Саба?тан тыс ж?мыс ЭКСПО-2017 Болашак энергия физикадан басталады
Ойнай отырып – ойлайық! қазақша ашық сабақ №1 Физика пәнінен сыныптан тыс іс-шара Сыныптан тыс іс-шара тақырыбы: Ойнай отырып – ойлайық! Мақсаты: Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру. Топпен жұмыс жасай отырып оқушылар бір – бірін тыңдап,ортақ шешім қабылдауға үйрету. Формасы: танымдық сайыс Барысы: І. Ұйымдастыру Ойынға қатысушыларды өз орындарына жайғастыру. Жеребе тастап топ атын алу, қазылар алқасын сайлау. ІІ. Негізгі бөлім Армысыздар озық ойлы оқушылар, ұстаздар! Физика- қыр- сыры көп табиғатты зерттейтін ғылым екенін біз білеміз. Мұнің дәлелі ретінде мына мысалдарға назар аударайық; «Тірі табиғаттағы қызықтар» Ультрадыбыстар, физикалық және технологиялық әдістерде кеңінен қолданыс тауып отыр. Бұл дыбыстарды адамдар арнайы құралдардың көмегімен естиді және қабылдай алады. Ультрадыбыс толқындарының басты ерекшелігі- оларды дыбыс көзінен белгілі бір бағытта таратылатындай етіп бағыттауға болады.Медицинада ультрадыбыс адам денесін ультрадыбыстық тексеру үшін пайдаланылады. Сүйек, май, және бұлшық еттер ультрадыбысты түрліше шағылдырады. Электр импульстеріне түрлендірген бұл шағылған толқындар экранда кескін береді. Ультрадыбыстық тексерудің жолымен сырқат адамның денесіндегі әртүрлі ауытқулар, қатерлі ісіктер, дене мүшелері пішінің өзгерулері анықталады. Оның көмегімен тастар ұнтақталады, металдарды және аса қатты материалдарды кесу мен дәнекерлеу жүзеге асырылады. Ендігі бір қызығы ультрадыбыстарды дельфиндер, киттер, жарқанаттар және басқа да тіршілік иелері шығарады екен. Мысалы, жарқанаттың ультрадыбыстық гидролокаторларды адам жасаған ең күшті деп есептелетін радио және гидролокатормен салыстырғанда мүлтіксіз жетілген. Олар ультрадыбыстарды шығару арқылы өзінің ұшу бағытын және қажетті қорегін таба алады екен. Міне осындай тылсым құпияға толы ғылымда әлі қандай сыр жатырғанына көз жеткізер және қандай деңгейде меңгеріп отырғанымызды тексермекке бүгін сіздермен ойнай отырып -ойлай алатындай танымдық сайысымызды бастағауымызға рұхсат етіңіздер. Олай болса, ойынға қатысатын топ мүшелерін шақырайық: (ойынға қатысатын топтарды шақыру, ) Орындарыңа жайғассаңыздар, ойын шарттарымен таныстырып өтейін. Ойын шарттары: І. «Адасқан әріптер» ІІ. «Физикалық викторина» ІІІ. «Үш саны» ІҮ. «Адам тану» Ү. Егерде мен… Ойын болған соң оған баға берер қазылар алқасын сайлап алайық. (қазылар алқасын сайлап алу) Олай болса, көңілді ойын болсын деп, ойнымызды бастайық: І. Шарт бойынша «Адасқан әріптер» ( әріптердің атын жазып, формуласын құрастыру ) А. а, V, m, g, Eк, F, t, ІІ. «Физикалық викторина» Екі топқа сұрақтар беріледі І топқа: 1.