Эволюциялы? т?сініктерді? шы?уы ж?не дамуы.

35 сабақ 19-20.01.2015 ж 9 «а,ә,б» сынып Биология
Сабақтың тақырыбы Эволюциялық түсініктердің шығуы және дамуы. Эволюционизмнің алғы шарттары. Ламарктың эволюциялық теориясы.
Сабақтың жалпы мақсаты Эволюциялық түсініктердің шығуы және дамуы, эволюционизмнің алғы шарттары. Ламарктың эволюциялық теориясы туралы білім алады.
Әдіс-тәсілдер Блум таксономиясы, диалог,жеке жұмыс, топтық жұмыс, «Өрмекшінің торы» әдісі, «Миға шабуыл» әдісі, «Нақты жауап» айдары, «Тапқыр болсаң, тауып көр» ойыны, Джиксо
Күтілетін нәтижесі Биология ғылымының салаларын ажырата алады
Топтық жұмыс арқылы оқушылар өзіндік ізденіске бағытталады,шығармашылықпен жұмыс істеу қабілеті артады.Өзіндік ой қорытуға,тұжырым жасауға дағдыланады
Түйінді идея Нақты ойлау арқылы ой қорыту
№ Уа-қыт Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті Дерек көздер, көрнекілік-тер
1 2 мин Сыныпта ынтымақтастық атмосферасын ұйымдастыру «Ең жақсы тілек»
Оқушылар плакатқа салынған ағаштың бұтағына өз достарына тілектер жазылған жапырақтар мен алмалар жапсырады. Стикерлер
плакат
2 2 мин Топқа бөлу
«Мен сенің бойыңнан мына қасиеттерді көргім келеді...» (тапқырлық, білімділілер, алғырлар,белсенділер) тренингі арқылы топқа бөлемін.
(оқушылар мұғалімнің қолындағы адамның әр түрлі қасиеттері жазылған парақшаларды суыру арқылы топқа бөлінеді, қасиеттері бірдей оқушылар бір топқа жайғасады)
Топқа бөлінеді, топ ережелерін бекітеді. парақшалар
3 1 мин Сабақтың бағалау критерийлерімен таныстыру
№ Аты-жөні білу
түсіну қолдану талдау жинақтау бағалау
1 ұпай 4 ұпай 4 ұпай 3 ұпай 1 ұпай 2 ұпай
парақ
4 5 мин Жаңа сабақтың ашылуы
І.Білу. «Миға шабуыл» әдісі
"Эволюция" деген сөз латынша "evolutio" — "тарихи даму, өзгеру, өрлеу" деген мағынаны білдіреді. Қазіргі кезде эволюция терминін көптеген ғылым салаларында геология, география, астрономия, т.б. кеңінен қолданады. Эволюция ұғымы — уақыттың өтуіне байланысты дамудың бастапқы қалпынан бірте-бірте күрделене түсуі деген ойды білдіреді Оқушылар өздерінің түсініктері бойынша менталді карта жасайды Плакаттар,
маркерлер
Слайд
5 10 мин ІІ. Түсіну. Джиксо
Мәтінмн жұмыс Оқушылар топ болып тақырыпты оқиды, өз пікірлерін айтады. Биология туралы білімдерінің қай дәрежеде екенін көрсетеді. Слайд
6. 8 мин ІІІ. Қолдану.
