Рабочая программа по литературному чтению (на татарском языке) в 4 классе ПНШ

Татарстан Республикасы Бөгелмә муниципаль районы
муниципаль бюджет белем бирү учреждениесе
Карабаш беренче урта гомуми белем бирү мәктәбе
"Каралды"
Методик берләшмә җитәкчесе:
__________С.Р.Габдрахманова
Беркетмә № 1,
"18" август 2014 нче ел
"Килешенде"
Уку-укыту эшләре буенча директор урынбасары: _________И.Р.Кәшәпова
"19" август 2014 нче ел
"Расланды"
МББУ Карабаш беренче урта гомуми
белем биру мәктәбе директоры:
__________________М.К. Фәттахова
197 нче номерлы боерык,
"21» август 2014 нче ел
ТАТАР УРТА ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕНЕҢ
4 НЧЕ СЫЙНЫФЫ ӨЧЕН
БЕРЕНЧЕ КАТЕГОРИЯЛЕ БАШЛАНГЫЧ СЫЙНЫФ УКЫТУЧЫСЫ
ГАБДРАХМАНОВА СВЕТЛАНА РИМ КЫЗЫНЫҢ
ӘДӘБИ УКУДАН ЭШ ПРОГРАММАСЫ
Педагогик киңәшмә утырышында каралды.
Беркетмә № 1, « 20 » август 2014 нче ел
Карабаш бистәсе,
2014- 2015нче уку елы
АҢЛАТМА ЯЗУЫ
Программа түбәндәге документларга нигезләнеп язылды:
05.03.2004 елда РФ Мәгариф министрлыгы тарафыннан расланган башлангыч белем бирү дәүләт стандарты Федераль компонентына (Приказ №1089);
Дәүләт стандартының Федераль компонентына нигезләнгән башлангыч мәктәпләрнең татар теле фәненнән үрнәк программасына Казан 2011
29.08.2011 елда ТР Мәгариф министрлыгы тарафыннан расланган гомумбелем бирү учреждениеләре өчен региональ базис укыту планына (Приказ №9282/11);
4. 06.10.2009 нчы елда РФ Мәгариф һәм Фән министрлыгы тарафыннан расланган “Гомуми башлангыч белем бирү федераль дәүләт стандартын гамәлгә кертү” турындагы боерыгына (Приказ №373);
5. РФ һәм ТР “Мәгариф турындагы Закон” ына;
6. Белем бирү учреждениеләрендә укыту процессында куллану өчен рөхсәт ителгән “Перспективалы башлангыч мәктәп” концепциясе һәм белем бирүнең яңа стандартлары таләпләренә туры килгән һәм рөхсәт ителгән региональ дәреслекләр исемлегенә;
7 Белем бирү оешмасының гомуми башлангыч белем бирү буенча икенче буын гомуми белем бирү федераль дәүләт стандартлары таләпләренә туры килгән төп үрнәк программасына;
8. 2014-2015 нче уку елына Татарстан Республикасы Бөгелмә муниципаль районы муниципаль бюджет гомуми белем бирү учреждениесе “Карабаш беренче урта гомуми белем бирү мәктәбе” укыту планы (2014 нче елның 20 нче августында үткәрелгән педагогик киңәшмәнең №1 беркетмә нигезендә расланган )
9. Г.М.Сафиуллина,Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова, “Әдәби уку”( Казан, “Мәгариф-Вакыт” нәшрияты, 2014 нче ел) дәреслекләренә нигезләнеп төзелде.

Әдәби уку фәненнән эш программасы “Перспективалы башлангыч мәктәп” концепциясе һәм икенче буын гомуми белем бирү федераль дәүләт стандартлары таләпләренә туры килә. Программа яңа укыту стандартлары таләпләрен искә алып, үстерешле укыту принциплары белән традицион белем бирү принципларының үзара тыгыз бәйләнештә булуын тәэмин итә торган «Перспективалы башлангыч мәктәп» концепциясенә нигезләнеп эшләнгән.
Программаны тормышка ашыру өчен кулланыла:
4 нче сыйныф өчен «Әдәби уку» укыту-методик комплекты составына керә торган әдәбият исемлеге:
Г. М. Сафиуллина, Ф. Ф. Хәсәнова, Ә, Г. Мөхәммәтҗанова. Әдәби уку: 4 нче сыйныф: Дәреслек. 3 кисәктә. 1 кисәк. — Казан: «Мәгариф — Вакыт» нәшрияты, 2014.
Г. М. Сафиуллина, Ф. Ф. Хәсәнова, Ә. Г. Мөхәммәтҗанова. Әдәби уку: 4нче сыйныф: Дәреслек. 3 кисәктә. 2 кисәк. — Казан: «Мәгариф — Вакыт» нәшрияты, 2014.
Г. М. Сафиуллина, Ф. Ф. Хәсәнова, Ә. Г. Мөхәммәтҗанова. Әдәби уку: 4 нче сыйныф: Дәреслек. 3 кисәктә. 3 кисәк. — Казан: «Мәгариф— Вакыт» нәшрияты, 2014.
Г. М. Сафиуллина, Ф. Ф. Хәсәнова, Ә. Г. Мөхәммәтҗанова. Әдәби уку: Мөстәкыйль эш дәфтәре. 4 нче сыйныф. — Казан: «Мәгариф — Вакыт» нәшрияты, 2014.
Г. М. Сафиуллина, Ф. Ф. Хәсәнова, Ә. Г. Мөхәммәтҗанова. Әдәби уку: 4 нче сыйныф: Методик кулланма. — Казан: «Мәгариф — Вакыт» нәшрияты, 2014
Әдәби уку курсы атнага 3 сәгать исәбеннән төзелде.
Әдәби уку - башлангыч мәктәптә төп предметларның берсе. Бу фән аша кече яшьтәге мәктәп баласына hәръяклы белем бирелә. Укучының аңы дөньяны: әдәби әсәрләрне генә түгел, безне чолгап алган тирәлекне – кешеләр hәм табигать дөньясын да – дөрес күзалларлык сизгер була. Бары тик югары аң тәрбияләп кенә әйләнә-тирәлекне дөрес танып белергә мөмкин.
Федераль дәүләт белем стандарты информацион, җәмгыятьтә аралашырлык шахеснең күпьяклы үсешен күздә тота.
Башлангыч мәктәптә әдәби уку дәресләренең төп максаты: 4 ел уку дәверендә балада дөрес һәм йөгерек уку күнекмәләре булдыру, халык авыз иҗаты, язучы һәм шагыйрьләр әсәрләре белән якыннан таныштыру, чәчмә һәм шигъри әсәрләрне укып, эстетик ләззәт алырга өйрәтү.
Төп идеяләр берничә һәм, бу идеяләрне тормышка ашырмыйча торып, максатка ирешергә мөмкин түгел.
Беренче идея. Уйдырмалар (мифлар), хальк авыз иҗаты белән авторлар әсәрләренең бәйләнеше турында дөрес күзаллау булдырырга кирәк. Халык авыз иҗаты белән танышу язучылар әсәрләре белән таныштыруның алшарты булып тора. Аларны өйрәнү автор әсәрләрен уку белән параллель алып барыла. Язучылаp үз әсәрләрендә түбәндәгеләрне куллана:
халык авыз иҗатының жанр төзелеше (әкият жанры);
2) халык авыз иҗаты әсәрләренен; сюжет-композиция төзелеше;
3) кабатлаулар hәм әдәби иҗат алымнары.
Автор әсәрләрендә халык авыз иҗатын куллану гына әсәрне фольклор әсәрләр рәтенә кертми әле. Биредә конкрет кешенең уй hәм кичерешләре табигать ритмнарына туры китереп бирелә. Язучылар әсәрләре, тарихи вакыйгаларны үз эченә алып, кешеләрнең кичерешләре белән үрелеп барыла. Ә фольклор әсәрләрендә тылсымлы дөньяда яшәү күрсәтелә, hәм ул hәpвакыттa да геройларның җиңүе белән тәмамлана.
Икенче идея. Әдәбият дәресләрендә, ашыкмыйча гына, әдәби образ төшенчәсен кертә бару сорала. Кече яшьтәге мәктәп баласын үзе аңларлык әдәби алымнар: чагыштыру, капма-каршы кую h.б. таныштырып бару кирәк була.
Сәнгать әсәрләре графика аша укучыларга әдәби образларнын; сынлы сангатьтәге ролен аңлатырга ярдәм итә. Башта, халык авыз иҗаты әсәрләрендә, рәссамнар һәм язучыларның конкрет бертөрле кичерешләре күрсәтелә. Ә соңыннан сынлы сәнгать материаллары (әдәби әсәр белән турыдан-туры бәйләнмәсә дә) дөньяны рәссам һәм язучы да бер үк төрле танып белерлек итеп сайлап алына.
Өченче идея. Кече яшьтәге мәктәп баласын башта халык авыз иҗаты әсәрләре жанрларын, ә соңыннан әдәби жанрларның үзләрен дә аера белергә өйрәтергә кирәк. Шулай ук һәр жанрның шартлы чикләрен билгеләү дә таләп ителә.
Әгәр укучы безнең ярдәм белән текстның төзелеш катлаулы лыгын бөтен нечкәлекләре белән аңлый алса, текст күпьяклы кабул ителә. Бала автор әйтергә теләгән фикернең берьяклы гына булмавын аңлый, халык авыз иҗатын һәм әдәби әсәрләрне бербөтен итеп кабул итәргә әзерлекле була.
Проза, поэзия, драма әсәрләре арасындагы аерма шулай ук шартлы: драма һәм проза әсәрләре лирик характерда, ә поэзия эпик характерда булырга мөмкин. Урта мәктәптә, укучылар әдәбиятның эпос, лирика, драма төрләре белән танышкан ва¬кытта, башлангыч сыйныфларда алынган белемнәргә таяна. Мәсәлән, дастан һәрвакытта да чәчмә әсәр булмаска да мөмкин (поэма формасында да була ала), лирика шулай ук шигырь генә түгел.