«Бейімдеу», «машина» деген ұғым беретін грек сөзі 2.«Кеңістік – материяны орналастырушы бостық» деп ойлаған ғалым 3.Заттың ішкі құрылымын ескермей, энергетикалық түрлендірулердің негізінде жылулық құбылыстарды зерттейтін физиканың бөлімі 4.Изотермиялық процесті тағы қалай басқаша атайды 5.«Заттардың тегі жайлы» атақты поэма кімдікі? ІІ топқа: 1. «Броундық қозғалысты бақылай отырып, біз табиғаттың шымылдығын ашқан тәрізді боламыз» деп айтқан ғалым? 2.Жылулық құбылыстарды қозғалыстарды Ньютон заңдарына бағынатын молекулалар мен атомдардан тұрады деген болжам негізінде қарастыратын теория. 3.Әлемнің гелиоцеентрлік жүйесін жақтаушы 4.Механиканың қатты денелердің тепе- теңдікте болу шарттарын зерттейтін бөлім. 5.Гей- люссак заңы қай процесс үшін ІІІ. «Үш саны» (Үш заң, болжам ашқан ғалымдар және ашқан заңдарын тұжырымдау) ІҮ. «Адам тану» (Осы уақытқа дейін физикаға үлес қосқан ғалымдар жайлы сөз қозғау.) Ү. Егер де мен… (Физикалық құбылыстар кездесетін әнгіме, шумақ құрастыру) ІІІ. Қорытынды Екі топтың жауаптарын есептеп, жеңімпаз топты анықтап, марапаттау. Көңілді ойынды осылай аяқтап, келесі ойында кездескенше сау болындар!Источник: http://bilimkozy.idhost.kz/kz/sabak/fizika/375-oynay-otyryp-oylayy.htmlФИЗИКА ЗАҢДЫЛЫҚТАРЫ ТУРАЛЫ АҢЫЗ
ADMIN · МАЙ 16TH, 2014 · 0 COMMENTМаңғыстау облысыАқтау қаласы«Маңғыстау гуманитарлық колледжі»физика пәнінің оқытушысыҚозыбақова Алтын ПанзабекқызыСабақтың тақырыбы: Физика заңдылықтары туралы аңызСабақтың мақсаты:1. Білімділік: ертегі арқылы студенттердің білімін жетілдіру.2. Дамытушылық: студенттердің ойлау қабілетін дамыту.3. Тәрбиелік: студенттерді ұйымшылдыққа тәрбиелеу.Сабақтың түрі: сайыс сабақСабақтың жүрісі:Сахнаны безендіру (алдын ала).1.Оқытушы сайысты ашады, мақсатымен таныстырады.2.Автор жүргізеді (көрініс арқылы өтеді, сайысқа қатысушылардың эмблемасы, топ аты болуы керек).3.Жоспары:І. Тапқыр болсаң, тауып көр (сұрақ-жауап).ІІ. Әзіл-жұмбақ «Фамилиясы – өлшем бірлік».ІІІ. Мақал-мәтелдің физикалық түсінігі.ІV. Берілген құралдар арқылы көрсетілген тәжірибе бойынша сұрақтың жауабын айту.V.Есеп шешу.Сайысты қорытындылау, марапаттау.
Физика туралы аңызАлыс,алыс заманда бір елде ерекше король өмір сүріпті.Корольдің балалары көп болыпты. Король айналасында балалары болмаса, өмір сүре алмайды екен. Ол балалар, физика әлемінде өмір сүріпті. Король әр баласын ерекше жақсы көріпті, бірақ аттарын ұмытып қалады екен.Күндердің күнінде табиғат құбылысы өзгеріп, әртүрлі келеңсіз жағдайлар болыпты (табиғат құбылысына байланысты музыка ойналады). Не істерін білмей абдырап қалған король, ұзақ ойланып, балаларын шақырады.(Сонда қатысушы топтың студенттері келеді).
