Биік сені? м?ртебе?, дархан елім!

Сабақтың тақырыбы: «Биік сенің мәртебең, дархан елім!» Сабақтың мақсаты: Жас жеткіншектер бойында Отанға және туған елге деген сүйіспеншілік пен мақтаныш сезімін қалыптастыру. Отаншылдық сезім мен тұрақты моральдық мінез-құлықтың беки түсуіне ықпал ету. Адамгершілікке, елжандылыққа тәрбиелеу. Өткізу әдісі: баяндау, сұрақ-жауап, әңгімелеу Көрнекі құралдар: Еліміздің рәміздері, тірек-сызбалар, суреттер.Сабақ барысы: Біздер тәуелсіз қазақ елінің ең жас ұландарымыз. Сондықтан өз жерімізді, өз елімізді әкелеріміз бен аталарымыз сияқты қорғауға, қадірлеуге, сүюге тиіс екенімізді естен шығармайық. Отан – жерім, Отан – суым, Отан қуат, нәр береді. Отан – ұран, Отан – туым, Отан мәңгі гүлденеді, - демекші, еліміздің тәуелсіздігі тұғырлы болуы үшін біз туған жерімізді, туған елімізді, оның символдарын құрметтеу бәріміздің міндетті парызымыз болып саналады. - Оқушылар, «Тәуелсіз ел» дегенді қалай түсінесіңдер? Қандай ұғымдар ойға келеді? 1-оқушы:Қазақстан арайланып азат таңы, Тағдырдың артта қалды азаптары. Үмітін үкілеумен өткен жылдар, Жасампаз жазып жатыр парақтарды. 2-оқушы: Аңсаған азаттықты ұлы халық, Бостан күнге жеткенді белі талып. Бет түзеп өркениет ауылына, Арманның алаулайды шамын жағып. 3-оқушы: Заңғар тау, шалқар жазық маң далалы, Атырау, Алтай, Арқа таңданады. Сексен көл Көкшетаудың бауырында, Сылаңдап сәнге бөлер кең даланы. 4-оқушы: Ауылым өткен жылдар белестері, Бүгінде жерім жомарт, ел еңселі. Тәу етіп тәуелсіздік ақ таңына, Тілеймін биік шыңды белестерді. Оқушылардың рындауында ән: «Туған жер» - Қазақстан Республикасы Президентінің 1991 жылы 16- желтоқсанда Тәуелсіздік туралы Жарлығы жарияланысымен-ақ дүние жүзінің құлағы елең етіп, егемендігін алған ерікті Қазақстанды әлем мойындай бастады. Бұл күнде Қазақстан әлемнің өзге өркениетті елдері сияқты жаңа ғасырдың табалдырығын тең аттап отырған ел. Еліміздің егемен екенін танытатын жұрт таныған ұлттық белгілері бар. Мемлекеттік рәміздер – еліміздің тәуелсіздігін паш ететін нышандар. Халқымыздың рухын, ұлттық салт-санасын, қаһармандығы мен даналығын, болашаққа үмітін, арман-тілегін жеткізетін ерекше құнды белгілер. Еліміздің туы мен елтаңбасы 1992 жылы 4-маусымда, ал әнұран 1992 жылы желтоқсан айында қабылданған жарлық бойынша мемлекеттік рәміздер болып бекітілді. Тәуелсіз елім, тау – елім, Қойнауың жақұт бау елім. Көк байрақ туым желбіреп, Шаттықтықтың салам әуенін. Күндердің аппақ сағымын, Қайраққа қайта жаныдым. Қырандай самғап қияға Мұқалмас енді қарымым. Уақыттың ашып кезеңін, Бақыттың кештім өзенін. Ғасырдың жаңа бетінен, Ғарыштың отын сеземін. Бәрі болған қазақ сынды көне елде, Ел белгі де, ерлік, өрлік, өнер де. Жаһандағы ең жауынгер халықта, Кім сенеді Ту болмады дегенге. Ту туралы Мейірбек баяндайды. Батырлыққа уызынан жарыған, Ер Түркіні байрағынан таныған. Өзі ақын, өзі әнші халықта, Кім айта алар болмаған деп Әнұран. Бас білгізіп жер тарпыған тарпаңға, Жасы тұрмақ шығады екен қарты аңға. Қалай оның Елтаңбасы болмайды, Түлігіне дейін салса ен-таңба. (Абылай Н.) Әнұран туралы - Дулат, Елтаңба туралы– Дина баяндайды. -Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі – қазақ тілі. Анамыздың ақ сүтімен бойымызға дарыған ана тілін білу, қастерлеу – парызымыз. 