Дарынды о?ушылармен ж?мыс 8 сынып

КММ «№6 гимназиясы»

Қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасының
қабілеті жоғары оқушылармен жұмыс
П А П К А С Ы

КММ « №6 гимназиясы»
Қабілеті жоғары оқушылармен жұмыс
Мұғалім________________________
Пән_________________________
Сыныптар________________________
3 жылға мониторинг жасап көрсету , жоба,олимпиада, интеллектуалды сайыстар ,конкурстар т.б. бойыншаСемей қаласы 2012-2013жж.
Жеке оқушылармен жүргізілетін
жұмыстың бағдарламасы
Қазақстан Республикасының жаңа «Білім туралы» Заңына мемлекеттік саясат негізінде ең алғаш рет «Әр баланың жеке қабілетіне қарай интеллектуалдық даму жеке адамның дарындылығын дамыту» сияқты өзекті мәселелер енгізіліп отыр.
Дарынды да талантты жастар-бүгінгі егеменді еліміздің жарқын болашағы.Осыған орай,елбасы Н.Ә.Назарбаев: «Бізге керегі-шын дарындылар.Нарық қол-аяғымызды қалай қыспасын мемлекет өзінің талантты ұлдары мен қыздарын ,тарланбоз жүйріктерін қолдауға,қорғауға міндетті»,-деп жеткіншектердің болашағына үлкен мән берген.Баланың бойында күш қуаты жеткілікті,шын дарынды екендігіне сендіру-ұстаз бойындағы құдіретті күш,өйткені сенім үлкен жеңіске жетелейді.Терең біліммен қоса,саналы тәрбие беру-әрбір ұстаздың абыройлы борышы.
Тілді тереңдетіп оқыту бүгінгі таңда білім берудің мемлекеттік тұжырым концепциясының басты бағыттарының біріне айналып отыр.
Тілді білу-ұлтаралық қарым-қатынысты,мәдениетті жақсартады.
Әрбір халықтың жылдар бойы жасаған мәдениетің,оның озық үлгілерін таныту арқылы баланы сол уақытқа құрметтеп қарауға тәрбиелеумен бірге,оның тілге деген сүйіспеншілігік сезімін оятады.
Дарындылықты анықтау.
Міндеттері:
1.Баланың жеке тұлғалық ерекшеліктерін дамыту,оны қоғамда өмір сүруге психологиялық тұрғыдан дайындау.
2.Балалардың кәсіби және жеке даралық қабілетін анықтай алуына психологиялық,педагогикалық көмек көрсету.
Негізгі принциптері:
Баламен жеке сыйластық және сенімді қарым-қатынас орнату.
Болжап отырған нәтиже:
Оқу бағдарламасына сай білімді меңгерген,жеке шығармашылық қабілеті дамыған, ұлттық сана-сезімі жетілгенжәне ішкі жан дүниесін тануға өзін өзгелермен салыстыра алатын, іс-әрекетке талдау жасай алатын, жоспарлау мүмкіндігі қалыптасқан тұлға.
Дарындылық анықтамасы
1.Іс-әрекеттің сәтті орындалуын қамтамасыз ететін қабілеттік істің өзара сәйкестік сапалаған айтады.
2.Іс-әрекеттің жағдайдағы ерекшелігі кеңінен қамтылған адам мүмкіндігі.
3.Ақылдың потенциалы немесе интеллект.Оқуға, білімге жалпы танымдық мүмкіндіктер және қабілет.
4.Баланың табиғаты арқылы дамыған қабілет туралы.
5.Галанттылық және адамгершілік жоғары жетістіктерге жеткізетін іс-шаралар.
Дарынды баланың сипаттамасы
1.Инттеллектуалдық сферасы
2.Білімділік өрісі
3. Ойлау қабілетінің мол ерекшелігі, тұрақты қызығушылығы, кейде бір іспен араласқанда тоқтай алмаушылық, өз ойын еркін жеткізе білушілік.
Дарындылық үш параметрмен анықталады:
1.Танымдық жеке дамуы.
2.Психологиялық дамуы.
3. Физикалық дамуы.
Дарынды оқушыларды таңдау барысында назар аударатын ерекшеліктер:
1.Дарынды бала өзгеше және шапшаң ойлайды.
2.Дарынды оқұушының ішкі сезімі жағынан өзгешелігі: өте сезімтал, ықылас қойған нәрсесін, тақырыбын әр жерде негізгі мәселе етіп ұсынады.
