Мінез — Адам к?рсеткіші
ӨЗІН-ӨЗІ ТАНУ9 сынып
Мектеп: №173 орта мектеп Мерзiмі: _Желтоқсанның он бірі__№ 13 сабақТақырып: Мінез- Адам көрсеткішіҚұндылық: сүйіспеншілік немесе махаббат құндылығы Қасиеттер: адамгершілік қасиеті Ресурстар: Белсенді тақта, бейне материалдар, үнтаспа, суреттер, оқулық, дәптер.Мұғалiм: Амирханова ЛаураСынып : 9 «б» Оқушылар саны: 33
Сабақтың мақсаты: сүйіспеншілік немесе махаббат құндылығы туралы түсініктерін кеңейту, оқушылардың мінез-құлық туралы түсініктерін кеңейту.Сабақтың міндеттері: -мінездегі жетістіктер мен міндерді ажырата білуге үйрету;-жақсы мінез қалыртастыруға ықпал ету;-адамгершілікке тәрбиелеу
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
І. САБАҚТЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРУ КЕЗЕҢІТәртіпТалапТыныштықТазалықТатулық5 "Т" ережесін сақтауТатулық
ІІ. ТЫНЫШТЫҚ СӘТІ -Балалар,көзімізді жұмып табиғат аясында отырмыз деп елестетейік(Баяу күй ойнайды) • Ыңғайланып отырыңыз, көзіңізді жұмыңыз. Денеңізді босатып,тынышталыңыз.Көз алдыңызға енді атып келе жатқан шуақты таңды елестетіңіз.Сіз тауға алып барар жалғыз аяқ жолмен келе жатырсыз.Таза ауа,сылдырлаған мөлдір бұлақ суы,құстардың сайраған даусы естіледі.Сіз жеңіл демалудасыз,сіз күш-қуатқа толысыз.Жер-Анаға,табиғатқа деген махаббат, сүйіспеншілік барлығы өзіңе деген махаббатпен тығыз байланысты.Күн шуағы сіздің денеңізге сәуле шашуда,самал жел сіздің шашыңызды тербетіп,сізге көрік беруде.Бүкіл табиғат күші сізге өз махаббатын сыйлап,сізді таң нұрымен қарсы алады.Ал енді бұл күш сіздің бүкіл денеңізге қуат беріп тұрғанын сезініңіз.Бұл күшпен өзіңізге жақын адамдармен,достарыңызбен бөлісіп жатқаныңызды елестетіңіз.Бұл қуат сіздің өміріңізбен тығыз байланысты.Сіз әлемдегі ең бақытты жансыз!ІІ. ТЫНЫШТЫҚ СӘТІ
“АР-НАМЫС КЕРЕК АДАМҒА" тақырыбындағы мәтінді сұрақтар қою арқылы мазмұнын әңгімелеу. А) Абай. Отыз алтыншы сөз Ә) Дәйексөз Қорытынды жасау (оқушылар)ІІІ. ҮЙ ТАПСЫРМАСЫН ТЕКСЕРУ
ІV. ЖАҢА САБАҚа) Кітаппен жұмысә) Ұлағатты сөздер а) Кіріспе
Ұлағатты сөздерді оқып, олардың мәнін түсіндіріңіз.Ойын жаттығуТапсырма
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
Жалғасы
Жақсы мінез-құлық пен ақыл күші болып,екеуі біріккенде-бұлар адамшылық қасиеттер болып табылады.Адамның басына қонған бақыттың тұрақты болуы жақсы мінез-құлыққа байланысты. Әл-ФарабиКері
Мінез-құлық –әркім өзінің кейпін көрсететін айна. И.Гете Кері
КеріМінезі бірқалыпты адамдардың өмірі де жайма-шуақ болады. Демокрит
Үш қасиет адамды керемет етеді.Бұлар-ұлы жомарттықтың жоғары сыйлары:жемісті дары,сұңғыла ақыл және нәзік талғам.Жақсы ойлап табу-ұлы артықшылық,әбден ойластырып алу-одан да артық.Бұған жақсыны бағалай білуді қосу керек.Дарын омыртқада болмайды,әйтпесе ол өткір ойдан гөрі ыждағатқа көбірек ұқсар еді;дұрыс пікір-парасаттың жемісі. Б.ГрасианКері
Сенім әдет болып қалыптасқанда ғана мінезге айналады.Тек қана әдет арқылы адам өз мінезін қалыптастырып, ойы іске айналады. К.Д.УшинскийКері
Өзгермейтін,түзелмейтін мінез болмайды.Сондықтан бір жарамсыз қылықты ақтап,аршып алу үшін мінездегі кемістікті сылтау ету бос сөз.Адам өз мінезіне өзі жауапты. Б.М.ТепловКері
Адамның мінез-құлқы айналасындағылардың пікірлерімен шарттасып жатады.Осы арқылы адам өзін-өзі бағалай білуге үйренетін болады. А.В.ПетровскийКері
V. ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ТОПТЫҚ ЖҰМЫСМына мінездерге берген түсініктерін сәйкестендірЖібектей есілген мінез-Тентек-Дөкір-Кесір-Кербез-Паң-Мақтаншақ-Ерке-Тура мінез-Шапшаңшыл-ДӘПТЕРМЕН ЖҰМЫС
{2D5ABB26-0587-4C30-8999-92F81FD0307C}1. ЖІБЕКТЕЙ ЕСІЛГЕН МІНЕЗ 1. сезімі аз, өзіне сенімі мол, көп сөзге жоқ дүңк етпе, бал-сауаппен санаса бермейтін, тоңмойын, томырық адамға тән2. ТЕНТЕК2. -бойын түзеп, баптанып, кез-келген адмға әсем көрінгенсіп, жақсыны-киіп, жылтырақты-жиып, сөйлеген сөзі, істеген ісі ішіңді пыстыратын адмға тән.3. ДӨКІР3. - ыссылай қауып айтып қалатын, асығыстай, іс тындыратын, төзімі аздау, тыпырлап қалған тынышсыз адамға тән4. КЕСІР4. -тал бойына кісі баласын шақ тұтпай, тең санамай астамсып қарайтын күпірлігі көп адамға тән. 5.КЕРБЕЗ5-ұрыншақ, періншек, көп нәрсенің байыбына бармай, барса да ақырын тоспай айтып тастайтын, қағу көрмей өскен, тыюсыз, әл жеткенді ұрып жіберуден тартынбайтын адамға тән. Халық кейде біреулерді «ақылды тентек қой» деп те жатады. 6.ПАҢ6-қара қылды қақа жарып бұлтақсыз сөйлемейтін, шыншыл, тәуекелшіл, қиянат, өсек-аяңға жаны қас адамға тән7. МАҚТАНШАҚ7. -жөн істі теріске балап, өз пікірімен ғана есептесіп әр сөзге кесірленіп, қитығып, алдағанға көнбейтін, айдағанға жүрмейтін адамға тән.8.ТУРА МІНЕЗ- 8-жел сөзге әуес, жоғын-бардай, түйірін нардай ғып көрсетіп, болмасты-болдырып, оңбасты-оңдырып, ауызбен қырман орып, жақсы атансам деген адамға тән. 9.ШАПШАҢШЫЛ9. үй-ішіне, айналасына жұғымды, қайырымды, мейірімді, үлкенді құрметтеп, кішіні-ізеттеп, кісі бетіне, жел боп тимей тұратын кішіпейіл адамға тәнДәптермен жұмыс
{68D230F3-CF80-4859-8CE7-A43EE81993B5}Жібектей есілген мінез- үй-ішіне, айналасына жұғымды, қайырымды, мейірімді, үлкенді құрметтеп, кішіні-ізеттеп, кісі бетіне, жел боп тимей тұратын кішіпейіл адамға тәнТентекұрыншақ, періншек, көп нәрсенің байыбына бармай, барса да ақырын тоспай айтып тастайтын, қағу көрмей өскен, тыюсыз, әл жеткенді ұрып жіберуден тартынбайтын адамға тән. Халық кейде біреулерді «ақылды тентек қой» деп те жатады.Дөкірсезімі аз, өзіне сенімі мол, көп сөзге жоқ дүңк етпе, бал-сауаппен санаса бермейтін, тоңмойын, томырық адамға тәнКесір-жөн істі теріске балап, өз пікірімен ғана есептесіп әр сөзге кесірленіп, қитығып, алдағанға көнбейтін, айдағанға жүрмейтін адамға тән.Кербез-бойын түзеп, баптанып, кез-келген адмға әсем көрінгенсіп, жақсыны-киіп, жылтырақты-жиып, сөйлеген сөзі, істеген ісі ішіңді пыстыратын адмға тән.Паң-тал бойына кісі баласын шақ тұтпай, тең санамай астамсып қарайтын күпірлігі көп адамға тән.Мақтаншақ-жел сөзге әуес, жоғын-бардай, түйірін нардай ғып көрсетіп, болмасты-болдырып, оңбасты-оңдырып, ауызбен қырман орып, жақсы атансам деген адамға тән.Тура мінез- қара қылды қақа жарып бұлтақсыз сөйлемейтін, шыншыл, тәуекелшіл, қиянат, өсек-аяңға жаны қас адамға тәнШапшаңшыл- ыссылай қауып айтып қалатын, асығыстай, іс тындыратын, төзімі аздау, тыпырлап қалған тынышсыз адамға тән.ӨЗІҢДІ ТЕКСЕР
VІ. ӘҢГІМЕЛЕУ, СҰХБАТ (мұғалімнің сыйлығы)Саусақтар арқылы мінез анықтау (тест)Өзіңіз жайлы кішкентай мағлұмат алуға арналған психологиялық тест
style.rotationppt_wppt_y
1. Саусақтарыңызды бір-бірімен айқастырыңыз.Егер оң қолыңыздың бас бармағы сол қолыңыздың бас бармағының үстінде жатса, параққа «2» деп жазыңыз, егер сол қолыңыз үстіде жатса - «1».2. Бір көзіңізді жұмып, кез келген нысанаға дәлдеп көздеңіз.Егер сол көзіңіз ашық қалса, «1» санын жазыңыз, егер оң көзіңіз ашық қалса - «2».
