Ас ?орыту ж?йесі. Ас?азанны? ??рылысын т?сіндіру

Алматы облысы Жамбыл ауданы Ақтерек орта мектебі Ас қорыту жүйесі Алмасбекова Нуршакуль Кыдырбековна Сабақтың мақсаты: 1.Асқазанның құрылысын түсіндіру2.Асқазан сөлінің бөлінуін,құрамын дамыта оқыту,ас қорыту кезіндегі тұз қышқылының рөлін білу3.Аминқышқылдары мен глюкоза және май қышқылдарының сіңірілуін ,маңызын түсіндіру Сабақтың әдісі: «Интерактивті модульді оқыту технологиясы»Құрал жабдықтар:Слайд,тірек сызбалар,үлестірме қағаздар,қалам,түрлі-түсті жетондар,тест сұрақтары Сабақ типі:Аралас сабақ Сабақ түрі:Пікірталас сабақ Сабақтың әдісі:Білімді дамыту, пысықтау Қолданылатын технология: Модульдік технология. Жұмыс формасы: Ұжымдық,топтық,жеке. № Сабақтың тақырыбы Уақыты Кіріспе 1 Модульге кіру: Ас қорыту жүйесі. Ас қорыту мүшелерінің құрылысы.Астың ауыз қуысында,асқазанда,аш ішекте қорытылуы.Тамақтану гигиенасы. Тірек-сызба, кесте толтыру, дәптерлермен жұмыс 5 мин30 мин10 мин Сөйлесу 2 «Қарлы кесек» (меңгерту)11-зертханалық жұмыс.Қорытынды,үйге тапсырма. 25 мин15 мин5мин 3 1.Ауыз қуысында астың қорытылуы.2.Қорытынды,үйге тапсырма 40 мин5 мин 4 «Өз жартыңды тап»-ойыныАстан уланғанда көрсетілетін алғашқы көмек(Медбикемен кездесу ) 2.Көрсетілім: «Тіс ауруларының алдын алу шаралары» 3.Эссе жазу 20 мин 10мин15 мин 5 1.«Бақытты сәт»ойыны2.Қорытынды,үйге тапсырма 40 мин5 мин Қорытынды 6 Рефлексия «Кім тапқыр?»Жұмбақ шешуБиологиялық диктант - СәйкестендіруТест 10мин10мин15мин5мин5мин Оқушы нені білуі керек?1.Ас қорыту жүйесі2.Ас қорытудың мүшелерінің маңызы.3. Асқазанда астың қорытылу маңызы.4. Ауыз қуысы аурулары. Оқушы нені меңгеруі керек?1. Ас қорыту мүшелері.2. Сілекей безі туралы түсінік.3.Тамақтану гигиенасы.4.Тіс ауруларының алдын алуНегізгі ұғымдар:Қоректік заттар,нәруыздар,көмірсулар,майлар,витаминдер,су мен минералды тұздар «Кім тапқыр ?» ойыны, Ас қорыту жүйесінің қызметі Моторлық(механикалық) Секреторлық(химиялық) Сіңіргіштік Шайнау Ауыз қуысы, асқазан Аш ішек, тоқ ішек Асқорыту жүйесі Ас қорыту мүшелері Ауыз қуысыЖұтқыншақӨңешҚарынАш ішекТоқ ішек Ас қорыту бездері Сілекей безі-3жұп(шықшыт,жақ асты ,тіл асты)Ұсақ қарын бездері,ұйқы безі,бауыр,өт,ұсақ ішек бездері Ас қорыту жүйесі Органикалық заттардың ыдырауы қай жерде өтеді? Органикалық заттар Ыдырайтын орны Ақуыз Май Көмірсу Органикалық заттардың ыдырауы қай жерде өтеді? Органикалық заттар Ыдырайтын орны Ақуыз Ауыз қуысы, асқазанда Май Аш ішекте Көмірсу Ұлтабарда ТІС Күрек тіс4/4 Ит тіс2/2 Кіші азу тіс4/4 Үлкен азу тіс6/6 ТІС Тістің анатомиялық құрылысы Тістің құрамы 1) Тіс сауыты 2) Тіс мойыны3) Тіс түбірі Кіреуке(эмаль)Дентин3) Борпылдақ ұлпа4)Жүйкелер қан тамырлар Тіс ауруларынан сақтану жолдары Тіс ауруларынан сақтану жолдары 1) Тісті күніне 2-рет тазалау 2) Тамақтан соң әр уақытта тісті,ауызды шайып отыру 3) Жылына 2-рет тіс дәрігеріне қаралып тұру 4) Тіс щеткасы бір тегіс жұмсақ, қылшықты болу 5) Тіс щеткасы әр адамда жеке болуы керек 6) Тісті барлық жағынан тазалау керек,әр тазалау 3минуттан кем болмауы тиіс 7)Тіс пастасының құрамында міндетті түрде фтор болуы тиіс 8) Тіс щеткасын бір жылда 4-рет ауыстыру қажет 9) Конфет ,қант,печенье сияқты тәтті тағамды азырақ пайдаланған дұрыс 1) Тіс тасы2) Тіс жегі(кариес)3) Тіс ұлпасының қабынуы4) Қанжел (парадонтит)5)Қанқұрт (парадантоз) ТІС АУРУЛАРЫ Жұмбақ шешу 32 қайрақ ,Бірін –бірі шыңдайды Үй ішінде 30 батыр ,Кіргендерді отап, турап жатыр ТІС ТІС Миға шабуыл ойыны Сұрақ-жауап1) **Ауру ауыздан кіреді** 2) **Тіс бүлінді дегенше,іш бүлінді.