Библиографический указатель к 90-летию Бердибека Сокпакбаева

Бердібек Соқпақбаев «Балалар әдебиетінің бәйтерегі»
Б.Соқпақбаевтың 90 жылдық мерейтойына арналған библиографиялық көрсеткіш
Қазақ балалар әдебиетінің классигі, тамаша жазушы Бердібек Соқпақбаев тірі болғанда биыл 90 жасқа толар еді. «Жақсының өзі өлсе де сөзі өлмейді» демекші, балалардың сүйікті жазушысы артына «Менің атым Қожа», «Балалық шаққа саяхат», «Қайдасың, Гауһар» және «Ергежейлілер елі» сынды бірқатар әңгіме, хикаялар қалдырды. Балалардың бал мінезін ішкі дүниесімен жақсы сезіне білген жазушы әрбір шығармасында өзі туып өскен Нарынқол таулы өңір табиғатының жанды суреттерін оқырманға үлкен шеберлікпен жеткізе білген. Б.Соқпақбаевтың әңгіме, повесть, романдары және пьесаларында балғын шаққа батыл саяхаттар жасап, таңдандырып, тамсантып, бал дәурен әсерлерінің қаймағын бұзбай, ақиқаттан алшақтамай, балаға тән қиялдап, өмірдің өз болмысын тебірене толғайды. Оқысаң еріксіз езу тарттырып, кейде күрсінтіп терең ойға жетелейді. Лезде кейіпкерлермен етене араласып, олар өзің күнде көріп жүрген адамдардай Беркен, Қожа секілді кейіпкерлерімен жадыңда жатталып қалады... 
15 октября 2014 года исполнилось 90 лет со дня рождения писателя, педагога-воспитателя, классика казахской детской литературы Бердибека Сокпакбаева. Не смотря на то, что Сокпакбаев прежде всего детский писатель, его книги полюбились и получили признание и взрослой аудитории. И это обстоятельство не вызывает удивления, ведь стержень всех произведений – детство, а всем взрослым иногда хочется вспомнить его, со всеми  радостями, беззаботностью, умением жить настоящим и верой в чудеса – и очень большая радость, если удается, хоть и на время окунуться в воспоминания с помощью книги. «То, что пережито в детстве, - говорил писатель, - не забывается никогда. Впечатления не скудеют, не охладевают. Они теплятся, как жар под слоем золы. Стоит только сдуть этот слой, и вспыхивает огонь».
Бәйтерек
Бала шақты кестелеген тілі нық, Бір болса егер-осы болар ірілік: Ұландары отызыншы жылдардың Қайта келер көз алдыңа тіріліп.
«Бастан кешкен» шындық шымыр екшеліп, Кітап болып бізге жетті естелік. «Чемпионнан» Бекең өзі баптаған Талай мықты жатты құлап, сескеніп.
Аспантаудан ақ бұлақтар атқылап, Экранда – туған өлке, бақ, қырат... Қолын бұлғап Жанар, Жантас, Сұлтанға Келеді әне Қара Қожа шапқылап!
Кейіпкермен бірге тұрып, жүресің, Бірге жасап, бірге жылап, күлесің. «Сөз қадірін білген шебер екен!» деп, Өз қадірін Бекеңнің де білесің.
Ту етіпті тектілікті бұл ағай, Пір еткені қара шалың- Ұлы Абай! Тік қалпында мәңгі жасай береді Бәйтерегі Берді-ағаның құламай!
Б.Кірісбайұлы
БЕРДІБЕК СОҚПАҚБАЕВ
(1924–1991)
Бердібек Соқпақбаев  1924 жылы 15 қазанда Алматы облысының Нарынқол ауылында туған. Абай атындағы Қазақ педагогикалық институтын, кейіннен Мәскеуде Жоғары әдеби курсты бітірген. Біраз жыл ауыл мектебінде бала оқытқан. «Қазақ әдебиеті» газетінде, «Балдырған» журналында, Ш.Айманов атындағы «Қазақфильм» киностудиясында істеген. Қазақстан Жазушылар одағында балалар әдебиеті жөніндегі әдеби кеңесші болған. Шығармашылық жолын өлеңмен бастап, 1950 жылы «Бұлақ» атты жыр жинағын шығарған. Кейін балалар мен жасөспірімдерге арналған 20-дан астам әңгіме, повесть, роман кітаптарын ұсынды. «Менің атым Қожа», «Балалық шаққа саяхат», «Бозтөбеде бір қыз бар», «Өлгендер қайтып келмейді» және «Қайдасың, Гауһар» секілді туындылары КСРО халықтарының және шетелдердің көптеген тілдеріне аударылып, сахналық, экрандық нұсқаға айналған. 1967 жылы Балалар мен жасөспірімдерге арналған фильмдердің Канн қаласында (Франция) өткен халықаралық фестивалінде «Менің атым Қожа» фильмі (Б.Соқпақбаевтың сценарийі) арнаулы жүлдеге ие болды. Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет Грамотасымен марапатталған.