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
3. Қолыңызды кеудеңізге айқастырыңыз, қай қолыңыз үстіде жатыр?4. Көлденең шапалақтаңыз. Егер сол қолыңыз үстіде болса - «1», егер оң қолыңыз болса, онда «2».Егер сол қолыңыз саусақтары оң қолыңыздың үстінде жатса, «1» санын жазыңыз, егер оң қолыңыз үстіде жатса - «2».
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
«2222» - (жүз пайыз оңақай) – мінезі тұрақты, консерватизм, біреулермен шиеленісуден, ұрсысудан қашады.«2221» - ең үлкен кемшілігі – батылсыздық, тартыншақтық.«2212» - өте ашық, кез келген адаммен тіл табысып кетеді.«2111» - тұрақсыздық, жалтақтағыш, біреудің қолдауы мен пікіріне тәуелді, өзіне сеніп үйрену керек.«2211» - мұндай үйлесім көп кездесе бермейді. Ашық адамдар, жақсы қарым-қатынас жасайды, әрі мінездері жұмсақ.«2122» - бұндай адамдарда аналитикалық ақыл-ой жүйесі қалыптасқан, мінезі жұмсақ. Бәріне сақтықпен қарайды, адамдармен өзін салқынқанды ұстайды.«2121» - бұл тіркес те сирек кездеседі, қорғансыздық, адамдардың ықпалына ұшырап тұрады.«1112» - өте әсершіл, қайратты әрі батыл адамдар.«1222» - жиі кездесетін мінез. Әсершіл, алайда өмірлік сұрақтарды шешуде жігерлік пен батылдық жетпей жатады, басқалардың ықпалына көніп кетеді. Өте ашық, адамдар өздері тартылады.«1221» - әсершіл, батылдық жетіспейді, мінезі жұмсақ, аңғал.«1122» - досжанды адамдар, бірақ сонымен қатар аңғал және қарапайым. Істерін саралап, өз-өзін қазбалауға құмар. Қызығушылығы көп, бірақ уақыты жете бермейді.«1121» - адамдарға қатты сенеді және мінезі өте жұмсақ. Көбіне шығармашылыққа бейім адамдар.«1111» - (жүзпайыз солақай) – кертартпа адамдар. Шығармашылыққа өте бейім. Көптеген заттарға ерекше көзқараспен қарайды. Өте әсершіл, дарашылдық, эгоизм басым. Қыңыр әрі өзімшіл, бірақ бұл оларға өмір сүруге кедергі емес.«1212» - рухы мықты адамдар. Бірбеткей десе де болады, қойған мақсаттарына жетеді.«1211» - өз-өзін қазбалауға құмар, тұйық адамдар, көпке ашылмайды, бірақ рухы мықты, алдына мақсат қойса ештеңеден тайсалмайды.«2112» - жайдары, еркін мінезді, достарды тез табады, танысуы да оңай және қызығушылықтарын да жиі ауыстырады.
Өзіңіздің қандай екеніңізді білу үшін, өзіңізге сыни көзқараспен қараңыз. Мына сұрақтарға жауап беріңіз:Менің мінезімнің күшті жақтары қандай ?Менің мінезімнің осал жақтары қандай?Басқаларды мен қалай қабылдаймын(жақсы жаман ба?)?Мені қанаттандыратын не?Мені не қобалжытады?Менің туған-туыс,достармен қарым-қатынасым қандай?Мен қиындықтар мен шиеленіскен қарым - қатынасқа қалай қараймын?Мен қарым-қатынас жасайтындармен өзімді әр түрлі ұстаймын ба,онда менің адамгершілік қағидаларым өзгере ме?2. Кестені толтыр VІІІ. Үй тапсырмасы: Мінезімнің жақсы жақтарыМінезімнің міндері
Дәптермен жұмысМінезімнің жақсы жақтарыМінезімнің міндері
ІХ. Соңғы тыныштық сәтіБүгінгі сабағымызды еске түсірейікші...
