Презентация Татар теле h?м ?д?би уку д?ресл?ренд? халык авыз и?аты ?рн?кл?рен куллану.

Татар теле hәм әдәби уку дәресләрендә халык авыз иҗаты үрнәкләрен куллану. Төп максатлар:халык авыз иҗаты үрнәкләре белән таныштыру татар халкының бай тарихына, традицияләренә, милли сәнгатенә мәхәббәт тәрбияләүБурычлар:халык авыз иҗаты үрнәкләрен гамәли үзләштерүгә ирешү, ягъни татар мәкальләрен, табышмак, санамыш, сынамышларын аңлап һәм сәнгатьле итеп укырга, аларны кулланып төрле темаларга сөйләшергә өйрәтү һәм алар аша татар халкының гореф-гадәтләре турында күпкырлы мәгълүмат бирү. Эзләну объекты:Башлангыч сыйныфларның рус телле укучыларын татар сөйләменә өйрәту алымнары.Эзләну предметы:Татар теле дәреслерендә халык авыз иҗатын куллану. Проект төрләре:- мәгълүмати (темага караган мәкальләрне җыю, аларны катнашучыларга тәкъдим итү, алар турында фикер алышу); - рольле (проект эчтәлегеннән чыгып, укучылар рольләр алалар, бу аларга нәрсәдер әйтергә яки нәрсә турында булса да сорарга этәргеч бирә);иҗади (кичә яки бәйрәм үткәрү өчен сценарий төзү, мәктәп яки күп тиражлы газета өчен мәкаләләр язу);  Татар теле өйрәтүдә мәкальләрӘйләнә-тирәне саклауда, аңа сакчыл караш тәрбияләүдә әби-бабайларның тәҗрибәсен, үгет- нәсихәтен, тәрбия алымнарын, буыннан-буынга күчеп килгән мирасны файдалану, аларның дөреслеген фәнни нигезләү кебек алымнар куллану укыту һәм тәрбиядә уңай нәтиҗә бирә, өлкән буын кешеләренә хөрмәт, ихтирам хисе уята. Халык авыз иҗаты санамышларны үрнәкләрен куллану.1 нче сыйныф:1) Теле барның - ..... ( иле бар ).2) Кем эшләми - ..... ( шул ашамый ).3) Теле татлының - .... ( дусты күп ).2 нче сыйныф:1) Ике туган:Берсе ак булган,Берсе кара булган. ( Көн, төн ).2) Аягы юк - китәр,Җибәргән җиргә җитәр,Кушкан йомышны үтәр. ( Хат ).  Сынамышлар куллану.Күк җисемнәре, табигать күренешләре турында: «Ай киртә­ләнсә, тиздән буран булыр»; «Йолдыз атылса, җил булыр»Үләннәр, куаклар, агачлар: «Суган кабыгы калын булса, кыш салкын булыр»Хайваннар, кошлар, бөҗәкләр турында: «Аккош иртә килсә, яз начар булыр, озак торыр»; «Бүген мәче тырнаша: буран булыр». Татар һәм рус телендә мәкаль әйтемнәрне чагыштырып өйрәнү.Татарча вариантын табыгыз.* Книга – источник знаний. ( Китап – белем чишмәсе ).* В здоровом теле здоровый дух. ( Сәламәт тәндә сәламәт акыл ). Сөйләм күнегүләре.1) Тизәйткечләрне дөрес әйтү һәм кабатлау.* Хәзер инде утыр, яз. Күрәсеңме яз? Менә шул турыда яз ! 2) Мәкальләрне дәвам итеп язу.Башлаган эшне....а) тотынма ; б) тыңлама; в)ташлама. 3) Антонимнар кергән 5 мәкалләр уйлап әйтү. Тестлар… Тестларны, уку елы дәвамында, өлешләп тә - һәр чиректә, беренче һәм икенче яртыеллыкта, аерым темалар буенча да үткәрергә мөмкин.1. Мәкальнең дәвамын табыгыз.а) Эше барның ....1) әнисе бар; 2) китабы бар; 3) ашы бар. (+)б) Белеме бар....1) берне егар; 2) меңне егар; (+) 3) бишне егар.2. Кайсы мәкальдә хата бар?1) Бүредән курыксаң урманга барма.2) Йомырка тавыкны өйрәтми.3) Батыр ярасыз була.(+)1) Кем эшләми шул ашамый.2) Бүгенге эшне иртәгә калдыр. (+)3) Башлаган эшне ташлама Гомуми нәтиҗәГомуми нәтиҗә ясап шуны әйтәсе килә, рус телле укучыларга татар халык авыз иҗаты үрнәкләрен өйрәтү бик мөһим, чөнки алар укучыларның сөйләм байлыгын арттыра, матурайта. Башлангыч сыйныф укучыларына, аларның яшь үзенчәлекләрен истә тотып, җиңелрәк күнегүләр бирелә, югары сыйныфта алар катлаулана бара. Бу аларның уйлау дәрәҗәсен арттыра, белгән белемнәрен ныгытырга ярдәм итә.