Ашы? саба? ?лтты? та?амдар

Асылбеков орта ЖОББ мектебі

Сабақтың тақырыбы:"Ұлттық тағамдар"
5 орыс сыныбы
Қазақ тілі пәнінің мұғалімі : Г.Б.Муканова
Мерзімі: 11. 03.2016 ж
Уақыты: 14.50
Дәрісхана: 10 кабинет
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Сыныбы: 5 орыс
Тақырыбы: «Ұлттық тағамдар»
Сабақтың мақсаты: Қазақтың ұлттық тағамдары» тақырыбы бойынша алған білімдерін тексеру, оқушылардың тілін дамыту, тыңдай білуді және оймен бөлісуді үйрету. Қазақтың ұлттық тағамдары туралы, олардың пайдасы туралы айтып үйрету, мәдениеттілікке баулу. Қолданылған модуль: Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау. Сыни тұрғыдан ойлауды үйрету. Оқытуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану.
Стратегиялар: "Топқа бөлу", "Құпия сөз", "Сөзжұмбақ", "Ой түйін", "Сәйкестендіру","Ой шақыру","Рефлексия"
Уақыты Мазмұны Мұғалімнің іс - әрекеті
(Мен не істеймін) Оқушылардың іс –
әрекеті Бағалау
1.Кіріспе
2.Тұсау кесер
3.Негізгі кезең
Сыныпқа психологиялық ахуалқалыптастыру.Оқушылармен амандасып, сабаққа дайындығын қадағалау. Бір-бірлеріңе қандай тілек айтар едіңдер деп тілек айтуға бағыттау арқылы оқушылардың көңіл күйлерін көтеріп сабаққа бағыттау.«Комплимент
тердің бұрқасыны» (бір сөйлем) ұйымдастыру. Шарға тілектер  жазады
Тұлға аралық байланысты орнату.
Мағынаны тану
Қызығушылықты ояту.
Үй тапсырмасын тексеру.
Тағам туралы мақал-мәтелдер,жаңылтпаш
жаттау.
"Құпия сөз"
Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстырамын
Бүгінгі күнді жазу.
Мәтінмен жұмыс(мәнерлеп оқу)
Оқулықтағы мәтінді өз беттерімен оқып танысуға және топ ішінде талқылауға тапсырма беріледі.
Сөздік
Бүгінгі сабағымыздың мәтініне байланысты жаңа сөздермен таныстырамын.
Ой шақыру:"Ұлттық тағамды дайындау"
Берілген сөздерден аталған тағамның дайындалу
ретін санмен көрсету
"Шашу"(Берілген дайын сұрақтарды қарсы топқа қойып, жауап алу)
."Зерделі сұрақ-дәлелді жауап"
Сергіту.
"Ой түйін"
(талдау)
"Сәйкестендіру"
(Шашылған бауырсақтар)
Екі топқа жүйесіз орналастырылған сөздерді сәйкестендіруге тапсырма беріледі.
Ой жылдамдығы тексеріледі.
Қорытынды
"Сөзжұмбақ"арқылы оқушылар қорытынды жасайды.
Бағалау
Рефлексия
Оқушыларға стикер беріледі
Үй жұмысы Мұғалім оқушылармен амандасып, сабаққа дайындығын қадағалайды..Зейіндерін сабаққа аударып, уәжін арттырады.

Бұл әдіс арқылы алдағы жұмыстарды орындауға деген құлшыныс қалыптасады.
Үрілген шар ішінде түрлі- түсті сурет бөліктерін таратып беріп,құрастыру арқылы өз тобының мүшелерін табу тапсырылады.
Әр оқушыға өзін-өзі бағалау парағы таратылады.Оқушы белсенділігін арттыру үшін алдағы жұмыстың алгоритімін түсіндіремін.
Топ ұстанымын еске алады.
Оқушылар үйде дайындап келген мақал-мәтел, жаңылтпаштарын ауызша айтып,мағыналарын түсіндіреді

Бүгінгі сабақтың тақырыбын ашады.Мұнда ойлау,оқу, жазу әрекеттері қатар жүреді.
Жаңа тақырыпты ашу үшін фигураларды интербелсенді тақтаға жазып қоямын.Бұл құпия сөзді дұрыс шешсеңдер,сабақтың тақырыбы .шығады.
Оқушыларға бүгінгі күнді жаздыру.
1-тапсырма. Оқушылардың мәнерлеп оқуына мән беру.
Жаңа сабақтың ерекше сырын ашу.
Ұлттық тағамдар
Әр халықтың өз ұлттық тағамдары болады. Біздің қазақ халқының ұлттық тағамдары алуан түрлі. . Қазақтың ұлттық дастарқанында тамақтардың негізгі үш түрі болады. Олар ет тағамдары,сүт тағамдары және нан тағамдары.Ет тағамдарына бесбармақ, қуырдақ, қарта, қазы, жал, жая жатады. Сүт тағамдары - ірімшік, құрт, сары май, қаймақ, айран. Дәннен жасалатын тағамдар-қуырылған бидай,жент,талқан.Ұннан жасалатын тағамдар – бауырсақ, шелпек. Ал қымыз, шұбат, айран сияқты сусындар өте пайдалы және дәмді.
Сөздік.
Ұлттық тағамдар -
национальные блюда
ірімшік-творог
сусын-напиток
дән-зерно
бидай-пшеница
алуан түрлі-разные
2-тапсырма.
Қазақтың ұлттық тағамы ет асу,көже жасау жолын рет-ретімен жазыңыз.
Тағамдар тобы:"Наурыз көже"
Реті Құрамы
Бидай
Қазанға су құйылады
Айран
Күріш
Сүрі ет
Тары
Тұз
Құрт



