Д?ниетану 3 сынып пайдалы ?азбалар т?рлері
Сабақтың тақырыбы:Пайдалы қазбалардың түрлері
Мейірімді жүрекпен,Ақпейілді тілекпен,Амандасып алайық,Бір жадырап қалайық!
Мақсаты:1.Пайдалы қазбалар түрлері, қасиеттері мен пайдаланыла-тын салалары, өндіру жолдары туралы түсінік қалыптас-тыруға ықпал ету; 2. Оқушылардың танымдық белсенділігін, Қазақстанкартасымен жұмыс істеу қабілетін дамыту; оқушылардыңтіл байлығын дамытып, балаларды логикалық ойлауға,салыстырып, қорытынды жасауға үйрету.3. Табиғатты аялауға тәрбиелеу,ел байлығын үнемдеппайдалануға үйрету.
Жоспар: Психологиялық дайындық Миды шынықтыру Оқулықпен жұмыс Кіріспе Тәжірибе жасау Техника қауіпсіздігі Сергіту сәті Сөздік диктант Жұмбақтар шешу (кесте толтыру) Сызба-кесте толтыру Өзіңді тексер Негештің сұрақтары Үйге тапсырма Рефлексия
style.rotation
Адамдар үй құрылысына қандай материалдардықолданады? (цемент, кірпіш, бетон, орман,құм)Жол құрылысына? (ұсақ тас, асфальт, бетон)Көпір жасау үшін? (бетон, темір)Адамдар үйді немен жылытады? (ағаш, көмір, газ)Адамдар бұл материалдарды қайдан алады? (табиғат, жер)
Оқулықпен жұмыс.1. Мәтінді оқы. 51-бет2. Оқулықтағы тақырыпты оқу,пайдалы қазбалардың негізгі топтарын бөліп көрсет.3. Сипатта4. Кестені толтыр
Пайдалы қазбаларКендіКенсізҚұрылыстықЖанғышТеміркеніГранит, әктас, құм, сазКөмір, шымтезек, мұнай, табиғи газ
Есте сақта!Пайдалы қазбалар – жер қойнауынан немесе жер бетінен қазып алынатын тау жыныстары. Бұл табиғат байлықтары адамның қажетіне жаратылады.
Темір рудасы1. Қатты2. Қоңыр қызыл түсті3. Мөлдір емес4. Мықты5.Өзіне темір заттардытартып алады
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
Гранит (бөлшектері)кварц слюда дала шпаты(ақ (сұр (қызыл түсті) түсті) түсті)1. Қатты2. Сұр немесе қызыл түсті3. Мөлдір емес4. Бөлшекті5. Өте мықтықұм саз
style.rotation
style.rotation
style.rotation
style.rotation
style.rotation
style.rotation
style.rotation
style.rotation
Әктас1. Қатты2. Ақ немесе ақшыл сұр тас3. Мөлдір емес4. Мықты5. Бір тамшы қышқыл қосса қайнайды (газ бөлінеді)
ppt_xxshearppt_x
style.rotation
style.rotation
style.rotation
style.rotation
style.rotation
Шахтер келді шахтаға,Көмір қазып талпына.Дайын болған көмірді,Ұсынады халқына.Сергіту сәті:
Тәжірибе:№1Таскөмір кесегін қолыңа алып, сындырып көр.Сындыра алмайсың.Таскөмір қатты.Енді көмір кесегін балғамен ұр.2. Таскөмірді суға саламыз. Не байқадың? Тұжырым: Ол кішкене кесектерге бөлінеді. Таскөмір морт сынғыш. Суға бірден батып кетті.(ерімейді, судан ауыр)( техника қауіпсіздігі ережелерін қатаң сақтау қажеттігін ескерту)
Таскөмір1. Қатты,морт сынғыш.2. Қара түсті жылтыр.3. Жақсы жанады жәнежылуды көп береді.4. Суда ерімейді.
