Балалар бакчасында зурлар т?ркеме ?чен экологик тамаша Матур ??й
Нуртдинова Л.З.
Экологик тамаша “ Матур G‰йге к™н”
(зурлар т™ркеме)
МАКСАТ: балаларны тир‰-як м™kитне к_р‰ k‰м таный белерг‰ ™йр‰т_.
Табигатьне яратырга, хайваннарны, б™G‰кл‰рне р‰нGетм‰ск‰ ™йр‰т_. Табигать бурычлары турындагы белемн‰рен ныгыту.
Б™G‰к, табигать, кебек с_зл‰р бел‰н таныштыру.
Бер-береS‰, табигатьк‰ карата саклы караш т‰рбиял‰_.
^з-_зеSне с‰хн‰д‰ тота бел_, с‰нгатьле итеп шигырьл‰рне с™йл‰_ ™стенд‰ эшл‰_.
МАТЕРИАЛ: к™нбагышка киемн‰р, кояш макеты,к_б‰л‰кл‰р k‰м камкаларга киемн‰р, магнитофон k‰м кассеталар, ч‰ч‰кл‰р,бакага киемн‰р, тоткыч, макмайга киемн‰р, агач макеты, экологик сукмак ™чен зур стенд.
Тамаша барышы:
( С‰хн‰ уртасында башын аска иеп к™нбагыш утыра. Шул чак ерактан кояш чыга, макет элен‰, кошлар тавышы бел‰н кассета куела, к™нбагышныS уS ягында зур каен агачы макеты тора, к™нбагышныS тир‰-ягында ч‰ч‰кл‰р, таS атуга тыныч музыка)
К™нбагыш: ис‰нме кояш! (кояшка башын к_т‰реп)
Кояш: ис‰нме к™нбагыш.
К™нбагыш: k‰рк™н ирт‰н синеS чыгуыSны к™теп алам, син к_зд‰н югалгач мин д‰ йокыга талам. Гел сиSа карап, сиSа елмаеп торам мин кояшкай.
Кояш: мин д‰ сиSа k‰рк™н нурларымны ч‰ч‰м. Син _ссен, яш‰сен, ныгысын диеп тырышам..
К™нбагыш: зур р‰хм‰т сиSа кояш. Син булмасаS яш‰_ д‰ булмас иде бит бу д™ньяда.
(кояш ™ск‰ к_т‰рел‰ k‰м шунда к_б‰л‰кл‰р киемн‰ре киенг‰н очып чыгалар k‰м Айг™л Gыр башлый, калганнары ч‰ч‰кл‰р тир‰ли биеп кит‰л‰р, алар янына камкалар очып чыгалар k‰м ‰йл‰неп биеп й™рил‰р Ф.Ш‰ймарданова муз., М.Андерьянова с_зл‰ре “к_б‰л‰к”).Gыр яSгырый:
1. Болыннарда оча к_б‰л‰к,
ТаS г™лл‰рен бизи к_б‰л‰к.
К_-к_-к_-к_ к_б‰л‰к
К_-к_-к_-к_ к_б‰л‰к.
ТаS г™лл‰рен бизи к_б‰л‰к.
2. Ч‰ч‰кл‰рг‰ куна к_б‰л‰к,
Чык суында юына к_б‰л‰к
3. Алсу-сары т™сле к_б‰л‰к,
Б‰хет нурын сиб‰ к_б‰л‰к.
( к_б‰л‰кл‰р очып-уйнап кереп кит‰л‰р).
К™нбагыш: балалар к_рдегезме к_б‰л‰кл‰р, камкалар очалар болында, бу кайсы вакыт соS?
Балалар: бу G‰й.
К™нбагыш: ‰йе х‰зер урамда G‰й., р‰х‰т . ( шигырь с™йли Ш. Галиев “Т‰мле G‰й”)
Аланнарда- Gил‰к исе,
Басуларда- иген исе,
F‰йл‰_л‰рд‰- с™т исе...
Тагын аллы-г™лле ч‰ч‰к,
Кайнар кояш ™стисе-
Шушы булыр G‰й т™се!
(Шулчак Лилия кер‰, G‰йге к_лм‰кт‰н кулында тоткыч, ч‰ч‰к ™стенд‰ утырып торган к_б‰л‰кне к_р‰ k‰м ‰крен ген‰ тотарга дип кил‰ башлый, к_б‰л‰к очып кит‰, Лилия аны куа)
К_б‰л‰к: тим‰ миSа Лилия
(Лилия артка кит‰ гаG‰пл‰н‰ k‰м кире к_б‰л‰к янына килеп Gыр башлый “ Бала бел‰н к_б‰л‰к” Г Тукай с_зл‰ре)
€йт ‰ле, к_б‰л‰к,
С™йл‰шик берг‰л‰п:
Бу кад‰р к_п очып,
АрмыйсыS син ничек?