Дүртенче идея. Кече яшьтәге мәктәп баласын шигъри әсәрләрне яратырга hәм аларны укып ләззәтләнә белергә өйрәтергә кирәк. Башлангыч сыйныфларда боларны өйрәтә алмасак, сәнгатьнең бер төре буларак поэзия алга таба күп кена укучылар өчен аңлаешсыз булып калачак.
Махсус терминнар кертмича генә, укучы аңында поэзиянең үзенчәлекләрен аңлату зарур. Рифма турында, (парлы яки янәшәа (аа, бб, вв, ... ), аралаш яки юл аша (аб, ав), әйләнмә яки камаулы-боҗралы (абба, абва) формаларда була дип, шулай ук шигырь үлчәме турында да күзаллау булдырыла.
Әдәби уку курсында hәp уку елының үзенең аерым үзенчәлекләре бар. Бу фәнне укытуның төгәл бурычлары программа таләпләрендә ачык чагыла.
Дүртенче сыйныф программасы балаларга әдәбиятның сүз сәнгате буларак башка сәнгать төрләре: сынлы сәнгать, музыка белән тыгыз мөнәсәбәттә булуын аңлатуны эзлекле рәвештә дәвам итә. Укучыга борынгы кешеләрнең,
дөнья барлыкка килүне дөрес күзаллауга ирешү максатыннан миф, легендалар аша гомумкешелекиең язу барлыкка килгәнгә кадәрге яшәеше аңлатыла. Төп үзенчәлек булып, кешенең табигать шартларына бәйлелеге тора. 3-4 нче сыйныф дәреслекләре төрле халыкларның фольклор, автор әсәрләре аша әдәбият-сәнгать бердәмлеген, ал арның бербөтен булуын күзалларга ярдәм итә. Әгәр укучы шуны аңлый алса, ул төрле халык фольклор әсәрләренең төп чыганагы берүк табигать, безне чолгап алган дөнья икәнлеген аңлый, әдәби җәүһәрләрнең кыйммәтләре уртак булуын төшенә, үз милләтенең фольклор һәм әдәби мирасының дөньякүләм әһәмиятен аңлый алачак.
Бу уку елы халык авыз иҗатыннан авторлар әсәрләренә күчү чоры булып тора. Төрле жанрлар арасындагы аермалар тирәнрәк өйрәнелә. Балаларның уку күнекмәләре киңәя. Анализ өчен, төп әдәбият булып, элеккечә үк хәзерге балалар әдәбияты һәм классик әсәрләр кала. Бүгенге балалар әдәбияты белән таныштыру да бик мөһим, чөнки ул балаларның һәм өлкәннәрнең бүгенге яшәү рәвешенә якын. Сынлы сәнгать әсәрләре белән танышу дәвам ителә. Алар тема һәм эчтәлекләре белән шул әдәби әсәргә бик якын була. Программа поэтик форманың кайбер әһәмиятле үзенчәлеге белән таныштыруны күз алдында тота. Укучылар, парлы һәм арадаш рифмаларның дөрес яңгырашын, эчтәлеккә йогынтысын бәяли алачак. Төрле рифмаларның чиратлашуы аша ритм төшенчәсе дә бирелә.
Дүртенче сыйныф дәреслекләренең төп үзенчәлеге: төп һәм урта мәктәп программасын җиңел үзләштерү өчен җирлек әзерләү. Фольклор һәм автор әсәрләренең төрле жанрларын анализлый һәм әсәргә бәя бирергә өйрәтү. Фольклор текстлар (тылсымлы әкият һәм миф, легенда) аша тарихи материаллар белән — төрле атамалар, кешеләрнең тормыш-көнкүреше белән таныштыру. Әдәби әсәрләрдәге хәрәкәт үсешен тоемларга җирлек хәзерләү, үзләренә кадәр яшәгән яшьтәшләренең тормышы белән танышу, (XIX гасыр ахыры), шул чорның үзенчәлекле якларын күрсәтү. Дәреслекнең икенче төп максаты — кече яшьтәге мәктәп баласына автор күзәтүләре, ул чагылдырган фикерне аңлый һәм үзенекен әйтә белергә, өйрәтү. «Мин үзем!» — укучы менә шушы максатка омтылып яшәсен өчен шартлар тудырыла.
Поэтик текстлар укучы аңына барып җитәрлек, сәнгатьле итеп укый алырлык, анализлый һәм ритм, рифмаларны дөрес аера алырлык булырга тиеш.
Укучы зур күләмле әсәрләрне дә ашыкмыйча, геройлар белән бергә кичереп, алдагы эпизодлар белән бәйли белеп укырга омтылсын, автор фикерләренә үз бәясен бирә белсен дип уйланыла.
Дәреслек-хрестоматия әдәби әсәрләрнең төрлелеген арттыру өчен (дәреслек еш кына хрестоматиягә мөрәҗәгать итә) хезмәт итә. Укучыларны мөстәкыйль белем алырга хәзерли.
«Музей йорты» рубрикасы дәреслек куйган максатларны тормышка ашырырга ярдәм итә.
Дүртенче сыйныфны тәмамлаганда укучылар әдәби процессның хәрәкәтен күзалларга, төрле халыкларның әдәбиятлары үсешенең тамырлары бер булуын төшенергә, әдәби образның прозада һәм поэзиядә үзенчәлекле кичерешләрен аңларга тиеш.
ӘДӘБИ УКУ ДӘРЕСЛӘРЕ ПРОГРАММАСЫ (105 СӘГАТЬ)
Халык авыз иҗаты.
Мифлар турында гомуми күзаллау булдыру.
Борынгы халыкларның тормышы, кеше һәм табигать арасындагы мөнәсәбәт. Тормыш агачы. Тотем хайван һәм үсемлекләр, кешеләрнең аларга карашы, борынгы традицияләрнең сакланышы.
Тылсымлы әкиятләр.
Дөнья турында борынгы күзаллаулар чагылышы. Тылсымлы әкият герое. Тылсым дөньясы. Тылсымлы предметлар, сихри саннар, сүзләр, тылсымлы булышчылар, тылсымлы әкият законнары: әкият герое өеннән чыгып китә. Максатка ирешү юлы (тылсым дөньясы, карурманнар аша үтүче юл, сынаулар, тылсымлы булышчы ярдәме, җиңү шатлыгы.) Халык әкиятләренең мифлар, легендаларда чагылышы.
Риваять һәм легендалар.
Риваять һәм легендаларда сөйләнгән геройлар, аларның кичерешләре. Тарихи бәйләнеш. Төрле атамалар. Аларның килеп чыгышы.Риваять һәм легендаларда бирелгән вакыйгаларның әкиятләрдә чагылышы.
Автор әкиятләре.
Автор әкиятләренең халык әкиятлре белән охшашлыгы (жанр һәм сюжет). Халык әкиятлрендәге тылсым юлы белән җиңүләр, автор әкиятләрендә акыл белән эш итеп уңышка ирешү, ярату һәм яратыла белүнең көче.
Фольклор жанрының тормышта, хәзерге вакытта яшәеше.
Халык традицияләре һәм бәйрәмнәре. Символик төшенчәләр. Гимннар (Татарстан гимны). Халык һәм автор әкиятләре.
Хикәя.
Хикәя жанры турнда күзаллау формалаштыруны дәвам итү. Хикәя геройлары, аларның портреты һәм характер үзенчәлекләренең башкарган гамәлләре аша чагылышы. Авторның үз героена мөнәсәбәте. Геройларга чагыштырмача характеристика. Герой яшәгән тирәлек, пейзаж.Хикәядәге чынбарлык чагылышы. Әдәби тел берәмлекләре.
Әкият һәм хикәя жанрының үзгәлеге турында күзаллау формалаштыру.
Әкият һәм хикәя жанрларының композиция үзенчәлеген (күзәтүләр аша) аңлату. Укучы-тыңлауга табигый көчләрнең серен, әкият геройларының серле тормыш агышын күрсәтү, хикәя геройларының характерларында тормыштан алынган вакыйгаларны чагылдырып сөйләү.
Шигърият. Кеше һәм табигать бергәлеге. Дөньяны шагыйрь күзлегеннән чыгып күзаллау. Әйләнә-тирә дөнья матурлыгын шагыйрь өчен илһам чишмәсе булуын инандыру. Шагыйрьдә чагыштыру, сынландыру, эпитет.
Автор әсәрләрендә һәм халык авыз иҗатында охшашлык. Чагыштыру,контраст,җанландыру кебек гади әдәби алымнарны таба белү. Җанлы сөйләмнең мөһим чараларын үзләштерү күнегүләре:темп,тавыш көче,тон,сөйләм мелодикасы(тавышны кутәрү ,түбәнәйтү).
Әсәр авторлары турында.
Шагыйрь, язучы, рәссамның биографиясе.
а) әсәрдә авторлар кичереше;
ә) автор күзәтүләренең чагылыш;
б) хәзерге заман авторлары белән очрашу, балаларның авторга сораулары, җаваплар.
Библиографик культура формалаштыру.
Эчтәлек бите белән танышу, аңа карап, кирәкле әсәрне китаптан таба белү, кече яштәге мәктәп баласының дәреслектән тыш эчтәлген оештыру: өй, мәктәп китапханәләреннән файдалану. Фән буенча сүзлек, белешмә әдәбият, вакытлы матбугат белән эшләү. Балалар китабы белән эшләү. Китапның төп өч элементын аеру: китап тышлыгы, китап төпсәсе, битләре. Китапны саклап тоту күнекмәләре булдыру. Төрле җыентыклар төзергә өйрәнү.
Уку, сөйләү, тыңлау күнекмәләре формалаштыру.
Сәнгатьле уку күнекмәләре формалаштыру ( интонация, тон, темп саклап кычкырып уку). Автор бирергә теләгән картинаны күзаллау. Эчтән укый белергә күнектерү. Чылбыр рәвешендә укыганда, үз урыныңны белеп, чират буенча уку. Укылган әсәргә анализ ясау. Уку техникасын үстерү.
