Алма жемісіні? пайдасы ?ылыми жоба
МАЗМ`НЫ
І. Кіріспе .................................................................................3
ІІ. Негізгі б™лім
2. 1 JазаKстанда ™сетін алмалар ж‰не олардыS к™пт_рлілігі .................4
2. 2 Алма жемісініS адам аCзасына пайдасы..............................................5
2. 3 Алма г_лініS шипалыK Kасиеті.............................................................9
ІІІ. Jорытынды .........................................................................11
І^. ПайдаланылCан ‰дебиеттер...............................................12
Аннотация
№47 М.В.Ломоносов атындаCы орта мектептіS 4 «Б» сынып оKушысы Бекмaратов ДосымжанныS «Алма жемісініS пайдасы» атты Cылыми жобасы алма аCашыныS Kыр-сырын танытуCа, оныS жемісініS адам ™мірі _шін пайдалы жаKтарын, емдік Kасиеттерін ашуCа арналCан.
ЗерттеудіS маKсаты: €лемдегі алма т_рлерініS алуан т_рлілігін, олардыS жалпы сипаттамасын танып-білу. АлманыS аса шипалы ж‰не аKылды ™нім екенін меSгеру ж‰не бaл жемістіS емдік Kасиетін зерттеп, аныKтау.
Зерттеу жaмысыныS Cылыми болжамы: Егер, алма жемісініS ™зіндік ерекшеліктері жан-жаKты таныстырылып, оныS адамзат _шін пайдалы жаKтары ашылса, сонымен Kатар емдік Kасиеттері ж_йеленіп берілсе, ™з д‰режесінде танытылса, онда жастарымыздыS, болашаK aрпаCымыздыS алманыS Kыр-сырын aCына отырып, они жиі пайдаланCан жаCдайында денсаулыCы мыKты болып, аKылды, данышпан болып ™серіне септігі тиер еді.
Зерттеу барысында
1. АлманыS алуан т_рлілігі аныKталды;
2. АлманыS адамзат ™міріндегі алатын орны айKындалып, маSыздылыCы ашылды;
3. Алма жемісінен т_рлі салаттар жасауCа болатындыCы зерттелінді;
4. Алма жемісініS адам аCзасына тигілер шипалыK Kасиеттері жан-жаKты ж_йелі т_рде аныKталды.
ЖaмыстыS орындалу ‰дістері. Алма туралы баспас™з, энциклопедия, интернет материалдарымен ж_йелі т_рде танысу, оларды ж_йелеп, жинаKтау; Cылыми ізденіс, зерттеу, деректер жинау.
№47 М.В.Ломоносов атындаCы
орта мектептіS 4 «Б» сынып оKушысы
Бекмaратов ДосымжанныS «Алма
жемісініS пайдасы» атты
Cылыми жaмысына
Пікір
ОKушы Бекмaратов ДосымжанныS «Алма жемісініS пайдасы» атты Cылыми жобасы алма аCашыныS ™зіндік ерекшеліктерін ашуCа, оныS жемісініS адам ™міріндегі пайдалы жаKтары мен шипалыK Kасиеттерін танытуCа арналCан.
Зерттеу жaмысында Досымжан алма аCашыныS ‰лемде ™сіп-™нген к™пт_рлілігін танытуCа, оныS JазаKстан жерінде де кеSінен тарала отырып, адамзат ™мірінде алып отырCан орнын к™рсетуге, адам ™мірініS денсаулыCын жаKсартуда к™птеген шипалыK KасиеттерініS Kыр-сырын ашуCа тырысKан.
Алма жемісініS Kaрамында адам денсаулыCына Kажетті ж‰не пайдалы д‰румендердіS жеткілікті м™лшері бар. Осы заттардыS пайдалы жаKтарын к™рсете отырып, олардыS Kандай ауруларCа шипасы бар екендігін ж_йелеп, талдап к™рсеткен.