Қазақ балалар әдебиетінің классигі, тамаша жазушы Бердібек Соқпақбаев тірі болғанда биыл 90 жасқа толар еді. «Жақсының өзі өлсе де сөзі өлмейді» демекші, балалардың сүйікті жазушысы артына «Менің атым Қожа», «Балалық шаққа саяхат», «Қайдасың, Гауһар» және «Ергежейлілер елі» сынды бірқатар әңгіме, хикаялар қалдырды. Балалардың бал мінезін ішкі дүниесімен жақсы сезіне білген жазушы әрбір шығармасында өзі туып өскен Нарынқол таулы өңір табиғатының жанды суреттерін оқырманға үлкен шеберлікпен жеткізе білген. Б.Соқпақбаевтың әңгіме, повесть, романдары және пьесаларында балғын шаққа батыл саяхаттар жасап, таңдандырып, тамсантып, бал дәурен әсерлерінің қаймағын бұзбай, ақиқаттан алшақтамай, балаға тән қиялдап, өмірдің өз болмысын тебірене толғайды. Оқысаң еріксіз езу тарттырып, кейде күрсінтіп терең ойға жетелейді. Лезде кейіпкерлермен етене араласып, олар өзің күнде көріп жүрген адамдардай Беркен, Қожа секілді кейіпкерлерімен жадыңда жатталып қалады...
Бердібек Соқпақбаев туралы айшықты ойлар 
...Шынайы да шыншыл суреткер көркемдік әлемінің азаптарын бастан кешкен кезде ғана, бір белестен екінші белеске сәтті көтеріле біледі. Демек, екінші сөзбен айтқанда, болашақ шығарманың да жұлдызы жарық болады. Бердібектің «Балалық шаққа саяхат», «Менің атым Қожа», «Қайдасың, Гаухар!» повестері мен «Өлгендер қайтып келмейді» романы осындай биік талғамның, көркемдік әлемінің сәтті туындысы болды. Бұл шығармаларда тек жазушы Бердібекке ғана тән тапқырлық пен тиянақтылық, суреттеу құралдарының дәлдігі, кейіпкер әрекетінің табиғилығы, сезім арпалысының сенімді суреттері «мен мұндалап» тұр. ...Мен Б.Соқпақбаевтың шығармаларын Сэллинжер мен Беллге қарсы қоюдан аулақпын. Менің айтпағым, Бердібек өз шығармаларына әдеби үлгілерден емес, өмірдің өзінен келгендігі... ...Б.Соқпақбаев – бірінші жақпен жазуды мықтап меңгерген жазушы. Мұның өзі оқиғаға өмірде болған қилы-қилы құбылыстарға сенімділікті, жазушының нақтылы оқиғаға тікелей қатысып танытады. Бердібектің «мені» маған қан-сөлі тамып тұрған өмір, бәріміз тіршілік етіп жүрген жер бетіндегі үлкенді-кішілі адамдардың әрекеті, болмаса қуаныш-күйініші боп көрінеді... ...Бердібек не нәрсені жазуды, оны қалай жазуды еркін игеріп, меңгерген суреткер жазушы.  Т.Ахтанов
...Қаламгердің анық өсіп, шеберліктің белгілі бір биігіне шыққанын көрсеткен туындысы – «Менің атым Қожа» повесі... ...Қожа бейнесі қазақ балалар әдебиетіне қосылған қомақты олжа. Оның еңсесі барған сайын биіктеп, Марк Твеннің Том Сойерімен, Аркадий Гайдардың Тимурымен, қазақ фольклорының Тазша баласымен тайталаспай-ақ, тіпті соларға жете қабыл жүргеннің өзі әдебиетіміз үшін аз бедел ме?!  Қастек Баянбаев 
...Саясаттан сая іздемей, ресми идеалогияны ықтамай өткен Бердібек шығармаларында өз тенденциясын берік ұстанып, сонысынан айнымай, ақиқатшылдықты темірқазық тұтты. Өзі қалтқысыз білетін өмірді ғана қалтқысыз жазып кетті. Артында өшпес мұралар қалдырған аса биік дарын, қазақ балалар әдебиетінің классигі Бердібек Соқпақбаев көзі тірісіндегідей ұстаздығынан жазбай, рухани тірлігін жалғастыра беретіні хақ. Өнерпаз атаулының өлместігі осында .  Мұзафар Әлімбаев 