4 нче сыйныфны тәмамлаган укучыларның белеме, эш осталыгы һәм күнекмәләренә таләпләр
әсәрне сүзләрне дөрес әйтеп кычкырып һәм эчтән укый белү;
— әсәрнең темасын, төп мәгънәсен ачыклау, мәгънәви кисәкләргә бүлү, алар арасындагы бәйләнешләрне, төп фикерне билгеләү һәм аны үз сүзләрең белән әйтеп бирү;
— фольклор жанрларын аеру: хайваннар турындагы, тылсымлы әкиятләрне өйрәнү, мәсәл, хикәя, турында күзаллау, халык иҗаты әсәрләре һәм автор әсәрләрен төркемли белү;
— әсәр геройларын характерлый белү, авторның үз героена мөнәсәбәтен күрсәтү, геройларга чагыштырма характеристика бирү;
— төрле авторларның 6-8 шигырен яттан сөйләү;
— кыска күләмле әсәрләрнең эчтәлеген сөйләү;
— укылган әсәрдән чагыштыру, җанландыру, контрастны таба белү;
— сүзлекләрдән файдалану, тематик сүзлекләр төзү;
— аерым әсәрләргә аннотация төзү;
— элементы буенча китапта ориентлашырга өйрәтү (авторы, исеме, «Эчтәлек» бите, иллюстрацияләр)
Укучы түбәндәгеләрне белергә тиеш:
— 4—5 татар, рус, чит ил классикларының исемен, аларның әсәрләрен;
— 1—2 балалар журналы һәм газетасының исемен, алардагы рубрикаларны;
— 4—5 хәзерге заман язучысы яки шагыйренең исемен, алар язган әсәрләрне һәм эчтәлеген;
— үзенә иң ошаган авторның берничә әсәрен.
Алынган белемнәрне көндәлек тормышта куллану
— китапның төрле элементларына карап эчтәлеген билгеләү;
— китапханәдә мөстәкыйль рәвештә уку өчен китап сайлау;
— укылган әсәр геройларын тасвирлап сөйләү;
— төрле чыганаклардан кирәкле мәгълүматны табу.
4 НЧЕ СЫЙНЫФТА УКЫЛА ТОРГАН ӘСӘРЛӘР
Халык авыз иҗаты.
“Җир ничек яралган?” (легенда), “Күкнең күтәрелүе (хикәят), “Айдархан һәм сәхабәләр, (легенда), “Пәйгамбәрнең тууы һәм аның балачагы”, “Абага чәчәге (хикәят), “Ак бүре”(риваять), “Кырык кыз”( риваять), “Мәрҗан каласы һәм унике кыз” (хикәят), “Дөнья яратылу турында” (миф), “Хапи алла турында” (миф), “Чыршы ни өчен мәңге яшел?” (легенда) . әкиятләр: “Ак байтал”, “Ак бүре”, “Еланнар патшасы Шаһмара”, “Үги кыз” , “Ике кыз”, “Бумеранг”(Австралия халкы әкияте).
Борынгы язучылар һәм татар әдәбияты классиклары
Кол Гали “Кыйссаи Йосыф”.
Г. Тукай : “Таз”, “Яз галәмәтләре”.
Дәрдемәнд: “Гали”.
З. Ярмәки: “Иртә”, “Ак каен”.
М.Җәлил: “Дару”.
К.Насыйри. “Каз итен коймакка төреп, каймакка манып ашау”.
Н.Исәнбәт: “ Кышкы төндә”, “Туган ил”, “Өч матур сүз”.
Ш.Бабич: “ Тын төн”, “Габдулла әфәнде Тукай”. .
А. Алиш. “Сертотмас Үрдәк”.
Г.Кутуй.” Яшен”.
Ш.Галиев:”Кол Галигә”, “Алсу дөнья”, “Җирдә миңа ни кирәк?”, “Урман ява”, “Тукран сые”.
Г.Ибраһимов: “ Укудан кайткач”.
Г.Галиев.” Бибкәй аланы”.
Ф.Әмирхан. “ Кечкенә хезмәтче”.
К.Нәҗми: “Нәсимәнең беренче эш көне”.
З.Бәшири: “ Бер асрауның аһ-зары”.
Н.Думави: “ “Беренче кар”, “Ятим бала”.
М.Мәһдиев: “Бәхилләшү”.
С.Хәким: “ “Яратам мин”, “Тегермән стенасындагы язулар”.
Ә.Фәйзи :”Асрарга бала бирәм”.
Ф.Хөсни:”Малай белән солдат”.
Ш.Рәкыйпов: “ Төнге очыш”.
И.Туктар: “Букет”, “Бер каен үсә”.
Г.Хәсәнов: “ Аккош”, “Абага”.
Г.Сабитов: “Кадерле ул туган як!”, “Чәчәк нигә боекты?”.
Н.Арсланов: “Халкыма”.
Җ.Тәрҗеманов: “Шуктуган”, “Тукран малае Шуктуган”.
Л.Ихсанова : “ Шомырт чәчәкләре ак кына”.
Ф.Яруллин: “Буар елан”.
М.Әгъләмов: “Матурлык минем белән”.
Зөлфәт: “Кыз тавы”.
С.Шакир: “ Ландыш чәчәге”.
Р.Хафизова: “Кирлемән”.
Г.Латыйп: “Минем нәсел”.
Р.Гыйззәтуллин: “Язгы моң”.
К.Тимбикова: “Бану әби сабагы”.
К.Сибгатуллин: “Чыпчык”, “Бөтен кеше бүген шундый әйбәт”.
Роб.Әхмәтҗанов: “Безнең шигырь”.
Р.Хисмәтуллин: “Аһ. Бер китсә кирегә...”
Рус язучылары:
Л. Толстой: “Слива төше”.
Н. Сладков: “Тыштан ялтырый. ‘xn&y калтырый».
Татар язучылары һәм шагыйрьләре (бүгенге көн язучылары)
Р. Миңнуллин: “Иртән иртүк”, “Атказанган сандугач”, “Машина тавышлы көчек турында кечкенә әкият”, “Сабантуйда”, “Татарларым”, “Минем телем”, “Утыз Имәнине укыганда туган уйлар”.
Р. Фәйзуллин: “Быелгы яз”, “Минем әти”.
Х.Камалов: “ Археолог”.
Ә.Рәшит: “ Нәсел агачы”.
К.Булатова:”Кичә генә”, “Шушы яктан, шушы туфрактан без”.
Җ.Дәрзаман: “Бөҗәкләр белән сөйләшү”.
Р. Вәлиева: “Изгеләр тавы”, Энҗе чәчәк”. “Бөтен дөнья ак кына”, “Онытма!”.
Р. Вәлиев: “Кошлар кайта”, “Кайтчы, Сөембикә”, “Эт кояшы” (өзек), “Ватаным”.
Н. Әхмәдиев: “Хәерле иртә”.
И.Гыйлаҗев: “Тутыкмас тотка”, “Охшашлык”.
Р.Харис: “Татарстан әләме”, “Зөләйха”, Ак карлар арасында”, “Елмай”, “Туган җирем”, “Фронтовиклар”.
Л. Лерон: “Кыхмырый, Мыхмырый һәм Шыхмырый”.
Э. Шәрифуллина: “ Табигатьнең бер бөртеге”, Без татар балалары”, “Тормыш яме”.
Г. Гыйльманов: “ Чишмәгә бардык”, Кайтаваз”, “Курай”, “Җавапсыз легенда”, “Минем исемем – Бүрек”.
В. Нуриев: “Ачуланма инде. Илһам!”
Г. Рәхим: ”Көз йөри”, “Көзге моң”, “Көзге урман”, “Песнәк”, “Апрель”.
Р. Корбан: “Көз нинә моңлы?”, “Ярдәм итик”, “Курай”.
Йолдыз: “ Очрашу”.
Р.Мингалим: “ Бүген төнлә күккә кара”.
Батулла: “ Су ияләре”(әкият), “Терек-терек кырмыска”, “Салават күпере кайда йоклый?”
В.Хәйруллина: “ Хәерле көн”, “Алмаштыру”,“Наз”, “Чикерткә”.
М.Мирза: “ Көз”, “Балачак хатирәсе”.
Ф.Бәйрәмова: “Кара пулат”.
Мөҗәһит: “Бер яфрак зары”.
Д.Гайнетдинова: “Исәнме, яңа көн”, “Батыр Хәбир”.
Л.Гыймадиева: “Кара урман, караңгы төн”.
Н.Сәйяр: “ Айсылу”.
Р.Рахман: “ Кесәл”.
Н.Каштан: “ Әрем исе”.
Г.Вәлиева: “Кызыктырсалар да”, “Карт алаша колагы”.
Ф.Тарханова: “Без бәлеш пешерәбез”, “Килде пилмән ашыйсы”.
И Нәбиуллина: “Тәмле тел”.
Ф. Мәҗитов: “Яңгыр кызы Гөлтамчы”.
Г.Мөхәммәтшин: “ Туган як”.
М.Галиев: “ Туган як”.
Г.Морат: “ Чит тел”.
С.Гаффарова: “Көз”.
Р.Зәйдулла: “Кол Гали”.
ТЕМАТИК БҮЛЕНЕШ
№ п/п Бүлекләре Сәгать саны
1 Тылсымлы әкият кануннарын өйрәнәбез: үткәннәрне яңадан ки-череп, бүгенге тормыш белән бәйлибез 21
2 Фольклорга нигезләнгән хикәяләү. Дастан, риваять һәм легендалар аша тарих белән танышабыз, ә автор әкиятләре хисләр дөньясына чакыра. 11
3 Шагыйрьләр һәм рәссамнар иҗаты аша табигать һәм кешеләрнең матурлыгын аңларга өйрәнәбез. 11
4 Безгә кадәр яшәгән яшьтәшләребез тормышы белән танышабыз. 8
5 Матурлыкның безгә ничек тәэсир иткәнен аңларга тырышабыз. 16
6 Җирдә кеше булу өчен, кеше күпме юллар үтә? 18
7 Сәнгать дөньясының үзенә генә хас үзенчәлекләрен ачыклыйбыз. 7
8 Үткәне булмаган халыкның киләчәге юк.Туган ил турында уйлана-быз 10
Резерв 3
Барлыгы: 105
УКЫТУ-МЕТОДИК КОМПЛЕКТЫНЫҢ БУРЫЧЛАРЫ: «Әдәби уку» укыту-методик комплекты түбәндәге мәсьәләләрне хәл итә.
