Рабочая программа по татарскому языку (5 класс татарская подгруппа)

АҢЛАТМА ЯЗУЫ
5 нче сыйныфлар өчен татар теленнән эш программасы Россия Федерациясендәге һәм Татарстан Республикасындагы мәгарифкә кагылышлы хокукый-норматив актларга һәм федераль дәүләт стандартларына нигезләнеп төзелде:
1. Россия Федерациясенең “Мәгариф турында”гы Законы (Федеральный закон от 29.12.2012 273-ФЗ “Об образовании в Российской Федерации”).
2. Татарстан Республикасының “Мәгариф турында”гы Законы (Закон Республики Татарстан “Об образовании” № 68-ЗРТ от 22 июля 2013 года, статья 8).
3. Россия Федерациясенең “Россия Федерациясе халыктелләре турында”гы 126-ФЗ нчы номерлы Законы (24.07.1998).
4. РФ Мәгариф һәм фән министрлыгы приказы, 30 нчы август, 2013 нче ел №115 (“Об утверждении Порядка организации и осуществления образовательной деятельности по основным общеобразовательным программам – начального общего, основного общего и среднего общего образования”).
5. “Татарстан Республикасының халык телләре турында” Законы (Закон Республики Татарстан от 08.07.1992 № 1560-XII (ред. от 03.03.2012г.) “О государственных языках Рес-публики Татарстан и других языках в Республике Татарстан”).
6. “Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында” Татарстан Республикасы Законы, 2004нче ел, 1нче июль.
7. Төп гомуми белем бирүнең Федераль дәүләт белем бирү стандарты (Россия Мәгариф һәм Фән министрлыгында 2010 нчы елның 17 нче декабрь боерыгы 1897 нче номер белән расланган, РФ Юстиция Министрлыгында 19644 нче регистрацион номеры белән 2011нче елның 1 нче февралендә теркәлгән).
8. 5 нче сыйныф өчен "Татар теле " курсының эш программасы Федераль дәүләт белем бирү стандартларының таләпләренә туры китереп, Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән “Рус телендә Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы (татар балалары өчен)”, (төзүче-авторлары: Ф.Ф. Харисов, Ч.М. Харисова. В.А. Гарипова – Казан, 2011.),Рус мәктәбендә укучы татар балаларына татар теленнән үрнәк гомуми программа. V - IX сыйныфлар, (төзүче-авторлары: Ф.Ф. Харисов, Ч.М. Харисова. Г.Р. Шакирова - Казан, 2013.) балаларына татар теленнән үрнәк гомуми программа.V - IX сыйныфлар, (төзүче-авторлары: Ф.Ф. Харисов, Ч.М. Харисова. Г.Р. Шакирова - Казан, 2013.)9.Татарстан Республикасы Сарман муниципаль районының муниципаль бюджет гомуми белем учреждениесе “Александровка төп гомуми белем мәктәбе”нең төп гомуми белем өчен төп белем программасы.
Дәреслек.“Татар теле . 5 сыйныф: рус телендә гомуми белем бирү оешмалары өчен уку әсбабы (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен)/Ф.Ф.Харисов,Ч.М.Харисова,: [Ф.Ф.Харисов редакциясендә]. – Казан: Татар. кит. нәш., 2015.
5 нче сыйныфта татар теле елга 35 атнага, 105 сәгатькә исәпләнә, сәгатьләр күләме атнага 3 сәгать.
Предмет буенча арадаш аттестация эше ел ахырында мәктәпнең төп белем программасының календарь графигына туры китереп үткәрелә.
Рус телендә белем бирү мәктәбендә татар балаларына татар теле укытуның максаты:
Укучыларда ана телен өйрәнүгә кызыксыну, аның аркылы башка телләрне дә өйрәнү теләге уяту; үз милләтеңә, аның мәдәни үзенчәлекләренә, гореф-гадәтләренә, ана телеңә мәхәббәт тәрбияләү; шулар аркылы башка милләтләргә, аларның гореф-гадәтләренә, мәдәниятләренә ихтирам уяту.
Балаларда туган телгә, аның яңгырашына, сүзлек байлыгына карата кызыксыну уяту. Тел күренешләрен аңларга, эзлекле фикер йөртергә өйрәтү. Фәнни-тикшерү эшчәнлеге алып баруга мотивация тудыру, проект эшләрен башкаруны дөрес оештыру. Тел берәмлекләрен урынлы кулланып, бәйләнешле сөйләм тудыру өстендә эшләү, аралашу компетенциясе булдыру.
Бурычлары:
- укучыларда, туган телгә сакчыл караш тәрбияләү;
- укучыларның сөйләм эшчәнлеген һәм фикерләү сәләтен, төрле шартларда әдәби телдә дөрес аралаша белү күнекмәләрен үстерү;
- татар теленең фонетик төзелеше, орфоэпик, орфографик нормалары турында белем бирү;
- телнең лексик байлыгын анализлый, күрә, таба белү сәләтен, осталыгын булдыру, үстерү, сүз байлыгын арттыру;
- татар теленең сүз ясалыш мөмкинлекләрен үзләштерү, гамәли кулланылышка кертү;
- алынган белемне һәм осталыкны тормышта максатчан кулланырга өйрәтү;
- сүзлекләр, дәреслек, өстәмә һәм белешмә әдәбият белән эш итү, уку, язу күнек-мәләрен камилләштерү;
- үз милләтеңә, телеңә хөрмәт белән карау, шулай ук татар теле аша башка милләт вәкилләренә, аларның рухи мирасына мәхәббәт хисе тәрбияләү.
