Урок биологи на тему Ас ?орыту м?шелеріні? ??рылысы (8 сынып)
Т.Бокин атындағы №41 орта мектебінің биология пәнінің мұғалімі
Биология пәні мұғалімі: Бигелдиева Гаухар Садуақасқызы
Күні:
Сабақтың тақырыбы: Ас қорыту мүшелерінің құрылысы
Мақсаты: 1) Ас қоыту жүйесі құрылысының ерекшелігін көрсеу, астың ауыз қуысында қорытылу процесін, асты қорытудағы ферменттердің рөлін түсіндіру.
2) Оқушылардың талдау, синтездеу, салыстыру, ойлау қабілеттерін дамыту.
3) Тамақ ішу, оның сапасын және сақталу мерзімін, санитарлық – гигиеналық дағдыға үйрету. Салауатты өмір сүру салтына үйрету.
Сабақтың типі: Аралас сабақ
Сабақтың түрі: Дәстүрлі емес
Сабақтың әдісі: Әңгімелесу, тест, тірек-сызба, практикалық тапсырма т.б.
Сабақтың көрнектілігі: Интерактивті тақта, ас қорыту көрнекті суреттер
Пән аралық байланыс: Медицина, валеология, химия, өсімдіктану, әдеп, халық педагогикасы
Сабақтың формасы: Жеке, топтық
Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру
2.Топтастыру
Жоспар1. « Кім шапшан?»2. Сандық лабиринт3. Топтық жұмыс4. Ойлан тап5. Мылқау сурет6. Биологиялық диктант7. Сәйкестендіру тесті8. “Бәрін білгім келеді”
3.Үй тапсырмасын сұрау“Кім шапшаң?”
1.Қоректік заттар дегеніміз не?(нәруыздар,көмірсулар,майлар,минералды тұздар,су т.б)
2.Ферменттер дегеніміз не? нәруыз текті заттар
3.Тамақ өнімдері дегеніміз не? адам рационының құрамына кіретін өсімдіктекті және жануартекті өнім
4.Ас қорыту дегеніміз не? тамақ өнімдерінің едәуір қарапайым,ағзаға сіңірілетін заттарға ұсақталу және ыдырау процесі
5.Адам ағзасындағы нәруыздың тәуліктік мөлшері қандай? ( 100гр)
6.Көмірсулар қандай қызмет атқарады? ( энергия көзі)
7.Майлардың тәуліктік мөлшері қандай? 80-90гр
8.Дәрумендер не үшін қажет?ағзаның өсуі мен дамуы үшін)
9.Ұлттық тағамдарды ата?ет,қуырдақ,құрт,қазы-қарта т.б.
« Сандық лабиринт»
ІІІ. Жаңа сабақ
Эпиграф
Апыл-ғұпыл ішкен ас
Асқазанға түскен тас М.Әлімбаев
Бейне көрініс
Топтық жұмыс
1 топ
1. Ас қорыту жолының қабырғалары
2. Ауыз қуысының құрылысы
2 топ
Жұтқыншақ, өңеш құрылысы
Асқазан құрылысы,ұлтабар, ұйқыбезі.
3 топ
Бауыр
Аш ішек, тоқ ішек, тік ішек.
Асқорыту жолының қабырғасыішкі ортаңғы сыртқы
Эпителий ұлпасы асқорыту жолы дәнекер ұлпалы
Сілемейлі қабық мен қозғалысын сірнелі қабат
Қан тамырлары қамтамасыз ететін
Лимфа тамырлары бірыңғай салалы
Бұлшықет
Тіл – сілемейлі қабықпен жабылған, тамырлары мен жүйкелері көп, қозғалмалы бұлшық етті мүше.
1-бауыр; 2- өңеш ; 3-асқазан; 4-ұйқы безі; 5-ұйқы безі өзегі; 6-ұлтабар ; 7-өт өзегі; 8-өт қабы;
Биологиялық диктант
1.Ас қорыту ...................... басталады.
2...........................ас қорыту және тыныс алу жолдарымен қиылысады.
3.Қарынның пішіні ................... немесе қапшық тәрізді
4.Ас қорыту жолының ұзын бөлігі ..................
5.Тоқ ішектің тұйықталған бөлігі .................деп аталады.
Керекті сөздер: алмұрт, ауыз қуысынан, аш ішек, бүйен, жұтқыншақ
Сәйкестендірутесті
Бауыр а) қорытылмаған заттар өтеді
2. Соқырішек ә) астың сіңуі өтеді
3. Ұлтабар б) ең үлкен без
4. Аш ішек в) құрт тәрізді өсінді
5. Тоқ ішек г) жұтқыншақтан кейін орналасқан мүше
6. Өңеш д) аш ішектің жуан бөлімі
“Бәрін білгім келеді”
Адамда ас қорыту жолының ұзындығы?
Эпителий ұлпасынан тұратын ас қорыту жолының қабырғасы?
Бірыңғай салалы бұлшықет қабаты?
Дәнекер ұлпасы орналасқан қабаты?
Тіл түбірі?
Тіл ұшы?
Тіл бүйірі?
Ауамен енетін микробтарды фагоцитоздайтын лейкоциттер орналасқан ауыз қуысының бөлігі?
11 – 13 см бұлшық етті мүше?
Ас қорыту және тыныс алу жолдары қиылысады?
25 см бұлшық етті түтік?
Алмұрт немесе ұзын қапшық тәрізді ас қорыту мүшесі?
Пішіні таға тәрізді , ұзындығы 25 см болатын ас қорыту бөлігі?
Аш ішекте орналасқан мөлшері 4 млн жетеді?
Тоқ ішектің өсіндісі?
Ең ірі без?
Тест жұмысы.
1.Адамда ас қорыту жолының ұзындығы:
А)3-5м
Б) 8-10м
В)15-17м
2.Дәм сезу рецепторлары қайда орналасады?
А)Жұмсақ таңдайда
Б)Ұрттың сілемейлі қабығында
В)Тілде
3.Ас қорыту және тыныс жолдары қай жерде қиылысады?
А)Ауыз қуысында
Б)Жұтқыншақта
В)Өңеште
4.Ас қорыту жолында асқазаннан кейін не орналасады?
А)Аш ішек
Б)Тоқ ішек
В)Ұлтабар
5.Тоқ ішектің бөлімдері:
А)Аш ішек,жиек ішек,тік ішек
Б)Соқыр ішек,тік ішек,ұлтабар
В)Соқыр ішек ,жиек ішек,тік ішек
6.Аш ішек бөлімдері:
А)Ұлтабар,тік ішек,аш ішек
Б)Ұлтабар,аш ішек,мықын ішек
В)Соқыр ішек,жиек ішек,тік ішек.
Жауаптары
1 Ә
2 Б
3 Ә
4 Б
5 Б
6 Ә
Үйге тапсырма:Ас қорыту мүшелерінің құрылысы. Ас туралы 5 мақал-мәтел жазу
Б а ғ а л а у “Бейнет түбі - зейнет”