1989 жылы 22 қыркүйек күні Қазақ КСР Жоғарғы кеңесі «Тіл туралы» заң қабылдап, еліміздегі мемлекеттік тіл ретінде қазақ тілі бекітілді. Әрбір елдің ел екендігін бекітетін мемлекеттік заңы болады. Мемлекетіміздің ең алғаш Конституциясы 1993 жылы 28-қаңтарда қабылданды. Қазақстан Республикасының қазіргі Ата Заңы 1995 жылы 30 тамызда қабылданды. Қазақстан Республикасының әрбір азаматы 16 жастан бастап еліміздің төлқұжатын ала алады. Осыған байланысты 1995 жылы 27 ақпанда төлқұжат туралы заң күшіне енді. Төл теңгеміз 1993жылдың 15 қарашасында Республикамызда ұлттық валюта ретінде бекітілді. Арыстандай айбаттым, Жолбарыстай қайраттым, Қанша жұлдыз жайнаттың, Қанша бұлбұл сайраттың, Қазақстан – ардақтым! (Сулубай) Тұлпарыңның шабысын, Домбыраңның қағысын, Күңіренткен тау ішін, Дарияңның ағысын, Сүйем десем бәрі шын, Қазақстан – намысым! (Арнур) Әрбір тасы киелім, Әр уығы жүйелім. Ән кернеген жүрегін, Күй кернеген тиегін, Сары алтыннан сүйегің, Қазақстан – жыр елім! (Ақбота) Шаңырағың шырағым, Топырағың тұмарым, Қаламда жоқ сыңарың, Ғажайыбым жұмағым. Басы таза бұлағым, Таусылмайтым құмарым, Қазақстан – қыраным! (Назерке) Айың тусын оңыңнан, Күнің тусын солыңнан. Жұлдыз жансын жолыңнан, Басыңа бақ орнасын. Қыдыр болсын жолдасың, Құдай сені қолдасын. Көркейе бер Қазақстан! (Таңатар) Байтақ дала, жерім менің, Арта берсін кенің сенің. Көк байрағың желбіресін, Егеменді еслім менің! Отан – анам, Отан - әкем. Осы сөзім қате ме екен? Қате болса, Неге біздер, Дейміз оны – «Атамекен?!» (Даниял) Е.Хасанғалиевтің «Атамекен» әні хормен орындалады. - Оқушылар, өздеріңіз білесіздер, Қазақстан тәуелсіз мемлекет екендігін Түркия елі бірінші болып мойындады. Ендеше, қазірде әлем Тәуелсіз Қазақстан туралы не дейді? Тақтаға назар аударайық: Отан – сенің ата-анаң, Отан – досың бауырың. Отан –өлкең, астанаң, Отан – аудан, ауылың. Отан – тарих, Отан – тіл, Жасаған елің, ер халқың. Отан - өлең, отан – жыр, Көтерген көкке ел даңқын. Отан – осы, достарым. Көңілге мұны түйе біл. «Отан» деп өс, жас қауым, Оны ардақтап сүйе біл! Қайран елім, қара нарым өзіңсің, Тарих жүгін арқалаған төзімсің. Тәуелсіздік тұғырынан бүгінде Шұғыла шашып қарап тұрған көзімсің. Демеймін мен бұрынғыдай шерлімін, Еркін жұртпын байқалмайды кемдігім. Шайқалмасын іргең мәңгі, Отаным, Жаса, жаса азаттығым теңдігім! Тәуелсіздік! Берекенің біл басы, Дәулетің мен сәулетіңнің тұнбасы. Қазақстан сен бір жаһанға, Кең танылған тудай асқақ тұлғасы. Тәуелсіздік! Қиян емес қиялдай, Ол осынау жақын, жылы ұяңдай. Дәнекері, дәрмияны достықтың, Атай алам атын әсте ұялмай. (Самғат) - Қазақ халқы - сөзге бай шешен халық. Ендеше, оқушылар, туған жер туралы қандай мақал-мәтелдерді білесіңдер? - Жері байдың –елі бай. - Жер жаусыз болмайды, Халық хансыз болмайды. - Отан оттан ыстық... - Шырқап көкке аспан ән, Болашаққа бас қадам. Қазақ рухын биіктет, Ей, бас қала – Астанам! Жас Астанам – жас ғалам, Тарихың бар ашпаған. Ордасы бол ойшылдың, Ей, бас қала – Астанам. – демекші, бас қаламыз Астана көркею үстінде. Астананың көркеюіне Н.Ә.Назарбаевтың қосқан үлесі орасан зор. Назарымызды тақтаға аударайық - Астананың әсем жерлерін тамашалайық. (Астана қаласының әсем жерлері бейнеленген слайдты альбом) «Менің Республикам» Менің оның тауын сүйем, күнін сүйем, Ағынды өзен, асқар тау, гүлін сүйем. Мен оның қасиетті тілін сүйем, Мен оның құдыретті үнін сүйем. Тауды көрсең күн көзімен таласқан, Аспан көрсең Ай мен Күнге жол ашқан. Менің байтақ Республикам таулары, Менің көгім мөлдіреген көк аспан. Оқушылар бәрі бірге:
Әлемге атың жайылсын жарқын, Жасай бер, жаса, Қазақстан! Баянды болсын бақытың, халқың, Жасай бер, жаса, Қазақстан! Қорытынды. Үйге тапсырма.