?азіргі ?о?амда?ы а?паратты?-коммуникативтік технологияларды? р?лі
Қазіргіқоғамдағыақпараттық-коммуникативтік технологиялардыңрөлі.
ЕлбасыНұрсұлтан Назарбаев: «Болашақтаеңбекетіп, өмірсүретіндер - бүгінгімектепоқушылары, мұғалімолардықалайтәрбиелесеҚазақстансолдеңгейдеболады. Сондықтанұстазғажүктелетінміндетауыр» дегенболатын. Қазіргізаманмұғалімінен тек өзпәнініңтереңбілгірі болу емес, тарихитанымдық, педагогикалық-психологиялықсауаттылық, саяси-экономикалықбілімділікжәнеақпараттықсауаттылықталапетілуде. Олзаманталабынасайбілімберудежаңалыққажанықұмар, шығармашылықпенжұмысістеп, оқу мен тәрбиеісінееніп, оқытүдыңжаңатехнологиясыншебермеңгергенжанболғандағанабілігі мен біліміжоғарыжетекшітұлғаретіндеұлағаттысаналады. Ақпараттандырудыңөсіп - өркендеуініңнәтижесіндебіз оны басқағылымсалаларымен де біртұтасбайланыстыраалатынболдық. Атапайтқанда экология және информатика, физика, математика т. б. Дамуғасәйкескелетінкомпьютерлікмоделдіжасап, сандықпараметрлердіөзгертуарқылы даму болашағынанықтауғаболады. Алайдаолболашақтыңісі. Қазіргікездегінегізгіміндет - ақпараттыққоғамдаөмірсүретінқоғаммүшелеріндаярлау. Осығанбайланыстыинформатиканыоқытудыңмақсатыолардыңақпараттықмәдениетінқалыптастыру, ақпараттытехнологиялардыоқыту мен білімберудібасқарудапайдаланутуралыбілімдіқалыптастыру, ақпараттыққоғамдаөмірсүру мен еңбекетугедайындауболыптабылады. Оқушының информатика мен есептеуіш техника әлемінеенуініңүшдеңгейінатауғаболады: ЭЕМ - мен бастапқытанысу, компьютерліксауаттылықжәнеақпараттықмәдениет. Ақпараттықмәдениет – еңалдыменақпараттыөңдеупроцестерініңмәнінтүсіну, сауаттыадамеркінжазыпжәне оны оқиалатындығысияқтыәрқандайесептердідербескомпьютердежеңіләріжылдамшешеалатындеңгейдетүсіну. Ақпараттыөңдеупроцесініңмәнінтүсінуүшінәрқандайақпараттыдұрысқабылдаубіліктілігі, ақпараттыформалдаудыңәрқандайтүрлерінпайдалану, түрліобьектілер мен құбылыстардызерттеуүшінматематикалықжәнеақпараттымоделдеудікеңіненпайдалану, тиімдіалгоритмдердіжасау, олардыдербескомпьютердеорындау, алынғаннәтижелердіталдау, құрастырылғанмоделдіңдұрыстығынтексеруүшінесептеутәжірибелерінжүргізуқажет. Ақпараттықмәдениетмазмұныныңмаңыздыбірбөлігіэлектронды техника мен телекоммуникация жүйелеріненегізделгенавтоматтандырылғанақпараттықжүйелердіпайдаланубіліктілігі. Олардыңдамуы мен жетілдіруіөндірістің,ғылымизерттеулердің, білімберудіңсипатынақаттыәсеретеді. Ақпараттықмәдениеттіңтағыбірмаңыздықұрамдасбөлігіалгоритмдеунегіздерінмеңгеруболыптабылады. Атапайтқандаалгоритмдіқұрастырупринциптері, негізгіалгоритмдікқұрылымдар. Болашақкәсібиқызметтеқажетболатынбағдарламалаудеңгейі де осы қатардағымәселе. Бүгінгікүніақпараттық технология кеңкөлемдеоқыту мен педагокикалықұйымдастыруқызметіндебарлықреспубликалықжоғарыоқуорындарындақолданылады. Электрондықоқулық, көмекшіқұралдар, компьютерліктапсырмалар, лабораториялықжұмыстар, педагогикалықпрограммалықшараларбұлардыоқытушыларөздеріқұрадыжәнепайдаланады. Қазіргікездебілімберудіақпараттандырупроцесініңжүргізілуінебайланысты осы процестіжүзегеасырудағыөзектімәселелердіңбіріэлектрондыоқулықтардайындауболыпотыр. Ал олардыоқытупроцесіндеқолданусапалыбілімберудіңбірденбірқұралыболыптабылады. Себебі тек мұғалімніңайтқандарыннемесеоқулықтыпайдалануқазіргізаманталабынқанағаттандырмайды. Осығанбайланысты, оқытудыңбұрынғыжүйесінсүйемелдеубағытындаеңтиімдітехнологияларғамыналардыжатқызуғаболады. Презентациялартехнологиясы. Бұл технология,жаңаматериалдыжаңатүрдекөрсетуқұралыболса, екіншіжағынанмұғалімдерге осы матералдыдайындаудыжәнеқолданудыжеңілдетеді. Алдын ала жүргізілгентәжірибелерпрезентациялартехнологиясынпайдаланубалалардыңоқуғадегенынталылығынарттырып, сабақтыңқызықтыөтуінқамтамассызетіп,оғандайындалумерзімінқысқартады, еңбастысы- мұғалімдердіжаңаақпараттық