...Бердібек Соқпақбаев сөзіне берік, ісіне ұқыпты жан. Мен білетін жазушылардың ішіндегі қарапайым, шаруақоры. Ол қаламды ғана емес, орақ пен күректі қалай ұстауды білетін жазушы. Өзіне де, өзгеге де қатал, тура, әділ. Творчество адамы, әдетте, салдыр-салақтау болады. Бірақ, Бердібек олай емес, әскери адам сияқты, әбден жинақы. ...Ол жұмыс істеп отырған кезде еденде, не стол үстінде көлденең жатқан дүние көрмейсің. Тіл өнерінде де солай: әр сөздің, әр сөйлемнің өз орнында тұрғанын қалайды. Қашан көңілі толғанша түзетуден талмайды... ...Бердібек Соқпақбаев кітаптарының соңғы беттерін жапқанда көркем шығарма оқып шыққандай болмайсың, өзіңнің ең тату-тәтті дос, жолдастарыңды ұзақ сапарға шығарып салғандай боласың. Қимайсың. Көңілің бұзылады. Бердібек Соқпақбаев шығармалары, міне осындай. Жазушы үшін бұдан асқан бақыт болуы мүмкін емес.  Қадыр Мырзалиев
...Бәріміз де бала болдық. Қазір есейдік, ересек тарттық. Дегенмен, сонау кезіміздегідей пәк емеспіз. Ал сол көңіл-күйімізді айна қатесіз бейнелеген «Менің атым Қожаны» барлығымыз оқып шықтық. Біз соны жазған Бердібек ағамызға сол кезде-ақ балалық көңілдің Мемлекеттік сыйлығын сыйлап қойғанбыз...  Марат Қабанбай 
...Әрбір шығарманың тууының өмірге келуінің себептерін іздеген жағдаятта, оның авторының қилы-қилы қам-қаракеті, тағдыр-тәлейі болатыны зерттеу еңбектерінде сөз етілетіні болмаса, былайғы жерде ауызға алынбай, тіпті елеусіз қалатыны да шындық. Дұрысы – қаламгерлік игілікке мін түсірмей, тіршіліктің аумалы-төкпелі толқындарында да сыр бермей, өз еңбегінен үлгі мен сенім тапқан қаламының балы бар, жазушының мазасын алмау, азаматтық парызды өтеп отыру. Біз қадірлейтін адамгершіліктің үлкен үлгісі, міне, осы.  Сайын Мұратбеков 
...Бердібек өз көзімен көрген нәрсені ғана жазатын, қағазды бекерден-бекер шимайламайтын еді ғой. Жазады – түбін түсіріп барып бір-ақ тоқтайды. Бұл Бердібектің шырайы, Бердібекке ғана тән нәрсе. Нақтылы жазу, ұтымды жазу Бердібектің үлгісі деп тартынбай-ақ айтуға әбден болады. Жоқтан бар етпеген қаламгер. Шындықтың алдына бас имейтін не нәрсе бар? Осындай шырай Бердібек қаламынан шыққан шығармалардың баршасына тән. Оның туындыларының електен өткен дүниедей болып мөлдіреп тұратыны сондықтан. Оның шығармаларының оқырман жүрегіне қона кететін, ұзақ жасайтын қасиет –қадірі де осында!...Бердібек туындыларындағы геройлар өмірдегі бар қалпында көрініп, шығармаға ширатылған сәтте де оншалықты киіндірілмей, жалаңаш жүрген жандар тәрізді боп көзге түсетіні де ғажап емес. Бұл жазушының кемшілігіне қарадүрсінділігіне жатпайды. Сезінуі, дүние қызықтарын түйсініп, қабылдауының қыры бұл. Осы тұрғыда, табиғи өлшеммен түзілген геройлар галереясы барынша сенімді, барынша шыншыл сымбатымен оқырман жүргенінен жол тауып, олармен қолтықтасып өмір базарында жүргендей болады.  Сафуан Шаймерденов 
БЕРДИБЕК СОКПАКБАЕВ
(1924–1991)
Родился Бердибек Сокпакбаев в 1924 году в одном из горных аулов Нарынкольского района Алма-Атинской области. Там же окончил среднюю школу. Накануне Великой Отечественной войны Б. Сокпакбаев – впечатлительный, настойчивый и усидчивый «фабзайчонок»; потом – служба в армии; послеармейская жизнь продолжилась учебой в Алма-Ате в Казахском педагогическом институте им. Абая, позднее окончил Высшие литературные курсы в Москве.
Много занимался журналистикой, работал в редакциях газет и журналов «Казах адебиети», «Балдырган». работал на киностудии, а еще раньше учительствовал в школах родного района. Его всегда волновали сложные проблемы детского воспитания. Бердибек Сокпакбаев был педагогом-воспитателем, и, видимо, это обстоятельство в немалой степени предопределило тематику его произведений.