-Ал, балаларым, кім едіңдер?- деп сұрайды. (әр топ өзін таныстырады).— Сендерге қояр сұрақтарым бар, қарақтарым. Қане, қайсың тез жауап бересің? Дұрыс жауабын тапсаң ғана физика құбылысы жадыраған күн шуағын береді. Сол балама корольдігімді қалдырамын дейді.(Король уәзіріне оқы дейді, уәзіріқолына оралған қағаз алып, жоспарды таныстырады).І. Тапқыр болсаң, тауып көр (сұрақ-жауап).1.Неліктен үлкен өзендер мен көлдердің айналасы орналасқан жеміс-жидек ағаштары басқа ағаштарға қарағанда кешірек гүлденеді?(Судың меншікті жылу сыйымдылығы көп)2. Бір ыдыста қайнаған су, екіншісінде шикі суды бірдей қыздырғанда қай ыдыстағы су тез қайнайды? (Шикі су. Себебі, онда еріген ауа көпіршіктері бар)3. Шай қандай ыдыста тез суиды: металл шәйнекте ме, әлде шыны шәйнекте ме?(Металл. Себебі, шыны ыдыс жылуды ұзақ ұстайды)4. Адамдарға толы, кең сарайдағы музыка бос сарайға қарағанда неліктен жай естіледі? (Сарайда дыбыс отырған адамдардан да шығады)5. Не себептен найзағай жарқылы көрінгеннен кейін, біраздан соң ғана күн күркірегені естіледі? (Дыбыс жылдамдығынан жарық жылдамдығы көбірек)6. Ылғал үстелге қойылған қант біраздан кейін суды өзіне тартып алу қасиеті қалай аталады? (Диффузия –бір заттың өздігінен 2-ші затпен араласу құбылысы)7. Стақанға су құйып, бетін қатты қағазбен жабамыз. Қағазды алақанмен басып тұрып стақанды төңкеріп, қолды шартып алу керек. Су неліктен төгілмейді?(Суды атмосфералық қысым ұстап тұрады)8. Суы бар стақанға мұздың кішкене кесегі салынған. Жіп және бір шымшым тұз арқылы стақандағы мұзды қалай шығарып алуға болады? (Жіпті мұздың үстіне қойып, тұз сепкенде, салқындатқыш қоспа пайда болады да, жіп мұзға жабысып қатып қалады. Шамалы уақыттан соң жіпті көтергенде бірге мұз да көтеріледі)Студенттер берілген тапсырмаларға жауап беруде
ІІ. Әзіл-жұмбақ «Фамилиясы – өлшем бірлік».1.Оның бірінші әрпі – екі өткізгіштен тұратын жүйенің бірінші әрпі(Конденсатор)2. Потенциалдар айырмасының екінші атауының соңғы әрпі (Кернеу)3. Потенциалдар айырмасы бірлігінің үшінші әрпі(Вольт)4. Электр зарядын өлшеген КСРО ғалымы есімінің екінші әрпі(Иоффе)5. Электр зарядына ие болмайтын бөлшектің бірінші әрпі (Нейтрон)Студенттердің жауаптары көрермендерді тәнті етті
ІІІ. Мақал-мәтелдің физикалық түсінігі.1. «Темірді қызғанда соқ» мақалында қандай физикалық құбылыс туралы айтылады?(Қатты дененің балқуы).2. «Көсеу ұзын болса қол күймес» қандай физикалық құбылыс жасырылған?(Жылу өткізгіштік).3.»Тоңған тонын мақтайды» неліктен? (Тон жылуды нашар өткізеді).4. Корея халқының мақалында былай делінген: «Тұзы бар қапты байлаған жіпте тұзды, қандай физикалық құбылыс туралы сөз болып тұр? (Диффузия).5.»Уайым түбі теңіз батасың да кетесің, тәуекел түбі қайық мінесің де өтесің» қандай физикалық құбылыс жасырылып тұр? (Архимед заңы).6. «Жақсы кісінің ашуы шай орамал кепкенше» мақалындағы физикалық құбылысты түсіндір. (Кебу).
ІV. Енді берілген құралдар арқылы көрсетілген тәжірибе бойынша сұрақтың жауабын кім жылдам табады?