технологиялардыпайдалануғадағдыландырады. Осыларғақосаоқу мекемесініңжергіліктікомпьютерлікжелісіболуыжәнебұлжелінің интернет жүйесінеқосылуымұғалімдержұмысынбіріктіреотырып,сабақбереотырып,жаңатехнологияларынигеруісіноқытушыардыңөздеріне де өтеқызықтыетіпкөрсетеалады. Үлгерімдітексеружәнеоқушыларбілімінжетілдірукомпьютерліктехнологияларды осы мақсаттапайдаланубіріншіден, оқытушыныңжұмысөнімділігінарттырып, оқунәтижелерінтексеругекөбірекуақытбөлугекөмектеседі; екіншіден, объективтітүрдеқадағалайотырып, балалардыңалғанбілімінбағалаудыжүзегеасырады, үшіншіденбақылаутехнологиясынағылымитехнологиялардыенгізіп, оны кейіннен де пайдалануғаболатындайетіпбіліммекемелеріненалынатынбілімдістандарттаутехнологияларыжайлыайтуғанегіз бола алады. Бұлпроцестіңнегізімынада – мұғалімтексерунәтижесіжайлытолықақпарат ала отырып, балалардыңәрқайсысынаолардыңқатесінебайланыстықағазғажазылғанқосымшатапсырмабереді. Олардыорындаунәтижесінтағы да компьютерлік тест немесемұғалімніңөзітексеріпшығады. Мұндағыбірайтакететінжайт, сонғыбақылаубағақоюмақсатындаемес, оқушыныңқайтақырыптықалайменгергеніжайлымәліметберетіндидактикалық тест алумақсатындажүргізіледі. Осындай технология өзініңтиімділігінәріқызықтылығынкөрсетті. Мұндағынегізгімәселеобъективтілік, сенімділікжәнедұрыстылықталаптарынасайкелетін, ғылымитұрғыданнегізделгенкомпьютерліктесттержасаукерекекендігібелгілі. Компьютерлікмоделдерменжұмысістеу.Модельдерменжұмысістеубіржағынанбалаларғатаңдауеркіндігінберіп, өзжаңалығынашужағдайынмодельдеугемүмкіндікберетіноқуісініңзерттеукомпонентіболады. Екіншіжағынаноқушыларғаөзтеориялықбілімдерінпрактикадақолдануғамүмкіндікбереді. Модельдіпайдаланудағыорындауғатиісеңбастышарт - олқұралдыңоқытуесептерінесәйкескелуі. Қашықтаноқыту – ақпараттықкоммуникациялықтехнологиялыққұралдаржәнеғылыминегізделгентәсілдерарқылыбілімалуформасы. Бүгінгітаңда осы технология өтекеңтараған, олсырттайоқужүйесінебалама, нақтырақайтқанда, қосымша роль атқарыпкеледі. Қашықтаноқытужүйесіндегінегізгіформаларғамыналаренеді: - бекітілгендәрістер, консультациялар; - телеконференциялар; - түрлідеректерқорындағыбілімдеректеріментыңдаушылардыңжұмысжасайтынақпараттықсеанстары; - имитациялықмодельдерформасындағыпрактикалықсабақтар, іскерлікойындар, жобалар мен рефераттардықорғаунақтылықтыңвиртуалдықмоделіменбілімдердеректерінжасақтау, пікірталастар. Аталғанформаларжекетұлғаныңөзіндікбілімалуынжүзегеасырады. Жоғарыдағыаталғанұйымдастыруформаларымамандардыңөзiндiкбiлiмалуынқамтамасызететіндаралық, оқытупринципiнiңжоғарғыдеңгейiнұсынады. Қашықтаноқытудыңартықшылықтары: - компьютерліктелекоммуникациялароқуматериалдарынтыңдаушыларғажылдамжеткізеді; - телеконференцияларарқылынақтыуақытрежиміндестуденттердіңмұғалімменсұқбаттасуынұйымдастыраалатынвиртуальды класс жасаумүмкіндігітуды; - ақпараттықкоммуникациялықтехнологиялардыңбарлыққуатыноқытуға да, әріоқушыларменкерібайланысжасауға да пайдалануғаболады. Бұлтехнологияныңбіздіңеліміздекеңтаралуыжайлыайтуәзірертерек, өйткенітолыққандықашықтаноқытутуралыайтуүшіноқуорындарындажәнеоқушыныңүйінде де жақсытехникалықжәнепрограммалыққұралдарболуытиіс. Технологияныжүзегеасырушыларбілімсапасынабайланыстыоныңкөптегенпроблемалары бар екендігінайтуда. Компьютерліккластыбасқапәндердіоқытуғапайдаланатынкездер де болыпжатады. Ондайдасолпәндіоқытуғакомпьютердіқалайпайдалануғаболатынынжәнесоғанкеректітехнологияныіздейтінсәттертуындайды. Көбінесемұндаймәселебылайшешіледі: осы пәнгелайықпрограммаларізделеді де, оныңбірен-сараны оқушыларғаұсынылады. Қазіргікезденегізгіміндет – ақпараттыңжәнеэкологиялыққоғамдаөмірсүретінқоғаммүшелеріндаярлау.
Қорыта айтқанда, жоғары да айтылған ойлар информатика ғылымының ілгері ұғымдарымен экологиялық информатикадағы оларға сәйкес ұғымдар өзара сабақтастықта болатындығын дәлелдейді.