В Союзе писателей Казахстана работал консультантом по детской литературе.
Бердибек Сокпакбаев прежде всего детский писатель. Детство и юность – стержень всех его книг. Произведения Сокпакбаева во многом автобиографичны. А детство у писателя отнюдь не из легких. Известный писатель Ануар Алимжанов сказал замечательные слова: «Но ведь известно, что даже самое трудное детство прекрасно по-своему. Оно сопровождает нас всю жизнь. И быть может, именно поэтому каждый из нас даже на склоне лет, до самого конца своего живет волнующими, яркими, добрыми, смешными и грустными, но всегда дорогими, трогательными воспоминаниями о своем детстве. Открытия, сделанные нами в те далекие годы, сопровождают нас всю жизнь – и первая улыбка девчонки, ожегшая неискушенное сердце, и материнская нежность, и запах трав в степи, и горький привкус крови на разбитых недругами губах, и доброе напутствие отца».
Бердибек Сокпакбаев начинал свою творческую деятельность как поэт. В 1950 году вышел первый сборник его стихов «Родник», отличавшихся особой доверительностью и искренностью авторского чувства. Книга была высоко оценена критикой и пользовалась успехом у читателей.
Вскоре Б. Сокпакбаев дебютировал и в прозе, не менее ярко, чем в поэзии. Его бесхитростные по сюжету, но глубокие по объемному изображению жизни и быта казахского аула повести «Шестнадцатилетний чемпион» (1951), «Дорога счастья» (1953), «Повесть о себе» (1957) сразу получили признание не только подростков, но и широких кругов взрослых казахских читателей. И не удивительно. Ведь книги писателя населяют добрые и мудрые, озорные и смышленые герои, не полюбить которых, не сопереживать их бедам, не радоваться их удачам просто невозможно. Писатель наделил своих персонажей чертами издревле любимых фольклорных героев, а читатель с удивлением и удовольствием их узнавал.
Самую большую известность Б. Сокпакбаеву принесла повесть «Меня зовут Кожа». Она вышла в издательстве «Детская литература», а затем уже с русского языка была переведена на многие языки и издана за рубежом: во Франции, Польше, Чехословакии, Болгарии… И только после этого она вернулась домой – к своим исконным, казахским, читателям, чтобы прочно занять место в их сердцах.
По этой повести на киностудии «Казахфильм» был снят художественный фильм, который получил специальный приз на Международном фестивале детских и юношеских фильмов в Каннах в 1967 году. В один из трудных моментов Берды-ага признавался: «Откровенно говоря, благодаря именно этой повести мне удалось выжить, благодаря именно ей дух мой не был сломлен. Она поддерживала меня в самые мрачные дни и в материальном и в моральном смысле». Главный герой повести Кожа – неудержимый фантазер, озорник – часто попадает в самые невероятные ситуации, из которых выбирается с честью благодаря своей истинно народной смекалке, уму и находчивости. Он всегда непосредствен в своих поступках, отзывчив на чужое горе, наделен чувством высшей справедливости, верен дружбе, честен, непримирим ко злу. Все эти качества рождали добрый отклик в душах читателей, доверие и огромную симпатию к маленькому герою, мальчику из далекого, глухого казахского аула. Кожа стал нарицательным героем.
Еще одна повесть «Путешествие в детство» (1960), действие которой происходит в 1930-годы, через судьбу маленького героя показывает без прикрас события того времени и нелегкую жизнь казахского народа. Живо и увлекательно, с умной улыбкой Б. Сокпакбаев рассказывает о своем детстве. Мы видим реально историческую правду эпохи.
В романе «Мертвые не возвращаются» (1967) писатель показывает жизнь и становление характера настойчивого, принципиального юноши, который преодолевает все трудности на жизненном пути. На каждой странице романа мы встречаем точные наблюдения, живые картины, искры жизни, присущие тому времени.
Многие произведения Б. Сокпакбаева написаны для младшего возраста. Каждый период человека полон своих неподдельных радостей. С этой точки зрения вызывает неподдельный интерес рассказ «Аяжан» о городской девочке, приехавшей в колхоз к дедушке и открывшей для себя любопытную, аульную жизнь.
Среди поздних произведений писателя есть замечательный рассказ «Где же ты, Гаухар?». Рассказ о любви, написанный так талантливо, что воскрешает у каждого воспоминание, щемящее душу своей красотой, неповторимостью и возвышенностью. Не многим дано с таким искусством, с такой точностью силы и печали поведать об этом.