1.Екі жұмыртқаның қайсысы піскен екенін қалай анықтауға болады?Керекті құралдар: 1 піскен және 1 шикі жұмыртқа, тәрелке. (Ол үшін жұмыртқаның 2-уін де жайпақ тәрелкеге салып, 2 саусақпен айналдырады. Піскен жұмыртқа шикі жұмыртқаға қарағанда жылдам және ұзақ айналады. Шикі жұмыртқаның ішіндегі құрамы бірден айналуға көшпейді. Оның қатты қабығы әсерінен жұмыртқа инертті қозғалысқа түседі.Жұмыртқаның ішіндегі құрамы тежеуіш рөлін атқарады)2. Қолды ылғалдамай тиынды алу.Керекті құралдар:жалпақ тәрелке, су, тиын, қағаз, стақан, сіріңке. (Жалпақ тәрелкеге су астындағы тиын салып, оның ішіне су құйылады. Тәрелкедегі су астындағы тиынды қолды ылғалдамай алуға бола ма?Қағазды жағып стақан ішіне саламыз, стақанды тезірек тиынның жанына төңкеріп қоямыз. Сонда қағаз сөніп, стақан ақ түтінге толады да, тәрелкедегі су ауа қысымы аз стақан ішіне қарай бағытталады).3.Ғажайып жұмыртқаКеректі құралдар: жартылай су құйылған шыны ыдыс, жұмыртқа, таза су.(Жартылай су құйылған шыны ыдысқа жұмыртқа саламыз. Ол сұйық бетінде жүзіп жүреді. Егер ыдысқа тағы да су құйсақ жұмыртқаның бату тереңдігінде өзгерістер бола ма? Бастапқысы тұзды, соңғысы таза су , өйткені тұздалған судың тығыздығы жұмыртқанікінен артық болуына байланысты, ол су бетінде жүзіп жүреді. Ал жұмыртқаның өз тығыздығы таза судікінен артық, сондықтан ол оның бетіне шыға алмайды)4.Суда батпайтын инеСу құйылған ыдыс, ине, фолга қағазы.(Иненің суда батпайтынын тек ертегіде көрсеңіздер. Оны енді өмірден де көруге болады. Шыны ыдысқа (стақан н/е тәрелке) су құйып, жартылай ішіне темекінің қағаз қиындысын саламыз. Инені жақсылап майлап қағаз бетіне саламыз, сонда қағаз суға батады да ине су бетінде қалқиды. Не себепті?Бұл металл заттың суда қалқу себебі сұйық ішінен осы денені кері итеруші күш әсер етеді)
V.Енді мынадай есеп шешу керек (карточка таңдап алады).1. №35(Р). Екі поезд бір-біріне қарама-қарсы 72 км/сағ және 54 км/сағ жылдамдықпен жүріп келеді. Бірінші поезд ішіндегі жолаушы екінші поездың өзінің жанынан 14 с ішінде өткенін байқады. Екінші поездың ұзындығы қандай? 2. №63 (Р). Тыныштық күйден 0,6 м/с2 үдеумен қозғала бастаған автомобиль қанша уақыт ішінде 30 м жол жүреді?3. №93 (Р). Карусель станогі платформасының айналу периоды 4с. Айналу осінен 2м қашықтықта орналасқан платформаның шеткі нүктелерінің жылдамдығын тап.4. №103(Р). Радиусы 800м бұрылыс жолмен келе жатқан жылдамдығы 20 м/с поездің центрге тарту үдеуі қандай?5. №170(Р). Бір – бірінен 100м қашықтықта тұрған, әрқайсысының массасы 10000т екі кеменің өзара тартылыс күшінің ретін анықта.
1. №35(Р) Жауабы: 490м 2. №63 (Р) Жауабы: 10с3. №93 (Р) Жауабы: 3,14 м/с 4. №103(Р) Жауабы: 0,5 м/с25. №170(Р) Жауабы: 0,667 Н
Қорытындысы айтылды.
