаңа технологиялардың педагогикалық негізгі қағидалары: Балаға ізгілік тұрғысынан қарау;Оқыту мен тәрбиенің бірлігі;Баланың танымдық күшін қалыптастыру және дамыту;Баланың өз бетімен әрекеттену әдістерін меңгерту;Баланың танымдылық және шығармашылық икемділігін дамыту;Оқу үрдісін оқушының сезінуі т.б. Ойын технологиясы – оқу-тәрбие міндеттерін шешуге бағытталған әртүрлі ойындарды көздейтін дидактикалық жүйелер. Ойын дегеніміз - жас ерекшелікке қарамайтын, адамның көңіл-күйін көтеретін, ойландыратын үрдіс. Ойын - төзімділікті, алғырттықты, тапқырлықты, ұқыптылықты, ізденпаздықты, іскерлікті, дүниетаным өрісінің көлемділігін, көп білуді, сондай-ақ басқа да толып жатқан сапалылық қасиеттердің қалыптастыруға үлкен мүмкіндігі бар педагогикалық тиімді әдістердің бірі. Дарынды оқушымен жұмыстың негізгі мақсаты: олардың шығармашылық жұмыста өзінің қабілетін іске асыруға дайындығын қалыптастыру.Ал мақсатқа жету-оқу бағдарламасын тереңдетіп оқыту және оқушының танымдық белсенділігін дамыту арқылы жүзеге асырылады. № Жұмыстың мазмұны Мерзімі Жауапты 1 Әрбір сыныптағы дарынды балаларды анықтау қыркүйек Бірл.жет., Сын жет. 2 Бастауыш сыныптағы оқушылардың ерекше қасиеттерін іріктеу Қазан Бірл.жет.Сынып жет. 3 Дарынды балалардың бейініне қарай шығармашылық ізденіс жұмысына тарту Қазан Бірл.жет.Психолог.Пән мұғ. 4 Оқушылардың ойын жүйелі жеткізуге үйрету Үнемі Пән мұғ. 5 Дарынды балаларды бейініе қарай пәндік олимпиадаға дайындау Жыл бойы Бірл.жет.Пән мұғ. 6 Дарынды балаларды мектепішілік аймақтық, қалалық, облыстық пән олимпиадасына қатыстыру Жыл бойы Бірл.жет.Пән мұғ. 7 Өз қабілеттеріне қарай үйірмелерді таңдай білу Қараша Пән мұғ. 8 Шығармашылық ұжымдық іс-шарада басты пәндерге қатыстыру Үнемі Пән мұғ.Сынып жет. 9 Түрлі байқаулар, фестивальдарға, спорттық жарыстарға қатысуға ықпал жасау Қаңтар Бірл.жет.Сынып жет. 10 Дарынды балаларды баспасөз беттерінде жарық көрген материалдар мен таныстырып отыру Үнемі Бірл.жет.Сынып жет. 11 Оқушы нәтижесін баспасөз беттеріне жарыққа шығару. Жыл бойы Бірл.жет.Сынып жет. Бастауыш сыныптар бірлестігіндегі дарынды балалармен жұмыс жоспары № Фамилиясы, аты сыныбы Неге бейім? 1 Ана тілінен мазмұнын айтуға 2 Ана тілінен байланыстыра сөйлеуге 3 Сурет салуға 4 Ана тілінен ізденуге Бастауыш сынып бірлестігіндегі дарынды оқушылар тізімі Оқушының жеке жетістіктер көрсеткіш парағы /Қазақ тілі/Оқушы: Сынып: Ата – ана: Мұғалім: Ерекше қабілетті оқушы Шығармашыл іс- әрекетжасай алатын Әлемдік білім кеңістігінде көрінеалатын Ішкі өзіндік қажеттілігінқанағаттандыратын Қабілет деңгейі жоғары, жаңаша ойлай алатын Тиімді шешім табуға үйренген Өзіне қажетті білімді өз бойына жинақтаған Дарынды оқушыны-дарынды ұстаз ғана дайындай алады. Оқушы дарындылығының дамуы, қабілетінің ашылуы-ұстаздың және мектеп басшыларының тұлғалық қасиеттеріне, кәсіби біліктілігіне тікелей байланысты...“... Көптеген табиғи талант дарынсыз ұстаздардың кесірінен жойылып кетеді.Олар дарынның табиғи құбылысына терең бойлай алмай,тұлпарды есекке айналдырып құртып тынады.” Плутарх. Бұлақ көрсең, көзін аш... Әрбір мемлекеттің болашағы мектебінде шыңдалады.”Адам ұрпағымен мың жасайды” демекші, болашағы бар ел ғана тарих бетінде ұлт болып жазылмақ! Сонау ХІХ ғасырда ағартушылық-демократтық бағыттың негізін салған Шоқан,Ыбырай,Абайлардың, ұлттың ұстазы болған Ахметтің,жалыны мен жігері жанған Міржақып пен Мағжандардың ұлы мұратын жүзеге асыруға атсалысып жүрген СІЗДЕРГЕ, құрметті әріптестер, дарынды баланы ашуда, тәрбиелеуде Сәттілік тілейміз! Назарларыңызға рахмет!