ppt_wr
style.rotation
ppt_y
ppt_y
( техника қауіпсіздігі ережелерін қатаң сақтау қажеттігін ескерту)1. Стақандағы суға аздап мұнай қосамыз да,жақсылап араластырамыз.- Не байқадың? Тұжырым:(мұнай суға ерімейді және судың бетінде қалқып жүреді)мұнай судан жеңіл.2. Металл тостағанға кішкене мұнай құйып,оған жанып тұрған сіріңкені жақындатамыз. Не болады? (мұнай жанады,одан жылу бөлінеді,толық жанып кетеді) Тәжірибе: №2
Мұнай1. Сұйық2. Қоңыр түсті3. Айрықша иісібар майлы зат4. Судан жеңіл5. Жақсыжанады«Есіл»Мұнай құбыры
style.rotation
style.rotation
Мұнайдан Газ Мастика Бензол Автол Бензин ВазелинКеросин Мазут Асфальт Синтетикалық каучук Спирт Лак Пластмасса
style.rotation
style.rotation
2.1. Тостағанға саз балшық, су, цемент, құм салып араластырамыз. Не байқадың?(сұйық ботқа пайда болды) енді осы ботқаны кірпіш формасына құямыз,сабақтың соңында байқаймыз, не болады деп ойлайсыңдар? Тұжырым:(қатады, кірпіш формасы шығады)2.сол сияқты кесе,құмыра,табақ және мүсіндер жасап шығаруға болады.Оның созылмалы қасиетін пайдалану. Тәжірибе:№3( техника қауіпсіздігі ережелерін қатаң сақтау қажеттігін ескерту)
style.rotation
Саз1. Тау жыныстарының үгілуінен пайда болады.2. Ақ,қызғылт,сұрғылт,көкшіл түстес келеді.3. Ол оңай үгіледі.4. Суды тез жібермейді.
style.rotation
style.rotation
style.rotation
style.rotation
ppt_y
ppt_y
style.rotation
style.rotationrr
Тіл дамыту Пайдалы қазба атауларын ата.Гранит, әктас, құм, саз.(құрылыстық) Көмір, шымтезек, мұнай, табиғи газ(жанғыш)Жұмбақтарды шешейік: (қатар бойынша топқа бөлу)1-топ: шымтезек,темір кені,таскөмір.2-топ: гранит,мұнай.3-топ: құм,саз.
ppt_y
«Көмектес» картасыАтауы және картадағы белгісін салқасиеттеріМаңызы мен қолдану аясыТаскөмір1-топМұнай2-топСаз3-топжанғыш,судан ауыр,қара түсті,морт сынғыш.Үйде пеш жағуға,завод пен фабрикаларда,ауыл мектептері,монша т.б.жылу береді.жанғыш,сұйық,иісі бар,судан жеңіл,қоңыр түсті.АЗС,машина,үй жылы-туға,т.б.жылу береді,қозғалыс күшін туғыза-ды.судан ауыр,созылмалы,су өткізбейді,қоңыр түсті Кесе, аяқ-табақ,құмыра,мүсіндер т. б.
Темір рудасыМұнайТаскөмір
ppt_wr
style.rotation
Оқыған материалды пысықтау. (2-нұсқаға тапсырма )Ұсынылған тізімдегі қазба байлықтарды қасиеттерімен байланыстар. Нұсқалармен жұмыс.1-нұсқа 2-нұсқа Таскөмір, құм Мұнай, саз1. Жанғыш 9. Су өткізгіш2. Қатты 10. Сусыма3. Сұйық 11. Судан жеңіл4. Судан ауыр 12. Газтәріздес5. Қара түсті 13. Ақ түсті6. Сары түсті 14. Ериді7. Морт сынғыш 15. Созылмалы8. Иісі бар 16. Су өткізбейді 17. Қоңыр түсті1-нұсқа - таскөмір - құм -1,2,4,5,72,4,6,102-нұсқа - мұнай – саз – 1,3,8,114,15,16,17
ppt_y
style.rotation
style.rotation
Пайдалы қазбалар жанғыш кенді кенсізКөмір,шымтезек,мұнай,табиғи газТемір кеніГранит,әктас,құм,сазПайдалы қазбалар деп нені атаймыз?
style.rotation
style.rotation
style.rotation
Пайдалы қазбалар сұйық қатты газ түріндеТабиғаттағы пайдалы қазбалар қандай күйде жатады?
style.rotation
style.rotation
style.rotation
- Сабақ саған ұнады ма?- Несімен ұнады?- Саған жаңалық болған не?- Болашақ өмірде қолдануға пайдалы білім алдың ба? Ол не? түсіндіріп берсең.- Сабақта кім жақсы жауап берді деп ойлайсың?- Өзіңді бағала.Рефлексия:
Үйге тапсырма:
r
5 жолды өлең құру. 1-топ: таскөмір2-топ: мұнай3-топ: саз
Сабақ аяқталдыСау болыңдар!