Іш бүлінді дегенше,іс бүлінді**3)**Апыл-ғұпыл ішкен ас,асқазанға түскен тас** Витаминдер,минералды тұздар(көкөніс,жеміс-жидек)мг қажет Май(өсімдік майы,сары май,сүт тағамдары,жұмыртқа)күніне 20-50г Нәруыз (етте,балықта,сары май,сүт,бұршақ,жаңғақ) күніне0,2кг Көмірсу (ұн,картоп,бал,жеміс –жидек)күніне 0,2-5кг Суды көбірек тұтыну қажет.Күніне 2-2,5л Биологиялық диктант **Сөздерді табу**1)Тіс сауытының ақ бөлігі… ………деп аталады2)Тіс сауытының қалған бөлігі … …жасырынған3)…….. жақ сүйектеріне бекінген бөлігі.4) Тісті қатты заттан қорғайтын …..…5)Тіс түбінде қан тамырлар және ……бар6)Тіс құрамының негізгі заты ………7) Тіс ауруына пайдаланатын антибиотиктерді атаңыздар ………8)Тістің кіреукесін …бұзғана,тіс жегісі пайда болады9)Кейіннен тісте саңылау немесе ….…пайда болады10)……жайыла бастайды. Биологиялық диктант **Сөздерді табу**1)Тіс сауытының ақ бөлігі… кіреуке ………деп аталады2)Тіс сауытының қалған бөлігі …мойын түбіріне…жасырынған3)Тіс түбірі жақ сүйектеріне бекінген бөлігі.4) Тісті қатты заттан қорғайтын кіреуке…5)Тіс түбінде қан тамырлар және жүйкелер…бар6)Тіс құрамының негізгі заты дентин…7) Тіс ауруына пайдаланатын антибиотиктерді атаңыздар пенициллин,тетрациклин……8)Тістің кіреукесін қышқыл…бұзғана,тіс жегісі пайда болады9)Кейіннен тісте саңылау немесе қуыс…пайда болады10)Тіс жегісі …жайыла бастайды. Сәйкестендіріңдер: 1)Ақортудың мүшесі а)диетология 2)Тіс……..,мойыны,түбірі болады ә)өңеш 3)Ең ірі сілекей безі…….. б)бауыр 4)Ең үлкен ас қорыту безі…………. в)аш ішек 5)………5-6мболады г)тіс жегісі 6).. …. -25см ,іші қуыс бұлшық етті мүше ғ)сауыты 7)Тістің дентин затының бұзылуы д)ауыз қуысы 8)Тамақты дұрыс пайдалану ғылымы е)шықшыт Сабақты қорытындылау ТЕСТ СҰРАҚТАРЫ 1)Ұзындығы 11-13см бұлшық ет ,онда ас қорыту және тыныс алу жолдары қиылысатын мүше:а)өңеш ә)асқазанб)аш ішекв)жұтқыншақ Дұрыс жауабы: жұтқыншақ 2)Ащыны сезетін рецепторлар тілдің қай аймағында:а)тіл ұшы б)бүйірі ә)тіл түбірі в)таңдай Дұрыс жауабы: тілдің түбірі 3)Нәруыздың тәуліктік мөлшеріа)100гр б)400-500грә)80-90гр в)200грДұрыс жауабы: 100гр 4)Көмірсулардың тәуліктік мөлшері:а)200гр б)400-500гр ә)300гр в)600грДұрыс жауабы: 400-500гр 5)Ас қорыту мүшелерін белгілеңіз:а)ауыз қуысы,өкпе ,асқазан б)тоқ ішек,өңеш,асқазан ә)жұтқыншақ ,өңеш,жүрек в)кеңірдек,қарын,ауыз қуысыДұрыс жауабы: тоқ ішек, өңеш, асқазан 6)Ас қорыту мүшесінің бұл бөлімінде нәжіс қалыптасады:а)ас ішекте б)асқазанда ә)тоқ ішекте в)өңештеДұрыс жауабы: тоқ ішекте 7)Асқазан мен тоқ ішекті жалғастыратын түтік пінінді бұлшық етті мүше:а)қарын б)өңешә)аш ішек в)жұтқыншақ Дұрыс жауабы: аш ішек 8)Ас қорыту жолының кеңейген мүшесі:а)өңеш б)жұтқыншақ ә)тоқ ішек в)асқазанДұрыс жауабы: асқазан 9)………….сілекей бездерінің өзегі ашылады:а)өңеште б)ауыз қуысында ә)жұтқыншақта в)асқазандаДұрыс жауабы: ауыз қуысында 10)Онда су қайтадан денеге сіңіріледі және кейбір витаминдерсинтезделеді:а)тоқ ішекте б)аш ішекте ә)ұлтабарда в)жұтқыншақтаДұрыс жауабы: тоқ ішек Үй тапсырмасы: «Асқорыту жүйесі»тақырыбын оқып келу.Венн диаграмасы бойынша салыстырыңыз: Ауыз қуысы Қарында,ішекте ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Пайдаланған әдебиеттер:Биология оқыту әдістемесі 8-сынып2. Биология оқулығы авт. Е. Очкур3. Биология анықтамалығы журналы 2013 ж №2, №34. «Ізгілік» 2011ж №125. Интернет желісі «Ұстаз»6. Электронды оқулықтар Назарларыңызға рахметСау болыңыздар!