К_б‰л‰к: Мин торам кырларда,
Болында, урманда;
Уйныймын, очамын
Якты к™н булганда.
Тик гомерем бик кыска:
Бары бер к™н ген‰,-
Бул яхшы, р‰нGетм‰
j‰м тим‰ син миSа!
Лилия : бар оч к_б‰л‰к, син бер ген‰ к™н яшисеS, б_ген яш‰ матурым.(к_б‰л‰к р‰хм‰т ‰йтеп кереп кит‰)
К™нбагыш: мен‰ к_р‰сеSме инде Лилия, к_б‰л‰к 1 ген‰ к™н яши ик‰н, ‰ син аны тотмакчы идеS.
Лилия: мин бит гербарий ясармын диг‰н идем, ч‰ч‰кл‰рд‰н ясармын инде.
(кереп кит‰, сикереп бака чыга)
Бака: уф, арыдым, к_пме качарга була бу Мараттан ( Марат аны тотарга диеп кил‰ k‰м тота).
К™нбагыш: ярамый Марат, Gиб‰р баканы, ул ‰нисе янына ашыга иде. €н‰ балалар су коеналар сине д‰ чакырдылар.
(Марат тоткычын ташлый,)
Марат: Мин д‰ су коенырга барам, ирт‰г‰ мин сине барыбер тотам.(бакага карап).
Бака: р‰хм‰т сиSа к™нбагыш (суга сикер‰. Лилия кер‰ кочагында ч‰ч‰кл‰р)
К™нбагыш: Лилия, син ниг‰ шул чаклы ч‰ч‰кл‰р GыйдыS?
Лилия: ‰йттем бит инде, гербарий ясыйм.
К™нбагыш: син бит ч‰ч‰кл‰рне тамырлары бел‰н ™зеп алгансыS, алар башка _смил‰р инде.
Лилия: ирт‰г‰ яSалары _с‰р ‰ле ( кереп кит‰.
К™нбагыш: берни д‰ белми бу Лилия, ярамый ч‰ч‰кл‰рне тамырлары бел‰н ™з‰рг‰, яSалары да _сми х‰зер ( башын селки, шулчак к_к к_кри k‰м яSгыр яуган тавыш ишетел‰)
К™нбагыш: “яSгыр” шигырен с™йли:
ЯSгыр- яSгыр ни ™чен
FирнеS битен юасыS
FирнеS битен юа,юа
Агартмакчы буласыS.
Явам-явам г™лч‰ч‰кл‰р
jуш ис таратсын ™чен,
Алма, чия, сливалар
Кызарып пешсен ™чен.
Р‰хм‰т инде бик сусаган идем шул, тамырларым ныгып китте.
(Марат чыга)
Марат: Акбай син кайда? (_зе Gырлый, _зе с™йли).
Минем бар бер маэмаем,
Кара борын Акбаем.
К_п й™гер‰, к_п ™р‰,
К_п ишет‰, к_п к_р‰...
Кайда ик‰н ул х‰зер?(_сеп торучы каен ботагын сындырып алмакчы була)
К™нбагыш: бигр‰к усал малай инде син Марат. Ниг‰ агачны сындырасыS?
Марат: Акбайны укытасы иде. €н‰ _зе д‰ кил‰. (Макмай чабып кил‰ д‰ ™р‰-™р‰ кире кереп кит‰, Марат аныS артыннан й™гер‰).
К™нбагыш башын ия, кич була. Fыр ишетел‰.
К™нбагыш: сау бул кояш, ирт‰г‰ кад‰р.
Кояш: сау бул к™нбагыш ирт‰г‰ тагын к_решербез. (кояш макеты югала).
К™нбагыш: балалар сез бер д‰ Лилия k‰м Марат кебек булмагыз.Табигатьне саклагыз, _зегезнеS х‰легезд‰н килг‰нче изгелек кылыгыз!
Агачлар утыртыгыз, б™G‰кл‰рне кыерсытмагыз, ч‰ч‰кл‰рне бер кир‰км‰г‰нг‰ ™зм‰гез!.
€ к™нбагыш китк‰ч с‰хн‰д‰ Айг™л чыга. макетлар п‰йд‰ була. Балалар мин к_п н‰рс‰л‰рне аSладым, сез минем хаталарны беркайчан да кабатламагыз.
Бакаларны _терерг‰ ярамый!
Ч‰ч‰кл‰рне ™з‰рг‰ ярамый!
К_б‰л‰кл‰рне тотарга ярамый!
Агачларны сындырырга ярамый!
Балалар сез бу экологик сукмак макетларын гел исегезд‰ тотыгыз, тизд‰н к_бегез ялга кит‰рсез. Танышларыгызны да тоя белегез.
15