Дарынды о?ушымен ж?мыс жоспары
«№ 35 орта мектеп» МКМФизика және информатика пәнінің мұғалімі АЙТКУЛОВА ГУЛМАРАЛ ЕСМУРАТОВНА
Дарынды оқушымен жұмыс
Құрылымы: Мұғалім туралы мәлімет__________________ 1 І бөлім. Дарынды оқушылардың қабілеттерін дамыту бағытында істелетін жұмыстарының мақсаттары мен міндеттері ________________ 2-4 ІІ бөлім. Дарынды оқушылармен жұмыс істеу жүйесінің моделі_ ________4 ІІІ бөлім. Дарынды оқушылардың банкі___________5 ІV бөлім. Бағыттары бойынша жұмыс жоспары___6-7 V бөлім. Жоспар бойынша тапсырмалар түрлері __ 8-9 VІ бөлім. Оқушылардың шығармашылық жұмыстары___ 10 VІІ бөлім. Дарындылық туралы ой-пікірлер____11-18 VIII бөлім. Жетістіктер________________________________19-20.
Мұғалім туралы мәлімет{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}Тегі, аты, әкесінің атыАйткулова Гулмарал ЕсмуратовнаТуған күні, жылы24.10.1984 жҚызметі Физика және информатика пәнінің мұғаліміБілімі Жоғары Қандай оқу орының бітірген, жылыМ.Әуезов атындағы ОҚМУ 2002-2006 жМамандығы Физика және информатика пәнінің мұғаліміСанаты ІІ санатПедагогикалық өтілі9 жылОсы мектептегі өтілі4 жылОсы мектепте нешінші жылдан бастап жұмыс істейді2011 жылданНеше жыл ҰБТ-ға қатысқан2012 жСоңғы жылдың орта баллы2012 ж 11 баллӘдістемелік тақырыбыФизика сабағында оқушылардың білімділік дағдыларын ақпараттық комуникативті технологияларды пайдалану арқылы белсенді дамытуҚай жылдан бастап осы тақырыппен жұмыс істейді2015 жҚолданатын инновациялық технологиялар түрлері1.Сын тұрғысынан ойлау және жазу технологиясының элементтері;2.УӘЖ технологиясы, 3.Модульдік технологиясы,4.Блум технологиясы,5.Кембридждік 3 деңгейлі базалық технологиясыЛицензия жұмыстарыӘзірге жоқ, дегенмен зерттеу жұмысын жүргізуде,тәжірбиеден өткізуде , тақырыбы «ҰБТ мен физикадан пәндік олимпиадаға оқушыларды дайындаудың өзекті және тиімді жолдары».
І бөлім. Дарынды оқушылардың қабілеттерін дамыту бағытында істелетін жұмыстарының мақсаттары мен міндеттері (негіздеме). Қазақстан Республикасының “Білім туралы” заңының 5-тарауындағы 41-баптың 1-бөліміндегі “педагог қызметкерлер өз біліктілігін артыруға міндетті” деп көрсетілуі, “Қазақстан-2030” стратегиялық бағдарламасында елбасының “біз балаларымызғаөзіміздің жақын және алыс көршілерімізбен достық қарым-қатынасымызды мұра етіп қалдыруымыз керек” деген сөзі бүкіл ағартушы қауым алдында “Оқу тәрбие үрдісіне жаңа педагогикалық технологияларды енгізу арқылы оқушылардың білім сапасын арттыру, шығармашылық қабілетін дамыту” өзекті мәселелер енгізіп отырғаны белгілі. Осы мақсатты жүзеге асыруда мектеп басшысы, ұжымдағы мұғалімдердің кәсіби шеберлігі мен шығармашылық ізденісін дамытуға аса мән беру қажет. Мектеп –еліміздің халыққа білім беру жүйесінің – күрделі тармағы. Сондықтан мектебіміздің мақсаты: жеке тұлғаны жан-жақты дамытудың алғы шарты ретінде оқушыларды сараптап оқыту арқылы шығармашылық қабілетін дамыту. Міндеттері ретінде:· Оқу –тәрбие