Во всех произведениях Б. Сокпакбаева чувствуется, что истоки его творчества берут свое начало из народной жизни. Писатель владеет богатой изобразительной палитрой. Он искусно рисует портреты своих героев, каждый из которых говорит присущим только ему колоритным языком. Раскрытие внутренних переживаний и раздумий героя становится основным художественным приемом писателя. Во всех произведениях Б. Сокпакбаева зримо выступает своя манера письма. Здесь и углубленный реализм, и верное следование перипетиям жизни, и впечатляющая достоверность их передачи.
Еще при жизни Бердибека Сокпакбаева называли классиком казахской детской литературы. Его книги никогда не залеживались на полках библиотек и на прилавках магазинов, их с нетерпением ждали благодарные читатели, и дети, и взрослые. Их любят читатели всех возрастов и поколений, как оно и бывает с классикой.
Тот, кому знакомы родные места Бердибека Сокпакбаева, хорошо знает, как прекрасна и неповторима красота горной страны, лежащей по обоим берегам бурного Байинколя. Кратковременный гость может и не увидеть жемчужины тех мест – Хан-Тенгри, слишком часто он закрыт хмурым облачным занавесом. Однако, многое можно отдать за то, чтобы встретиться с вершиной, когда она вся в сиянии солнца и радужного рассвета. Детство для Б. Сокпакбаева всегда оставалось сияющей золотой вершиной, какие бы черные тучи не наползали на волшебные впечатления ранних лет. Недаром заключительные строки повести «Меня зовут Кожа» завершаются словами о том, что птица мечты летит над миром, летит к звездам, и никто не сможет остановить ее сильный и вдохновенный полет.
 http://www.tarih.spring.kz
Библиография
Сокпакбаев, Б. Меня зовут Кожа [Текст] : повесть / Сокпакбаев Б. - Алма-Ата : Жалын, 1986. - 104 с.
Сокпакбаев, Б. Меня зовут Кожа [Текст] : повесть / Сокпакбаев Б. - Алма-Ата : Жазушы, 1965. - 244 с.
Сокпакбаев, Б. Меня зовут Кожа [Текст] : повесть / Сокпакбаев Б. - Алма-Ата : Жалын, 1980. - 496 с.
Сокпакбаев, Б. Я еще вернусь [Текст] : повести и рассказы / Сокпакбаев Б. - Алма-Ата : Жазушы, 1969. - 228 с.
Сокпакбаев, Б. Путешествие в детство [Текст] : повести / Сокпакбаев Б. - Алма-Ата : Жазушы, 1990. - 480 с.
Сокпакбаев, Б. Путешествие в детство [Текст] : повесть / Сокпакбаев Б. - М. : Детская литература, 1989. - 190 с.
Сокпакбаев, Б. Мертвые не возвращаются [Текст] : роман / Сокпакбаев Б. - Алма-Ата : Жазушы, 1984. - 288 с.
Сокпакбаев, Б. Чемпион [Текст] : повести / Б. Сокпакбаев. - Алма-Ата : Жалын, 1985. - 384 с.
Соқпақбаев, Б. Менiң атым Қожа [Text] / Б. Соқпақбаев. - Алматы : Жазушы, 2001. - 208 б. - ISBN 5-605-01769-1 :
Соқпақбаев, Б. Менiң атым Қожа [Text] : повестер / Б. Соқпақбаев. - Алматы : Атамұра, 2003. - 304 б. - ISBN 9965-05-889-Х
Соқпақбаев, Б. Балалық шаққа саяхат [Text] : хикаяттар / Б. Соқпақбаев. - Алматы : Раритет, 2005. - 320 б. - (Қазақ прозасы қазынасынан). - ISBN 9965-663-88-2
Соқпақбаев, Б. Өлгендер қайтып келмейді [Text] : роман / Б. Соқпақбаев. - Алматы : Ан Арыс, 2010. - 368 б. - (Алтын қалам). - ISBN 978-601-7130-73-2
Соқпақпаев, Б. Менің атым-Қожа [Текст] : хикаяттар мен әңгімелер / Б. Соқпақпаев. - Алматы : ҚАЗақпарат, 2005. - 212 б. - ISBN 9965-654-04-2
Соқпақбаев, Б. Менің атым Қожа [Текст] : таңдамалы повестер / Б. Соқпақбаев. - Алматы : Жазушы, 1978. - 368 б.
Соқпақбаев, Б. Аяжан [Текст] : повесть / Б. Соқпақбаев. - Алматы : Қазақ мемлекеттіқ көркем әдебиет баспасы, 1963. - 50 б.
Соқпақбаев, Б. Менің атым - Қожа [Текст] : повестер, ертегілер / Б. Соқпақбаев. - Алматы : Жалын, 1990. - 480 б. - ISBN 5-610-00523-Х
Соқпақбаев, Б. Менің атым Қожа [Текст] : повесть, роман / Б. Соқпақбаев. - Астана : Елорда, 1999. - 468 б. - ISBN 5-7667-6487-1
Соқпақбаев, Б. Қайдасың Гаухар? [Текст] / Б. Соқпақбаев. - Алматы : Жазушы, 1953. - 128 б.
