Открытый урок Мон?олдарды? ?аза?стан жерін жаулап алуы
№ 132 орта мектебі
АшыK сабаK
ТаKырыбы:
П‰н мaCалімі: М.О. Мaхамеджанов
7 «А» сынып
Атасу кенті
2012-2013 оKу жылы
Сынып: 7
СабаK: Орта CасырлардаCы JазаKстан тарихы
ТаKырыбы: 21. МоSCолдардыS JазаKстан жерін жаулап алуы
МаKсаты:
Білімділігі:
МонCол мемлекетініS Kaрылуы, aлы Kолбасшы ШыSCыстыS ™мірі ж‰не aлыстар туралы т_сінік беру
ДамытушылыK:
ОKушыныS ™з бетінше Kорытынды жасауCа, ізденіске даCдыландыру, ойлау Kабілеттілігін дамыту.
Т‰рбиелік:
Адамгершілікке, ™з отанын, елін с_юге т‰рбиелеу.
К™рнекілік: интерактивті таKта.
СабаK ‰дісі: Т_сіндіру, сaраK-жауап, с™зжaмбаK, тест
СабаK т_рі: жаSа сабаK
СабаK барысы:
`йымдастыру кезеSі:
^й тапсырмасы.
Тест
ЖаSа сабаK
Жоспар:
МонCол мемлекетініS Kaрылуы
МонCол империясыныS KоCамдыK Kaрылысы
МонCолдардыS JазаKстанды JазаKстанды жаулап алуы, ж‰не зардаптары
`лыстардыS Kaрылуы
ИмперияныS негізін KалаCан ШыSCысхан (Тем_жін) 1155 МоSCо-лияныS Кендітау аймаCындаCы Онон ™зенініS жаCасында, БолдоS деген жерде Есугей батырдыS отбасында д_ниеге келген. 9жасKа толCан кезінде ‰кесі Kаза табады.1206жылы Онон мен Керулен ™зенініS жаCасында ™ткізілген Kaрылтайда Тем_жінді хан сайлады
JоCамдыK Kaрылысы:
Мемлекетті басKаратын-хан
Жаза білетін ж‰не елдердін т_сінетіндер-у‰зірлер деп аталды
Империяны 95т_мен ‰кімшілік билікке б™лді.€рбір т_менде 10 мыSнан адам болды.€рбір мыSдыK он ж_здіктен,ж_здіктер ондыKтардан тaрды.АймаKтар мен т_мендерді ж‰не мыSдыKтарды ШыSCысханныS туыстары,аKс_йек нояндарCа тапсырылды.МонCолия аумаCы мын халKы 3 ‰скери ‰кімшілік аймаKKа б™лінді.Олар ОS Kанат(Барунгар),Сол Kанат(ЖоSCар),ОрталыK Kанат(Кул) деп аталды.ШыSCысхан еS таSдаулы мыSдыKты ™зініS жеке басын KорCайтын жасауыл(моSCолша “кешіктен”) етіп алды.
МемлекеттіS басты заSы “ЖасаK”(Яса ) деп аталады
ШынCыс-хан KолыныS негізгі жорыKтарыныS бірі JазаKстан мен Орта Азия жеріне жасаCан жорыCы болды, бaл жорыK оларCа ШыCыс Европа мен алдыSCы АзияCа жол ашты. Себебі “Отырар опаты” болCан.ШыSCысхан 450адамы бар 500т_йелік сауда керуені 1218 ОтырарCа жетті.Bайыр хан Хорезмшахпен келісе отырып,керуенде KырCынCа aшыратады.Мaны пайдаланып ШыSCысхан бaларCа Kарсы соCыс ашады.ШаCатай мен ^гедей Отырарды KоршауCа алCан. Ал Отырар Kаласы 6 ай берілмеген.Хорезм жіберген Jараша-хажиб моSCолдарCа беріліп,KаKпаны ашады.Сонымен Kатар ^зкент,Баршыкент,Ашнас,СыCанаK басKыншылар Kолына т_седі.1219-1224 жылы МоSCолдар JазаKстан мен Орта Азияны басып алады.
Зардаптары:
Жетісуда шапKыншылыKKа дейін 200-ден астам елді мекендер,XIII-XIV 20-Cа жуыK Cана Kалды.
БаласаCaнныS орны Kайда екені белгісіз болып кетті.
ОтырыкшылыK м‰дениет жойылды.
ХалаKтыS этникалыK Kaрамы бaзылды.
13 EMBED PowerPoint.Slide.8 1415
13 EMBED PowerPoint.Slide.8 1415
13 EMBED PowerPoint.Slide.8 1415
Jорытынды
^й тапсырмасы: ШыSCысханCа мінездеме жазу. Материал жинау.
15