Открытый урок по истории на тему Мон?олдарды? ?аза?стан жерін жаулап алуы (7 класс)

СабаKтыS таKырыбы: МонCолдардыS JазаKсан жерін жаулап алуы
Бекітемін:
К_ні:
Білімділік маKсаты:  
Білімділік: ОKушыларCа моSCол мемлекетініS Kaрылуы,саяси-‰кімшілік
Kaрылымы, «ЖасаK» заSдар жинаCы,моSCолдардыS  KазаK  даласына
алCашKы жорыKтары, JазаKстанды жаулауы, «Отырар апаты», aлыстардыS
Kaрылуы,моSCол шапKыншылыCыныS салдары туралы  т_сінік беру.ДамытушылыK: ОKушылардыS ойлау, еркін с™йлеу, есте саKтау, Kабілеттерін дамыту,п‰нге деген KызыCушылыCын  арттыру
Т‰рбиелік: ОKушыларды ™з елініS ™ткен тарихына деген Kaрметке, 
патриотизмге, ерлікке, бірлікке, ‰ділдікке, азаттыK жолындаCы к_рескерлікке т‰рбиелеу.
СабаKтыS т_рі: ЖаSа сабаK
СабаKтыS ‰дісі: Тірек-сызба, ЖИГСО, сaраK-жауап, кубизм, топтау
СабаKтыS к™рнекілігі: слайдтар, Kосымша параKтар.
СабаKтыS барысы:
І `йымдастыру кезеSі
Сыныпты топKа б™лу:
І топ – Жошы aлысы
ІІ топ – ШаCатай aлысы
ІІІ топ – ^гедей aлысы
IV топ – Т™ле aлысы
СабаKты ж_ргізу жоспары:
ІІ. ^й тапсырмасын сaрау
«Зымыран сaраKтар»1. Jожа Ахмет Иассауи Kай Kалада д_ниеге келген? (Сайрам)2. Д_ние ж_зіне белгілі Cалым €л-Фараби Kай жылдары ™мір с_рген?(870 -950)
3. Орта Азия мен JазаKстанCа арабтардыS жаулауынан ене бастаCан дін? (Ислам)4. 960 жылы Kай мемлекет ислам дінін мемлекеттік дін деп Kабылдады? (Jарахан мемлекеті)
5. Т_рік тілін алCаш зерттеген Cалым кім. (Махмуд JашKари)
6.. Ж_сіп БаласаCaнидыS еSбегі («Jaт негізі - білік»)
7. Ташнау деген не? (канализацияныS Kарапайым т_рі)
8. Жазба ‰дебиетініS к™рнекті ™кілі, Jарахан мемлекеті кезінде ™мір с_рген аKын кім? (Ахмет Иг_неки)
9. Jожа Ахмет ЙассауидыS aстазы (Арыстан баб)10. Jожа Ахмет ИасауидіS шыCармасы («Диуани – и хикмет »)11. АдамдардыS шыCу тегін белгілі бір аSмен байланыстыратын наным-сенім (тотемизм)
12. Айша-бибі кесенесі Kай Cасырда салынды? (ХІ-ХІІ Cасыр)

Ассосация Kaру
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415


ІІ ЖаSа сабаK
СабаKтыS жоспары:
1 МоSCол империясыныS Kaрылуы
2 МоSCол империясыныS KоCамдыK Kaрылысы
3 МонCолдардыS JазаKстанды жаулап алуы
4 Жаулап алудыS зардаптары
5 `лыстардыS Kaрылуы
Негізгі б™лім:
1)ЖИГСО ‰дісі арKылы ‰р топKа таKырыпшалар беріледі. €р топ ™з таKырыпшаларын KорCап шыCуы керек.
 2) Интерактивті таKтадан слайд  тірек-сызба арKылы таKырыпKа шолу жасау.
1. МоSCол империясыныS Kaрылуы.
МоSCол ипмериясыныS негізін Kалаушы Тем_жін 1155 жылы МонCолияныS Кендітау аймаCындаCы Онон ™зенініS жаCасында, БолдоS деген жерде д_ниеге келген. Теміж_н 9 жасKа толCан кезінде ‰кесі Есугей батырды татарлар KастандыKпен ™лтіреді. 1206 жылы ™ткен Kaрылтайда Тем_жінді хан етіп сайлап, МонCол империясын Kaрады  МемлекеттіS басты заSы «ЖасаK» (Яса)  МонCолияныS аумаCы мен халKы 3 ‰скери ‰кімшілікке б™лінді:
2. МоSCол империясыныS KоCамдыK Kaрылысы:
 