үрдісіне диаагностикалық талдау жасау· Оқушының жеке тұлғасының мониторингісін құру· Оқу –тәрбие үрдісін ізгілендіруді жүзеге асыруМектептің алдына қойған мақсаттарын шешуге пән мұғалімдерінің сапалық құрылымы мен әлеуметтік жағдайларын білу мен зерттеуді және қолдауды алдымыздағы бірінші кезекті мәселе етіп қойдық. Алынған мәліметтер бойынша туындаған проблемалар:· Мұғалімдердің жоғары білім алуына және ғылыми ізденіспен шұғылдануына жағдай жасау;· Білім, біліктілігін арттыру;· еңбектерін әділ бағалай отырып, құрметтеу;· мұғалімнің әлеуметтік жағдайына көңіл бөлу, көмек көрсету; Еліміздің жарқын болашағы, өзіміз қызмет істеп жүрген мектеп болашағы біздің ұстаздардың ізденісіне, балаларға деген сүйіспеншілігіне, кәсіптік деңгейіне байланысты екенін жақсы түсінеміз. Шындығында мұғалімнің алдында оқушыларға білім мен тәрбие беруде үлкен жауапкершілік тұр. Әрбір оқушыны оқытып, тәрбиелеуге байланысты мәселелерді өздігімен және шығармашылық ынтамен шешуге қабілетті жаңашыл мұғалім керек. Оқушының білім сапасын көтеру негізгі мақсат. Біз соңғы нәтиже сипатын, мектеп түлегінің білімділігі үлгісі арқылы құрдық. Біздің оқушыға қойған талабымыз:· қоршаған ортаны сезе білу, құбылыс себептерін іздене білу;· ақыл парасатты игеріп, ойлау, сезім қабілеттерін арттыру;· алдына мақсат қоя білу және жетуге ұмтылу;· өзін - өзі талдауды, өзін - өзі бағалай білуді меңгеру;· басқа адамдармен қарым-қатынас жасай білу, осы заманға сай технологияларды пайдалана білу (интернет, электронды пошта);· қоршаған ортада өз орныңды , жеке рөліңді анықтай білу;
Сондықтан, мектеп мұғалімінің сапасын соңғы нәтижеге бағыттау керек. Көздеген мақсатымыздың нәтижесін көреміз, мұғалімнің кәсіби шеберлегін дамытуға қажетті жағдай жасау арқылы білімнің жаңа парадигміне өту тәртібі бойынша ғылыми-әдістемелік жұмысын ұйымдастыру. Ел президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына арналған Жолдауында “Біздің болашақтағы жоғары технологиялық және ғылыми қамтымды өндірістері үшін кадрлар қорын жасақтауымыз қажет” деген сөздері бар. Демек, оқушылардың ғылыми зерттеу жұмыстарына қызығуын қалыптастыру, шығармашылық қабілетін дамыту, қазіргі техниканы тиімді пайдалану мәдениетіне тәрбиелеу – мектептің басты бағыттарының бірі. Бұл салада атқарылатын жұмыстар жетерлік. “Баланың шығармашылық қабілетін ашу, оны алға қарай дамыту үшін ең бастысы жағдайлар жасау қажет”. Оқушының дарындылығының дамуы, қабілетінің ашылуы көбінесе мұғалімнің кәсіби біліктілігне, және оның тұлғалық қасиетіне байланысты екені айдан анық. Көбінесе “дарынды оқушы – бұл жақсы оқитын оқушы” деген пікір қалыптасқан. Белгілі ағылшын психологі П.Торранстың зерттеулері бұл пікірдің мұғалімдер арасында жиі кездесетінін анықтады. Оларға оқуда қиыншылық туғызбайтын, тәртіпті, ұйымшыл, білімді, тұрақты, ұғымтал, өз ойын нақты және түсінікті жеткізе алатын оқушылар көбірек ұнайды. Ал қисынсыз сұрақ қоятын, өз жұмысымен ғана айналысатын, тәуелсіз, көбіне түсініспеушілік туғызатын, қияли, әр нәрсеге көзқарасы бөлек оқушылар ұнамайды. П.