Планирование Антропогенезді? ?оз?аушы к?штері
Сыныбы: 11 сынып
СабаK таKырыбы: АнтропогенездіS KозCаушы к_штері. Ф.Энгельс маймылдыS адамCа айналуындаCы еSбектіS р™лі туралы. АдамныS Kалыптасуында с™здіS, аKыл-ойдыS ж‰не KоCамдыK KатынастардыS р™лі.
СабаKтыS маKсаты:
Білімділігі: АнтропогенездіS KозCаушы к_штері. Ф.Энгельс маймылдыS адамCа айналуындаCы еSбектіS р™лі туралы т_сінік беру
ДамытушылыCы: АдамныS Kалыптасуында с™здіS, аKыл-ойдыS ж‰не KоCамдыK KатынастардыS р™лімен таныстыру
Т‰рбиелігі: `жымдылыKKа т‰рбиелеу
СабаK ‰дісі: Сын тaрCысынан ойлауды дамыту технологиясы
СабаK т_рі: Аралас сабаK
СабаK к™рнекілігі: Слайд, суреттер
П‰наралыK байланыс: Тарих,
СабаK барысы: `йымдастыру кезеSі:
С‰лемдесу
Т_гелдеу
ПсихологиялыK ахуал
СабаKKа дайындыCын тексеру
^й тапсырмасын тексеру: JызыCушылыKты ояту.
1.Карточка
БиологиялыK т_р ретінде адамныS Kасиеттері.
Негроидты н‰сілділерге т‰н Kасиет
2.карточка
1. Тірі табиCаттаCы адамныS орны
2 .Монголоидті н‰сілділерге т‰н Kасиет
3.карточка
Адам н‰сілдері; жалпы сипаттама бер.
Еуропеоидті н‰сілділерге т‰н Kасиет
4.карточка
1. Біз KазаK елі Kандай н‰сілге жатамыз,
2. Н‰сілдердіS бір –бірінен айырмашылыCы неде,
Адам н‰сілдері
Ерекшеліктері
ЖаSа сабаK: МаCынаны ашу.
Суреттер с™йлейді . ( ежелгі адамдардыS суреттеріне сипаттама беру)
СaраKтар арKылы таKырыпты ашу,
Адамтектес маймылдардыS белгілері.
АдамCа т‰н Kасиеттері.
Ежелгі адамдармен Kазіргі заман адамдары арасындаCы айырмашылыKтар
Антропогенез (грек. anthropos – адам, genesіs – шыCу тегі) – [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] CылымыныS адамныS шыCу тегін, даму тарихын, оныS жеке биол. т_р болып Kалыптасуын ж‰не адамзат KоCамыныS даму кезеSдерін ‰рі жаратылыстану, ‰рі KоCамдыK CылымдарCа с_йене отырып зерттейтін негізгі саласы.
Антропогенез
мына CылымдарCа
с_йенеді
[ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ], [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ], физиология, психология, геология, археология, этнография, тіл білімі
Адам органикалыK д_ние эволюциясында еS соSында пайда болCан биологиялыK т_р. ОрганикалыK д_ниеде болатын тaKым Kуалайтын ™згергіштік, тіршілік _шін к_рес ж‰не табиCи сaрыпталу адам эволюциясында да маSызды орын алады. Адам эволюциясындаCы мaндай табиCи заSдылыKтарды [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] наKтылы мысалдармен д‰лелдеп берді. Осындай табиCи ‰серлердіS н‰тижесінде ертеде тіршілік еткен адамтектес маймылдардыS денесінде елеулі анатомиялыK ж‰не физиологиялыK ™згерістер пайда болды. Адамтектес маймылдар бірте- бірте тік ж_руге к™шіп, Kол мен аяKтыS Kызметі бір-бірінен б™ліне бастады. Jолдары еSбек Kaралдарын жасауCа даCдылана т_сті. ТабиCи сaрыпталу адамдардыS жеке топтарыныS еSбек Kaралдарын жасауды жетілдіре т_суіне, aжымдасып аS аулауына, KарттарCа KамKорлыK жасалуына колайлы жаCдай туCызды.
Осындай іс-‰рекеттердіS н‰тижесінде жекелей сaрыпталумен бірге, топтыK сaрыпталу ж_ріп отырды. БіраK антропогенезді тек Kана биологиялыK заSдылыKтармен т_сіндіруге болмайды. Бaл арада ‰леуметтік ™мірдіS де елеулі орын алатынын [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ]([ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ][ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ]) ™з еSбектерінде д‰лелдеп берді. Ол, ‰сіресе еSбектіS, KоCамдасып тіршілік етудіS, аKыл-ойдыS ж‰не с™здіS маSызын атап к™рсетті.