Автор: есеп шығып болғанда, күн жадырап шығады.
Король балаларының шамаларының келгенінше жауапты тапқанына жадырап, көп белсенділік танытқан баласына өз корольдігін беріп, тәжін кигізіп, таққа отырғызады. Міне, балалар, физика заңдылықтарын білсең, барлық келеңсіз жағдайдан аман қаласың.Сондықтан физиканы үнемі оқыңдар.
EXPO - 2017 Жаңғыртылатын энергетика
Жарияланды 10-12-2014, 17:53 Категориясы: Тәрбие сағаты
«Ашық тәрбие сағаты»Тақырыбы: «EXPO - 2017: Жаңғыртылатын энергетика»Мақсаты:1. Қазақстанның алдында ақпаратты - коммуникативтік технологияны тұтынудың және қолданудың өсу қарқынын елеулі арттыру және елдің бәсекеге қабілеттілігін ұзақ мерзімді қамтамасыз ету мақсатында ақпаратты - коммуникативтік технологияның жергілікті қамтуын арттыру міндеті тұр.2. Білім берудің жаңа әдістемесі мен оқыту жүйесі негізінде энергия үнемдеу және жаңғыртылатын энергия көздерін пайдалану секторына тереңдетілген кәсіби білімі бар техника мамандығына ие болу.Кіріспе:Жаңғыртылатын энергия көздері (ЖЭК) - табиғи жаратылыс процестерi есебiнен үздiксiз жаңартылатын энергия көздерi:♦ күн сәулесiнiң энергиясы, жел энергиясы, гидродинамикалық су энергиясы;♦ геотермальдық энергия: топырақтың, жер асты суларының, өзендердiң, су айдындарының жылуы;биомасса, биогаз, электр және (немесе) жылу энергиясын өндiру үшiн пайдаланылатын органикалық қалдықтардан алынатын өзге де отын.Қазақстанда ЖЭК - ті дамыту не үшін қажет?● Кешенді өнеркәсіптік өндірісті дамыту, шектес салалардың өсуін ынталандыру, жаңа жұмыс орындарын құру.● Баламалы және «жасыл» энергетикалық технологияны өндіріске енгізу, инновациялық шешім іздеу, ғылымның жаңа салаларын дамыту және ашу.● Қазақстандағы электр энергиясының жалпы өндірілімінің 85%- дан астамы органикалық отынды (көмір, көмірсутекті шикізат) күйдіру арқылы өндіріледі. Энергетика үлесіне «көшетханалық» газдың жалпы ұлттық эмиссияның 87% тиесілі.● Көмірсутектің экспорттық әлеуетін барынша арттыру;● ЖЭК - ті дамыту дәстүрлі энергетикалық ресурс қорына деген әлемдік бағаның өсуін бәсеңдетуге мүмкіндік береді.Негізгі бөлім:2012 жылдың бірінші жартысында Қазақстан Республикасында тұтынушылық сұраныстың өсуі экономиканың өсуіне оң ықпал жасады, мұны көтерме және бөлшек сауданың 14, 3%- ға, көлік қызметінің 7, 2%- ға, байланыс қызметінің 12, 8%- ға өсуінен көруімізге болады.Телекоммуникация қызметтерінің дамуы келесі индикаторлармен сипатталады:жергілікті телекоммуникация желілерін цифрландыру деңгейі 95, 6%;Интернет желісін пайдаланушылар саны 8, 8 миллион адамға жетті (53, 5 %);тіркелген байланыс абоненттерінің саны 4, 2 миллионнан астам абонентті құрады (26%);ұялы байланыс абоненттерінің саны 26, 2 млн. құрады (158, 3 %).Не себепті жаңғыртылатын энергетика?Әлемдік энергетикалық ресурстардың дәлелденген қоры сарқылады