Зерттеуші алманыS пайдалы жаKтарын, емдік Kасиеттерін танытуда к™птеген еSбектермен, интернет материалдарымен таныса отырып, оныS барлыK Kырын ашуCа тырысKан.
Жалпы алCанда Cылым жоба ™з д‰режесінде жасалынCан деуге болады. Зерттеу жaмысыныS мазмaндылыCы мен м‰нділігін ескере отырып, жоCары д‰режеде баCалауCа aсынамын.
№47 М.В. Ломоносов атындаCы
орта мектебініS бастауыш
сыныптар психологі: БайзаKова Динара
Кіріспе
Алма латынша (мalus) – раушан г_лділер тaKымдасына жататын, ™те кеS тараCан жеміс аCашы. ТабиCи алманыS жер шарында 36 т_рі белгілі, олардыS 10-12-сініS шаруашылыKтыK маSызы бар.
Jызыл алма, к™к алма, сары алма. АлманыS Kай т_рі болмасын адам аCзасына тигізер пайдасы орасан. Негізінен, алманыS Отаны – ОрталыK Азия. УаKыт ™те келе алманыS т_р-т_рі осы жерден Египетке ж‰не ПалестинаCа жеткізіле бастаCан. Біраз, яCни кейінірек Ежелгі Грекия жерінде, Римде, Еуропада да алма пайда бола бастаCан екен.
ТабиCи алманыS жер шарында 36 т_рі белгілі, олардыS 10-12-сініS [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] маSызы бар. JазаKстанда, негізінен, [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ], [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ], [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] алмасы ™седі. АлманыS жаздыK, к_здік, KыстыK сорттары бар.
Bылыми жaмыстыS маKсаты: К_нделікті ™мірде жиі пайдаланатын алма жемісініS ™зіне т‰н ерекшеліктерін жан-жаKты зерттей отырып, оныS адам аCзасына тигізер пайдасын танып-білу, емдік Kасиеттерін аныKтау.
Bылыми жaмыстыS міндеттері:
- JазаKстанда ™сетін алмалар ж‰не олардыS к™пт_рлілігін аныKтау;
- Алма жемісініS адам аCзасына пайдалы жаKтарын тексеру;
- Алма г_лініS шипалыK Kасиетін зерттеу.
Негізгі б™лім
2. 1 JазаKстанда ™сетін алмалар ж‰не олардыS к™пт_рлілігі
JазаKстанда негізінен, Сивер
·с алмасы, Недзвецкий, KырCыз алмасы ™седі. АлманыS жаздыK, к_здік, KыстыK сорттары бар. Алма аCашыныS ™мір с_ру aзаKтыCы 20-100 жыл, биіктігі 3-10 м болады. 3-12 жылда жеміс береді, ‰р гектардан шамамен 100-300 ц ™нім алынады. ТaKымнан ж‰не ™сімді (вегатативті) жолмен к™бейеді. ЖаздыK сaрыптары еккеннен кейін 3-4 жылдан соS жеміс бере бастайды. ТолыK жеміс беру мезгілі 15-20 жыл. Ал, 30-35 жыл ™ткен соS мaндай сaрыптардыS жеміс беруі нашарлай бастайды. ЖаздыK, к_здік, KыстыK сaрыптарды іріктеп алу т‰ртібін орындамау, Kандай да болсын бір т_рін к™бейтіп жіберу – ‰сіресе, ™німді жинаCан, саKтаCан, ™Sдеген кезде к™птеген KиыншылыKтар туCызады. БаKшада мейлінше к™п саKталатын KыстыK сaрыптарCа ед‰уір орын берілгені дaрыс.
Алманы к™бейту кейде aластыру арKылы да ж_ргізіледі. [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] алманыS 40-тан астам сорттары будандастырылCан, оныS 20-сын ([ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ], [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ], [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] шапаCы, [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] т.б.) KазаK [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] ™сіріп шыCарCан. Алма жемісі тасымалдауCа, саKтауCа жарамды, таCамдыK заттарCа бай, д‰мді келеді, ‰рі жаKсы ™Sделеді.
