Сан есім Ашы? саба?
Сабақтың мақсатыБілімділік: Сан есім туралы оқушыларға толық мағлұмат беру. Алған білімдерін пысықтап, теориялық алған ұғымдарын мысалдар арқылы терең меңгерту.Тәрбиелік: Сан есім тақырыбын түсіндіру кезінде сөздер мен сөйлемдердің тәрбиелілік мәніне көңіл бөле отырып, топпен жұмыс істеу арқылы ынтымақ пен бірлікке, жолдастыққа көмек көрсетуге баулу.Дамытушылық: Сан есімнен алған білімдерін жаттығу жұмыстары арқылы дамыту, өз бетінше орындау дағдыларын қалыптастыру, топпен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру. Сабақтың түрі: Аралас Сабақтың әдісі: Мәнерлеп оқу, ауызша сөйлеу, тыңдап түсіну, жазу, екеуара сөйлеу, сұрақ-жауап, ынталандыру Сабақтың көрнекілігі: слайд, оқулық Ұйымдастыру кезеңі Сыныппен сәлемдесіп, түгендеу ІІ. Үй тапсырмасы бойынша жұмысІІІ. Жаңа сабақ ІV. Өзіндік жұмысV. Сергіту сәтіVІ. Топ жұмысыVІІ. Тақтамен жұмысVІІІ. ҚорытындыIX. Үйге тапсырмаХ. Бағалау Сын есім Етістік Шылау Зат есім Есімдік үстеу Одағай Еліктеу Сан есім Үй тапсырмасы бойынша жұмыс Зат есім дегеніміз не? Мысалдар жазу арқылы жалпы,жалқы есімдердің ережесін шығарамыз І топ Сан есім дегеніміз не ? Түрлерін атаңыз ІІ топСан есімнің түрлеріне толық мағлұмат беру
І топ Сан есім дегеніміз- заттың санын білдіретін сөз табы. Сұрақтары: неше? Қанша? Нешінші? Нешеу? Имя числительное- часть речи которая обозначает количество предметов и отвечает на вопросы: Сколько? Который? Мысалы, бір,екі,үш Сан есім мағынасына қарай 6 түрге бөлінеді. По своему значению сан есім в казахском языке делится на:Есептік сан есім- КоличественныеРеттік сан есім- ПорядковыеЖинақтық сан есім- СобирательныеБөлшектік сан есім- ДробныеБолжалдық сан есім- ПредположительныеТоптау сан есім- Разделительные ІІ топ .
Сан есімнің жай түрі- простые числительные 0-нөл1- бір2-екі3-үш4-төрт5-бес6-алты7-жеті 8-сегіз9-тоғыз10-он20-жиырма30-отыз40-қырық50-елу60-алпыс 70-жетпіс80-сексен90-тоқсан100-жүз1000-мың1000000-миллион Сан есімнің күрделі түрі – составные числительные 11- он бір15-он бес19-он тоғыз101-жүз бір201- екі жуз бір 428-төрт жуз жиырма сегіз666-алты жуз алпыс алты1957-бір мың тоғыз жуз елу жеті Сан есім түрлері Түрлері Жұрнақтары Мысалы Реттік -ншы, -нші, -ыншы, -інші Бір-інші первый Жинақтық -ау, -еу сұрақтары: нешеу? Всего семь Біреу, екеу, үшеу, төртеу бесеу Бөлшектік Болжалдық -дай, -дей, -тай, тей Қырық-тай около сорока Топтау Образуются путем повторения числительных с окончаниями шығыс сеп в конце Бес-бестен по пять, он-оннан по десять Сан есім Бөлшектік Болжалдық Топтау Жинақтық Реттік Есептік Біздің Отанымыз – Қазақстан. Аумағы Батыстан шығысқа 3000 шақырым, ал солтүстіктен оңтүстікке дейін 1700 шақырым. Қазақстан Республиқасының жер көлемі жөнінен дүние жүзінде 9 – орында. Қазақстан Республиқасының ұлтық құрамы әр алуан . Қазақстанда 130-дай ұлт өкілдері тұрады. Негізгі ұлт қазақтар республикада 52 пайызды құрайды. 