Ж. Б. Ламарк жануарларды жүйелеу жұмыстарымен де айналысты. Ұқсастық белгілеріне қарап, омыртқасыздар және омыртқалылар деп бөліп, 6 сатыға, 14 класқа топтастырды.I саты — кірпікшелі кебісшелер мен полиптер.II саты — сәулелілер мен құрттар.III саты — жәндіктер (насекомдар) мен өрмекшітектестер.IV саты — шаянтектестер мен ұлулар (былқылдақденелілер).V саты — балықтар мен бауырымен жорғалаушылар.VI саты — құстар мен сүтқоректілер. Жан Батист Ламарк (1744 — 1829) — алғашқы эволюциялық теориянын негізін қалаушы француз жаратылыстанушысы. Организмдердің бейімделушілік қасиетін сыртқы орта жағдайымен байланыстыра зерттеді. Бұл эволюциялык. теориянын дамуына қосқан зор үлесі болып есептеледі. Ғылымға "биология" терминін алғаш енгізген ғалым. "Француз флорасы", "Зоология философиясы" және т. б. ірі еңбектер жазған Омыртқасыздарды 10 класқа бөлді.1. Кірпікшелі кебісшелер. 6. Өрмекшітектестер.2. Полиптер. 7. Шаянтектестер.3. Сәулелілер. 8. Қылтандылар.4. Құрттар. 9. Мұртаяқтылар.5. Буынаяқтылар. 10. Ұлулар(былқылдақденелілер). Шаянтектестер мен өрмекшітектестер қазіргі кезге дейін сақталып,класс ретінде оқытылуда. Жұптасып, топтасып жұмыс істейді, әр оқушы өз ойларын қосады, бірігіп атқарған жұмыс нәтижесін бір оқушы көрсетеді
. тірек сызба
7 2 мин Сергіту сәті
«Кел, билейік!» Оқушылар бейнероликтегі би қимылдарын музыка ырғағымен жасайды Интербелсенді тақтадан бейнеролик көрсету
8 5 мин ІV. Талдау
Оқушылармен бірге сабақты талдау.
Ламарк эволюциянын негізгі факторы — сыртқы орта жағдайына неғұрлым көбірек жаттыққан мүшелердің өзгеретіндігі, ал жаттықпаған мүшелердің өзгермейтіндігі деп есептеді. Өзгермеген мүшелер қалады немесе кішірейіп, жойылып кетеді деп оған бірнеше мысалдар келтірген.Мысалы, а) жираф мойнының ұзын болуы: оның арғы тегінің құнарсыз топырақты жерде мекендеп, ағаш жапырағымен коректену үшін мойнын биікке жиі созуына байланысты;ә) жыланның жорғалап қозғалуы: денесінің ұдайы созылуына қарай аяғы пайдасыз болғандықтан арғы тегінде аяқ болса да жаттықпаудың әсерінен жойылған.Ламарк — көп әрі белсенді қимылдаған мүшелерде қан ағысы күшейіп, ондай мүше жақсы өседі және тұқым қуалайды деп түсіндірді. Әр топ өз ойларын айтады.
Суреттер
Слайд
9 5 мин V. Жинақтау
«Нақты жауап» айдары:
Өсімдіктер туралы түйінді идея.
«Өрмекшінің торы» әдісі бойынша қорытынды жасау Оқушылар «Өрмекшінің торы» әдісі бойынша өз ойларын жинақтайды
Әр топ бір-бір сөйлемнен өз идеяларын айтады. Тоқыма жіп
9. 3 мин VІ. Бағалау
1.Бүгінгі сабақ сендерге түсінікті ме?
2.Түсінбеген, сендерге қиындық тудырған сұрақтар бар ма?
Блум таксономиясы бойынша бағалау парақшасын үлестіру.
№ Аты-жөні бі-лу
түсі-ну қол-дану талдау жи-нақтау баға-лау
Оқушылар смайликтерді көтеру арқылы бүгінгі сабақты бағалайды
-мен көп нәрсені үйрендім
- мен аз нәрсе үйрендім
-мен ештеңе үйренбедім
Бағалау шкаласы
«5»-12-15 ұпай
«4»- 9-12 ұпай
«3»-5-8 ұпай
10. 2 мин «Не үйрендім?, Не үйренгім келеді?» кері байланыс жасау
Үйге тапсырма
Тақырыпты оқу қосымша биология ғылымдарын тауып келу
Күнделігіні жазып алады