Белем дәрәҗәсенә таләпләр:
- фонетик, сүз ясалышы һәм лексик закончалыкларны күрә белү;
- сүзне катлаулы тел берәмлеге буларак бәяләүгә ирешү;
- төрле тип сүзлекләрнең төзелү принципларын үзләштерү;
- татар теленең сүз ясалыш ысулларын таный һәм аера белү;
- укылган текстның эчтәлеген аңлау;
- укылган текстка үз мөнәсәбәтләрен белдерү;
- укылган текстка бәйле рәвештә телдән һәм язмача фикер белдерү;
- сыйныфташлары һәм укытучы белән фикер алышу, үз фикерен дәлилли белү;
- тәкъдим ителгән темага телдән һәм язмача бәйләнешле текст төзү.
Күнекмәләргә таләпләр:
Фонетика, орфоэпия, лексика, съз ясалышына караган белемнәрен тирәнәйтү:
- авазларны классификацияли белү күнекмәләрен тирәнәйтү;
- сүзләрне иҗекләргә бүлә белү, басым кую үзенчәлекләрен үзләштерү;
- җөмләләрнең мәгънәви-интонацион үзенчәлекләрен үзләштерү юнәлешендә күнекмәләр өстендә эшләү.
- сүзләргә фонетик анализ ясый белү;
- сүзлек составын килеп чыгышы ягыннан бәяли белү;
- сүзлек составын куллану өлкәсе һәм активлыгы буенча куллана белү;
- сүзлекләр белән эшли белү;
- татарчадан русчага һәм русчадан татарчага тәрҗемә итү күнекмәләре булдыру;
- яңа сүзләр ясау күнекмәләрен үзләштерү.
Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләре булдыру:
- җөмләләр төзергә өйрәтү, бәйләнешле сөйләм үстерү өстендә, сөйләм күнекмәләрен барлыкка китерү юнәлешендә эшләү;
- план нигезендә кечкенә хикәя төзи белү;
- репликага нигезләнеп, логик бәйләнешле диалог төзи белү;
- дөрес уку һәм язу күнекмәләре булдыру, тасвирлама, хикәяләү, фикер йөртүне активлаштыруга этәргеч булырлык текстлар төзү күнекмәләрен ныгыту;
- сочинение, изложение язарга өйрәнү;
- укучыларда татар мәдәниятенә караган мәгълүматларны үстерүгә ирешү;
- картина буенча сочинение язу күнекмәләре булдыру;
- проектлар төзү күнекмәләрен ныгыту.
Уку фәненең уку планында тоткан урыны
Укыту-тәрбия эше рус телендә алып барыла торган мәктәпләрдә татар балаларына татар телен өйрәтү үз телләрен өйрәнүгә кызыксыну, омтылыш уяту, мәхәббәт хисләре тәрбияләүдә әһәмиятле роль уйный.
Укыту планында каралганча, татар теле дәресләре өчен эш программасы атнага 3 сәгать исәбеннән елга 105 сәгатькә төзелде.
Укытуның көтелгән нәтиҗәләре
Шәхескә кагылышлы нәтиҗәләр:
- шәхеснең әхлакый-рухи сыйфатларын камилләштерү:
- милли горурлык, гражданлык хисләре формалаштыру;
- әхлак нормаларын, җәмгыятьтә яшәү кагыйдәләрен үзләштерү;
- күршеңә ярдәм итүдә танып-белү инициативасы күрсәтү;
- үз алдыңа максат кую, аңа ирешү юлларын эзләү;
- уңышларыңа яки уңышсызлыкларыңа, аларның сәбәпләренә дөрес бәя бирү;
- индивидуаль эшчәнлек стилен формалаштыру:
- төрле мәгълүмат чараларын (сүзлекләр, Интернет ресурслар һ.б.) танып-белү һәм аралашу вакытында куллану;
- актив, мөстәкыйль, иҗади фикер йөртүче, фәнни-тикшеренү эшчәнлеген башкара алырлык шәхес буларак формалашуны дәвам итү;
- үзең алган белем күнекмәләрен тормышның төрле шартларында куллана белергә өйрәнү.
Метапредмет нәтиҗәләрТанып-белү гамәлләре:
- танып-белү юнәлешендәге максатларны билгеләү;
- укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль рәвештә оештыра
- белүе, бәяләве, үзенең кызыксынучанлык өлкәсен билгеләве;
- мөстәкыйль рәвештә теманы, куелган проблеманы ача белү, фикер йөртү;
- уку мәсьәләсе тирәсендә логик фикерләү;
- фикерләүдә логик чылбыр төзү;
- тема тирәсендәге төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру;
- төрле мәгълүмат чаралары белән эшли, кирәкле мәгълүматны таба, анализлый һәм үз эшчәнлегендә куллана белү;
- фонетик анализ ясау күнекмәләре булдыру;
- сүз ясалыш ысулларыннан файдаланып сүзләр ясый белү , сөйләм эшчәнлегендә алардан дөрес һәм урынлы файдалана белү;
- телне әдәбият, рәсем һәм музыка сәнгате белән бәйләп, сүз сәнгатенең кыйммәтен күрсәтү, матурлыкны танырга өйрәтү;
- тел берәмлекләренең әдәби әсәр тудырудагы ролен билгеләү;
- татарчадан русчага, русчадан татарчага тәрҗемә итү юлы аша фразеологик берәмлекләрнең эчтәлегендәге фәлсәфәне үзләштерү.