Кез келген еSбек Kaралдарын дайындау _шін адам еSбек етуі Kажет. ЕSбек Kaралдарын жасау Kол арKылы ж_зеге асады. [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] адамныS KалыптасуындаCы еSбектіS р™лін жоCары баCалады. Ол:
"ЕSбек адамзат ™мірініS бірінші негізгі шарты, адамды адам еткен еSбек деген д‰режеде айтуCа тиістіміз",
деп жазды. Олай болса, еSбек антропогенездіS басты ‰леуметтік KозCаушы к_ші болды. Адам ™з еSбегі арKылы еSбек Kaралдарын жасай алады. Кейбір адамтектес маймылдар Kарапайым Kaралдарды пайдалана алCанымен, еSбек Kaралдарын жасай алмайды. Жануарлар табиCатKа ™з тіршілік ‰рекеті арKылы Cана ‰сер етеді. Ал адам ™зініS саналы еSбегі арKасында табиCатты ™згерте алады. АдамныS табиCатKа ‰сері орасан зор ж‰не сан Kилы болады. ЕSбек етудіS н‰тижесінде біздіS ежелгі маймылCа aKсас ата тегімізде морфологиялыK ж‰не физиологиялыK ™згерістер пайда болды. Оны антропоморфоз деп атайды. Адам ™з еSбегі арKылы ™зіне де ™згерістер енгізді. ЕSбек адам эволюциясына т‰н негізгі фактор. Маймылдар алCашында аCаш басында ™рмелеп ж_ріп тіршілік еткен. Кейіннен аCаштан жерге т_сіп к_н к™рген. ОлардыS тіршілігіндегі бaл ™згеріс бірте-бірте екі аяCыныS к™мегімен тік ж_ріп, ™мір с_руіне жаCдай жасады. АдамныS екі аяCымен тік ж_руі "маймылдан адамCа ™туде шешуші Kадам болды" (Энгельс).
Jорыта айтKанда, тік ж_руге к™шу адам эволюциясындаCы еS негізгі басKыш болды. АдамныS алCашKы Kалыптасу кезеSінде Kол нашар дамыCандыKтан, ол Kарапайым Cана Kaралдар жасай білді. Бірте-бірте осындай белгілер тaKым Kуалау арKылы aрпаKтарCа беріліп отырды. Ф. Энгельс: "Jол еSбек ету Kaралы Cана емес, сонымен бірге Kол еSбектіS ™з жемісі", деп т_сіндірді. МаймылCа aKсас ата тектеріміз алCашында ™здері ™мір с_рген жерлердегі тастан, жануар с_йектерінен ™те Kарапайым Kaралдар жасап пайдаланды. МaныS ™зі олардыS ой- ™рісіне, мінез-KылыCына ‰сер етті ‰рі еSбек Kaралдарын жетілдіре т_суіне де септігін тигізді. АдамныS еSбек етуге даCдылана т_суі антропогенездегі ‰леуметтік ‰серлердіS ыKпалыныS артуына септігін тигізеді. БиологиялыK заSдылыKтардыS адам ™міріне ‰сері бірте-бірте б‰сеSдей т_сті.
Бекіту: ой толCау.
Адам мен маймылдыS айырмашылыKтары.
Саналы адамдардыS ерекшелігі.
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415
АдамныS арCа ата тектері
Жалпы сипаттама
австралопитектер
питекантроптар
неандерталдыKтар
КроманьондыKтар(осы заман типіндегі адамдар)
Jорытынды:
МаймылCа aKсас ата тектеріміз алCашында ™здері ™мір с_рген жерлердегі тастан, жануар с_йектерінен ™те Kарапайым Kaралдар жасап пайдаланды. МaныS ™зі олардыS ой- ™рісіне, мінез-KылыCына ‰сер етті ‰рі еSбек Kaралдарын жетілдіре т_суіне де септігін тигізді. АдамныS еSбек етуге даCдылана т_суі антропогенездегі ‰леуметтік ‰серлердіS ыKпалыныS артуына септігін тигізеді.
^йге тапсырма: ОKу. ТаKырып соSындаCы тапсырмалар,
БаCалау
Ежелгі адамдар
15