1. «Перспектив башлангыч мәктәп» комплекты чишәргә тиешле гомумдидактик бурычлар: укучы үзенә кирәкле информацияне «Эчтәлек»;битенә карап таба белергә; исеме буенча текстның эчтәлеген күзалларга; күзәтү эшчәнлеген формалаштырырга (әдәби һәм сәнгать исәрләреннән аерым детальләрне таба, барлык ваклыклары белән сөйләп бирә) һәм гомумиләштерергә (аерым детальләргә нигезләнеп, таралган төрле мәгълүматларны берләштереп, бербөтен картина тудырырга); «акыллы өлкәннәр» белән хат аша аралашу ихтыяҗы формалаштырырга тиеш.
2. Бала яшенә туры килә торган теоретик бурычлар:
а) хайваннар турындагы әкият үзенчәлекләре белән таныштыру: татар халык әкиятләренең, берьяктан, башка халыкларның хайваннар турындагы әкиятләренә охшаш булуы (төп геройлары — хайваннар, еш кына бер ук төрле мөнәсәбәтләргә керәләр), икенче яктан, бер-берсеннән аерылуы (төп геройлар — башка төрле хайваннар, бер-берсе белән мөнәсәбәтләре бөтенләй башка төрле); хайваннар турышдагы автор әкиятләренең еш кына халык әкияләренә нигезләнүе (башлангыч сыйныфларда әле автор нигезләнүе термин буларак әйтелми); халык әкиятләрендә аерым хайваннарның патшалык итүе (баш булуы); хайваннар турындагы әкият героеның һэрвакытта көчсезләрне яклаучы гына түгел, еш кына хәйләкәр, тиктормас, көлкегә калучы икәнлеге турында төшенчә бирү;
3. Әхлакый бурычлар: күзәтүчәнлек, хыяллана белүчәнлек, дуслар белән аралашу, ярата һәм яратыла белү – байлык һәм рухи кыйммәт икәнлеге турында күзаллау булдыру;
4. Эстетик бурычлар: матурлык - ул сине чолгап алган тирәлек, бары тик аны күрә белергә кирәкле турында төшенчә бирү;
5.Сөйләм телен үстерү бурычлары:
Текстта ориентлаша белергә өйрәтү: әсәрләрне өлешләргә бүлү, кирәк урынны табын укып күрсәтү, хис белән белдерелгән өзекнең эчтәлеген ачыклау; әдәби әсәрләргә бәя бирелгәндә һәм сәнгать әсәрләрен караганда предметка - бу «синең» әсәрне аңлау;идеяң икәнен җайлап төшендерү.
Дәреслек һәм дәреслек-хрестоматия, мөстәкыйль эш дәфтәре структуралары һәм идея эчтәлекләре буенча бер – берсенә бәйләнеп килә. Мәсәлән, дәреслекнең
« Тылсымлы әкият ка-нуннарын өйрәнәбез: үткәннәрне яңадан китереп, бүгенге тормыш белән бәйлибез», « Фольклорга нигезләнгән хикәяләү. Дастан, риваять һәм легендалар аша тарих белән танышабыз, ә автор әкиятләре хисләр дөньясына чакыра. », « Шагыйрьләр һәм рәссамнар иҗаты аша та-бигать һәм кешеләрнең матурлыгын аңларга өйрәнәбез», « Безгә кадәр яшәгән яшьтәшләребез тормышы белән танышабыз », “Матурлыкның безгә ничек тәэсир иткәнен аңларга тырышабыз”,
“ Җирдә кеше булу өчен, кеше күпме юллар үтә?” , “Сәнгать дөньясының үзенә генә хас үзенчәлекләрен ачыклыйбыз”, “ Үткәне булмаган халыкның киләчәге юк.Туган ил турында уйланабыз” бүлекләренә дәреслек – хрестоматиянеңһәм эш дәфтәреннең шул ук бүлекләре туры килә.
Дәреслек һәм мөстәкыйль эш дәфтәре дә бер үк максатларны тормышка ашыра.
КАЛЕНДАРЬ – ТЕМАТИК ПЛАН
№ Дәрес темасы Сан Дәрес тибы Дәреснең кыскача эчтәлеге Дәрестә укучыларның белем Һәм күнекмәләренә таләпләр Тикшерү формасы Өстәмә (мәҗбүри булмаган) белем Үткәрү вакыты
план факт
Тылсымлы әкият кануннарын өйрәнәбез: үткәннәрне яңадан кичереп, бүгенге тормыш белән бәйлибез
1.
Җир йөзендә яшәгән беренче кешеләр 1 Ныгыту Дәреслектә ориентлаша белү, шартлы билгеләрнең телен белү
Белергә тиеш:
-әдәби уку фәненең тарих белән бәйлелеген күрсәтә, борынгы заманда җир йөзендә яшәгән кешеләр тормышы турында белү
Башкара алырга тиеш:
-текст белән фәнни эшли белү
-илнең үткәненә хөрмәт белән карарга күнектерү Әңгәмә, кычкырып уку 1.09 2. Җир ничек барлыкка килгән?
1 Яңа тема Җир шарының барлыкка килүе турында беренчел күзаллау булдыру Белергә тиеш:
- Җир шарының барлыкка килүен легенда һәм мифлар аша белү
Башкара алырга тиеш:
-кешелекнең олы мирасы булган легенда һәм мифларда дөреслекнең чагылышын таба белү
- әсәрләрне сәнгатьле итеп, паузалар белән, логик басымга әһәмият биреп укырга гадәтләндерү Эчтәлек сөйләү, чират буенча уку 2.09 3 Җир ничек барлыкка килгән?
1 Яңа тема Җир шарының барлыкка килүе турында беренчел күзаллау булдыру Белергә тиеш:
- Җир шарының барлыкка килүен легенда һәм мифлар аша белү
Башкара алырга тиеш:
-кешелекнең олы мирасы булган легенда һәм мифларда дөреслекнең чагылышын таба белү
- әсәрләрне сәнгатьле итеп, паузалар белән, логик басымга әһәмият биреп укырга гадәтләндерү Сәнгатьле уку 6.09 4. Борынгы легендалар ни сөйли? 1 Яңа тема Борынгы легендалар белән якыннан таныштыру. Легендаларның әдәбият дөньясында тоткан урынын ачыклау Белергә тиеш:
-легенда һәм әкият жанрларын аера белү
Башкара алырга тиеш: мисаллар ярдәмендә һәр ике жанрга караган әсәрләрне аера Сәнгатьле уку. Әсәрнең эчтәлеген сөйләү 8.09 5 Борынгы легендалар ни сөйли? 1 катнаш Борынгы легендалар белән якыннан таныштыру. Легендаларның әдәбият дөньясында тоткан урынын ачыклау Белергә тиеш:
-легенда һәм әкият жанрларын аера белү
Башкара алырга тиеш: мисаллар ярдәмендә һәр ике жанрга караган әсәрләрне аера сорауларга җавап, чылбыр буенча уку 9.09
6. Тотем агачлар 1 Яңа тема Борынгы кешеләр табына , зурлый торган тотем агачлар турында өйрәнү Белергә тиеш:
-татар халкы изге итеп саный торган агачларны барлау, алар турында халык авыз иҗаты әсәрләрен уку,
Башкара алырга тиеш:
- халыкның милли йолаларын, гореф-гадәтләрен хөрмәтләү сорауларга җавап, 13.09
7. Пәйгамбәрнең тууы. 1 Яңа тема Укучыларны бик борынгы тормыш белән таныштыру,
Картинаны укырга өйрәнү Белергә тиеш
-“Картиналар телен” аңлый белү
Башкара алырга тиеш:
- Сән. итеп, тыныш билгеләрендә паузаларны дөрес ясап, логик басымны урынлы куеп укый сорауларга җавап, чылбыр буенча уку 15.09 8. Туган як сылуы – ак каен 1 катнаш Тотем агачлар турында өйрәнүне дәвам итү Белергә тиеш:
Тотем агачлар – ак каен турында тирәнрәк белү
Башкара алырга тиеш: ачыклый торган сораулар бирә рольләргә бүлеп уку 16.09
9. Туган як сылуы – ак каен 1 Ныгыту Тотем агачлар турында өйрәнүне дәвам итү Белергә тиеш:
Тотем агачлар – ак каен турында тирәнрәк белү
Башкара алырга тиеш: ачыклый торган сораулар бирә Чылбыр буенча уку
сорауларга җавап Яңгыр астында калганда, үз-үзеңне дөрес тоту 20.09 10. Абага чәчәге. 1 Яңа тема Тотем үсемлекләр турында өйрәнү Белергә тиеш:
-Язучы әсәре белән танышу. Абага чәчәген тормыштагы башка чәчәкләр белән чагыштырып сөйли
Башкара алырга тиеш:
-хикәяне укып, мөст. нәтиҗәләр ясый белү чылбыр буенча уку Яңгыр турында халык сынамышлары
22.09 11. Абага чәчәге 1 Ныгыту Гадел Кутуйның “Рөстәм маҗаралары” әсәре белән танышуны дәвам итү Белергә тиеш:
-Тормыш тәҗрибәсен куллана
Башкара алырга тиеш: төрле фикерләрне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезли Сорауларга җавап ”Аңлатмалы сүзлек”белән
белән эш 23.09 12. Тотем хайваннар. 1 Яңа тема Тотем хайваннар, кешеләрнең аларга табнуы турында аңлату Белергә тиеш:
-Борынгы дәүләтләр, алардагы яшәеш турында белү
Башкара алырга тиеш:
Картиналар телен аңлый белү Сәнгатьле уку Туган як табигатенә сак караш 27.09 13. Тотем хайваннар. 1 катнаш Тотем хайваннар, кешеләрнең аларга табнуы турында аңлату Белергә тиеш:
-Борынгы дәүләтләр, алардагы яшәеш турында белү
Башкара алырга тиеш:
Картиналар телен аңлый белү Ятлаганны сөйләү. 29.09 14 Татар мифологиясендә Ак бүре. Татарстан гербы. 1 Яңа тема Татар мифологиясендә Ак бүре образының бирелеше белән танышу. Татарстан гербы турында өйрәнү Белергә тиеш: Татарстан гербы ның һәр элементы нәрсә аңлатуын белү
Башкара алырга тиеш:
- хикәяне укып, мөст. нәтиҗәләр ясый белү чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 30.09 15 Татар мифологиясендә Ак бүре. Татарстан гербы. 1 катнаш Татар мифологиясендә Ак бүре образының бирелеше белән танышу. Татарстан гербы турында өйрәнү Белергә тиеш: Татарстан гербы ның һәр элементы нәрсә аңлатуын белү
Башкара алырга тиеш:
- хикәяне укып, мөст. нәтиҗәләр ясый белү чылбыр буенча уку
сорауларга җавап Өлкәннәргә карата хөрмәт, ярдәмчеллек 4.10 16. Ак бүре (Татар халык әкияте) 1 Яңа тема Тотем хайван буларак Ак бүре образының татар халык әкиятләрендә төп геройның булышчысы булуын аңлату Белергә тиеш:
-Ак бүренең характер сыйфатлары аша аның уңай геройның булышчысы булуын аңлый белү
Башкара алырга тиеш:
-Әдәби әсәрләрнең идея эчтәлекләрен, аңлый, анализлый белү чират буенча уку 6.10
17. Әкиятләрдә ак елан. 1 Яңа тема Әкият герое буларак ак елан образының халык авыз иҗатындагы ролен аңлату Белергә тиеш:
-Башка еланнардан аермалы буларак, ак еланның төп герой ярдәмчесе булуын аңлата белү.