Торранстың зерттеулері нақ осы қасиеттер оқушының шығармашылық дарындылығын көрсететін және оның нашар оқитын оқушылардың арасында да аз емес екендігін айқындаған. Сондықтан мұғалімдер осы зерттеулердің нәтижесін есте ұстағаны жөн. Дарынды оқушымен жұмыс жүйесіндегі мұғалім маңызды орын алады. Оқушының болашақтағы мамандығына байланысты, яғни кәсіби тағдыры тек қана жақсы мұғалімге байланысты. Бұл контексте болашақ мұғалімді жаңашыл педагогтердің инновациялық тәжірибесін шығармашылық ынтамен меңгеру және пайдалану арқылы даярлаудың келешегі зор деп ойлаймыз. Жаңашыл педагогтер оқушының жеке тұлғалық абройын барынша құрметеуге, оның шығармашылық қабілеттері мен бейімділіктерін, өздігімен ойлау қабілетін дамытуға, жағымды эмоциональдық педагогикалық үрдісті қалыптастырып, одан педагогикалық зорлықтың барлық түрін аластатуға бағытталған ізгіліктік стратегиясымен сипатталады. Олардың тәжірибесі мына ережелерге негізделеді:· оқытуды мұғалім мен оқушының өзара шығармашылық қарым-қатынасы ретінде қабылдау.· Күрделі мақсат идеясы (оқушының алдына барынша күрделі мақсат қойылып, оны орындай алатындығына сенімін нығайту);· Өзіндік талдау (оқушылардың жұмыс нәтижелерін жеке және ұжымдық талдау);· Ерікті таңдау (мұғалімнің оқу материалының жақсы меңгерілуі мақсатында сабақ уақытын өз бетінше пайдалануы);· Оқушылардың өзін- өзі шығармашылық басқаруы;· Тәрбиеге жеке тұлға тұрғысынан қарау;· Ата- аналармен ынтымақтастық құру;Сонымен, жаңашыл педагогтердің инновациялық тәжірибесі тұлғаны дамытуда ізгілік және шығармашылық көзқарасқа негізделген әдістер мен жүйесін құрайды.Мұғалімнің біліміне қойылатын талаптар:· өзінің сабақ беретін пәнін мемлекеттік стандарт деңгейінен жоғары деңгейде білу;· оқушы дарындылығының моделін білу;· қазіргі заманға сай оқытудың жаңа технологияларын білу;· дарынды оқушыны оқыту, тәрбиелеу үрдісінде үлгірімге ғана көңіл бөлмей оның басқа да көрсеткіштерімен байланысына да көңіл бөлу;
дарынды оқушылардың ерекшелігін ескере отырып, оларға шығармашылықпен жұмыс жасайтын тапсырмалар дайындай білуі.Мұғалімнің іскерлігіне қойлатын талаптар:· дарынды оқушыны анықтау әдістерімен жұмыс жасай алуы;· дарынды оқушыларды (жекелей және топпен)оқытуға арналған бағдарлама құрастырып, сонымен тұрақты жұмыс істей білуі;· оқушы дарындылығын дамытуға қажетті зерттеу жұмыстарын жүргізе алуы;· дарынды оқушыны оқытудың нәтижесін нақты бағалай білуі;· дарынды оқушының ғылыми –ізденіс жұмыстарымен айналысуына жетекшілік етуі;· дарынды оқушыны олимпиадалар мен сайыстарға дайындауда жетістікке жете алатындай деңгейде жұмыс жасауы.