НАРОДНЫЕ ИГРЫ И ЗАБАВЫ САХА САХА Т?РYТ ООННЬУУЛАРА

НАРОДНЫЕ ИГРЫ И ЗАБАВЫ САХАСАХА ТΘРYТ ООННЬУУЛАРАВыполнилаУчитель физической культуры МОБУ СОШ № 21Паденко Евгения ЕвгеньевнаМУНИЦИПАЛЬНОЕ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНОЕ БЮДЖЕТНОЕ УЧРЕЖДЕНИЕ «СРЕДНЯЯ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ШКОЛА №21» ГОРОДСКОГО ОКРУГА «ГОРОД ЯКУТСК» КУЛАК И КОЛЕНИ Ведущий ставит посредине комнаты два стула друг против друга. Двое соревнующихся садятся на эти стулья и сжимают друг другу колени. Руки оба держат за спиной. Второй игрок изо всех сил пытается разжать колени. Если между его коленями проходит кулак, то он считается победителем. Затем они меняются ролями. Теперь второй игрок пытается удержать колено первого. Так продолжается до тех пор, пока один из них не сможет ни сжать, ни разжать колени. В эту игру предпочтительнее играть людям одинакового роста. КУЛАК И КОЛЕНИ ТОБУК ТАРДЫhЫЫТА Оонньууну ыытааччы дьиэ ортотугар икки олоппоhу утарыта туруорар. Икки курэхтэhэр киhи ол олоппосторго уун-утары олорон, тобуктарын ыга кыпчыйсаллар. Бу олорон иккиэн сис тутталлар. Иккис киhи туох баар кууhунэн тобуктарын икки аҥыы араара сатыыр. Θскөтун кини утарылаhааччытын тобуктарын икки ардынан киhи сутуруга батар буолбут буоллаҕына, кыайыылааҕынан тахсар. Оонньууну ыытааччы биир кыайыыны киниэхэ биэрэр уонна аны тобуктарын уларыта тутан курэхтэhэллэригэр соруйар. Ол аата иккис киhи кыпчыйыахтаах, бастакы киhи кыайдаҕына, оонньуу ыытааччы хайалара бииринэн ордук кыайыар диэри салгыы курэхтэhиннэрэр. Бу оонньууну тэҥ уҥуохтаах оҕолор, улахан дьон оонньууллара ордук самамньылаах. КУЛАК И КОЛЕНИ КТО СМОЖЕТ ВСТАТЬ? Когда ведущий объявляет игру «Кто сможет встать?», несколько человек поднимают руки. В зависимости от количества игроков, ведущий делит их на две команды. Первые два игрока садятся на землю и проводят правую руку через левую подмышку и берут себя за левое ухо. Левой рукой берут правую ногу за ступню. По команде ведущего игроки должны встать с земли. Если кто-нибудь из игроков отпустит руки. Он считается проигравшим. Если никто из игроков не отпустит руки, то победителем считается тот, кто встал раньше. В эту игру может играть сколько угодно людей. КТО СМОЖЕТ ВСТАТЬ? КИМ КЫАЙАН ТУРАРЫЙ? Ыытааччы «Ким кыайан турарый?» диэн оонньууну биллэрдэҕинэ, хас да киhи илиитин уунар. Оонньуу ыытааччы төhө киhи ууммутуттан көрөн, икки курэхтэhэр хамаанданы тэрийэр. Бастакы икки курэхтэhээччи сиргэ олороллор, уҥа илиилэрин хаҥас кулгаахтарыттан туталлар. Хаҥас илиилэринэн уҥа атахтарын төбөлөруттэн ылаллар. Дьэ ол кэннэ оонньуу ыытааччы «биир, икки, ус!» диирин кытта, иккиэн тэҥҥэ сиртэн туруохтаахтар. Хайалара эмэ хаҥас кулгааҕыттан эбэтэр уҥа атаҕыттан илиитин араардаҕына, кыайтарыынан ааҕыллар. Хайалара да араарбакка турдахтарына, урут турбута кыайыылааҕынан ааҕыллар. Ити курдук төhө баҕарар киhи курэхтэhиэн сөп. КТО СМОЖЕТ ВСТАТЬ? ЗАМОК Ведущий чертит на земле 2 линии с двух сторон на расстоянии в 2,5 или 3 метра. Соревнующиеся встают между ними и берутся друг за друга средними пальцами и по команде начинают тянуть друг друга. Выигрывает тот, кто перетянет соперника за линию так, чтобы соперник переступил её. Если во время перетягивания один из игроков поправит или отпустит палец, то он считается проигравшим. ЗАМОК КYЛYYСТЭhИИ Ыытааччы 2 м 50 см эбэтэр 3 миэтэрэлээх сир икки уhугар сурааhын тардар. Курэхтэhэр дьон тардыллыбыт сурааhыннар истэригэр киирэллэр. Уҥа илиилэрин ортоку тарбахтарынан тардыhардыы ыгыта тутуhан тураллар. Ыытааччы «чэ!» диирин кытта иккиэн тэҥҥэ сыыйа тардыhаллар. Тарбаҕар, илиитигэр куустээх курэхтэhээччи утарылаhааччытын бэйэтин кэннигэр баар сурааhыныгар диэри соhон аҕаллаҕына уонна ол состорон иhээччитэ сурааhыны атаҕынан таарыйдаҕына кыайыылааҕынан тахсар. Θскөтун тардыhыы кэмигер утарылаhааччы ортоку тарбаҕынан тардыспыта буола сылдьан, көннөрөн, ыhыктан кэбистэҕинэ, ол киhи кыайтарыылааҕынан ааҕыллар. ЗАМОК