Башкара алырга тиеш:
-тылсымлы әкиятләрнең серен ачу чылбыр буенча уку
сорауларга җавап Кошлар тормышы 7.10
18. Әкиятләрдә ак елан. 1 гамәли
эш Әкият герое буларак ак елан образының халык авыз иҗатындагы ролен аңлату Белергә тиеш:
-Башка еланнардан аермалы буларак, ак еланның төп герой ярдәмчесе булуын аңлата белү.
Башкара алырга тиеш:
-тылсымлы әкиятләрнең серен ачу рольләргә бүлеп уку
Дуслык, иптәшлек, ярдәмчеллек
Хат язу
“Аңлатмалы сүзлек”белән эш 11.10 19. Еланнар патшасы Шаһмара. 1 катнаш Укучыларга әкиятне аңлау өчен шартлар булдыру. Тылсымлы әкият үзенчәлекләрен табып аңлата алуларына ирешү Белергә тиеш:
-ак төснең символик мәгънәсен аңлап куллана белү
Башкара алырга тиеш:
-тылсымлы әкиятләрдәге өч төрле дөняны билгели алу осталыгын камилләштерү сорауларга җавап,
сәнгатьле уку Чишмәләргә сак караш, аларны чистартып тору 13.10 20. Еланнар патшасы Шаһмара. 1 Яңа тема Укучыларга әкиятне аңлау өчен шартлар булдыру. Тылсымлы әкият үзенчәлекләрен табып аңлата алуларына ирешү Белергә тиеш:
-ак төснең символик мәгънәсен аңлап куллана белү
Башкара алырга тиеш:
-тылсымлы әкиятләрдәге өч төрле дөняны билгели алу осталыгын камилләштерү чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 14.10
21. “Тылсымлы әкият кануннарын өйрәнәбез: үткәннәрне яңадан кичереп, бүгенге тормыш белән бәйлибез”темасын йомгаклау 1 Ныгыту Укучыларның тема буенча
белем һәм күнекмәләрен системага салу Белергә тиеш:
-“Син ничек уйлыйсың?” кебек сорауларга җавап таба белү
Башкара алырга тиеш:
-укылган текстлардан өзекләр китреп дәлилли сорауларга җавап
сәнгатьле уку 18.10
2. Фольклорга нигезләнгән хикәяләү. Дастан, риваять һәм легендалар аша тарих белән та-нышабыз, ә автор әкиятләре хисләр дөньясына чакыра.
22. Борынгы шагыйрь Кол Гали. 1 Яңа тема Борынгы шагыйрьләр иҗатындагы үзенчәлекләрне күрә белергә өйрәтү. Кол Галинең тормышы һәм иҗаты белән таныштыру. Белергә тиеш:
- Борынгы шагыйрьләр иҗатының үзләре яшәгән чорга бәйле булуын белү
- Башкара алырга тиеш:
-Кол Гали образының поэзиядә һәм рәсем сәнгатендә тасвирлану үзенчәлекләрен белү сорауларга җавап, сәнгатьле уку 20.10
23 Кыссай Йосыф. 1 Ныгыту Кол Галинең Кыссаи Йосыф” поэмасының эчтәлеге белән таныштыру. Әсәрдә бирелгән төп идеяне аңлату. Белергә тиеш:
-Кол Гали һәм ул яшәгән чорның үзенчәлекләрен
Башкара алырга тиеш: поэманың эчтәлеге аша кешелеклелек сыйфатларын аңлый белү сорауларга җавап, сәнгатьле уку 21.10 24 Без – татар балалары. 1 Яңа тема Г. Латыйпның “Безнең нәсел”, Э. Шәрифуллинаның “Без – татар балалары”, Р.Миңнуллинның “Татар-ларым” әсәрләре белән танышып, фикер уртаклыгын аңлату Белергә тиеш:
-Текстта мәгънәсе аңлашылмаган сүзләрне сүзлекләрдән таба белү
Башкара алырга тиеш:
-тематик, монографик җыентыклар төзи, рольләргә бүлеп укый Сорауларга җавап, сәнгатьле уку ”Аңлатмалы сүзлек”белән
белән эш 25.10 25 Без – татар балалары. 1 катнаш Г. Латыйпның “Безнең нәсел”, Э. Шәрифуллинаның “Без – татар балалары”, Р.Миңнуллинның “Татар-ларым” әсәрләре белән танышып, фикер уртаклыгын аңлату Белергә тиеш:
-Текстта мәгънәсе аңлашылмаган сүзләрне сүзлекләрдән таба белү
Башкара алырга тиеш:
-тематик, монографик җыентыклар төзи, рольләргә бүлеп укый сорауларга җавап, сәнгатьле уку 27.10 26 Нәсел агачы. 1 Яңа тема Нәсел агачы, нәсел шәҗәрәсе турындагы белемнәрне тирәнәйтү. Бик борынгы нәсел шәҗәрәсе үрнәк-ләре белән таныштыру. Ф. Гыйрфановның “Болгар ханнары шәҗәрәсе” исем-ле картинасы ярдәмендә борынгы Болгар ханнары белән таныштыру Белергә тиеш:
-Дәреслек һәм хрестоматиядәге, дәреслек һәм мөс.эш дәфтәрендәге шартлы билгеләр белән эш итә белү
Башкара алырга тиеш:
- фольклор әсәрләрне укый сорауларга җавап, чылбыр буенча уку
эчтәлеген сөйләү 28.10 27 Нәсел агачы. 1 катнаш Нәсел агачы, нәсел шәҗәрәсе турындагы белемнәрне тирәнәйтү. Бик борынгы нәсел шәҗәрәсе үрнәк-ләре белән таныштыру. Ф. Гыйрфановның “Болгар ханнары шәҗәрәсе” исем-ле картинасы ярдәмендә борынгы Болгар ханнары белән таныштыру Белергә тиеш:
-Дәреслек һәм хрестоматиядәге, дәреслек һәм мөс.эш дәфтәрендәге шартлы билгеләр белән эш итә белү
Башкара алырга тиеш:
- фольклор әсәрләрне укый чылбыр буенча уку
эчтәлеген сөйләү 1.11 28. Су асты патшалыгында. 1 Яңа тема Нурия Сәйярнең “Айсылу”
әкияте аша су асты дөньясы белән танышу Автор әкиятләренең безне хисләр дөньясына алып кереп китүен аңлату. Белергә тиеш:
Текстта мәгънәсе аңлашылмаган сүзләрне сүзлекләрдән таба белү
Башкара алырга тиеш:
- әсәрдәге сихри күренешләр аша авторның безне хисләр дөньясына чакыруын дәлилләп аңлата белү сәнгатьле уку 10.11 29 Су асты патшалыгында. 1 катнаш Нурия Сәйярнең “Айсылу”
әкияте аша су асты дөньясы белән танышу Автор әкиятләренең безне хисләр дөньясына алып кереп китүен аңлату. Белергә тиеш:
Текстта мәгънәсе аңлашылмаган сүзләрне сүзлекләрдән таба белү
Башкара алырга тиеш:
- әсәрдәге сихри күренешләр аша авторның безне хисләр дөньясына чакыруын дәлилләп аңлата белү чылбыр буенча уку, тест 11.11 30 Су кызы. 1 Яңа тема Айсылу турындагы әкиятне укып бетерү. Халык әкиятләре һәм автор әкиятләре арасындагы аерманы ачыклап, нәтиҗәләр ясый белергә өйрәтү. Белергә тиеш:
-Айсылу образының башка әкиятләрдәге су кызларыннан аермасын белү
Башкара алырга тиеш:
-Су анасы образы аша кешеләрдәге начар сыйфатларны танып, күрсәтә белү Сорауларга җавап, чылбыр буенча уку Хат язу 15.11 31. Айсылу – бәхетле бала. 1 Яңа тема Әкиятне ахыргача укып бетереп, автор әйтергә теләгән төп фикерне, аның нинди хисләр дөньясына чакыруын ачыклау Белергә тиеш:
-Дәреснең темасы ни өчен шулай аталуын әсәрдән өзекләр белән дәлилләп аңлата белү
Башкара алырга тиеш:
-хыял белән чынбарлык туры килмәгән өлешләрне таба белү сәнгатьле уку 17.11 32 Айсылу – бәхетле бала. 1 катнаш Әкиятне ахыргача укып бетереп, автор әйтергә теләгән төп фикерне, аның нинди хисләр дөньясына чакыруын ачыклау Белергә тиеш:
-Дәреснең темасы ни өчен шулай аталуын әсәрдән өзекләр белән дәлилләп аңлата белү
Башкара алырга тиеш:
-хыял белән чынбарлык туры килмәгән өлешләрне таба белү Сәнгатьле уку Хайваннарга һәм башка җан ияләренә карата мәрхәмәтлелек .
