Ашы? саба? Сан есім. Сан есімні? ма?ыналы? т?рлері

Сабақтың тақырыбы: Сан есім.Сан есімнің мағыналық түрлері.
Сабақтың мақсаты: 1.Білімділік. Оқушылардың алған білімдерін пысықтау,пәнге деген қызығушылықты арттыру.
2. Дамытушылық. Оқушылардың ойлау,есте сақтау қабілеттерін дамыту.
3. Тәрбиелік. Оқушыларды белсенділікке,достарының жауабын тыңдауға,сайластыққа тәрбиелеу.
Уа,халқым,сөз қадірін білесің,
Жаңбыр жаумаса жер жетім,
Басшы болмаса ел жетім.
Көсіле шабар жерім бар,Қол бастайтын елім бар.
Қазақ елі желбіреп көк байрағың,
Нұрсұлтаның биіктерге басады,
Ол көрсеткен нұрлы жолдан таймаған.
Тыңдаңыздар!
Назар салып,қараңыздар,
Қазақ тілінен басталмақшы,
«Қазақ-бинго» ойыны.
Көргендер де арманда
Көрмегендер де арманда.
Босқа қарап жүрмеңдер,
Қызықтан тыс қалмаңдар!
Әлемге жар саламыз,
Қарсылық егер болмаса,
Ойынымызды бастаймыз.
Сабақтың типі: аралас сабақ.
Сабақтың түрі: ойын сабақ.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,түсіндіру,мәтінмен ауызша,жазбаша жұмыстар.
Сабақтың көрнекілігі: бинго,асық,сұрақтар мен тапсырмалар,Н.Ә.Назарбаевтың кітаптары.
Пәнаралық байланыс: тарих,әдебиет,математика.
Сабақтың барысы.
Ұйымдастыру: Сәлемдесу,оқушылардың сабаққа қатысуын түгендеу.
Үй тапсырмасын сұрау.
№ 1. «Кім жылдам» ойыны арқылы өтілгентақырыптарды қайталау.
Сыныпты 4 топқа бөліп,әр топқа жеке-жеке сұрақтар қойылады.
Сұрақтар мен тапсырмалар:
1. Деректі,дерексіз зат есім дегеніміз не?
2. Абай өлеңіндегі зат есімдерді табыңыз.
Мақсұтым-тіл ұстартып,өнер шашпақ,
Наданның көңілін қойып,көзін ашпақ.
3. Қандай,қай деген сұрақтар қай сөз табының сұрақтары?
4. Берілген өлең шумақтарынан сын есімдерді табыңдар.
-Желсіз түнде- жарық ай,
Сәулесі суда дірілдеп.
Ауылдың жаны-терең сай,
Тасыған өзен гүрілдеп,-деп әндеткен.
5. Қазақ тілінде неше сөз табы бар,атап шық.
6. Жалпы есім,жалқы есім дегеніміз не?
7.Сан есімнің мағыналық түрлерін атап шық.
8. Абай өлеңіндегі сан есімдерді тауып, мағыналық түрлеріне қарай ажыратыңыз.
Атадан алтау,анадан төртеу
Жалғыздық көрер жерім жоқ.
Бұл ойын телевизиялық «Бинго» ойынының желісі бойынша жасалған.
«Қаз-бинго» билетінде 4 дана билет бар әр топқа билет үлестіріледі.
Билеттер 3 амалдан тұрады,әр амалда 6 саннан тұрады,3 амал және серия нөмірі,билет нөмірі бар.
Әр амалдағы санға бір сұрақ –жауап сәйкес келкді.Егер оқушы 3 амалдағы 11 сұрақтарға дұрыс жауап берсе сол топ «Джек-пот» ұтады, ал 10-9 сандарды жапса «Қаз-бинго» ұтады.6 сұрақ жауап берілсе жұбаныш сыйлығына ие болады және де билеттін билет сериясы мен билет нөмірінің соңғы екі саны бойынша ынталандыру ойыны болады.
Оқушыларға бинголары таратылып,ойын басталады.1-ші амал ойнатылады.Нөмірленген асықтарды дорбадан алып тұрамыз сол кезде қандай сан шықса сол санның сұрағын оқимын,ал сол сан шыққан топ аталған сан есімді тауып құрамы мен мағынасына қарау талдайды.
1-ші амалдың сұрақ тапсырмалары.
13. Қ.Р-ның Президенті Н.Ә.Назарбаев 1940 жылы 6-шілдеде дүниеге келді.
5. 1967 жылы Қарағанды металлургия комбинаты жанындағы жоғары техникалық оқу орынын бітірді.
7. 1960-1969 жылдары Қарағанды облысы Теміртау қаласындағы метталургия зауытында жұмыс істейді.
25. 1990 жылы Қ.Р-ның Президенті.
30. 1991 жылы 1 желтоқсанда жалпыхалықтық Қазақстан Президентін сайлауы өтті.
54. Елбасының 7 немересі 2 шөбересі бар.