Өмірі мен шығармашылығы жайындағы әдебиеттер
Абаева, А. Балалар әдебиетінің бәйтерегі // Қазақ тілі мен әдебиеті.- 1995.- № 6.- 103-105 б.
Адаева, Е. Б.Соқпақбаевтың кейіпкер характерлерін ашудағы шеберлігі [Мәтін] / Адаева Е. // Қазму хабаршысы. Филология сериясы. - 2000. - №5. - Б. 124-127.
Адаева, Е. Талғампаз жазушы: [Б. Соқпақбаевтың «Балалық шаққа саяхат» повесі туралы] // Қазақ тілі мен әдебиеті.- 1998.- №7.-8.- 67-69 б.
Адаева, Е. Өмір шындығы және көркем образ: [Бердібек Соқпақбаевтың шығармашылығы туралы] / Е.Адаева// Қазақ тілі мен әдебиеті.- 2001.- № 4.- 33-36 б.
Ақиқаттан айнымаған қалам // Жас алаш.-1994.- 2 маусым
Ақыш Н.   "Өлгендер қайтып келмейді" [Текст] : жазушы Бердібек Соқпақбаев шығармашылығы / Ақыш Н. // Жас алаш. - 2014. - 24 шілде.
Аманбаева, Н. Бердібек ағаның мінезі қызық еді.../Н.Аманбаева//Атамкен-Ай. - 2004. - № 3. – 106 с.
Әбілқасымова, Қ.  Б.Соқпақбаев - балалар әдебиетінің шебері [Текст] / Әбілқасымова Қ. // Білім берудегі менеджмент = Менеджмент в образовании . - 2010. - № 4. - С. 48-53 б.
Әкімжанов, М. Қадырғалы қаламгер еді [Text] : бердібек Соқпақбаев туралы мөлтек ой / Әкімжанов М. // Мұқағали. - 2009. - 7.-б.26. - С. 2009
Әкімқанов, М. Бердібектің елінде/ М.Әкімқанов// Ұлан. – 2004. – 25 мамыр
Әкімханов, М. Шыншыл шығармашылық иесі [Текст] : жазушы Бердібек Соқпақбаев туғанына-90 жыл / Әкімханов М. // Айқын апата. - 2014. - 17 шілде
Әлдибекұлы, Ш. Әлі де тірі жүргендей [Текст] / Ш.Әлдибекұлы // Ақ желкен.-2004.-№4.- 6 б.
Әлімбаев, М. Берен талант Бердібек [Text] : жазушы Бердібек Соқпақбаев / Әлімбаев М // Жалын. - 2009. - №. 3-б.26-29
Әлімбаев, М. Берен талант Бердібек [Текст] / М.Әлімбаев // Халық кеңесі.- 1994.- 3 тамыз
Байғұт, М. "Бірігей Бердібектің бер бағасын..." [Текст] : жазушы Бердібек Соқпақбаев / Байғұт М // Егемен Қазақстан. - 2013. - 1 тамыз
Бала жанының бағбаны: Бердібек Соқпақбаевтың туғанына 70 жыл [Текст] // С.Бегалин атындағы ҚРМБК Құраст. А.Оралғазина.- Алматы, 1994.-8б.
Балалар әдебиетінің бәйтерегі: Б.Соқпақбаевтың 80 жылдық мерейтойына арналған әдістемелік құрал[Текст] / ҚМРБК Құраст. Ш.Мәқашева.- Алматы, 2004.- 21 б.
Балта, Ә. Бекеңнің шапағаты[Текст] / Ә.Балта // Ұлан.-1994.- 2 тамыз.- 7 б.
Бектас, Г. Ол енді қайтып келмейді... [Текст] : жазушы Бердібек Соқпақбаев туралы / Бектас Г. // Айқын. - 2014. - 9 қыркүйек.
Бердібек Соқпақбаев: Қаламгер альбомынан [Текст] // Қазақ әдебиеті.-1992.- 3 қаңтар
Бектас, Г. " Өлгендер қайтып келмейді " [Текст] / Бектас Г. // Түркістан . - 2014. - 10 сәуір
Джакупова, Жадыра.  Б. Соқпақбаев "Менің атым - Қожа" [Мәтін] : [сабақ] / Ж. Джакупова // Білім технологиялары=Образовательные технологии. - 2014. - №1. - Б. 43-44 
Досжан, Д. Соқпақбаевтың өнер соқпағы [Text] : эссе / Досжан Д // Мәдени мұра. - 2011. - №6.-б.36-40.