Коммуникатив УУГ
- тыңлый белү;
- диалог төзүдә һәм коллектив фикер алышуда катнашу;
- сыйныфташлары һәм укытучы белән уку эшчәнлеген оештыруда хезмәттәшлек итү;
- төрле фикерләрне исәпкә алып эш итү;
- үз фикерен дәлилли белү, тормыштан мисаллар китерү;
- төрле җавапларны тыңлау, чагыштыру, нәтиҗә ясау;
- үз фикерен тулы һәм төгәл итеп әйтә белү;
- күмәк эш вакытында уртак фикергә килү;
- мәгълүмат туплауда үзара хезмәттәшлек итүдә инициативасы күрсәтү;
- укылган текстлар буенча сораулар бирә алу;
- бирелгән текстларның дәвамын үзлектән сөйләп карау,фикер әйтү автор фикере белән чагыштыру;
- үз эшен контрольдә тоту, сыйныфташларына ярдәм итү;
- коммуникатив күнекмәләрнең кеше тормышындагы ролен билгеләү;
- үз фикерләрен телдән һәм язмача җиткерә белү;
- башкаларны тыңлый, киңәш бирә белү;
- сыйныфташлары каршында төрле темаларга, башкарылган проектлар буенча чыгыш ясау;
- иптәшенең гамәлләрен бәяләү, күрше белән хезмәттәшлек итү.
Регулятив УУГ:
- дәреснең проблемасын (тема) һәм максатларын мөстәкыйль формалаштыру;
- проблеманы аңлап гипотеза чыгару, үз фикереңне дәлилләр китереп раслый белү, телдән (диалогик, монологик) һәм язма сөйләмдә сәбәп-нәтиҗә бәйләнешен аерып алу, нәтиҗәләрне формалаштыру;
- максатка ирешү юлларын билгеләү;
- үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәле булуына ирешү, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу;
- укытучы белән бергәләп, үз эшен, иптәшләренең җавапларын бәяләү;
- кагыйдә, күрсәтмәләрне истә тоту һәм аларга ияреп гамәлләр кылу;
- эшләнгән эшкә бәя бирү, сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү.
Предмет нәтиҗәләр:
- фонетик, сүз төзелеше һәм лексик берәмлекләр белән эш итүне ныгыту;
- исем, орфоэпик һәм орфографик кагыйдәрне үзләштерү, гамәли куллана белү;
- сүзнең лексик мәгънәсен билгели һәм сөйләмдә урынлы куллана белү;
- тел материалы белән логик фикерләүне сорый торган эш төрләрен башкару;
- телнең сүзлек составын куллану өлкәсе, активлыгыннан чыгып урынлы файдалану;
- сүзләрнең төзелешен һәм ясалышын тикшерү;
- бирелгән темаларга, тормыштан алган фикер-карашларга, хис-кичерешләргә ни-гезләнеп, кечкенә хикәяләр язу;
- укучыларны иҗади эшчәнлеккә тарту, проект эшләре белән кызыксындыру.
Курсның эчтәлеге
4 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау
Лексикология буенча үткәннәрне кабатлау.
Башлангыч сыйныфларда исем, сыйфат, сан, алмашлык, фигыль буенча үткәннәрне кабатлау.
Синтаксис буенча өйрәнгәннәрне кабатлау: сүзтезмә һәм җөмлә; җөмләнең баш кисәкләре; җәенке һәм җыйнак җөмләләр; җөмләнең иярчен кисәкләреннән аергыч; җөмләнең тиңдәш кисәкләре.
Фонетика, орфоэпия, графика, орфография
Фонетика һәм орфоэпия турында гомуми төшенчә.
Сөйләм органнары. Авазларның ясалышы. Сөйләм аппараты.
Татар телендә сузык һәм тартык авазлар.
Татар телендә сузык авазларның әйтелеше. Сингармонизм законы: рәт һәм ирен гармониясе.
Тартык авазлар классификациясе. [къ], [к] һәм[гъ], [г] тартык авазлары. [һ] һәм [х] тартык авазлары. [w] һәм [в] тартык авазлары. [н] һәм [ң] тартык авазлары. [ʼ] (һәмзә) тартыгы.
Тартык авазларның сөйләмдәге үзгәреше. Тартыклар чиратлашуы. Борын ассимиляциясе. Ирен ассимиляциясе.
Татар телендә иҗек. Сүзләрне юлдан-юлга күчерү. Сүз басымы. Интонация.
Графика һәм орфография. Аваз һәм хәреф төшенчәләре. Татар алфавиты.
Сузык аваз хәрефләре. О, ө, е, э хәрефләренең дөрес язылышы. Икешәр аваз кушылмасын белдергән е, ю, я, хәрефләренең дөрес язылышы.
Тартык аваз хәрефләре.ъһәм ь хәрефләренең дөрес язылышы. В, к, гхәрефләре.
Сүзләрне кушып, сызыкча аша һәм аерып язу. Баш һәм юл хәрефләре.
Сүзләргә фонетик анализ ясау.
Кабатлау.
Лексикология
Лексикология. Лексика һәм лексикология турында төшенчә. Сүзнең лексик мәгънәсе, аны аңлату юлларын аңлату. Аңлатмалы сүзлекләр. Сүзләрне мәгънәләре, килеп чыгышыннан һәм кулланылышы ягыннан төркемләү.
Бер һәм күп мәгънәле сүзләр.
Сүзләрнең туры һәм күчерелмә мәгънәләре.
Синоним. Антоним. Омоним.