3.Дарынды оқушылардың физикалық тұлғадан ерекшелігі дамудағы шапшаңдылық,ақындарша сөйлеу, жиі-жиі ойға берілуі, қиял күйінің басым түсуі.
4.Әлеуметтік тұрғыдан ерекшелігі адамгершілік сезімдерінің ерте дамып, жоғары моралды қасиеттерге ие болуы.
Дарындылықты анықтаған кезде мына факторлар ескерілуі қажет:
1.Жас ерекшелігі.
2.Тұлғалық ерекшелігі.
3.Эксперименталық тұлғалық ерекшелігі.
Дарынды оқушыларды таңдау және тәрбиелеу
1.Дарындылардың өзгеше ойлау ерекшеліктері
Көп көлемде білім меңгеру және оларды ұмытпау.Жоғарғы деңгейде түсіну қабілеті.Шапшаң ойлау,тез нәтижеге жету.
Кең және өзгеше ойлау
Аумақты талдау қабілеті
Өзіндік пікір және шешімдер шығару
Қырсықтық,батылдық
Өзіне көңіл бөлуді қалау,мақтағаннан масаттану,көп сөйлеу.
2. Дарынды оқушылардың ішкі сезімі жағынан өзгешеліктері
Өзінің ерекше екендігін өзі сезінуімен бірге басқаларға да сездіруге тырысу. Оғаш әзілдесу.Терең сезімталдық. Басқалардың не айтатынына көп көңіл бөлмеу.Кейбір пәндер бойынша өте ерекше үздік үлгерім таныту. Жасынан байқалатын идеализм.
3. Дарынды оқушылардын физикалық және одан тыс сезімдері тұрғысынан өзгешеліктері
Сезім мүшелерінің қабылдауының ерекше болуы(түс,дыбыс). Физикалық белсенділік көрсете алмайтын шараларға қатыспау.Көркемөнер,өнер салаларының біріне ерекше қабілетті болу (арнайы білім алмаса да). Ақындарша сөйлеу,көркем және әдеби сөздер қолдану.Талап және ішкі күш –жігердің жоғарғы деңгейде болуы.Жиі –жиі ойға берілу,қиял күшінің басымдығы.
4. Дарынды балалардың әлеуметтік тұрғыдан ерекшеліктері:
Өз талап - тілектерін орындау,адамгершілік мәселесінде ерте даму.Басшылық топ ауру,әріптестерді топтау және ұйымдастыру.Өз-өзіне сенімділік,батылдық.Өзінің үлкендермен достықты қалау.Жоғарғы моральдық қасиеттерге ие болу.
№ Жұмыстың түрі Мерзімі Жауапты адам
1 Дарынды оқушыларды іріктеу I –кезең
2 Дарынды оқушыларға қойылатын талаптармен таныстыру
А) жазу көркемдігінің дұрыс болуы
Ә) Ойын жүйелі жеткізе білуі
Б) сурет бойынша әңгіме құрай білу
В) Өленді жатқа айту
Г) суретті альбом жасай білу
Ғ) Тілдік граматикалық талдау жасай білу
Д) шағын шығармашылық жұмыс (шығарма,әңгіме,эссе,өлең т.б) 3 Тарихи орындарға,мұражайларға,театрларға апару 4 Қосымша әдебиеттермен жұмыс істеу II –кезең
А) шығармашылық ізденіс жұмыстары
Ә) материалдарды жинақтау
Б) осы материалдармен терең оқып танысу
В) рефераттар,белгілі бір тақырып бойынша баяндама жасау 1 Баспасөз бетіне жариялану III - кезең
2 Түрлі деңгейдегі олимпиадаларыға, сайыстарға қатысу 3 Ғылыми жобалар жарысына қатынасу 4 Өнер бейнелеріне қатысу Дарынды оқушылармен жұмыс жүргізу бағдарламасы.
Бағдарлама төмендегідей міндеттерді атқарады:
1.Мектеп бағдарламасын жан-жақты меңгеру
2.Алған білімдерін ғылыми негіздеу
3.Ғылыми негіздер бойынша шығармашылық жұмысын дамыту
4.Қазақша ойлауға,қазақша сөйлеу желісіне,қазақша сөйлеу әуезділігіне жету
Бұл талаптар және оның /олардың/орындалуы үш басқышқа бөлінеді.