18.11 3. Шагыйрьләр һәм рәссамнар иҗаты аша табигать һәм кешеләрнең матурлыгын аңларга өйрәнәбез.
33. Җирдә миңа ни кирәк? 1 Яңа тема “Кеше яшәеше өчен ниләр кирәк?” соравына җавап табу. Укучыларны сән.уку-га хәзерләү Белергә тиеш:
-идея эчтәлеген аңлый белү
Башкара алырга тиеш:
Кеше һәм табигать тормышындагы уртаклыкны аңлау сорауларга җавап, тест Ил батырларына хөрмәт 22.11 34. Шәехзадә Бабич шигырьләре. 1 Яңа тема XX гасыр башында яшәп иҗат иткән шагыйрьләр-нең берсе булган Шәехзадә Бабич иҗаты белән таныштыру, аның төрле шигырьләренең язылу стилен өйрәнү Белергә тиеш:
-Ш. Бабичның ике шигырен укып, язу стилен аңлый
Башкара алырга тиеш:
Үз эшчәнлегеңне контрольгә ала, биремнәрне үтәү дөреслеген тикшерү Сәнгатьле уку Гаиләне хөрмәтләү, гаилә әгъзаларына, туган җирне ярату 24.11
35. Көзге табигать мизгелләре. 1 Яңа тема Көзге табигать мизгелләре
нең автор әсәрләрендә би-релешен өйрәнү, чагыштыру, сынландырулар, строфа турында белемнәрне ныгыту Белергә тиеш:
-үз эшләрен анализлый белү
Башкара алырга тиеш:
-үзеңдәге тискәре сыйфатларын бетерү сәнгатьле уку ”Аңлатмалы сүзлек”белән
белән эш 25.11
36 Көзге табигать мизгелләре. 1 катнаш Көзге табигать мизгелләре
нең автор әсәрләрендә би-релешен өйрәнү, чагыштыру, сынландырулар, строфа турында белемнәрне ныгыту Белергә тиеш:
-үз эшләрен анализлый белү
Башкара алырга тиеш:
-үзеңдәге тискәре сыйфатларын бетерү сәнгатьле уку Фразеологик әйтелмәләр сүзлеге белән эш 29.11
37. Кышкы сандугач. 1 Яңа тема Укучыларны безнең якта кышлаучы кошлар белән таныштыруны дәвам итү; Белергә тиеш:
Кышлаучы кошлар турында тирәнрәк белү
Башкара алырга тиеш:
- язучыларның күзәтүләреннән чыгып иҗат иткән әсәрләрен дөрес аңлап, сән.укый белү Сәнгатьле уку 1.12
38. Иртә яме, иртә моңы- җан азыгы. 1 Яңа тема Укучыларны режбелән яшәргә күнектерү Белергә тиеш:
-Әсәрләрне паузалар белән, логик басымга әһәмият биреп сән.укырга өйрәтү
Башкара алырга тиеш:
-Үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен формалаштыра сорауларга җавап, сәнгатьле уку 2.12 39 Иртә яме, иртә моңы- җан азыгы. 1 катнаш Укучыларны режбелән яшәргә күнектерү Белергә тиеш:
-Әсәрләрне паузалар белән, логик басымга әһәмият биреп сән.укырга өйрәтү
Башкара алырга тиеш:
-Үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен формалаштыра сәнгатьле уку 6.12 40. Әнкәм портреты. 1 Яңа тема Галәмдә табигать һәм кешенең бербөтен булуын, кеше һәм табигать арасында бәйләнешләрне аңлату, туган як кадерен хәтта хайваннар да белүен тө-шендерү Белергә тиеш:
-табигать могҗизаларын күрә-тоемлый белү
Башкара алырга тиеш:
-ялгыш фикерләрне вакытында тәнкыйтьли, хаталарны күрсәтү Сорауларга җавап, сәнгатьле уку ”Аңлатмалы сүзлек”белән
белән эш
Туган якка мәхәббәт 8.12 41. Иң матур сүз. 1 Яңа тема Сүз көче, сүзне уйлап әйтергә кирәклеген аңлату.
Тәмле телле, ихлас сүзле шәхес тәрбияләү. Белергә тиеш:
-текстта ориентлашу, чагыштыру, сынландыру, контраст урыннарны билгели белү
Башкара алырга тиеш:
-Тексттагы төсләр белән белдерелгән биремнәрне үтәү сәнгатьле уку ”Аңлатмалы сүзлек”белән
белән эш 9.12 42. Кеше ышанмаслык сүзне чын булса да сөйләмә. 1 Яңа тема Икенче һәм өченче сый-ныфларда өйрәнгән язучылар иҗатын искә төшереп, яңа әсәрләре белән таныштыру барышында иҗат үзенчәлекләрен билгели белергә өйрәтү Белергә тиеш:
- текстның билгеле бер өзегенә иллюстрацияләр таба белү
Башкара алырга тиеш:
-Мөстәкыйльэш дәфтәрендәге мәгълүматлар белән эшли белү чират буенча уку Ел фасылларыннан кышкы матурлыкка соклану, аның белән горурлану 13.12
43 “Шагыйрьләр һәм рәссамнар иҗаты аша табигать һәм кешеләрнең матурлыгын аңларга өйрәнәбез”бүлеген кабатлау 1 Ныгыту Укучыларның тема буенча
белем һәм күнекмәләрен системага салу Белергә тиеш:
-“Син ничек уйлыйсың?” кебек сорауларга җавап таба белү
Башкара алырга тиеш:
-укылган текстлардан өзекләр китреп дәлилли сәнгатьле уку әдәплелек кагыйдәләре 15.12 4. Безгә кадәр яшәгән яшьтәшләребез тормышы белән танышабыз.
44. Газаплы язмыш.
1 Яңа тема Борынгы заманнарда яшәгән балалар тормышының үзенчәлекле якларын, авыр тормышта яшәү сәбәпләрен аңлату Белергә тиеш:
-гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлый һәм төгәлли белү
Башкара алырга тиеш:
-кирәкле өзекләрне табу сорауларга җавап, сәнгатьле уку 16.12 45. Кечкенә хезмәтче. 1 Яңа тема Ф.Әмирханның”кечкенә хезмәтче” хикәясе аша ба-лаларның авыр хезмәте бе-лән таныштыру, әсәргә ка-рата мөнәсәбәтләрен ачык итеп аңлата белүләренә ирешү Белергә тиеш:
-төрле фикерләрне исәпкә алу һәм үз фикереңне нигезләгәндә тормыш тәҗрибәсенә таяна белү
Башкара алырга тиеш:
-күршең белән хезмәттәшлек итә чират буенча уку, рольләргә бүлеп уку 20.12 46. Күз яшьле балачак. 1 Яңа тема Тема уртаклыгын табу, дәлилләп аңлата алуларына ирешү Белергә тиеш: күзәтүчән, игътибарлы була белү
Башкара алырга тиеш:
-үз уңышсызлыкларың, уңышларың турында фикер йөртә сәнгатьле уку 22.12 47 Күз яшьле балачак. 1 Яңа тема Тема уртаклыгын табу, дәлилләп аңлата алуларына ирешү Белергә тиеш: күзәтүчән, игътибарлы була белү
Башкара алырга тиеш:
-үз уңышсызлыкларың, уңышларың турында фикер йөртә Сәнгатьле уку 23.12
48. Каникуллар- рәхәт вакыт. 1 Яңа тема Кышкы каникул көннәре, бу вакытның ни өчен бик рәхәт булуын ачыклау Белергә тиеш:
-үз мөмкинлекләреңне бәяли белү
Башкара алырга тиеш:
-үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру сорауларга җавап 27.12 49 Балачак хатирәләре. 1 Яңа тема Һәрбер кешенең үткәне, бүгенгесе һәм киләчәге булуга инандыру. Шул вакыт эчендә сагынып искә алырлык мизгелләр булуы турында ажлату. Белергә тиеш:
-мәгънә барлыкка китерә белү
Башкара алырга тиеш:
-әсәрләрне чагыштырып, уртак һәм аермаларны якларны билгели белү сәнгатьле уку
тест 12.01 50. Матурлык дөньяны коткара. 1 Яңа тема Зөлфәт һәм М.Мәһдиев әсәрләре белән таныштыру Белергә тиеш:
- гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлый һәм төгәлли белү
Башкара алырга тиеш:
- үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру ятлаганны сөйләү. Үз-үзеңдә яңалыкка омтылу, һәрнәрсәне белергә теләү хисе
13.01 51 Матурлык дөньяны коткара. (1 нче кисәкне йомгаклау) 1 Ныгыту Зөлфәт һәм М.Мәһдиев әсәрләре белән таныштыру Белергә тиеш:
- гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлый һәм төгәлли белү
Башкара алырга тиеш:
- үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру Сәнгатьле уку 17.01 5.Матурлыкның безгә ничек тәэсир иткәнен аңларга тырышабыз.
52. Көннәрем гөрләп торсын.