Килеп чыгышы ягыннан татар теленең сүзлек составы. Гомумтөрки һәм алынма сүзләр. Татар сүзләренең төркемнәре.
Куллану өлкәсе буенча татар теленең сүзлек составы. Гомуми кулланылыштагы (гомумхалык) һәм кулланылышы чикләнгән (диалекталь һәм һөнәрчелек сүзләре) сүзләр.
Куллану активлыгы буенча сүзлек составы: искергән һәм тарихи сүзләр. Искергән сүзләр турында төшенчә.
Яңа сүзләр (неологизмнар).
Фразеологизмнар. Фразеологик әйтелмәләрне сөйләмдә куллану.
Сүзгә лексик анализ ясау.
Кабатлау.
Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы
Сүзнең тамыры һәм кушымчалар. Сүзнең мәгънәле кисәкләргә бүленеше.
Мөнәсәбәт белдерә торган кушымчалар: модальлек һәм бәйләгеч кушымчалар.
Модальлек кушымчалары. Исем, сан, сыйфат, фигыльләргә ялгана торган модальлек кушымчалары.
Сүзнең нигезе. Тамыр һәм ясалма нигезле сүзләр.
Сүзләрне төзелеше буенча тикшерү.
Сүз ясалу ысуллары. Ясагыч кушымча ялгау ысулы. Сүзгә кушымчалар ялгану тәртибе.
Сүзләрне кушу ысулы: кушма, парлы һәм тезмә сүзләр ясалу.
Сүзләрне кыскарту ысулы.
Кабатлау.
5 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау
Бәйләнешле сөйләм үстерү
Төрле характердагы диктантлар язу.
Хаталар өстендә эш башкарган вакытта телдән һәм язма рәвештә анализ ясау.
Мәкаләне редакцияләү.
Әдәби текстларның эчтәлеген сөйләү.
Изложение һәм сочинение язарга өйрәнү.
Бирелгән темага, рәсемгә яки планга нигезләнеп, хикәя төзеп язу.
Бирелгән текстка план төзү.
Текстларны, мәкальләрне, фразеологик әйтелмәләрне бер телдән икенче телгә тәрҗемә итү. Сүзлекләрдән файдалану.
Проектлар төзү.
Картина буенча сочинение язу (Х.Якупов «Канәфер чәчәге. Натюрморт», И. Шишкин «Имәнлек») Тематик планлаштыру
№ Төп темалар Уку-укыту эшчәнлеге Сәгатьләр саны
1. Башлангыч сыйныфта үткәннәрне кабатлау Сүз төркемнәре, җөмлә турында үткәннәрне системага салып кабатлату 5
2. Фонетика, орфоэпия. Графика һәм орфография. Графика һәм орфография. Аваз һәм хәреф төшенчәләрен аеру. Татар алфавитын үзләштерүне гамәли ныгыту. Татар теленең үзенчәлекле авазларын дөрес әйтү, язу. Аваз үзгәрешләрен таба һәм билгели белү. Сүзләрне юлдан-юлга күчерү, иҗек калыпларына нигезләнеп, сүзләрне иҗекләргә бүлү. Сүз басымын дөрес куюТекстка ярашлы интонация төрен билгеләү һәм куллану. 33
3. Лексикология һәм лексикография. Текстта, сөйләмдә сүзнең кулланылыш үзенчәлеген, лексик мәгънәсен билгеләү. Сүзләрнең актив, пассив кулланылышларын аңлату. Сүзләрнең килеп чыгышларын билгеләү, сәбәпләрен аңлау. Фразеологик берәмлекләр белдергән мәгънәне аңлату, сөйләмдә алардан урынлы куллану. Сүзлекләр белән белешмә материал буларак эшләү 14
4. Сүз төзелеше һәм ясалышы. Сүзләрне тамырга һәм кушымчага таркату.Төрле сүз төркемнәрен ясаучы кушымчаларны билгеләү.
Мөнәсәбәт белдерүче, бәйләгеч кушымчалар, модальлек кушымчаларын аеру, урынлы куллану.
Сүз ясалу ысулларын үзләштерү, тексттан табу дөрес билгеләү 23
5. Кабатлаулар 5 нче сыйныфта үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау 6
6. Бәйләнешле сөйләм үстерү Бирелгән терәк сүзләрне кулланып, бирелгән планга таянып, кечкенә хикәя төзү. Хикәя һәм сорау җөмләләрне файдаланып, диалогик сөйләм төзү.
Изложение һәм сочинение язарга өйрәнү. Төрле характердагы диктантлар язу 24
Укытуның материаль-техник һәм мәгълүмати тәэмин ителеше
- белем һәм тәрбия бирү өчен барлык шартлар да тудырылган, санитария һәм янгыннан саклану нормаларына туры килгән уку бинасы булу;
- әдәбиятны өйрәнү өчен җитәрлек күләмдә дәреслекләр һәм өстәмә методик ярдәмлекләр белән тәэмин ителгән китапханә;
- электрон китапханә, башка электрон ресурслар, татарча сайтлардан куллану мөмкинлеге булган компьютер классы;
- лингафон кабинеты;
- электрон һәм басма күрсәтмә әсбаплар, дәреслекләр;
- мультимедиа укыту программалары, компьютер программалары;
- укучыларының белемнәрен тикшерү программалары;
- төрле типтагы сүзлекләр, энциклопедияләр;
- белешмә материаллар;
- балалар өчен чыгарылган газета һәм журналлар;
- интерактив тикшерү программалары;
- татар сайтлары (belem.ru; tatarile.org.com).