Досжан, Д. Соқпақбаевтың өнер соқпағы [Текст] / Досжан Д // Мұқағали. - 2012. - №1.-б.60-67
Досжанов, Дүкенбай.  Соқпақбаевтың өнер соқпағы [Мәтін] / Д. Досжанов // Мәдени мұра = Культурное наследие. - 2011. - №11. - б. 36-40. 
Ергөбек, Қ. Шырынын алып шындықтың[Текст]/ Қ.Ерғөбек // Қазақ әдебиеті.- 1994.- 22 шілде.- 14 б.
Ергөбек Қ. Шырынын алып шындықтың // Ұлан.- 2 тамыз.- 2 б.
Жүсіп, Қ. Классик [Текст] : бердібек Соқпақбаев / Жүсіп Қ. // Егемен Қазақстан. - 2014. - 11 қаңтар
Зікібаев, І. Өмірдің өзіндей адал[Текст]/ І.Зікібаев// Халық кеңесі.-1994.- 13 қаңтар
Исабаев, Қ. Бердібек, әдебиет, балалар және мен[Текст]/ Қ.Исабаев // Халық кеңесі.-1994.- 28 шілде
Кешин, К. Человек из страны детства. (К 70-летию со дня рождения Бердибека Сокпакбаева ) [Текст] / Кешин К. // Каз.правда. - 1994. - 4 августа.
Қазақтың тау тұлғалы тарланы[Текст] // Жас алаш.- 1994.- 20 тамыз
Қаупынбайұлы, Т. Кәдімгі классик: [Көрнекті жазушы Бердібек Соқпақбаевтың туғанына –75 жыл] [Текст]/ Т.Қаупынбайұлы // Жетісу.- 1999.- 14 қазан
Қаупынбайұлы, Т. Заман ығын заңдылыққа саймаған[Текст]/ Т.Қаупынбайұлы // Жас алаш.-1994.- 6 тамыз
Қирабаев, С. Жастықтың сағынышты күндері:(Бердібек Соқпақбаевты еске алу) [Текст]/ С.Қирабаев// Жұлдыз.- 2003.- № 8.- 109-116 б.
Қожабекұлы, Б. Бәйгеден келген көкдөнен [Text] : бердібек Соқпақбаев туралы / Қожабекұлы Б // Жалын. - 2009. - №3.-б.35-37
Құрманғалиева, С. Болмаспен бетпе-бет келген Б.Соқпақбаев шығармаларындағы ерекшеліктер туралы толғаныс[Текст]/ С.Құрманғалиева // Халық кеңесі.- 1994.- 3 тамыз.
Мәмесейіт, Т. ...Жазуды сол себепті қойып кеттім[Текст]/ Т.Мәметсейіт // Егемен Қазақстан.- 2004.- 30 маусым.- 10 б.
Мәмет, С. Ақиқаттың адамы [Текст] : жазушы Бердібек Соқпақбаев / Мәмет С. // Егемен Қазақстан. - 2014. - 1 тамыз.
Мейірбекұлы, Ә. Ақжарқын да асыл еді... [Текст]/ Ә.Мейірбекұлы // Ұлан.- 1994.- 2 тамыз.- 6б.
Мукаи, Б. Люди высокой судьбы [Text] : размышления о Бердибеке Сокпакбаеве / Мукаи Б. // Простор. - 2008. - 1. - с.74-88
Мұқаев, Б. Өлгендер мен тірілерге; жазушы Б.Соқпақбаевтың туғанына 70 жыл [Мәтін] / Мұқаев Б. // Егемен Қазақстан. - 1994. - 2 тамыз
Мұратбеков, С. Шындықты ғана жазған [Text] : Соқпақбаев шығармашылығы / Мұратбеков С // Жалын. - 2009. - №3.-б.38-42
Мырзабекова, Сәуле. Қожа бейнесі [Мәтін] / С. Мырзабекова // Қазақ тілі мен әдебиеті. - 2013. - №8. - Б. 77-84. 
Нұрғали, Р. Таудан тvскен адам [Text] : жазушы Бердібек Соқпақбаев / Нұрғали Р. // Егемен қазақстан. - 2009. - 7 қараша. - С. 2
Нұрмағанбетов, Т. Біз балалық шақты неге аңсаймыз?: (Бердібек Соқпақбаев жайлы сөз) [Текст]/ Т.Нұрмағанбетов // Парасат.- 2004.- № 3.- 29-31 б.

Нұрмағанбетов, Т. Қарапайым қамқор жан еді... [Текст]/ Т.Нұрмағанбетов // Ұлан.- 1994.- 2 тамыз.- 7б.