АлманыS т_рлері:
Антоновка – д‰мі KышKыл, хош иісті, 3-4 айCа дейін саKталады.
БагайлыK мальт – фарфор т_сті, орташа, шырыны к™п, KышKыл-т‰тті, д‰мі кермек.
СaрCылт анис – жемісі шырынCа бай, KышKыл д‰мді, 2 айCа саKталады.
Мичуриндік бессемянка - жемісі ірі (120-130 г), т_сі сарCыш - жасыл, н‰зік шырынды, д‰мі KышKыл т‰тті, хош иісі бар.
Мичурин естелігі – жемісі ірі (100 – 110 г). Т_сі ашыK Kызыл, шырынды, KышKыл д‰мді саKтауCа жарамды, таCамдыK заттарCа бай. JысKы сaрып.
Жас натуралист – жемісі ірі (110 – 120 г), Т_сі жасыл-сары, Kaрамында минералды заттары бар, шырынды, д‰мі KышKыл-кермек.
К_здік шаттыK – жемісі ірі (100-110 г), д‰мі KышKыл – т‰тті, хош иісті, сaрCылт т_сті. ТасымалдауCа, саKтауCа жарамды.
ЖазCы алтын – жемісі орташа жемісі (100-115 г.) Д‰мі KышKыл-т‰тті, таCамдыK заттарCа бай, ‰рі жаKсы ™Sделеді.
Ерте пісетін Kызыл алма – жемісі орташа (70-90 г), н‰зік шырынды, KышKыл-т‰тті.
Россошан алмасы – жемісі орташа ж‰не ортадан жоCары м™лшер. Етті, т_сі ашыK жасыл, шырынды, KышKыл емес т‰тті д‰мі бар.
Мелба – шырынды оSт_стік алмасы, д‰мі KышKыл-т‰тті д‰мді, хош иісі бар. Жемісі тамыз айыныS ортасында піседі.
Шілделік черненко – жас аCаш жемісінен салмаCы (80-100 г.) алма алынады. Д‰мі KышKыл-т‰тті, бaл жазCы сaрып. Тамыз айыныS ортасында жеміс береді
Кинга – жемісініS салмаCы 115 г. Т_сі жасыл-сарCыш, саKталCан сайын сары т_ске айналады. Еті тыCыз, шырынды, д‰мі т‰тті.
АлманыS зиянкестері: [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ], [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ], [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ], [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ]. Алма аурулары: [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ], [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ], [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ], т.б.
2. 2 Алма жемісініS адам аCзасына пайдасы
Алма, басKа да жемістер сияKты, Kaрамында майлылыCы м_лдем жоK деуге болатын жеміс. «К_нде кешкісін бір алма жесеSіз, д‰рігер Kажет емес», – деген маKал алманыS KаншалыKты пайдалы екендігін білдіреді. Сонымен Kатар, алма шырыны адам аCзасын ауыр металдардан тазартуCа, Kан бaзылу ж‰не ж_рек ауруларын емдеуге Kолданылады. Алма жемісі тасымалдауCа, саKтауCа жарамды. Алма жемісінен шырын, тосап, компот, джем, KаK жасалады. Сондай-аK тамаK, кондитер ж‰не иіс су ™нерк‰сібінде Kолданады. Алманы к_нделікті таCамCа, салаттарCа Kосып пайдаланады.
Bылыми жоба жалпы Kойылатын талапKа сай дайындалCан.Уорд нaсKасы, аSдатпалар, пікірлері, к_нделігі ж‰не к™рнекі жасалынCан тaсаукесері (презентация) Cылыми жобаныS Kaрылымы ж_йеленген толыK нaсKасын Kaрайды.
Bылыми жобаныS толыK нaсKасын talshin.ukoz.net сайты
арKылы ала аласыз!
13PAGE 15
13PAGE 14915
Заголовок 1 Заголовок 215