Сусындар тобы: "Бесбармақ"
Реті Құрамы
Нан жазылады
Тұздық құйылады
Ет туралады
Ет пен нан табаққа салынады
Қазанға су құйылады
Нан қайнатылады
Көбігі алынады
Тұз салынады
Қазанға ет салынады
3-тапсырма.Топтарға берілген сұрақты қалай талқылағандарын бақылайды. Сұрақтарға жауап беру арқылы мағынаны танып,ойларын жинақтайды.
Балалар, біздің әр күніміз, әр сабағымыз-қуаныш. Әр қуанышқа кеңпейіл халқымыз шашу шашқан. Шашу-тілек, береке. Бір-бірімізге бақыт, қуаныш тілеп біз де шашу шашайық (шашу деп «кәмпит» шашылады, әрбір кәмпитте сұрақтар бар, сол сұрақтарға жауап беру керек)
"Тағамдар "тобы:
1. Қазақ халқының ұлттық тағамдарын ата.
2. Қымыз ненің сүті?
3. Қандай ұлттық сусындарды білесің ?
4.Қазақ тілінде неше септік бар?
5. Шұжық ненің етінен жасалады?
"Сусындар"тобы:
1.Бесбармаққа ненің етін салады?
2.. Құрт неден жасалады?
3.. Сүт тағамдарын атаңдар?
4. Қазақтың басты ұлттық тағамы не?
5.Дауысты дыбыстар нешеге бөлінеді?
Өлеңді нақышына келтіріп айтуларына мән береді.
"Қазақы дастарқаным"әні.
4-тапсырма. Әр топқа қымыз,шұжық сөзін септеу беріледі,уақыт белгіленіп, топпен жұмыс жасайды.(жасалу жолдарын сұрап өту)

1-топ Қымыз
2-топ Шұжық
5-тапсырма. Екі топқа жүйесіз орналастырылған сөздерді сәйкестендіруге тапсырма беремін. Ой жылдамдығын тексеремін.
"Тағамдар"тобы:
1.Жылқының етінен ------,------. 2.Нан болса , -----
3.Қазақ халқының ұғымында дастарқан ----
4.Қазақша ет қазақтың- -------
"Сусындар" тобы:
1. --------- қазы, қарта, шұжық дайындайды.
2.    ----, ән де болады.
3.------ киелі деп есептеледі.
4.------- -ерекше ұлттық тағамы.
Мақсаты: оқушылардың алған білімдерін тиянақтау. Талқылау жинақтауға дағдыландыру Жасаған жұмыстарын қадағалап, бақылау жасайды.
1. Бұл тағам өте ........ .
2. Күріштен жасалатын тағам.
3. Сиырдың ....... .
4. «Ас» сөзінің синонимі.
5. Ас пісіретін адам.
6. Сүт тағамы
7. Емдік қасиеті бар сусын
8. .... – адамның арқауы
9. Ас атасы – ......
Формативтік бағалауды сабақ бойы жүргіземін.Жиынтық баға шығару.
"Тазалық" ойыны түрінде алу. Шабадан, тоңазытқыш,  еттартқыш. Бүгінгі тақырып бойынша алған керекті ақпараттарыңызды шабаданға, тоңазытқышқа алған біліміңізді , ал бүгінгі ақпараттың ішінде әлі оқуым керек, толықтыруым керек дегендері болса, еттартқышқа салыңыздар .
"Қазақтың ұлттық тағамдары"диалог құрып келу. Оқушылар амандасады, сабаққа әзірленеді.. Сабаққа қатысушы оқушылар орындарында отырып, шарға комплименттер жазады, шарларды бір-біріне лақтырады. Тілектерді оқиды,бір- біріне тілек айту арқылы қарым-қатынысқа түседі.
Оқушылар топқа сурет қиындыларын құрастыру арқылы бөлінеді.
1топ"Тағамдар"
2 топ"Сусындар"
Әр топ өз спикерін сайлайды.Жұмыс алгоритімен танысады.
Топ ұстанымын бір оқушы оқып шығады.
-сабаққа кешікпеу;
-басқаның пікірін сыйлау;
-уақытқа бағыну, регламент сақтау;
-тапсырмаларды тиянақты орындау;
- бір-бірімізге сәттілік тілеу;
Оқушылар өткен тақырыптарға байланысты мақал-мәтелдер, жанылтпаштар дайындап,
пікір таластырады.
1.Сорпа іштік
Сорпа ыстық,
Сондықтан да қорқа іштік!
2.Ет жеймін,
Етті ертең жеймін,
1.Нан болса, ән де болады.
Будет хлеб будет и песня..
2. Тату үйдiң тамағы тәттi.  
   В дружном доме вся еда вкусная. 
 