Тақырып: Болашақ энергиясы 1. Білімділік: Экономикалық мағынасы бар математикалық есептерді шығару дағдысын қалыптастыру 2. Дамытушылық: Оқушыларға күш-қуатты үнемдеу мәселесіне назар аудару қуаттың қорын тиімді қолдана білу қабілеттерін дамыту. 3. Тәрбиелік: өз бетімен жұмыс істей білуге, шапшаңдыққа, тапқырлыққа тәрбилеу. Құрал-жабдықтар,көрнекті құралдар: интерактивті тақта, ЭКСПО-ға байланысты суреттер. Әдіс-тәсілдер: түсіндіру ,диалог , практикалық жұмыс, мәселені тұғызу жағдай Эпиграф: Күш-қуатты үнемдеу- берекелік емес, ақылды пайдалану Сабақ барысы 1. Оқыту үрдісінің маңыздылығы: Ұйымдастыру кезеңі. Бүгін бізде ерекше сабақ, эпиграфты оқып айтындаршы не туралы мәселе қозғаймыз? Күш-қуатты үнемдеу дегенді қалай түсінесіңдер? «Күш-қуат» деген сөзді өмірімізде сирек пайдаланамыз, бірақ онсыз ештене істей алмаймыз. Күш-қуат деген ол күш барлық заттарды іске қосады. Алыстағы ауылдарға, қалаларға Желі арқылы жүретін Біздің үлкен мәртебелі Күш қуатқа бір рахмет! Болашақ энергиясы Елбасы 2012 жылдың 5 қыркүйегінде Назарбаев университетінде оқыған интерактивті дәрісінде: кәсіби, білімді, ойлы, жаңалыққа құмар маман болып шығуды міндеттеді. Инновациялық жобаларды жүзеге асыру арқылы біз еліміздің бәсекеге қабілетті экономикасын қалыптастыруға жағдай жасаймыз. Бұл істе Елбасы жастарға үлкен үміт артуда. Қазіргі заманға сай өмір сүру үшін инновациялық жобаларды өзімізде ойлап табу қажет. 2017ж елімізде Астана қаласында ЭКСПО көрме өтеді (- 10-ші маусымнан 10 қыркүйекке дейін ).Көрменің тақырыбы : « Болашақ энергиясы » ЭКСПО көрмесі бүкіл әлемде 1851 ж бастап өтілуде және әлемде үлкен шара болып саланады Олимпиада ойындарынан ,әлемдік футбол Кубогі ойынан кейін үшінші орында тұр. 1930 жылы бүкіл әлемде 300 млрд кВт-сағат энергия өндірілсе, ал қазір 60 000 млрд кВт-сағат энергия өндірілуде. Бұл өте үлкен көрсеткіш! Адамның энергетикалық сұранысы күннен-күнге өсуде. Бүгін біздің пайдаланып отырған энергия көздері - жер асты пайда қазба қорлары - мұнай, көмір, табиғи газ барлық энергоқорлардың 90% құрайды. Американдық зерттеушілердің айтуынша жер бетіндегі мұнай 2025 жылға дейін жетеді. Қашан болса да, ол бітеді және әрі қарай не болады? Жаһандану дәуірінде энергетикалық сұранысты қанағаттандыра алатын энергия көзі – күн энергиясын қолдану Күн – энергияның аса қуатты көзі, оның энергиясы электромагниттік толқындар спектрінің барлық бөлігінде – рентген және ультракүлгін сәулелерден бастап радиотолқындарға шейін ұдайы сәуле шығарып, таратып тұрады. Бұл сәулелер Күн жүйесіндегі барлық денелерге күшті әсер етеді: оларды қыздырады, планеталардың атмосферасына әсер етеді, жердегі тіршілікке қажетті жарық пен жылу береді. Күннің орташа температурасы 8•106 К-ге жақын, ал Күн бетінде 6000 К-ге тең. Күн әр секунд сайын жүздеген миллион ядролық бомбаның жарылысына тең энергия бөліп шығарады. Күннің ірі болғаны соншалық, оның ішіне біздің Жеріміз сияқты 1 300 000 планета сиып кете алады. Күннің бір килограмм затының бір секундта шығаратын энергиясы, бір қарағанда 2•10-4 Вт/кг – ға тең Қазіргі мәліметтерге қарағанда Күн 5 млрд жыл шамасында өмір сүрді.