Сондай-ақ дарынды оқушылармен нәтижелі жұмыс жасайтын мұғалімнің кәсіби “бейнесі” мынадай қасиеттерден тұрады: жоғары кәсіби біліктілік, даралық қасиет, білімпаздық, ойлап табуға және ғылыми зертеу жұмысына қабілеттілік, кәсіби қызметін өздігінен жетілдіруге ұмтылушылық. Дарынды оқушымен жұмыс мұғалімнің өзіне, қызметіне және кәсіби біліктілігіне жаңа, жоғары талаптар қояды. Тіпті оның кәсіби жетілуіне өзгеше емтихан болып табылады. Ұлы ойшыл Плутарх кезінде былай депті: “…Көптеген табиғи талант дарынсыз ұстаздардың кесірінен жойылып кетеді. Олар дарынның табиғи құбылысына терең бойлай алмай, тұлпарды есекке айналдырып құртып тынады”. Міне, ұстаз осындай келеңсіздікке жол бермеуі керек.Оқушылардың шығармашылық қабілетін арттырып, ынталандыру үшін сабақтарды мынадай жолдармен өткізуге болады:1. Сабақта кең көлемде көрнекі құралдарды пайдалану;2. Сабақты түрлендіріп өткізу;3. Сабақта оқушылар өздері жасаған суреттер, схемаларды пайдалану;4. Техникалық құралдарды тиімді қолдану;5. Сабаққа қатысты бейнетаспаларды, фильмдерді көрсету.Қорыта келгенде, О.Бальзактың “ұдай еңбек ету- өнердің де, өмірдің де заңы” дегеніндей, оқушылардың шығармашылық қабілеті мен белсенділігін артыруда мұғалімге үнемі ізденуге, тұрақты еңбек етуді міндеттейді. Әрине, артқарылған істер аз емес. Дегенмен, әлі де болса бізді ойландыратын, толғандыратын істер жетерлік. Атап айтқанда, олар – білім сапасын арттыру, оқушылардың біліміне, ойлау қабілетіне сай деңгейлеп оқыту, ғылыми-ізденіс қабілеттерін қалыптастыру, т.с.с. Өйткені, ХХІ ғасыр- білімділер ғасыры. Ендеше бізге ой өрісі жоғары дамыған, зерделі, жан-жақты парасатты ұрпақ керек екенін бір сәтте естен шығармағанымыз жөн.
ІІ бөлім. Дарынды оқушылармен жұмыс істеу жүйесінің моделі.Жұмыстың бағыттары: Диагностика – оқушыны тұлға ретінде байқау.Қабілеті жоғары және дарынды оқушылармен тарих сабағында жұмыс істеу;Сабақтан және сыныптан тыс жұмыстары.Жұмыстың әдістері: Анкета, сұрақтар қою;Әңгімелесу;Тестілеу;Әдебиеттерді қарастыру;Шығармашылық жұмыстар;Жобалау әдісі;Алдын-алу әдісі;Мәселе шешу әдісі;синквейн.Жұмыс түрлері: сабақ жүзіндеқиындығы жоғары тапсырмаларды пайдалану;уақытша топтарды жасау;өз-өзіннің білімін көтеру;пән апталықтарын өткізу;ғылыми-практикалық конференциялар;олимпиадалар;интеллектуалдық марафон.Бағдарламаның мазмұныОқушыларға диагностика өткізу – жалпы дарындылығын бағалау, жұмыс бағыттарына бөлу (ІІІ бөлім)Бағыттары бойынша жұмыс жоспарын жасау (IV бөлім) Физика сабағында дарынды оқушылармен жұмыс – қиындығы жоғары тапсырмалардың кең спектрі жасалған, балалармен жұмыс істеген таңдау жасауға мүмкіндік береді. (V бөлім)Оқушылардың шығармашылық жұмысы – ізденіс, зерттеу нәтижесінде жасалған жұмыстары. (VІ бөлім)Жұмыстың негізгі принципі – «байыту» принципіПрограмманың ресуртық қамтамасыз ету: Оқу кабинеті;Кітапхана фонды – Физика мәселелері бойынша әдебиеттердің бар болуы. Басқару, байланыс:Басқару - директор, директордың ғылыми-әдістемелік жұмысы жөніндегі орынбасары, пән бірлестік жетекшісі. Тиімділігінің белгілері: Пәнге деген қызығушылығының жоғары деңгейі.Пән бойынша үлгірмейтін оқушылардың санының азаюы .