Оқушылар тақтаға жазылған "құпия сөзді" топтар бойынша өз беттерімен талқылап, ойларын ортаға салып,түрлі қырынан қарастыруға тырысады.
Сабақтың тақырыбы:" Ұлттық тағамдар"

Мәтінді мәнерлеп,тізбектей оқиды, өзіне қажетті жазбалар, ескертпелер жасайды, жаңа ақпараты қабылдайды, түсінеді, өз беттерімен ойларын ортаға салып, жаңа сабақ, жаңа идеяны жүзеге асыруға талпынады.
Жаңа сөздерді сөздік дәптерлеріне жазады,дауыстап барлығы оқиды. Көздеріңді жұмып,іштей бірнеше рет қайталайды.
Оқушылар топта ет асу,көже жасау жолдарын рет-ретімен жазады.
Басқа топ мүшелерімен жұптасып жұмыс жасайды. Топта оқушылар бір-біріне түсіндіреді. Әр топтан бір оқушы шығып қорғайды. Топ оқушылары әр топ жұысын тыңдап толықтыру жасайды.
1.Қазанға су құйылады
2.Бидай
3.Тары
4Күріш
5.Тұз
6.Піскен сүрі ет салынады
7.Құрт салынады

Наурыз көже дайын
1.Қазанға су құйылады
2.Қазанға ет салынады
3.Тұз салынады
4.Көбігі алынады
5.Нан жазылады
6.Нан қайнатылады
7.Ет пен нан табаққа салынады
8.Тұздық құйылады
9.Ет туралады
"Бесбармақ" дайын
Оқушылар тақырыпқа байланысты сұрақтар дайындап,басқа топтармен сұрақ-жауап жұмысын жүргізеді.
Оқушылар сыни тұрғыдан ойлайды, топ мүшелерімен пікір-алмасады, шапшаңдық қабілеттері байқалады. Ойларын жүйелі түрде жеткізе біледі, тақырыптан ауытқымайды. Топ оқушылары әр топ жұмысын тыңдап толықтыру жасайды.

1.(бесбармақ,шұжық,қарта,бауырсақ,қымыз)
2.(биенің сүті) 3.Айран,қымыз,көже
4.Жеті
5.(қой,сиыр,түйе,жылқы етінен)
"Сусындар"тобы:
1. жылқы, сиыр, қой, түйе етін) 2.(сүттен) 3.(шұбат,айран,қымыз)
4. (ет)
5.Екіге
Оқушылар өлеңді нақышына келтіріп айтады.
Оқушылар қозғалысқа түсу арқылы бойларын сергітеді.
Оқушылар сыни тұрғыдан ойлайды,
топпен жұмыс жасай отырып, берілген тапсырманы тез жылдам орындайды. Бір-бірімен пікір алмасады, түсіндіреді.
А.қымыз А.шұжық
І. қымыздың І .шұжықтың
Б. қымызға Б. шұжыққа
Т. қымызды Т. шұжықты
Ж. қымызда Ж. шұжықта
Ш. қымыздан Ш. шұжықтан
К. қымызбен К. шұжықпен
Оқушылар үлестірмелі карточкалар бойынша екі қатардағы сөздерді сәйкестендіріп, тапсырманы орындайды.Бір-бірімен пікір алмасады,
оқушылар ойланып, ойын жинақтап тапсырманы мазмұнына қарай бір-бірін толықтырып орындайды.
1.Жылқының етінен қазы,қарта,шұжық дайындайды.
2.Нан болса,ән де болады
3.Қазақ халқының ұғымында дастарқан киелі деп есептеледі.
4.Қазақша ет қазақтың-ерекше ұлттық тағамы.
(.Из мясо конины готовят казы, карта, шужук).
(Будет хлеб будет и песня.)
Бұл тапсырма арқылы оқушылар белсенді ойлауға,білгенін есте сақтауға үйренеді.
Оқушылардың жылдамдақтары мен тез ойлау қабілеттері байқалады.
Әр топ сабақ бойынша түйгендерін қысқышы тұжырымдайды.
Д А С Т А Р Қ А Н
Оқушылар бүгінгі сабақтан не алғандарына кесте бойынша қорытынды жасайды.
Топтың әр мүшесі рефлексия жасайды. Қатысушы оқушылардың сабақтан не білім алғандарын көрсетеді

.
Керемет
Өте жақсы
Жарайсыңдар
Өте жақсы
Керемет
Өте жақсы
Керемет
Керемет
Өте жақсы
Жақсы
Керемет
Керемет