Бірінші басқышқа мынадай талаптар қойылады:
1.Жазу көркемдігінің дұрыс болуы.
2.Ойын жүйелі жеткізе білу.
3.Сурет бойынша әңгіме құрай білуі.
4.7-8 өлеңді жатқа айтуы.
5.Сөзге талдай жасауы.
6.Суретті альбом жасай білуі.
7.Мәтінге жуық мазмұндап айтуы.
8.Сөздің құрамын талдай білуі.
9.Сөз таптарына қарай талдай білуі.
10.Шағын әңгіме ,шығарма жаза бастауы.
11Ауыз әдебиетінің үлгілерін меңгере бастауы.
Екінші басқышқа мынадай талаптар қойылады:
1.Тереңдетілген бағдарлама негізінде білім деңгейі сараланады.
2.Оқушылар қосымша оқулықтармен жұмыс істейді.
3.Өтілген тақырыптар бойынша әңгіме жазады.
4.Шығармашылық ізденіс жұмыстарын жүргізеді ,(альбомдар,дидактикалық материалдар құрастырады).
5.Сөйлем талдаудың жолдарын меңгереді.
Үшінші басқыштағы оқушылардың талап-деңгейі:
1.Қазақ тілінің салалары бойынша жан-жақты талдау жасайды.
2.Ойын әдеби тілде көркемдеп жеткізе алады,пікірталасқа қатысады.
3.Туған өлке,өнер иелерінің шығармашылығын оқиды.
4.Баспасөзде көрінеді,сайыстарға қатысады.
5.Рефераттар жазады.
6.Өнер бәйгелерде көрінеді.
7.Шығармашылық жұмысы ғылыми негізде дамытылады.
Оқушылардың қабілетін дамытудың жұмыс түрлері
1.Әрбір кездесулер өткізу.
2.Тарихи орындар мен мұражайларға апару.
3.Әр түрлі тақырыпта сайыс,пікірталас өткізіп,алған әсерлері бойынша әңгіме жазады.
4.Өтілген ақын-жазушылар туралы мағлұмат жинайды,рефераттар жазады.
5.Тыңдау,оқу,жазу,сөйлеу,тілдесу жұмыстарын жүргізу.
Қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасы бойынша
жұмыс жүргізілетін дарынды оқушылар
тізімі.
р/с
Оқушылардың аты-жөні мазмұны сыныбы
1 2 3. 4. 5. 6 7 Қабілеті жоғары оқушылармен жұмыс жоспары
ІС-ШАРАЛАР Мерзімі
Бастапқы білім кескіндерін алу, оқушылардың білімдерін тексеру.
Мақсаты:
Оқушылардың білім деңгейін анықтау;
Дарынды оқушыларды анықтай отырып, оларға жеке зерттеу жұмыстарын жүргізу. қыркүйек
2. Оқушының дарындылық қабілет бейімдерін анықтап, ата-анасымен, сынып жетекшісімен, мектеп психологымен және баланың өзімен әңгімелесу қыркүйек
3. Дарынды, қабілеті жоғары оқушыға лайықтап әр тоқсанға жұмыс жоспарын дайындау қыркүйек,
керегіне қарай жоспарды жаңартып отыру
4. Өздік жұмыстарды жүргізгенде, дарынды оқушылар деңгейіне қосымша күрделі тапсырмалар дайындау. Оқу жылы бойында
5. Дарынды оқушылар білімін өтілген тақырыптарға сәйкес қосымша мәліметтер бойынша саралау Оқу жылы бойында
6. Дарынды оқушылармен жұмыстарды жүйелі түрде жүргізу Оқу жылы бойында
«Дарынды, қабілеті жоғары оқушымен жұмыс» картасы
1. Оқушының аты-жөні __________________________________________________________________
2.Сыныбы ___________________________________________________________
3. Бейінді пәні: __________________________________________________________________
4. Оқушымен жұмыс барысында қандай амалдар қолданылды (дидактикалық, тәрбиелік, оқу, сабақтан тыс, қосымша сабақтар, т.б.) __________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________
5. Оқушының дарындылығын дамыту жұмыстарына кімдер тартылған ?
____________________________________________________________________________________________________________________________________
6. Жұмыс қанша уақыт жүргізіліп келеді? ____________________________________________________________________________________________________________________________________
7.Қол жеткен жетістіктер_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________