Д?ст?рден тыс ?дістемелермен ж?мыс жасау
МКҚМ “Бөбек” бөбекжай-балабақшасыҚарғалы ауданыАқтөбе облысы
Тәрбиеші: Жумагулова Шолпан Самратовна Тақырыбы: Дәстүрден тыс әдістемелермен жұмыс жасау. Бала ес біле бастағаннан-ақ өзі жете түсінбейтін жарқын, тартымды нәрсенің бәріне ұмтыла бастайды, мәселен, жылтыраған ойыншықтарды, әдемі гүлдер мен заттарды көрсе қуанады. Осының бәрі оның рахаттану, қызығу сезімін туғызады. Жиі ән, ертегі тыңдап, суреттерді қараған балалардың өнері қуаныш сезімдерінің қайнар көзіне айналады. Эстетикалық тәрбие алған балалар жарқын, әсем атаулының бәріне жәй ғана ұмтылып қана қоймай, сұлулықты жан дүниесімен қабылдайтын болады. Балалардың сурет салу дәстүрлі емес, қамырмен,ермексазбен әдісін меңгеруі, олардың қабілеті дамуы болып табылады. Қазіргі кезеңде жаңа адамды қалыптастыру, оның шығармашылық белсенділігін дамыту басты назарға алынған. Сондықтан, сұлулықты сезіну, жоғары эстетикалық талғам қалыптастыру, өнер туындысын, туған табиғаттың сұлулығын түсіну және бағалауды жетілдіру қажет. Әртүрлі авторлардың (Г.Б.Кибишова «Вдохновение» бағдарламасы, И.А.Лыкова «Методическое пособие для специалистов дошкольных образовательных учреждении», Т.Н.Доронова «Природа, искусство и изобразительная деятельность детей», Р.Г.Казакова «Изобразительная деятельность в детском саду» еңбектерімен таныса отырып,біз көптеген қызықты идеялар кездестірдік және алдымызға мынадай мақсат қойдық. Мақсаты: Балаларды іскерлікке, икемділікке шеберлікке және жаңаша мазмұн табуға үйрету. Өз бетінше жұмыс істеу дағдысын қалыптастырып, шағармашылық қабілетін дамыту.Тәрбиелік: қол еңбегін меңгерге, әсемдікке, төзімділккке тәрбиелеу.Эстетикалық талғамын арттыру. Дәстүрлі емес әдіс-тәсіл түрлері: Тіс жуатын щеткамен, мөр басу, кляксография, монотипия, ылғал бетте сурет салу, түрту, нүктемен, саусақпен т.б. дәстүрлі емес әдіс-тәсілдерді пайдалану ойлау қабілеттерін, қиялын шығармашылық қабілеттерін ұсақ қол моторикасын дамытады. Саусақпен сурет салу тәсілі «палитра - саусақтар» саусақпен сурет салу.Бұл барлық жастағы балаларға ұнайтын қарапайым да оңай әдіс. Саусақпен сурет салу бірнеше кезеңнен тұрады. 1.Балалар әуелі бір саусақпен, сосын бірнеше саусақпен сурет салып үйренеді. Келесі кезеңде балалар бояуларды араластыруды үйренеді. Әр саусағын әртүрлі бояуға батырып бір түстің үстіне келесі түсті жағады. Түстерді араластыру нәтижесінде балалар өздеріне қажет түсті табады. Алақанмен сурет салу әдісі «Алақанмен» сурет салу. Бұл әдіс кішкентайлар тобындағы балаларға өте ұнайды. Себебі балалар бояуды көріп қана қоймайды, оны сезінеді. Тіс щеткасымен және шанышқымен сурет салу трафаретпен жұмыс Бастыру жұмыстары (картоппен, өшіргішпен, қақпақтармен, поролонмен) Қазіргі таңда сәнге айналған монотипия және диотипия (баспа техникасы) әдістері де өте қызықты. Бұл әдіс қиялды, елестетуді, түс пен пішінді сезінуді жетілдіруге көмектеседі. «Су жағасындағы талдарды» салуда жарты суреттен тұтас суреттің жасалуы балаларға өте ұнайды. Бұл күрделі техника, бірақ нәтижесінде еңбектің ақталғанын көрудің өзі бала үшін бір ғанибет. Пластилинмен сурет салу баладан төзімділікті, бастаған істі аяғына дейін жеткізу үшін табандылықты талап етеді. Бұл әдісті біз мектепалды тобында пайдаландық. «Бастыру әдісі»: Әртүрлі заттармен бастыру арқылы сурет салу әдісі. Аталмыш техника арқылы жұмыс істеу балаларда жағымды эмоция тудырады, таныс тұрмыстық заттарды көркем сурет салуға қолдану мүмкіншілігін ашады. Бастыру үшін әртүрлі заттарды қолдануға болады. Мысалы: көкөністер, жүн, баклашка матамен жіп; Жапырақтарды бастыру жұмыстары Үрлеу әдісі кляксография Құрғақ қылқаламмен түрту әдісі Тұзды қамырдан жасалған ойыншықтар Бұл безендіруге арналған әшекейлер үй иелеріне ырыс, несібе,береке, бақ – дәулет әкеледі деп есептелген. Шығыс европа қамырдан жасалған суреттерімен әйгілі. Славян халықтарында мұндай суреттер боялмаған, нанның өз түсі тартымды болады деп есептеген. Жасалған нан мүсіндерін жәндіктерден, тышқан, қоңыздардан сақтау үшін қамырға тұзды молдау салған.Тұзды қамыр осылай пайда болған. Тұзды қамырдан бұйымдар жасау – адамға қызығушылықпен қуаныш сыйлайды, әр отбасына, әр дастарханға байлық пен сәттілік әкеледі деп ырымдаған.Қамыр бейнелер балалар өнеріне де шығармашылық бола алады.. Ермексазбен салыстырғанда қамыр қолды бүлдірмейді.Қамыр құрамы дұрыс болған жағдайда бұл бейнелер жарылып кетпейді, ұзақ сақталады. Қамырдан бұйым жасау үлкенге де, кішіге де қызықты.Қамырдан әртүрлі компазициялар жасауға болады. Бұған арнаулы құрал – саймандардың қажеттігі жоқ. Ұн мен тұздан су араластыру арқылы қамыр дайындалады. Тұзды қамырмен жұмысқа қойылатын талаптар: 1.Қамырды қамырға жапмсыру кезінде желім орынына су жағып отырамыз. Сонда қамыр бір – біріне жақсы бірігеді.2. Дайын бұйымның жарығы , бірікпей қалған жерлері болмау керек.3. Жұмыс барысында қауіпсіздік ережелерін сақтау. Нәтижесінде:Балада көркем өнер туралы білім қалыптасады.Шығармашылығы дамиды.Авторлық бағытта бейнелей біледі.Отбасы және балабақша ынтымақтастығы орнайды.Балалардың іскерлік қабілеті дамып, эстетикалық талғамы артады. Сурет іс-әрекеттері арқылы бейнелеу өнеріне деген сүйіспеншілік оянады. Алуан түрлі әдістердің балалардың жұмыстарының мазмұнын ашуға өз септігін тигізетінін атап айтпай болмайды. Олардың орындалу барысының өзі балаларға үлкен қанағаттанғандық әкеледі. Әр қимыл сәтті шыққан сайын бала өз жеңісінің жемісін өзгелерге көрсету үшін оны сан рет қайталап көрсетуден жалықпайды.