Тренинг саба? Адам ?міріндегі ?арым-?атынас(4 сынып)
Тақырыбы: «Адам өміріндегі қарым-қатынас»
Сынып: 4
Мақсаты: адам өміріндегі қарым-қатынас маңыздылығы туралы түсініктерін анықтау; бір-бірлерін қабылдау қабілеттерін дамыту.
Материалдар: дәптер, қалам, қағаз.
Сабақтын барысы
1. Үй тапсырмасын талқылау.
- «Мен күн шуағында» атты суреттеріңді көрейік. Естеріңде ме, күн шуағы не білдіретінін (сен туралы сыныптастарының айтқан анықтамаларының сәйкес келуі). Өздеріңді қаншалықты жақсы білетіндерің күн шуағының саны көрсетеді (сәйкестік көп болса- жақсы білесіңдер). Қызыл түсті шуақтар жағымды сәйкестік: сендердің жақсы қасиеттерін айналадағы адамдарды «жылытады». Көк түсті жағымсыз қасиеттер суықтық әкеліп, қарым-қатынасқа кедергі жасайды.
Қалай ойлайсыңдар, неге кейбір балалардың шуақтары аз? (олар өздерің жаман біледі, не болмаса сыныптастары оны жаман біледі)
Қорытынды: қарым-қатынаста өзінің жағымды қасиеттеріңді көрсету керек, сонда кикілжін да аздау болады.
2. Әңгіме: «Ата»(Константин Ушинский)
Атайды кәрілік әбден жеңді. Көзі нашар көретін болды, құлағы да естуден қалды, оның қартайғаны сондай, аяғы дірілдеп, аузына апарған қасықтағы сорпаны шайқап, төгіп алатын әдет шығарды. Мұнысы баласы мен келініне ұнамады, олар оны дастарқанға бірге отырғызбайтын болды, пештің артына тығып қойып, қыш табақпен тамақ берді. Бірде шалдың қолы дірілдеп, ұстап отырған табағы жерге түсіп кетіп, быт-шыты шықты. Бұл ісі баласы мен келінінің бұрынғыдан да жаман ашуын келтірді: олар енді қартты ескі ағаш тостағанмен тамақтандыратын болды.
Шалдың баласының кішкентай ұлы бар-ды. Бір күні бала жерде отырып, ағаштың жаңқаларынан әлденені істеп жатты.
Не істеп отырсың, құлыным?- деп сұрады шешесі баласынан.
Астауша істеп отырмын. Кейін әкем мен екеуің қартайғандарыңда,
мен сендерді осындай астаушамен тамақтандырамын, - деп жауап берді ол.
Әкесі мен шешесі бір-біріне қарап қызарып кетті. Содан бастап шалды пештің артынан шығарып, ағаш ыдыспен тамақ берулерін доғарды.
Мәтінге сұрақ:
Бала неліктен астауша дайындап жатты?
Балаға атасы пештің қуысында астаушамен тамақтанған ұнады ма ?
Өздерің баланың орнында болсаңдар не істер едіңдер?
3. Тақырыппен жұмыс.
- Кім «қарым-қатынас» сөзінің мәнін ашып, түсіндіріп беруге тырысады?
(Қарым-қатынас- ол өз ойымен және тәжірибесімен ауысу, білімін біреуге ұсыну мақсатында адамдардың бір-бірімен өзара әрекеттестігі). Қарапайым өзара әрекеттестікпен салыстырғанда, қарым-қатынаста адамдар бір-бірінің алдында ашыла бастайды. Мен саған- өз МЕН-імді, ал сен маған- өз МЕН-іңді.
Айтыңдаршы, басқа адамдармен қарым-қатынастарың әрдайым сәтті болып, жағымды эмоция шақырта ма?
Қарым-қатынас жасауға үйрену керек пе? Не үшін керек?
(Өзін адам ретінде сезіну үшін, әр адамға қарым-қатынас керек)
Қорытынды: қарым-қатынас адам өмірінде маңызды рөл атқарады және адамға қуаныш пен пайда әкелетін қарым-қатынасқа үйрену керекпіз.
Қарым-қатынассыз өмірді елестету мүмкін емес, ол біздің өмірге ерте келеді. Егер біз кіммен және қалай қарым-қатынас жасайтынымыз туралы ойлансақ, мүмкін неліктен кейбір қарым-қатынастар бізге қолайсыз болатынын түсінер едік. Неге солай болатыны жөнінде ойландыңдар ма? Көптеген зерттеулердің айтуынша, адам арасындағы ұрсысу, келіспеушілік қарым-қатынас мәдениетінің жоқтығынан туындайды. Ұрсысқан кезде адамдар басқаларын кінәлайды.
Тест-ойын: «Маған сенімен қарым-қатынас жасауға ұнайды»
Біз қарым-қатынас жасай аламыз ба, жоқ па- оны біз қатынасатын адамдар біледі. Мектепте біз әрдайым өз сыныптастарымызбен қатынасамыз. Енді көрейік, біз қарым-қатынаста қандаймыз?
(әр оқушы бір парақ қағазға түгел қатысушылардың аттарын жеке-жеке жазып, тақтада жазылған ұпайларды қояды және иелеріне таратып береді, әрқайсысы өз ұпайын санап алады)
Тақтада: +2- сенімен қарым-қатынас жасауға маған өте ұнайды
+1- сен ең көпшіл адам қатарына жатпайсың
0- білмеймін, мен сенімен аз қатынастым
-1- сенімен қарым-қатынас жасауға кейде ұнамайды
-2- сенімен қатынас жасауға өте қиын
-Егер нәтижесі сендерге ұнамаса, реңжімендер. Өйткені, жақсы болам десең өзіңнен, жаман болам десең де өзіңнен- түгелі өздеріңе байланысты. Қарым-қатынас шеберлігіне үйрену керек, ол үшін өз-өзіңмен жұмыс істеу керек.
Келесі тапсырма:
-Қазір, бір қағазға жазыңдар: «Менің тілегім- маған нәзік, еркелетіп қарағандай»,
«Менің тілегім- маған қатал қарағандай». Ендеше, өздеріңе лайықты қағазды маған тапсырыңдар.
Қоштасу рәсімі: «Мен сенімен қатынасқаныма қуаныштымын» жаттығуы
Шеңбер бойымен тұрған қатысушылар қасындағы адамға қарап: «Мен сенімен қатынасқаныма қуаныштымын» деп айтып өтеді.