{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}№Оқушының аты-жөні: ОлимпиадаДарынМектепшілікАудандықұпайорны орны1Таланыт +471 ІІ орын2Әбіш Аружан +403 ІІ орынІІІ бөлім. Дарынды оқушылардың банкі.2015-2016 оқу жылыҚАБІЛЕТТІ ОҚУШЫЛАР ТІЗІМІ
ІV бөлім. Бағыттары бойынша жұмыс жоспары.2015—2016 оқу жылы№ЖҰМЫСТЫҢ ТҮРІМЕРЗІМІЖҰМЫС ҚОРЫТЫНДЫСЫ1Дарындыоқушыларға арналған жылдық жұмыс жоспарын құру 01.09 Жоспар2Сынып жетекшілер және педагог - психологімен кеңесе отырып қабілетті (өте ерекше) оқушылар тізімін алу.05.09Тізімін құру3Білім деңгейінің игеру қабілеттері мен психологиялық ерекшеліктерін анықтау 07.09Оқушылардың ерекшеліктері4Дарынды балалармен жүйелі түрде қосымша сабақтар өткізуЖеке жоспар бойыншаЖоспар5Оқушылардың шығармашылық жұмыстарын жүйелеу(рефераттар, суреттер, шығармашы-лық жұмыстар)Жоспарға байланыстыОқушылардың шығармашылық жұмыстары6Өз бетінше ізденіп оқуды ұйымдастыру, дамыту.Жоспарға байланыстыСабақ жоспарлары7АКТ технологиялар элменттерін пайдалануҚажеттілігіне қарайПрезентациялары8Деңгейлік тапсырмалар дайындауҚажеттілігіне қарайДеңгейлік тапсырмалар9Тест және басқа да тапсырмалар арқылы танымдық қабілеттерін нығайтуҚажеттілігіне қарайТест тапсырмалары10Сабақ сайын озық тапсырмалар беруЖыл бойыТапсырмалар
V бөлім. Жоспар бойынша тапсырмалар түрлері
{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}№Оқушының аты-жөніСыныпТақырыпНәтиже1Таланыт8 «А»«Физика –өмір»2Әбіш Аружан 8 «А»«Баламалы энергия көздері»«Дарын» ғылыми жобасына қатысты VІ бөлімОқушылардың шығармашылық жұмыстары2015-2016 оқу жылы
VІІ бөлім. Дарындылық туралы ой-пікірлер---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Оқушының ерекше қабілетін ашу жолдарыПсихологиялық диагностика жүргізуФизика пәні бойынша оқу үлгерімін тест бойынша анықтаймынОқушының жеке өзінің ынтасы, қызығушылығы, сұранысына байланысты таңдаймынАта – анасының өтініші бойынша оқушыны аламын
{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}№ТАҚЫРЫБЫЖҰМЫСТЫҢ ТҮРІМЕРЗІМІI –тоқсан1Жылулық қозғалысдәріс08.09.2015 ж2Заттың меншікті жылусыйымдылығыЕсептер шығару22.09.2015 ж3Механикалық және жылу процестеріндегі энергияның сақталу және айналу заңыЕсептер шығару29.09.2015 ж4Заттың агрегаттық күйлеріЕсептер шығару6.10.2015 ж5Балқу және қатаю кезіндегі ішкі энергияның өзгеруіДәріс13.10.2015 ж6Булану және конденсацияЕсептер шығару27.10.2015 жII-тоқсан1Термодинамика заңдарыЕсептер шығару17.11.2015 ж2Жылу қозғалтқыштарыДәріс21.11.2015 ж3Газ бен будың ұлғайғандағы жұмысыЕсептер шығару24.11.2015 ж4Іштен жанатын қозғалтқышЕсептер шығару28.11.2015 ж5ЭлектрленуДәріс 08.12.2015 ж6Атом құрылысыДәріс15.12.2015 ж7Кулон заңыЕсептер шығару22.12.2015 жІІІ тоқсан1Электр тогыДәріс19.01.2016 ж2Ток күші. Кернеу.Кедергі Дәріс02.02.2016 ж3Тізбек бөлігіне арналған Ом заңыЕсептер шығару16.02.2016 ж4Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғауЕсептер шығару1.03.2016 ж5Электролиз заңыЕсептер шығару15.03.2016 жІV тоқсан1Магнит өрісіЕсептер шығару12.04.2016 ж2ЖарықДәріс 19.04.2016 ж3Жарықтың таралуы мен шағылуыЕсептер шығару26.04.2016 ж4ЛинзаларЕсептер шығару03.05.2016 ж5Оптикалық аспаптарЕсептер шығару10.05.2016 ж6Олимпиадалық есептерЕсептер шығару17.05.2016 ж