[ Cкачайте файл, чтобы посмотреть картинку ]
3. МонCолдардыS JазаKстанды жаулап алуы
- 1207-1208 жылдары _лкен баласы Жошы Енисей KырCыздары мен теріскей Сібір халыKтарын басып алады;
·
- 1207-1209 жылдары ШыSCысхан таSCaттардыS мемлекетін, одан кейін Тaрфан кін‰здіктерін ™зіне Kаратып, aйCырларды баCындырады.
- 1211-1215 жылдары Jытай жерін басып алып, соCыс амалдарын KолCа т_сіреді;
- 1218 жылы «Отырар опаты»
- 1219-1224 жылдары JазаKстан мен Орта Азияны монCолдар толыK жаулап алады.
4. Жаулап алудыS  зардаптары
- Жетісу аймаCында шапKыншылыKKа дейін 200-ден астам елді-мекендер болса, одан кейінгі ХІІІ-ХІV Cасырларда 20-жуыK елді-мекендер KалCан;
- БаласаCaн KаласыныS орны м_лдем жоCалып кеткен;
- Егін шаруашылыCыныS ж_йесі бaзылды;
- ХалыKтардыS этникалыK Kaрамы м_лде бaзылды;
- JазаK халKы KалыптасуыныS аяKталуы 200 жылCа кешеуілдеді;
- М‰дениеттіS дамуына кедергі болды.
5. `лыстардыS Kaрылуы.  Осы б™лімді слайдтар арKылы  таныстыру.



 
 III Термин с™здермен жaмыс. (оKулыKпен жaмыс)
«ЖасаK» («Яса») – заS жинаCы.«Jaрылтай» жылына бір рет болатын кеSес.«Барунгар» оS Kанат.«Кул» орталыK Kанат.«МыSбасы» бір мыS ‰скердіS басKарушысы.«Ж_з» бірнеше aлыстыS бірігуі.«Хан» тайпа к™семі, мемлекет билеушісі.

IV Тапсырмалар шеруі.
€р топ жаSа таKырыбы бойынша тірек сызбаларды толтырып, KорCап шыCу.
І – топ: ОKиCалар реті (МонCолдардыS Jазастан жерін жаулап алуы);
ІІ – топ:Картамен жaмыс (`лыстардыS шекераларын белгілеу)
ІІІ - топ: МонCол мемлекетініS басты заSы (Сызбаны толтыру)
IV – топ: МонCол шапKыншылыCынан кейінгі зардаптар (салдардыS реттілігін аныKта)
V. СабаKты тапсырмалар арKылы бекіту.
І) «Кубизм» ‰дісі (бекіту сaраKтары)
ИмперияныS KоCамдыK Kaрылысы Kандай болды?
«ЖасаK» дегеніміз не?
JазаKстанды монCолдар Kай кезде жаулап ала бастады?
Jандай Kалалар KарсылыK к™рсетті?
МонCол шапKыншылыCыS Kандай зардаптарын білесіSдер?
JазаKстан жері Kандай монCол aлыстарына кіреді?
ІІ) Тест сaраKтары:
МонCол империясыныS KaрылCан жылы
А) 1155 жыл
€) 1076 жыл
Б) 1239 жыл
В) 1206 жыл
2) МонCол мемлекеті Kанша т_мен ‰кімшілік билікке б™лінген?
А) 59
€) 80
Б) 95
В) 55
3) МонCолдардыS Жетісу жеріне енген жылы
А) 1218 жыл
€) 1219 жыл
Б) 1217 жыл
В) 1211 жыл
4) «Отырар опаты» Kашан болды?
А) 1218 жыл
€) 1219 жыл
Б) 1217 жыл
В) 1211 жыл
5) СыCанаK Kаласы неше ай берілмей тaрды?
А) 1 ай
€) 2 ай
Б) 3 ай
В) 15 к_н
6) Барунгар деген не?
А) ОрталыK Kанат
€) aлыс
Б) ОS Kанат
В) Сол Kанат
7) ШыSCысханныS бала кезіндегі есімі?
А) ЖеSісхан
€) ШыSCысхан
Б) Тем_жін
В) Жошы
8) `лысKа б™лген кезде МонCолия жері Kай aлына берілді?
А) Жошы
€) Т™ле
Б) ШаCатай
В) ^гедей
9) Отырарды ШыSCыстыS Kай aлдары KоршауCа алады?
А) Т™ле мен ШаCатай
€) ^гедей мен Жошы
Б) ШаCатай мен ^гедей
В) Жошы мен ШаCатай
10) МонCол империясыныS шаSыраCын алCаш к™терген кім?
А) Жошы
€) ШыSCысхан
Б) Т™ле
В) ^гедей
VI. ^йге тапсырма.
ШыSCыс ж‰не оныS aрпаKтары туралы м‰ліметтер жинастыру.
Эссе жазу «Отырар опаты»
VII. БаCалау

ШыSCыс



А монгол картаЗаголовок 115