Әдәбият исемлеге
1. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм Фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән “Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы (татар балалары өчен): 1-11 нче сыйныфлар. – Казан: Мәгариф, 2010.
2. Укыту фәннәре буенча эш программалары: татар теле: методик тәкъдимнәр. Төп гомуми белем мәктәбе. – Казан: ДБО “Белем сыйфаты мониторингының республика үзәге, 2013. – 116 б.
3. Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар. – Казан: Татар.кит. нәшр., 2011. – 239 б.
4. Сафиуллина Ф. С. Хәзерге татар әдәби теле. Югары һәм урта уку йортлары өчен дәреслек. – Казан: “Мәгариф” нәшр., 2006.
5. Хәбибуллина З.Н., Нәбиуллина Г.Ш. Диктантлар җыентыгы: Татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5 – 11 сыйныфлары өчен:Укытучылар өчен кулланма. – Казан: “Мәгариф” нәшр., 2006.
6. Шәмсетдинова Р.Р. Татар теле: Күнегүләр. Анализ үрнәкләре. Тестлар. – Казан: Татар. кит.нәшр., 2005. – 160 б.
7.“Татар теле . 5 сыйныф: рус телендә гомуми белем бирү оешмалары өчен уку әсбабы (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен)/Ф.Ф.Харисов,Ч.М.Харисова,: [Ф.Ф.Харисов редакциясендә]. – Казан: Татар. кит. нәш., 2015.
Өстәмә әдәбият
1. Фатыйхова Р.Н. Татар теленнән диктантлар, контроль эшләр, тестлар. – Казан, “Гыйлем” нәшрияты, 2009.
2. Максимов Н.В. “Урта мәктәптә татар теле укыту: Фонетика. Морфология.”Укытучылар өчен методик кулланма. – Казан: “Мәгариф” нәшрияты, 2004.
3. “Фән һәм мәктәп”, “Мәгариф” журналлары, “Ачык дәрес” газетасы.
Мәгълүмат чыганаклары
http://www.ed.gov.ru
Белем бирү буенча федераль агентлык
http://www.apkppro.ru РФ мәгариф хезмәткәрләренең квалификациясен күтәрү
һәм профессиональ әзерләү академиясе
http://www.lexed.ru Федеральный центр образовательного законодательства
http://www.rustest.ru Федераль тест үткәрү үзәге
http://www. tatedu.ru ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы
http://www.edu. kzn.ru ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы Белем порталы
http://www.mon.tatar.ru
http://www.shoolexpo.ru
http://. belem.ru
http://. tatar.ru ТР рәсми серверы
http://. Tat. Tatar-inform.ru ТР мәгълүмат агентлыгы
http://. intertat.ru ТР электрон газетасы
http://. xat.ru Татар хат алышу хезмәте
http://. suzlek.ru on-line русчасүзлек
http://. Kitapxane.at.ru татартелендәгеәдәбиәсәрләркитапханәсе
http://. Tatar.com.ru татартелесүзлекләрһәмүзөйрәткечләр
http://. Tatarca.boom.ru татарчатекстлар
http://. tataroved.ruТатартарихы: төрки-татардөньясы
http://. selet.ru “Сәләт” яшьләр
http://. Kitapxane.at.ru татартелендәгеәдәбиәсәрләркитапханәсе
http://. Tatarca.boom.ru татарчатекстлар
Электронресурслар: “Бала” китапханәсе, “Татармультфильмнары”, мультимедиаукытупрограммалары; электронкитапханә; татарсайтлары (belem.ru, tatarile.org.com);
Тематик план
№ Дәрес темасы Дәрес саны
Көтелгән нәтиҗәләрУкучылар эшчәнлеге төрләре Контроль
эш төрләре Үткәрү вакыты
План/факт
предмет метапредмет Шәхескә кагылышлы Башлангыч сыйныфта үткәннәрне кабатлыйбыз, хәтердә яңартабыз (5с.+ 3с.)