1 Яңа тема
Көнне исәнләшү, хәерле иртә теләүдән башласаң, һәр эшең уңай булыр, максатыңа да ирешә алачаксың, дип балаларны инандыру. Белергә тиеш:
-өйдә,мәктәптә, гомумән барлык җирдә үзеңне әдәпле, ягымлы тотарга гадәтләндерү
Башкара алырга тиеш:
- үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру ятлаганны сөйләү. 19.01 53. Каен – урман чибәре. 1 Яңа тема Татар халкы борын-борыннан табынган , тормышта еш файдаланган каен агачы турында өйрәнүне дәвам итү Белергә тиеш:
-текстта ориентлашу, чагыштыру, сынландыру, контраст урыннарны билгели белү
Башкара алырга тиеш:
-тексттагы төсләр белән белдерелгән биремнәрне үтәү сәнгатьле уку 20.01 54 Каен – урман чибәре. 1 Яңа тема Татар халкы борын-борыннан табынган , тормышта еш файдаланган каен агачы турында өйрәнүне дәвам итү Белергә тиеш:
-текстта ориентлашу, чагыштыру, сынландыру, контраст урыннарны билгели белү
Башкара алырга тиеш:
-тексттагы төсләр белән белдерелгән биремнәрне үтәү Чылбыр буенча уку, тест 24.01 55. Бөтен дөнья ак кына. 1 Яңа тема Табигатьнең иң саф, гүзәл мизгелләрнең берсе – кыш турында күзаллауларын үстерү. Авторларның табигать фасылларына ба-гышланган әсәрләре белән танышу Белергә тиеш: күзәтүчән, игътибарлы була белү
Башкара алырга тиеш:
-үз уңышсызлыкларың, уңышларың турында фикер йөртә сорауларга җавап, чылбыр буенча уку 26.01 56. Язгы моң. 1 Яңа тема Язгы табигать күренешләрен тасвирлаган әсәрләр уку, рәссам М.Хәйретдинов иҗаты белән танышу. Белергә тиеш:
-Р.Гыйззәтулинның “Язгы моң” хикәясе аша табигатьнең матур һәм ямьсез яклары бирелешен аңлата белү
Башкара алырга тиеш:
-әсәрләрдә бирелгән күренешләрне аңлый белү, йөгерек аңлап уку чылбыр буенча уку табышмаклар 27.01 57 Язгы моң. 1 Яңа тема Язгы табигать күренешләрен тасвирлаган әсәрләр уку, рәссам М.Хәйретдинов иҗаты белән танышу. Белергә тиеш:
-Р.Гыйззәтулинның “Язгы моң” хикәясе аша табигатьнең матур һәм ямьсез яклары бирелешен аңлата белү
Башкара алырга тиеш:
-әсәрләрдә бирелгән күренешләрне аңлый белү, йөгерек аңлап уку чылбыр буенча уку
тест 31.01 58. Серле күк. 1 Яңа тема Күк йөзенең серләрен әдәби әсәрләр аша ачу Белергә тиеш:
-әсәрләр арасындагы охшаш, аермалы якларны билгеләү
Башкара алырга тиеш:
-рәсем белән әсәрне чагыштыра белү 2.02 59. Матурлык дөньясы. 1 Яңа тема Матурлыкны аңлый, аңа соклана, саклый белү телә-ге уятырлык әсәрләр белән танышу. Белергә тиеш:
-әсәрләрдә чагылдырылган табигать күренешләрен аңлап, иҗади якын күреп, күзаллый белү
Башкара алырга тиеш:
-үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру чылбыр буенча уку Табигатькә сак караш 3.02 60 Матурлык дөньясы. 1 Яңа тема Матурлыкны аңлый, аңа соклана, саклый белү телә-ге уятырлык әсәрләр белән танышу. Белергә тиеш:
-әсәрләрдә чагылдырылган табигать күренешләрен аңлап, иҗади якын күреп, күзаллый белү
Башкара алырга тиеш:
-үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру чылбыр буенча уку Табигать серләре 7.02 61. Туган як – Идел көзгесендә. 1 Яңа тема Татарстанның горурлыгы, байлыгы булган Идел ел-гасы турында белемнәрне арттыру Белергә тиеш:
-Идел елгасы турында тирәнтенрәк
Башкара алырга тиеш:
- Үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен формалаштыра сәнгатьле уку 9.02 62. Туган көнгә – салават күпере 1 Яңа тема Укучыларны туган көннең кешеләр тормышында зур, эчтәлекле бәйрәм итеп билгеләп үтелүен күрсәтү. Белергә тиеш: һәр кеше үзе башкарган гамәлләре өчен үзе җавап бирергә тиешлекне
Башкара алырга тиеш:
Башкарган гамәлләрең өчен җавап бирә белү сәнгатьле уку, тест Туган якка, аның табигатенә, барлык тереклеккә мәрхәмәтлелек 10.02 63. Табигать – серле дөнья 1 Яңа тема Балаларга табигать серләрен ачарга ярдәм итү Белергә тиеш:
- табигать телен аңлый белү
Башкара алырга тиеш:
- әйләнә-тирәлекне саклый белү сорауларга җавап, чылбыр буенча уку Кошларга ярдәм кирәк 14.02
64 Табигать – серле дөнья 1 Яңа тема Балаларга табигать серләрен ачарга ярдәм итү Белергә тиеш:
- табигать телен аңлый белү
Башкара алырга тиеш:
- әйләнә-тирәлекне саклый белү сорауларга җавап, сәнгатьле уку Игътибарлылык 16.02
65. Аккошлар-сак кошлар. 1 Яңа тема Г.Хәсәнов иҗаты белән таныштыру, аның күзәтүләре аша аккошлар тормышы белән танышу Белергә тиеш:
-текст авторы һәм рәссамның аккошларны тасвирлауда охшашлык һәм аермаларын күрсәтү
Башкара алырга тиеш:
-укылган әсәрләрнең эчтәлеге буенча фикер алыша, сән.укый. укыганны сөйли, текстны кисәкләргә бүлү сәнгатьле уку 17.02 66. Сандугач – табигать җырчысы. 1 Яңа тема Табигатьнең гүзәл җырчысы – сандугач белән таныштыру. Авторларның аларга багышлап язган әсәрләрен уку Белергә тиеш:
-әсәрләрдә чагылдырылган табигать күренеш-ләрен аңлап, иҗади якын күреп, күзаллый белү
Башкара алырга тиеш:
-үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру сәнгатьле уку 21.02 67 Сандугач – табигать җырчысы. 1 Яңа тема Табигатьнең гүзәл җырчысы – сандугач белән таныштыру. Авторларның аларга багышлап язган әсәрләрен уку Белергә тиеш:
-әсәрләрдә чагылдырылган табигать күренеш-ләрен аңлап, иҗади якын күреп, күзаллый белү
Башкара алырга тиеш:
-үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру Ятлаганны сөйләү,
тест Өлкәннәргә хөрмәт, тарихи үткәнебезгә сак караш 23.02
6. Җирдә кеше булу өчен, кеше күпме юллар үтә?
68. Тылсымлы, кодрәтле үлән. 1 Яңа тема Абага үсемлеге, аның хикмәтләре белән таныштыру.
Белергә тиеш:
-дәреслектә ориентлаша белү
Башкара алырга тиеш:
-шартлы билгеләрнең телен белү сәнгатьле уку 24.02 69. Кирлемән маҗаралары 1 Яңа тема Кешедәге кирелек сыйфа-тының тискәре күренеш булуын, үз-үзеңне тәртип-ле, инсафлы тотарга кома-чаулык итүен төшендерү Белергә тиеш:
-эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
Башкара алырга тиеш:
- үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 28.02 70 Кирлемән маҗаралары 1 Яңа тема Кешедәге кирелек сыйфа-тының тискәре күренеш булуын, үз-үзеңне тәртип-ле, инсафлы тотарга кома-чаулык итүен төшендерү Белергә тиеш:
-эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
Башкара алырга тиеш:
- үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру чират буенча уку Тарихи үткәнгә ихтирам һәм хөрмәт 2.03 71. Урман докторы. 1 Яңа тема Табигатьнең күркәм бер кошы-тукран белән та-ныштыру. Аның яшәеше, кешеләргә китергән фай-дасы турында күзаллау булдыру Белергә тиеш: сән.уку, текст өстендә эшли белү
Башкара алырга тиеш:
-төрле ситдән чыгу өчен оптимистик карарлар кабул итү чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 3.03 72 Урман докторы. 1 Яңа тема Табигатьнең күркәм бер кошы-тукран белән та-ныштыру. Аның яшәеше, кешеләргә китергән фай-дасы турында күзаллау булдыру Белергә тиеш: сән.уку, текст өстендә эшли белү
Башкара алырга тиеш:
-төрле ситдән чыгу өчен оптимистик карарлар кабул итү чылбыр буенча уку
сорауларга җавап Әби-бабаларыбыз тормыш һәм эшен хөрмәтләү.