№ 2. Шығармашылық тапсырма.Топ басшысымен жұмыс.Әр топ басшысы ортаға шығып берілген сұрақтарға жауап беру арқылы өздерінің тапсырмаларын алып өз тақырыптарына шағын эссе жазады.
1.Сұрақ. Сан есім мағынасына қарай нешеге бөлінеді? (6)
2.Сұрақ. Жинақтық сан есім нешеден нешеге дейін? (1-ден 7-ге дейінгі сандар.)
3.Сұрақ. Он бүтін мыңнан жүз елу бір сан есімнің қандай түрі? (Бөлшектік сан есім)
4.Сұрақ. Күрделі сан есімдерді ата. (он бір,отыз үш,қырық бес т.б.)
Шығармашылық тапсырмаларының тақырыптары.
«Аяқталмаған ой......»
Мен Президент болсам ........
Менің тәуелсіз елімде ..........
Біздің президент ..................
Туған жер ...........................
№ 3. 2-ші амал ойнатылады.
21. 1 желтоқсан Қ.Р-ның Тұңғыш Президент күні.
29. Н.Ә.Назарбаев 50 жасында президент болды.
53. 2010 жылы 15 маусымда Қ.Р-ның Президенті Н.Ә.Назарбаевқа «Ұлт көшбасшысы» атағы берілді.
60. 1991 жылы 16 желтоқсанда Қ.Р-сы өзінің тәуелсіздігін алды.
70. 2006 жылы 7 қаңтарда Әнұран қабылданды.
22. Н.Ә.Назарбаевтың жеке еңбектері «Еуразия жүрегінде, Тарих толқынында, Ғасырлар тоғысқанда» т.б.
№ 4. Әр топқа ұжамен тапсырма беріледі.Әр топтан бір оқушы шығып тапсырмасын тандап алады.
Шашылып тұрған сөздерді бір-бірімен байланыстырып сөйлем құрау.Сан есімдерді талда.
Сан ретін тауып орналастырғанда бір нақыл сөз шығады.Сан есімдерді талда.
Көп нүктенің орнына тиісті сан есімдерді қойып шығыңдар да, бір мақалдың мағынасын ашындар.
Сан есімге берілген кластерді толтыру.
Әр топ өздерінің тапсырмаларын орындағанша, топ басшылары шығып өздерінің жазған эсселерін оқиды.Кезек-кезек оқылады.
№ 5. 3-ші амал ойнатылады.3-ші амалда қазақ тілінен сұрақтар қойылады.
72. Қазақ тілінде неше сөз табы бар? 9.
32. Күрделі сөздердің неше түрі бар? 4.
15. Жұрнақтың неше түрі бар? 2.
38. Қазақта қандай киелі сандар бар? 7,13,40.
10. Сан есімнің мағыналық түріне қарай нешеге бөлінеді? 6.
28. Сан есім құрамына қарай нешеге бөлінеді? 2.
№ 6. Әр топқа тапсырма.Әр топ бір-бір мақалдан ойлап тауып,айтылған сан есімдерді тауып, мағынасын ашып, морфологиялық сатылай кешенді талдау жасайды.
№ 7. Серия бойынша ойнатылады.Бір көрермен кубикті лақтырып тұрады. Үстіге қарап түскен санға қарай отырып оқушылар өздерінің бинголарынан шыққан серия нөмірін тауып белгілеп,сұраққа жауап береді.
20. Заттың саның,мөлшерін,ретін білдіретін сан есім. (реттік сан есім).
10. Қазақстан Республикасының тәуелсіздік күні? (16 желтоқсан).
5. Н.Назарбаевтың анасының есімі? (Әлжан).
15. Н.Назарбаевтың неше баласы бар? (3 баласы).
№ 8. Билет нөмірін ойнату.Аталған сандарды өздерінің билеттерінен қарап белгілеп,сұрақтарға жауап береді.
88. Алда қандай мерекелер келе жатыр?Президент күні қай жылы мереке күні болып бекітілді? 2012 жылы, 1 желтоқсан тұңғыш Президент күні және 16 желтоқсан Тәуелсіздік күні.
66. Мемлекетімізде Елбасымыз өкілеттік мерзіміне неше жылғап сайланады? 7 жылға.
55. Елбасымыз қай жылы Президенттікке сайлапды? 1991 жылы.
77. Елбасының қолдауымен елімізде қандай іс –шаралар өткізілуде?
Мысалы: Қысқы Азияда ойындары қай жылы болды? 2011 жылы.
САМИТ қай жылы өткізілді? 2010 жылы.
Астана күні,6 шілде. Ол тағы да қандай күн? Н.Назарбаевтың туған күні.
Ойын сонында «Джек-пот» ұтқан топ сыйлыққа ие болады. «Қаз-бинго» ұтқандар да сыйлыққа ие болады.
№ 9. Үйге тапсырма. Құрамында сан есімдері бар жұмбақтар мен мақал-мәтелдер жазып келу.