1. Дәреслек белән танышабыз. Б.с.ү. «Туган тел, тыныч-лык, дуслык» темасына әңгәмә 1 Дәреслек белән таны-шу барышында уку төрләрен (танышу һәм өйрәнү характе-рында) куллану; тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; төркемнәрдә эшләү. Туган телнең кеше һәм җәмгыять тормышындагы әһәмиятен, ролен аңлау; текстның темасын бил-геләү, тезисны аңлата белү. Татар теленең бай-лыгын, матурлыгын тоярга өйрәнү; туган телне өйрәнүнең әһәмиятен аңлау; үзеңне тыңлаучы күзлегеннән анализлау Дәреслек, сүзлек белән эш итә 3.09 2. Кабатлау. Тел гыйлеме бүлекләре. 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; төркемнәрдә эшләү; Тел белеме бүлекләреннән фонетика, лексикология, морфология, сүз төзелеше, сүз ясалышы, синтаксисны искә төшерү Туган телне өйрәнүнең әһәмиятен аңлау; туган телнең кешенең шәхси сыйфатларын үстерүдәге ролен аңлау Фонетика, морфо-логия, сүз төзеле-ше, сүз ясалышы, лексикология, синтаксисны искә төшерү. Телнең тормыштагы роле, телне саклауның әһәмияте, әдәби тел нормаларын саклау турында әңгәмә. 5.09 3 Сүз, аның лексик мәгъ-нәсе. Туры һәм күчерел-мә мәгънәле сүзләр 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; төркемнәрдә эшләү; үз фикереңне төгәл һәм ирекле җиткерә белү Сүз, аның лексик мәгънәсе, туры һәм күчерелмә мәгънәле сүзләр, синоним, антоним, омонимнар төшенчәләрен белү; бирел-гән сүзләр белән җөмләләр төзи белү. Татар теленең байлыгын, матурлыгын тоярга өйрәнү; туган телне өйрәнүнең әһәмиятен аңлау; туган телнең кешенең шәхси сыйфатла-рын үстерүдәге ролен аңлау Логик фикер йөртү, гомумиләштерү, системалаштыру, нәтиҗә ясау Бирем
үтәү 8.09 4 Исем, сыйфат, сан, алмашлык, фигыль сүз төркемнәре 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; төркемнәрдә эшләү; үз фикереңне төгәл һәм ирекле җиткерә белү Исем, сыйфат, сан, алмаш-лык, фигыль сүз төркем-нәре белү; бирелгән сүз төркемнәренә караган сораулар һәм билгеләрне аерып чыгару; сүзләрне төркемнәре буенча аера белү Татар теленең байлыгын, матурлыгын тоярга өйрәнү; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Логик фикер йөртү, гомумиләштерү, системалаштыру, нәтиҗә ясау 10.09 5 Синтаксик буенча өйрәнгәннәрне кабатлау 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; төркемнәрдә эшләү Сүзтезмәләр, җөмләдә сүзләр бәйләнешен белү Сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Логик фикер йөртү, гомумиләштерү, системалаштыру, нәтиҗә ясау 12.09 6 Җөмлә 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; төркемнәрдә эшләү; язмадагы мәгълүматның (текстның төп фике-рен) дөрес аңлау. Җөмләнең төп билгеләрен белү; җөмләнең чикләрен аера һәм тыныш бил-геләрен куя белү; җөмлә-нең грамматик нигезен билгели белү; текстның төп фикерен билгеләү Татар теленең эстетик кыйммәтен аңлау; сөйләмнең сәнгатьлелеген тою Логик фикер йөртү, гомумиләштерү, системалаштыру, нәтиҗә ясау Бирем үтәү 15.09 7 Тикшерү характерын-дагы кереш диктант (контроль) 1 Үзконтрольгә сәләтле булу Сүзләрне дөрес язу; сүзләрне төркеме буенча аеру Үзбәягә сәләтле булу Үз-үзеңә контроль ясау Диктант
№1(конт) 17..09 8 Хаталар өстендә эш. Мәкаләне ре-дакцияләү 1 Үзконтрольгә сәләтле булу. Текстның темасын һәм төп фикерен билгеләү; төп фи-кердән һәм терәк сорау-лардан чыгып, текстны ре-дакцияли белү Үзбәягә сәләтле булу Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, нәтиҗә ясау Мәкалә-не ре-дакция-ләү Фонетика (34+12) 9 Фонетика һәм орфо-эпия турында гомуми төшенчә 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу Фонетиканың өйрәнү предметын белү; тел беле-менең фонетика һәм орфо-эпиясе турында төшенчә бирә белү; сөйләмнең авазлардан торуын һәм сөйләм авазларының сүзнең мәгънәсен аеруда катнашуын белү; язуда авазларның хәрефләр белән
белдерелүен белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту Төшенчә, термин, кагыйдәләрне аңлап кабул итү, эзләнү таләп итә торган мәсьәләләрне чишү юлларын үзләштерү 22.09 10 Сөйләм органнары. Авазларның ясалышы 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу Сөйләм процессында кат-наша торган сөйләм орган-нарын белү; сөйләм авазларының ясалышын, авазлар ясалганда сөйләм органнарының ничек кат-нашуын белү; сузык һәм тартык авазларны әйт-кәндә, тавыш ярыларының хезмәтен аңлата алу; телнең авазлар ясауда кат-нашуын аңлата белү; сузык авазларның шаудан, тар-тык авазларның тавыш һәм шаудан яки шаудан гына торуын аңлата белү; текстның төп фикерен формалаштыру; текстка исем бирә белү; Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу; бирелгән текстның эчтәлеген язуга кызыксынды-ру Логик фикер йөртү, анализ, гому-миләштерү, нәтиҗә ясау, тексттан мәгълүмат алу техникасын камилләштерү Бирем үтәү 24.09 11 Сузык һәм тартык авазлар 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; үзеңнең сөйләмеңне камил-ләштерүгә омтылу Хәзерге татар әдәби те-лендә сузык һәм тартык авазларның санын белү; текстка исем бирү, текстка карата бирелгән сорауларга җавап бирә белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Схема буенча логик фикер йөртү, нәтиҗә ясау, тәрҗемә итү Тәрҗемә итү 26.09 12 Татар телендә сузык авазлар 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып
алу; орфографик сүзлекчәне куллану, үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу; тексттагы мәгълүматны төркем-ли белү Татар телендәге сузык авазлар, нечкә һәм калын
сузыклар, кыска һәм озын сузыкларны аерып әйтә белү;[о], [ы], [э] һәм [о¯], [ы¯], [э¯] авазларының ясалышындагы һәм әйте-лешендәге аерманы төшенү; Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау; телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; Тексттан мәгълүмат алу техникасын камилләштерү,нәтиҗә ясау, те-мин, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү 29.09 13 Сузыклар гармониясе Тексттан фактик мәгълүматны аерып
алу; орфографик сүзлекчәне куллану, үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу; тексттагы мәгълүматны төркем-ли белү Сузыкларның калынлыкта-нечкәлектә ярашулары – сингармонизм законы ту-рында төшенчә бирә белү; рәт гармониясе һәм рәт гармониясе сакланмаган очракларны аңлата белү; сүзләргә кушымчалар ялгану үзенчәлекләрен аңлата белү Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау; телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Схема буенча логик фикер йөртү, нәтиҗә ясау, текст-тан мәгълүмат алу техникасын камил-ләштерү, нәтиҗә ясау, термин, кагыйдә, законча-лыкларны аңлап кабул итү Ши-гырьне
хәтердән язу 01.10 14 Б.с.ү. Калын һәм нечкә сузыкларны кулланып, хикәя төзү 1 Үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу; тексттагы мәгълүматны төркем-ли белү Текстның төп фикерен формалаштыру; текстка исем бирү, текстка карата бирелгән сорауларга җавап бирә белү; планга ни-гезләнеп, хикәя төзеп яза белү; рәсемгә карап, ирен гармониясенә буйсынган сүзләрне кертеп, хикәя төзи белү; План буенча хикәя төзеп язу эзлеклелеген билгели белү Планга нигезләнеп, хикәя төзеп язуны камилләштерү, рәсемгә карап хикәя язуны камилләш-терү План буенча хикәя төзеп язу.