Күн затының ішкі энергиясын-дағы қор әлі миллиардтаған жылдарға жетуге тиіс. Қазіргі кезде Күн энергиясы халық шаруашылығында – гелиотехникалық құрылғылар (жылыжай, саяжай, суқайнатқыш, сужылытқыш, кептіргіш сияқты әр түрлі қондырғылар) өте жиі қолданылады Біздің заманымызда табиғи таза энергия қоры – Күн энергиясын пайдаланудың негізгі екі бағыты бар: 1) күн энергиясын ішкі энергияға түрлендіру арқылы жылумен қамтамасыз ету және 2)күн энергиясын электр энергиясына түрлендіру. Бұрыннан пайдаланып келе жатқан көмір, мұнай, табиғи газ сынды энергия көздерінің сарқылуы немесе қорының азаюы, қоршаған ортаға тигізетін зиянды әсерінің күн санап артуы адамдарды бей-жәй қалдырмады. Бүкіл әлем Энергия тапшылығынан құтылып, қоршаған ортаны ластамайтын альтернативті энергия көздеріне қол жеткізуге кірісіп кетті. Бүгінгі таңда әлемнің ғалымдары энергияның жаңа көзін жыл өткен сайын іздестіріп келуде. Көгілдір отын және көмірмен жұмыс істейтін стансаларда өндірілетін қуат арзан, бірақ олардың қоры шектеулі. Сондықтан күн батареялары мен жел стансаларының қымбаттығына қарамастан, энергия өндіру бағытында жаңғыртылатын қуат көздерін құру бүгінгі және болашақ үшін өте маңызды. Қазақстанның географиялық қоныстану аймағы жел, күн және су энергиясын молынан пайдалануға мүмкіндік береді. Сонымен бірге, қазақ даласында геотермальдық энергия көздері де жетерлік. Дүние жүзінде энергетикалық қуат көздерінің Алматы облысындағы Сарыбұлақ ауылында күн электростанциясы салынып болып, іске кірісіп кетті.Құрылыс БҰҰ-ның қолдауымен жүргізілді. 1 гектар жерді алып жатқан гелиостанция 20 метрлік 6 панельден құралған. Станция сағатына 52 киловатт электр энергиясын өндіріп тұр. Қуат жетіспеушілігі мәселесін шешудің бір амалы – қуатты үнемдеу. Қуатты үнемдеуге бағытталған шаралар Қазақстандағы нағыз балама қуат көздері болып табылады. Энергия мен қорларды үнемдейтін технологияларды дамыту барған сайын өзекті мәселеге айналып барады. Көмірімнің жүз килосын мен жандырамын деп айтады жанып тұрған бір күн шам. Жанып тұрса бұл босқа Үнемділік кетті біздің далаға Қарапайым шам 100 Вт•сағ электрқуатын жұмсайды, ал электрқуатын қорғаушы шам -20 Вт сағ жұмсайды. Электрқуатын қорғаушы шам неше есе ұнемдейді? Үй үлкен бір домалақ Тұрады оның ішінде бір жарықтық, Таңмен ұйықтап, тура салып Жарық отпен жана қалады. Есеп 2: Біздің мектебімізде 10 қарапайым шам 100Вт сағ электрқуатын жұмсайды. Егер 20 Вт сағ жұсайтын электрқуатын үнемдеуші шаммен