Нүсіп, А.   Бақытсыздықтан бақыттапқан... [Текст] : (Бердібек Соқпақбаев шығармашылығы хақында) / Нүсіп А // Қазақ әдебиеті. - 2013. - 15 ақпан
Оспан, Б. Есімнен кетпес бір кездесу [Text] : жазушы Бердібек Соқпақбаев туралы / Оспан Б. // Тvркістан. - 2009. - 13 ш¬лде. - С. 2009
Оспанов, С. Заман ығын заңдылыққа саймаған:{Б.Соқпақбаевтың творчестосы туралы [Мәтін] / Оспанов С. // Жас алаш. - 1994. - 6тамыз
Ражан, Ә. Таңқалдырған талант [Текст] : (Бердібек Соқпақбаевтың туғанына 90 жыл толуына орай) / Ражан Ә. // Қазақ әдебиеті . - 2014. - 27 маусым
Сақалтегі, Т. Махаббат жыршысы[Текст]/ Т.Сақалтегі // Жас алаш.- 1994.-20 тамыз
Салықбаев, Б. Бердібек Соқпақбаевтың бастамаларын ел қолдады [Мәтін] / Салықбаев Б. // Қазақстан - ZAMAN . - 2011. - 4 тамыз (№ 31). - 5 . - Шығыс Қазақстан облысы әкімінің "Туған жерге тағзым" және"Туған жер алтын бесігім" атты бастамаларын жұртшылық жылы қабылдады. 
Саткенова, Ж. Б.Соқпақбаев туындыларындағы сентенция құбылысы жөнінде [Мәтін] / Саткенова Ж. // ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы = Вестн. КазНУ. Сер. филологическая . - 2004.- N 5(77). - 121-123 
Сәрсеке, М. Болмысы бөлек Бердібек [Текст] : [Бердібек Соқпақбаев] / Сәрсеке М. // Егемен Қазақстан. - 2014. - 18 ақпан. - С. 6 б.
Сәрсенбай, О. Жұмбақ жазушы [Б.Соқпақбаевтың шығармашылығы туралы] / О.Сәрсенбай // Ана тілі.- 2001.- 4 қазан(№ 40).- 4-5 б..
Сәткенова, Ж. Бердібек Соқпақбаевтың тілдік-стильдік шеберлігі [Мәтін] / Сәткенова Ж. // ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы = Вестн. КазНУ. Сер. филологическая . - 2004.- N 8(80). - 94-96 б.
Советұлы, Б. Бердібек ағаны неге аңсаймыз? [Текст]/ Б.Советұлы// Жас алаш.-1994.- 12 мамыр
Бердiбек Соқпақбаев туралы естелiктер [Text] / құраст. С. Соқпақбаева. - Алматы : Бiлiм, 2005. - 208 б. : сур. - (Әдеби мемуарлар). - ISBN 9965-09-332-6 : 406 т.
Бердібек Соқпақбаев. "Менің атым - Қожа" [Мәтін] : (6-сынып) / М. Байжігітова // Қазақ тілі мен әдебиеті. - 2013. - №2. - Б. 72-77.
 
Бердібек Соқпақбаев [Мәтін] // Жұлдыздар отбасы. - 2011. - № 2. - Б. 27-37. 
Соқпақбаев, Б. Өлгендер қайтып келмейді [Текст]/ Б.Соқпақбаев// Ұлан.- 1994.- 2 тамыз.-3б.
Соқпақбаева, С. Әкемді толық танып-білдім дей алмаймын... [Text] : жазушы Соқпақбаев туралы / Соқпақбаева С // Жалын. - 2009. - №3.-б.31-33
Сыдықов, Т. Болат бұғауды шайнаған жолбарыс [Text] : немесе Бердібек Соқпақбаевтың суреткерлік жанкештілігі / Сыдықов Т // Қазақ әдебиеті. - 2010. - 31 желтоқсан. - С. 2010
Тарақов, Ә. Санаулы саңлақтар санатында [Текст] / Тарақов Ә. // Егемен Қазақстан. - 2014. - 24 қыркүйек
Төлепбергенұлы, Н. Өлмейді тек дана сөз [Текст]/ Н.Төлепбергенұлы// Жас алаш.-1994.-19 мамыр.- 4б.
Тұрғанбаева, Г. Б.Соқпақбаевтың "Менің атым Қожа" повесіндегі Қожаның психологиялық тұлғасы [Текст] / Тұрғанбаева Г // Мектептегі психология. - 2013. - №6.-б.28-29.
Шаяхмет, А. Шығармалары - халық қазынасы , ұрпақ несібесі [Текст] : бердібек Соқпақбаев / Шаяхмет А. // Егемен Қазақстан. - 2014. - 11 қаңтар
Құраст.: Жумашева Г.Ж.