1-топ 2- топ Көп нүктенің орнына реттік сан есімді қойып жазЖеті атаңды біл!Атасы- біріншіӘкесі –Баласы – Немересі-Шөбересі-Шөпшек-Немене-Сан есімдерді сөзбен жазып, реттік сан есімге айналдырыңыз. 2;6;11;15;29;36;44;58;69;74;88;99;199;1840;3689534 Септік жалғауларын біл!Біріншісі – Атау................-Ілік...............-Барыс...............-Табыс...............-Жатыс................-Шығыс............-КөмектесМына есептік сан есімдерді цифрмен жазып, реттік сан есімге айналдыру.Мың, жуз, сексен, бес, сегіз 1-топ 2-топ Жинақтық сан есімдерді табу: Ауыз біреу, құлақ екеу.Би екеу болса, дау төртеу. Жинақтық сан есімдерді табу: Атадан алтау туса да,Басыңа бір жалғыздық түсерАғайын алтау, ана біреу. 1-топ 2-топ 4- арал: “Болжалдық сан есімдер” Есептік сан есімдерді болжалдық сан есімдерге айналдыру, сөйлем құрау:Сегіз жүз.......,Қырық......., Есептік сан есімдерді болжалдық сан есімдерге айналдыру, сөйлем құрау:Елу.......,Сексен...., 1-топ 2-топ 5- арал: “Топтау сан есімдер”Сағат неше? деген сұраққа жауап бер, мағынасына ажырат 6- арал: “Бөлшектік сан есімдер” Диалогты оқып өзара сөйлесу мағынасына ажыратуБаласы: Әке, сағат неше болды?Әкесі: сағат сегіз жарым болды. Қайда барасың?Баласы: БанккеӘкесі: Банк нешеде ашылады?Баласы: Тоғыз жарымда ашылады?Әкесі: Онда не істейсің?Баласы: Ақша айырбастаймын. Диалогты оқып өзара сөйлесу мағынасына ажыратуБаласы: Ана, сағат неше болды?Анасы: Сағат жеті жарым болды. Жұмысың бар ма?Баласы: Ия. Сайлаудың жұмыстарымен “Нұр Отан” ғимаратына барамын.Анасы: Қай уақытта үйде боласың?Баласы: Сағат бір жарымда келемін 1-топ 2-топ V.Сергіту сәті Мына сандарды дұрыс атасаңдар, бір жануардың аты шығады. 9 – 6 – 8 – 5 – 6 – 40 – 6 – 1000 – 60 – 8 – 6 – 5 – 6 – 40 – 60 – VI. Топ жұмысы. Берілген мәтінді оқып шығып тақырыпқа ат беру, сан есімдерді жазып алу 1932 жылы Есіл өзінінің жағалауындағы Қараөткел округінің негізі қалады. Кейін Ақмола сауда жәрменкелері өткізілетін орталыққа айналады. 1961 жылға кейін Целиноград болып аталады. 1939-1965 жылдары Ақмола облысының, ал 1960-1965 жылдары Тың өлкесінің әкімшілік орталығы болды. Бір грамм алтыннан ұзындығы 3 километр 420 метрге жететін жіңішке сым жасауға болады. Ең бірінші фотосуретті 1826 жылы франция ғалымы Жозеф Нисфор Ньеп түсерген. Біздің планетамыздағы халықтың жартысы қар көрмепті. Ең үлкен стадион Рио-де Жанейродағы “Маракана” стадионы. 1-топ 2-топ Берілген сандарды сан есімнің түрлеріне бөліп жазу.Үлгі: екі-екінші-екеу-екідей-екі-екіден VIIІ. Қорытындылау “Сан есім” тақырыбын бекіту IX. Үйге тапсырма Қазақ халқының киелі сандары жайлы мәлімет іздеп келу.