7.03 73. Гөмбәләр серен белү кирәк. 1 Яңа тема Табигать үсә торган күптөрле гөмбәләр семялыгыннан ашарга яраклы гөмбәләрне танырга өйрәтү Белергә тиеш:
Ашарга яраклы гөмбәләр турында белү
Башкара алырга тиеш:
-әсәрләрне чагыштыра, төркемнәрдә фикерләшә белү чират буенча уку Татарстан республикасы белән горурлану, аны ярату
9.03 74 Гөмбәләр серен белү кирәк. 1 Яңа тема Табигать үсә торган күптөрле гөмбәләр семялыгыннан ашарга яраклы гөмбәләрне танырга өйрәтү Белергә тиеш:
Ашарга яраклы гөмбәләр турында белү
Башкара алырга тиеш:
-әсәрләрне чагыштыра, төркемнәрдә фикерләшә белү чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 10.03
75. Бану әби сабагы. 1 Ныгыту Язучы Кояш Тимбикова әсәрләре белән танышу Белергә тиеш:
Татар халык ашлары турында белү
Башкара алырга тиеш:
Әби-бабайларга, халкыбызының гореф-гадәтләренә хөрмәт чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 14.03 76 Бану әби сабагы. 1 Ныгыту Язучы Кояш Тимбикова әсәрләре белән танышу Белергә тиеш:
Татар халык ашлары турында белү
Башкара алырга тиеш:
Әби-бабайларга, халкыбызының гореф-гадәтләренә хөрмәт чират буенча уку 16.03 77 Бану әби сабагы. 1 Ныгыту Язучы Кояш Тимбикова әсәрләре белән танышу Белергә тиеш:
Татар халык ашлары турында белү
Башкара алырга тиеш:
Әби-бабайларга, халкыбызының гореф-гадәтләренә хөрмәт чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 17.03
78. Аш пешерү хикмәтләре. 1 Ныгыту Кояш Тимбикованың “Бану әби сабагы” хикәясе белән танышуны дәвам итү Белергә тиеш:
Татар халык ашлары турында белү
Башкара алырга тиеш:
Әби-бабайларга, халкыбызының гореф-гадәтләренә хөрмәт чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 21.03 79 Аш пешерү хикмәтләре. 1 Ныгыту Кояш Тимбикованың “Бану әби сабагы” хикәясе белән танышуны дәвам итү Белергә тиеш:
Татар халык ашлары турында белү
Башкара алырга тиеш:
Әби-бабайларга, халкыбызының гореф-гадәтләренә хөрмәт чират буенча уку 23.03 80. Татар халык ашлары. 1 Яңа тема Татар халкының милли ризыклары белән язучы һәм рәссамнар иҗаты ярдәмендә таныштыру, гореф-гадәтләрен аңлату Белергә тиеш: Картиналардан эстетик ләззәт ала белү
Башкара алырга тиеш:
-мәгънә барлыкка китерү чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 4.04 81. Балалар дөньясы. 1 Яңа тема Г.Гыйльманов, Д.Гайнет-динова, Л.Гыймадиева әсәрләрендә балалар тормышының чагылышы белән таныштыру, авторларның ни әйтергә теләвен ачыклау Белергә тиеш:
-әсәрне мәгънәви кисәкләргә бүлә белү
Башкара алырга тиеш:
-мөст. фикерли, нәтиҗәләр ясый алу сәнгатьле уку 6.04 82 Балалар дөньясы. 1 Яңа тема Г.Гыйльманов, Д.Гайнет-динова, Л.Гыймадиева әсәрләрендә балалар тормышының чагылышы белән таныштыру, авторларның ни әйтергә теләвен ачыклау Белергә тиеш:
-әсәрне мәгънәви кисәкләргә бүлә белү
Башкара алырга тиеш:
-мөст. фикерли, нәтиҗәләр ясый алу сәнгатьле уку 7.04 83. Бүрек-нәни көчек. 1 Яңа тема Г.Гыйльмановның “Минем исемем бүрек” әсәре белән танышу дәвам итү Белергә тиеш: драма әсәре буларак “Минем исеме- Бүрек” пьесасының башка жанрлардан аермасын белү
Башкара алырга тиеш:
-рольләргә бүлеп уку осталыгн камилләштерү чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 11.04 84. Бүрек-ышанычлы сакчы. 1 Яңа тема Г.Гыйльмановның “Минем исемем бүрек” әсәренең төп идеясен аңлауларына ирешү Белергә тиеш:
-Әкият-драма буларак, әсәрнең үзенчәлекләрен әйтеп бирә белү
Башкара алырга тиеш:
- рольләргә бүлеп укый, логик фикерли белү чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 13.04 85 Бүрек-ышанычлы сакчы. 1 Яңа тема Г.Гыйльмановның “Минем исемем бүрек” әсәренең төп идеясен аңлауларына ирешү Белергә тиеш:
-Әкият-драма буларак, әсәрнең үзенчәлекләрен әйтеп бирә белү
Башкара алырга тиеш:
- рольләргә бүлеп укый, логик фикерли белү чират буенча уку 14.04 7. Сәнгать дөньясының үзенә генә хас үзенчәлекләрен ачыклыйбыз
86. Язучы катнашында үт-кән “Серле ачкыч” мәктәп клубы утырышы 1 Яңа тема Укчыларны бүгенге көн шагыйре разил Вәлиев белән очраштыру, аның иҗаты, тормыш юлына карата сораулар бирә белергә өйрәтү Белергә тиеш:
-Тема уртаклыгын табып күрсәтә белү.
Башкара алырга тиеш:
- дидактик материаллар белән эшли чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 18.04 87 Язучы катнашында үт-кән “Серле ачкыч” мәк-тәп клубы утырышы 1 Яңа тема Укчыларны бүгенге көн шагыйре разил Вәлиев белән очраштыру, аның иҗаты, тормыш юлына карата сораулар бирә белергә өйрәтү Белергә тиеш:
-Тема уртаклыгын табып күрсәтә белү.
Башкара алырга тиеш:
- дидактик материаллар белән эшли сәнгатьле уку 20.04 88 Бәбкә үстерү кыенлыклары 1 Яңа тема Сәнгать дөньясының үзенә хас үзенчәлекләрен аңлату Белергә тиеш:
- Сәнгать дөньясының үзенә хас үзенчәлекләрен фәнни эзләнүләр аша аңлата белү
Башкара алырга тиеш:
- әдәбият-сәнгать дөньясы, язучылар тормышы турында күбрәк белү сәнгатьле уку 21.04 89 Бәбкә үстерү кыенлыклары 1 Яңа тема Сәнгать дөньясының үзенә хас үзенчәлекләрен аңлату Белергә тиеш:
- Сәнгать дөньясының үзенә хас үзенчәлекләрен фәнни эзләнүләр аша аңлата белү
Башкара алырга тиеш:
- әдәбият-сәнгать дөньясы, язучылар тормышы турында күбрәк белү чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 25.04 90 Чыпчыкның да үз җыры бар 1 Яңа тема Гади генә күренешләрдән дә матурлыкны күрә һәм бәяли белергә өйрәтү Белергә тиеш:
-Мөҗәһит, К.Сибгатуллин, И.Туктар,Р.Корбан әсәрләре ярдәмендә матурлык төшенчәсен тоя һәм аңлый белү
Башкара алырга тиеш:
-күзәтеп, нәтиҗәләр ясый чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 27.04 91. Яз галәмәтләре 1 Яңа тема Язгы табигать мизгелләрен яктырткан әсәрләр аша табигатьтәге үзгәрешләре, язның төп билгеләрен табарга өйрәтү, кеше күңеленең кайсы халәтен яз белән чагыштыруларын аңлату Белергә тиеш:
-язның төп билгеләрен таба белү
Башкара алырга тиеш:
- эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгели чират буенча уку 28.04 92 “Сәнгать дөньясының үзенә генә хас үзенчә-лекләрен ачыклыйбыз”бүлеген йөмгаклау 1 Ныгыту Укучыларның тема буенча
белем һәм күнекмәләрен системага салу Белергә тиеш:
-“Син ничек уйлыйсың?” кебек сорауларга җавап таба белү
Башкара алырга тиеш:
-укылган текстлардан өзекләр китреп дәлилли чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 2.05 8. Үткәне булмаган халыкның киләчәге юк. Туган ил турында уйланабыз
93. Һәркемгә үз Ватаны кадерле 1 Яңа тема Ватан төшенчәсен балаларның ничек аңлавын ачыклау, аны сакларга һәм якларга кирәклекне аңлату Белергә тиеш:
-Ватан төшенчәсен конкрет күзаллый
Башкара алырга тиеш:
-Әсәрләрдәге уртак һәм аермалы якларны таба белү сәнгатьле уку 4.05 94 Татарстан флагы 1 Яңа тема Дәүләт символлары турында мәгълүмат бирүне дәвам итү Белергә тиеш:
-Дәүләт символларның ил тормышында әһәмиятле роль уйнавын аңлый белү
Башкара алырга тиеш:
- мөст. фикерли, нәтиҗәләр ясый алу сәнгатьле уку 5.05 95 Зур тарихлы батыр халкым 1 Яңа тема Татар халкының тарихи
үткәненә багышланган әсәрләр белән таныштыру-ны дәвам итү Белергә тиеш:
-Халык тарихының бай һәм горурланырлык икәнлеген аңлый белү
Башкара алырга тиеш:
- Тарихи үткәнебез, ата-бабаларыбыз тормышы белән кызыксыну чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 9.05 96. Балачакның онытылмас мизгелләре 1 Яңа тема Элекке заманнарда яшәгән балалар тормышы аша илебез тарихын аңлату Белергә тиеш:
-бабаларыбызның авыр балачагы белән таныштырып, сугыш елларында халыкның күңел төшенкелегенә бирелмичә, киләчәккә өмет белән яшәвен күрсәтә белү
Башкара алырга тиеш:
- Декламация сөйләү осталыгы чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 11.05 97. Авыр елларда 1 Яңа тема Сугыш чоры балалары кичергән авырлыкларны әдәби образлар язмышы ярдәмендә аңлату Белергә тиеш:
-Сугыш чоры балаларының фаҗигале язмышы
Башкара алырга тиеш:
-Әсәрләр арасында тел уртаклыгы чират буенча уку 12.05 98 Сөю – иң куәтле дәва 1 Яңа тема Укучыга уку эшчәнлегенә кереп китү өчен, шартлар булдыру. Темага бәйле фикерләрен төгәл, ачык итеп әйтә белергә өйрәтү Белергә тиеш:
- Укытучы ярдәмендә дәреснең максатын билгели һәм формалаштыра белү
Башкара алырга тиеш:
-әсәрләрне төрле темпта уку осталыгы, логик фикерли белү чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 16.05 99. Кыю очучылар 1 Яңа тема Укучыга уку эшчәнлегенә кереп китү өчен, шартлар булдыру. Темага бәйле фикерләрен төгәл, ачык
итеп әйтә белергә өйрәтү Белергә тиеш:
- Укытучы ярдәмендә дәреснең максатын билгели һәм формалаштыра белү
Башкара алырга тиеш:
әсәрләрне төрле темпта уку осталыгы, логик фикерли белү сәнгатьле уку 18.05 100 Һәркемгә якын ул туган як 1 Яңа тема Туган җирне, туган якны ярату турында сөйләшү Белергә тиеш:
- Татарстан турында төрле авторлар тасвир-лавында бирелгән әсәрләр
Башкара алырга тиеш:
-Төрле жанрларда фикер уртаклыгын билгели белү сәнгатьле уку 19.05 101 “Серле ачкыч” мәктәп клубы утырышы. Олим-пиада. 1 Йомгак-лау “Серле ачкыч” мәктәп клубының чираттагы утырышы Белергә тиеш:
-ел буе өйрәнгәннәргә нәтиҗә ясый белү
Башкара плырга тиеш:
-Олимпиада биремнәрен үти белү чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 23.05 102 Йомгаклау. 1 Йомгак-лау “Серле ачкыч” мәктәп клубының чираттагы утырышы Белергә тиеш:
-ел буе өйрәнгәннәргә нәтиҗә ясый белү
Башкара плырга тиеш:
-үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәләрен яхшырта чылбыр буенча уку
сорауларга җавап 25.05 103-105 Резерв 3 26.05
29.05
30.05