03.10 15 Ирен гармониясе Тексттан фактик мәгълүматны аерып
алу; орфографик сүзлекчәне куллану, үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу; тексттагы мәгълүматны төркем-ли белү Иреннәрнең хәрәкәтенә карап, сузыкларның иренләшкән-иренләшмәгән булуын аера белү; татар телендә беренче иҗектә [а] авазы [о] төсмере белән әйтелүен һәм бу әйтелешнең әдәби тел әйтелеше булуын, ә рус телендәге [а] авазының ачык әйтелүен мисаллар белән дәлилли белү; иренгармониясен аңлата белү, аның язылышта чагылыш тапмавын төшендерә белүсузык авазларга характеристика бирә белү һәм фонетик пропорци-яләрне чишә белү Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау; телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу; Тексттан мәгълүмат алу техникасын камилләштерү, нә-тиҗә ясау, термин, кагыйдә, законча-лыкларны аңлап кабул итү, татар теле һәм рус теле авазларының аермалы якларын таба белү Фонетик пропор-цияне
чишә белү 06.10 16 Сузык авазларны кабатлауга диктант 1 Дөрес язу күнекмәләрен булдыру. Үз-үзеңә контроль ясау Диктант№2 08.10 17 Хаталар өс-тендә эш. Тартык аваз-лар 1 Үз-үзеңне тикшерә белү күнекмәләрен камилләштерү, тексттагы мәгълүмат-ны төркемли белү Яңгырау һәм саңгырау тар-тыклар, парлы яңгырау һәм парлы саңгырау тар-тыкларны белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Схема буенча логик фикер йөртү, нәтиҗә ясау 10.10 18. Тартык аваз-лар класси-фикациясе
1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; үзеңнең сөйләмеңне камил-ләштерүгә омтылу; тексттагы мәгълүмат-ны төркемли белү Парсыз яңгырау һәм саңгырау тартыкларны белү; сүздә яңгырау һәм саңгырау тартыкларны аера белү; тартык авазларның яңгырау яки саңгырау булуын тәҗрибә үткәреп, аңлатып бирә белү; татар һәм рус телләрендә тартыкларның калын яки нечкә әйтелүе нәрсәгә нигезләнгән булуын аңлата белү; үпкәдән килә торган һаваның тоткарлану урынына бәйле тартыклар-ның ясалу урыны буенча төркемнәрен, шул төркем-нәргә нинди авазлар керүен әйтә белү; авыз һәм борын тартыкларын аера белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Текст нигезендә тәҗрибә үткәрү, татар теле һәм рус теле тартык авазла-рын чагыштыра белү Тәҗрибә үткәрү. 13.10 19 Б.с.ү. Изложение 1 Укылган әдәби текстны язма формада күрсәтә алу; башлангыч текстның темасыннан чыгып, логик бәйләнешне саклый алу; текстны язганда, татар теленең дөрес язу ка-гыйдәләрен һәм әдәби нормаларын саклау Предметны тасвирлаганда, детальләрнең ролен белү; башлангыч текстның пла-нын төзи белү; әдәби текстның эчтәлеген сөйләгәндә структурасын саклау; үз текстныңны төзи белү. Бирелгән текстның эчтәлеген язуга кызыксыну уяту. План төзеп изложение язуны камилләштерү Изло-жение№1 15.10 20 [w] һәм [в] тартык авазлары 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; үзеңнең сөйләмеңне камил-ләштерүгә омтылу Ирен-ирен [w], ирен-теш [в] авазларының мөстәкыйль аваз булуына һәм аларның ясалыш үзенчәлекләренә төшенү; [w], [в] авазлары кергән сүзләрне дөрес әйтү; [в] авазының алынма сүзләрдә генә булуын белү; -ау, -әү кушылмасына беткән сүзләргә тартым кушымча-сы ялганганда, тартым кушымчасы алдыннан ирен-ирен [w] авазы әйтелүен, ә язуда в хәрефе күрсәтелүен мисаллар ярдәмендә аңлата белү; бу авазлар кергән сүзләргә дөрес транскрипция ясый белү. Рус телендәге текстны татарчага тәрҗемә итеп сөйләү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Дәреслек, схема, текст белән эш итә белү, та-нып белү активлыгын үстерү, эзләнү таләп итә торган мәсьәләләрне үзләштерү, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү, текстны русчадан та-тарчага тәрҗемә итүне камилләштерү Текстны дәвам итеп язу 17.10 21 Б.с.ү. Тәрҗемә күнегүләре 1 Текстны русчадан татарчага тәрҗемә итүне камилләштерү [w] һәм [в] тартык авазлары кергән сүзләргә дөрес транскрипция ясый белү. Рус телендәге текстны татарчага тәрҗемә итеп сөйләү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; тәрҗемә итү күнекмәләрен камилләштерүгә омтылу Танып белү актив-лыгын үстерү, эзләнү таләп итә торган мәсьәлә-ләрне үзләштерү, текстны русчадан татарчага тәрҗемә итүне камилләш-терү 20.10 22 [һ] һәм[х] тартык авазлары 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; үзеңнең сөйләмеңне камил- Йоткылык тартыгы [һ], ке-че тел тартыгы [х] авазлар-ның мөстәкыйль авазлар булуына һәм аларның яса- Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә Дәреслек, сүзлекчә, схема, текст белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү, Сүзлек диктан-ты№1
