Презентация на тему Т?ра?ты тіркес

№7 жалпы білім беретін шағын орталығы бар лицей орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі Жамалова Кенжегүл Өтеуліқызы НәтижесіОқушы бар зейінмен тыңдайды, жазады, көрсетеді. Өзін- өзі бағалайды, жеке топтың, бірлескен ұжымымен жұмыс жасауға құлшынады, ізденушілікке, ұжымдарды, заңдылықтарды қорытуға дәлелдеуге үйренеді., белсенділігін арттырады, сапалы білімге ұмтылады, мұғалім мен оқушы арасындағы қарым – қатынас жақсара түседі. “Нені дамыту керек” деген сұраққа жауап іздей отырып, баланың сезім түйсігін қабылдауы мен ынтасын , зейінін, есте сақтауын ұғыну, ойлау, қиялдау болжау қабілеттерін ашу. Жауапкершілік жүктей отырып, өзін – өзі дамытатын жеке тұлға қалыптастыру. Мақсаты Сыныбы: 5 Пәні: Қазақ тілі Тақырыбы: Тұрақты тіркестер Сабақтың мақсаты: А) Білімділік: Фразеологизмдер туралы алған білімдерін тереңдету. Ә) Тәрбиелік: сөз құдіретін терең түсініп, орынды қолдана білуге, шапшаңдыққа, іскерлікке тәрбиелеу Б) Дамытушылық: өз беттерінше салыстыру, қорытынды жасауға үйрету, оқушылардың дағды, танымбелсенділігін арттыру. Сабақ түрі: танымдық және жарыс сабақ Сабақ әдісі: сұрақ – жауап (түсіндіру, жарыс, әр түрлі ойын түрлері, суретпен жұмыс, мәтін құрастыру) Сабақтың көрнекілігі: Тұрақты тіркестерге арналған сызбалар, тақырыпты ашуға арнап салынған суреттер. (жыл мезгілдерінің, төрт түлік малдың, адамның бейнесі) Пәнаралық байланыс:қазақ әдебиеті Ұйымдастыру кезеңіҚайырлы күн достым,Қайырлы күн болсын!Біздің алар бағамыз,Кілең бестік болсын! \ Өз біліміңді тексерЛексика нені зерттейді?Мағына дегеніміз не? Көп мағыналы сөздер дегеніміз не? Мысал келтір?Омоним дегеніміз не? Мысал келтір?Синоним дегеніміз не? Мысал келтір?Антоним дегеніміз не? Мысал келтір?Табу сөздер дегеніміз не?Эвфемизм дегеніміз не?Дисфемизм дегеніміз не?Тұрақты тіркестер дегеніміз не? 1 – ТОП Ұялу – Кірерге тесік таппау, жер болу т.б.БақыттыӘдемі Алыс 3 – ТОП Батыр Тез Көз ілмеді 2 – ТОП Анық Қорқу Қатты шаршау Мына тұрақты тіркестердің синонимдерін жаз: 1 – ТОП Бақытты - маңдайы ашылған, қыдыр дарыған, бақ қонған.Әдемі - Үріп ауызға салғандай, ай десе аузы бар, күн десе көзі бар, жүзіктің көзінен өткендей.Алыс - Ит арқасы қиянда, ит өлген жер. 3 – ТОП Батыр - Жүрек жұтқан, жүрегінің түгі бар. Тез – Қас пен көздің арасында, кірпік қаққанша. Көз ілмеді - Түн ұйқысын төрт бөлді. Кірпігі айқаспады, көрер таңды көзімен атырды. 2 – ТОП Анық - Тайға таңба басқандай, соқырға таяқ ұстатқандай.Қорқу - Зәре-құты қалмау, көзі шарасынан шығу, көзі алақандай болуҚатты шаршау - Мұрнынан шаншылып жүру, сүрініп жығылу. Жүрек жұтқан – 1-топ Ит терісін басын қаптады – Жүрегі қарс айырылды – Бетінен оты шығу – 2-топ Ат ізін салмау – Ит өлген жер – Көңілі тасу – 3-топ Құлақ аспау – Жұлдызы оңынан туу – Мына тұрақты тіркестердің антонимдерін жаз: Жүрек жұтқан – Су жүрек Ит терісін басына қаптады – Жұмған аузын ашпады Жүрегі қарс айырылды – Бақ қонған Бетінен оты шығу – Беті шімірікпеу Ат ізін салмау – Ат ізін құрғатпау Ит өлген жер – Таяқ тастам жер Көңілі тасу – Көңілі басылу Құлақ аспау – Құлақ қою Жұлдызы оңынан туу – Тауы шағылу СЕРГІТУ СӘТІ Оң қолымда бес саусақ, Сол қолымда бес саусақ.Қосып едім екеуін,Болып шықты он саусақ. Төрт түлік малға байланысты айтылатын тұрақты сөз тіркестерін тап? Төрт түлік малға байланысты айтылатын тұрақты сөз тіркестер Күз Қыс Жаз Жыл мезгілдеріне байланысты тұрақты сөз тіркестерін тап? Мысалдар Эвфемизм Дисфемизм Тұрақты тіркес 1.Жүрек жұтқан 2.Өсекші 3.Ит өлген жер 4.Соқыр 5.Аяғының сылтымасы бар 6.Жерге кіре жаздады 7.Бармағын тістеу 8.Аузы жеңіл 9.Топас 10.Құлаққа ұрған танадай 11.Сөзуар 12.Саңырау 13.Кірерге тесік таппау 14.Мұрнын көкке көтеру 15.Қолы ашық Мына кестені толтыр? Мысалдар Эвфемизм Дисфемизм Тұрақты тіркес 1.Жүрек жұтқан + 2.Өсекші + 3.Ит өлген жер + 4.Соқыр + 5.Аяғының сылтымасы бар + 6.Жерге кіре жаздады + 7.Бармағын тістеу + 8.Аузы жеңіл + 9.Топас + 10.Құлаққа ұрған танадай + 11.Сөзуар + 12.Саңырау + 13.Кірерге тесік таппау + 14.Мұрнын көкке көтеру + 15.Қолы ашық + Венн диаграммасын құрғызу. Тұрақты тіркестер мен еркін тіркестердің айырмашылығы, ортақ белгілері табылады. Еркін тіркес Ортақ белгілері Тұрақтытіркес