{2D5ABB26-0587-4C30-8999-92F81FD0307C}Жібектей есілген мінез- үй-ішіне, айналасына жұғымды, қайырымды, мейірімді, үлкенді құрметтеп, кішіні-ізеттеп, кісі бетіне, жел боп тимей тұратын кішіпейіл адамға тәнТентекұрыншақ, періншек, көп нәрсенің байыбына бармай, барса да ақырын тоспай айтып тастайтын, қағу көрмей өскен, тыюсыз, әл жеткенді ұрып жіберуден тартынбайтын адамға тән. Халық кейде біреулерді «ақылды тентек қой» деп те жатады.Дөкірсезімі аз, өзіне сенімі мол, көп сөзге жоқ дүңк етпе, бал-сауаппен санаса бермейтін, тоңмойын, томырық адамға тәнКесір-жөн істі теріске балап, өз пікірімен ғана есептесіп әр сөзге кесірленіп, қитығып, алдағанға көнбейтін, айдағанға жүрмейтін адамға тән.Кербез-бойын түзеп, баптанып, кез-келген адмға әсем көрінгенсіп, жақсыны-киіп, жылтырақты-жиып, сөйлеген сөзі, істеген ісі ішіңді пыстыратын адмға тән.Паң-тал бойына кісі баласын шақ тұтпай, тең санамай астамсып қарайтын күпірлігі көп адамға тән.Мақтаншақ-жел сөзге әуес, жоғын-бардай, түйірін нардай ғып көрсетіп, болмасты-болдырып, оңбасты-оңдырып, ауызбен қырман орып, жақсы атансам деген адамға тән.Тура мінез- қара қылды қақа жарып бұлтақсыз сөйлемейтін, шыншыл, тәуекелшіл, қиянат, өсек-аяңға жаны қас адамға тәнШапшаңшыл- ыссылай қауып айтып қалатын, асығыстай, іс тындыратын, төзімі аздау, тыпырлап қалған тынышсыз адамға тән.
{2D5ABB26-0587-4C30-8999-92F81FD0307C}1. ЖІБЕКТЕЙ ЕСІЛГЕН МІНЕЗ 1. сезімі аз, өзіне сенімі мол, көп сөзге жоқ дүңк етпе, бал-сауаппен санаса бермейтін, тоңмойын, томырық адамға тән2. ТЕНТЕК2. -бойын түзеп, баптанып, кез-келген адмға әсем көрінгенсіп, жақсыны-киіп, жылтырақты-жиып, сөйлеген сөзі, істеген ісі ішіңді пыстыратын адмға тән.3. ДӨКІР3. - ыссылай қауып айтып қалатын, асығыстай, іс тындыратын, төзімі аздау, тыпырлап қалған тынышсыз адамға тән4. КЕСІР4. -тал бойына кісі баласын шақ тұтпай, тең санамай астамсып қарайтын күпірлігі көп адамға тән. 5.КЕРБЕЗ5-ұрыншақ, періншек, көп нәрсенің байыбына бармай, барса да ақырын тоспай айтып тастайтын, қағу көрмей өскен, тыюсыз, әл жеткенді ұрып жіберуден тартынбайтын адамға тән. Халық кейде біреулерді «ақылды тентек қой» деп те жатады. 6.ПАҢ6-қара қылды қақа жарып бұлтақсыз сөйлемейтін, шыншыл, тәуекелшіл, қиянат, өсек-аяңға жаны қас адамға тән7. МАҚТАНШАҚ7. -жөн істі теріске балап, өз пікірімен ғана есептесіп әр сөзге кесірленіп, қитығып, алдағанға көнбейтін, айдағанға жүрмейтін адамға тән.8.ТУРА МІНЕЗ- 8-жел сөзге әуес, жоғын-бардай, түйірін нардай ғып көрсетіп, болмасты-болдырып, оңбасты-оңдырып, ауызбен қырман орып, жақсы атансам деген адамға тән. 9.ШАПШАҢШЫЛ9. үй-ішіне, айналасына жұғымды, қайырымды, мейірімді, үлкенді құрметтеп, кішіні-ізеттеп, кісі бетіне, жел боп тимей тұратын кішіпейіл адамға тән