алмастырса, онда бір күнде қанша теңге үнемдеуге болады? (тариф 1кВт/сағ - 25 теңге) Сендердің алдарында мектептің бір жылдағы электрқуатының шығыны көрсетілген диаграмма «квартал бойынша есебі» Айы 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Электрқуатының жұмсалуы кВт / с 9 146 кВт•с 14 344 кВт•с 11 996 кВт•с 7 630 кВт•с 7 240 кВт•с 4 035 кВт•с 905 кВт•с 390 кВт•с 7 642 кВт•с 7 761 кВт•с 9 905 кВт•с 14 266 кВт•с Есеп : Оқу бөлмесідегі энергияны үнемді қолдануын санайық ,егер қонырау уақытында светті сөндірсек. Бір күнде қанша свет энергиясын үнемдеуге болатынын. 1. Неше оқу бөлмесі бар екенің қарастырайық (5) 2. Неше жарық шамы әр оқу бөлмесінде? 8 жарық шамында 2 қызу лампасыдан болса 8*2= 16 қызу лаппасы 3. Барлық үзілістің ұзақтылығы қоссақ 10 мин +15 мин+15 мин+10 мин + 10 мин =60 мин=1 сағ 1 лампаның қуат күші 20Вт Есептеу. 1. Оқу бөлмедегі барлық қызу лампасының саны 8*2*5=80 2. Энергия шығыны қандай 80*20*1сағ = 1600Втсағ = 1,6 кВтсағ 3. Тарифқа байланысты электроэнергия құны қанша? 4. 1,6 кВтс *25теңге= 40 теңге Жауабы: Энергия үнемділігі 40 теңге Білесіндер ме : 1 кВт электр энергиясы 38 кг нан пісіруге немесе 2 жұп аяқ киім тігуге ,14 кг сыр өндіруге ,12 сағ теледидар қарауға және 2 сағ үйді шаң сорғышпен соруға жетткілікті . Осындай көлемдегі энергияны қолдану 10 сағаттағы жәй жанып тұрған . 100Вт көлеміне тең. Есеп: - Кәне қушылар санап көрейік, мектеп қаржысын қалай азайтуға болады? Егер біз электрқуатын үнемдеу тәсілдеріне сұйенсек, жылына шыққан сомманы 20% қысқартып көрейік. Электр қуаты бізде 1аВт/сағ 25 теңге. (Оқушылар санауға кіріседі) Тоқты үйде де, мектепте де үнемдеп отыру керек. Жарық бос қосылып тұрған кездесөндіріп отыру керек. Әр жылдың наурыз айының соңғы сенбісі күні әлемдегі миллиондағанадамдар шамды 1 сағатқа сөндіріп отырады. Себебі оларға біздің планетамыздың болашағы маңызды. «Жер сағаты» - бұл біздің табиғатқа деген қарым-қатынасымыз бен қамқорлығымыз. Келесі Жер сағаты 31 наурыз 2015 жылы сағат 20:30 дан 21:30-ға дейін жергілікті уақыт бойынша. Сабақтың қортындысы (Рефлексия) Бүгін біз мектебіміздің экономия бюджет проблемасының бір бөлігін шештік. Сендер сұрақтарына жауап таптыңдар, бұл бюджетті қалай сақтап қалуға болады? Ол үшін не істеу керек? (Оқушылардың жауабы) Үнемдейік жарықты Бұған шектеу қоймайық Бәріне кенес айтайық Құрметті тәлімгер сайтының қолданушысы Болашақ энергиясы - ашық сабақ тегін жүтеп көре аласыз. Тәлімгер.орг сайтындағы Болашақ энергиясы атты материал танысу үшін берілген. Тәлімгер сайтында сіз кез-келген тақырыпта ашық сабақ, презентацияреферат мақалаларды және сабақ жоспарларын таба аласыз. Болашақ энергиясы Математикадан ашық сабақтар материалын жүктеу сілтемесі астында жазылған. Егер сізде ашық сабақтар, рефераттар бар болса сайтта жариялауға болады