([һ] 22.10 23 [къ] һәм [к], [гъ] һәм [г] тартык авазлары 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; үзеңнең сөйләмеңне камил-ләштерүгә омтылу; тексттагы мәгълүмат-ны төркемли белү [къ], [к], [гъ], [г] авазла-рының мөстәкыйль аваз булуына һәм аларның яса-лыш үзенчәлекләренә төшенү; кече тел [къ], [гъ] авазлары кергән сүзләрне дөрес әйтү; рус теленнән алынган сүзләрдә [к] ава-зының әйтелеш үзенчәле-ген аңлата белү; татар һәм рус сүзләрендәге тар-тыклар чиратлашуын ми-саллар ярдәмендә аңлата белү; тексттагы, күнегүләрдәге сүзләрдән кече тел һәм тел арты тар-тыклары кергән сүзләрне аерып әйтә белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Дәреслек, схема, текст белән эш итә белү, та-нып белү активлыгын үстерү, эзләнү таләп итә торган мәсьәләләрне үзләштерү, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү Бирем үтәү 24.10 24 [м],[н] һәм [ң] тартык авазлары 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; орфографик сүзлекне куллану; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу [м],[н], [ң] авазларының ясалыш үзенчәлекләренә төшенү һәм аларны дөрес уку, язу. [ң] авазының сүз башында килмәвен белү; борын ассимиляциясен белү һәм тексттан борын ассимиляциясенә мисаллар таба белү; [н] авазы, [къ], [к], [гъ], [г] авазлары ал-дыннан килгәндә, [ң] булып укылуын аңлата белү; ирен ассимиляциясен белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Дәреслек, схема, текст белән эш итә белү, та-нып белү активлыгын үстерү, эзләнү таләп итә торган мәсьәләләр-не үзләштерү, кагыйдә, законча-лыкларны аңлап кабул итү, сүзләргә транскрипция ясауны үзләштерү 24.10 25 Б.с.ү. Контроль изложение 1 Укылган әдәби текстны язма формада күрсәтә алу; башлангыч текстның темасыннан чыгып, логик бәйләнешне саклый алу; текстны язганда татар теленең дөрес язу ка-гыйдәләрен һәм әдәби нормаларын саклау Предметны тасвирлаганда, детальләрнең ролен белү; текстка исем бирү; башлангыч текстның пла-нын төзи белү; әдәби текстның эчтәлеген сөйләгәндә, структурасын саклау; үз текстныңны төзи белү. Бирелгән текстның эчтәлеген язуга кызыксыну булу. План төзеп изложение язуны камилләштерү Изло-жение№2 27.10 26 [ʼ] (һәмзә) тартыгы 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу. [ʼ] (һәмзә) тартыгының ясалыш үзенчәлегенә төшенү; бугаз тартыгының язуда э, ъ, ь хәрефләре белән язылуын аңлата белү. Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу; сөйләмдә аерым сүзләрнең дөрес әйтелешен булдырырга омтылу Схема белән эш итә белү, танып белү ак-тивлыгын үстерү, 29.10 27 Тартык авазларның әйтелеше 1 Үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу; тексттагы мәгълүматны төркемли белү Тел шомарткычларны дөрес, тиз һәм ачык итеп әйтә белү, авазларны дөрес әйтүдә тел шомарт-кычларының әһәмиятен аңлата белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Татар теле һәм рус теле тартык авазла-рын чагыштыра белү Фонетик пропор-цияне чишү 31.1028 Тартык авазларны гомумиләштереп кабатлау 1 Өйрәнелгән материалны гомумиләштерү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу 29 Иҗек. Татар телендә иҗек калыплары
1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып
алу Иҗеккә билгеләмә бирә белү; татар телендәге иҗек калыплары, рус теленнән кергән иҗек калыплары турында белү; сүзләрне иҗекләргә аерып язу һәм аларның ачык иҗек яки ябык иҗек булуын билгели белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Татар теле һәм рус теле иҗекләрен чагыштыра белү Бирем үтәү. 30 Ачык һәм ябык иҗекләр 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып
алу Ачык һәм ябык иҗекләр турында белү;сүзләрне иҗекләргә аерып язу һәм аларның ачык иҗек яки ябык иҗек булуын билгели белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Сүзләрне иҗекләргә аерып язу һәм аларның ачык иҗек яки ябык иҗек булуын билгели белү 31 Б.с.ү. Сочинение
“Минем әни – иң матур әни” 1 Үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу; күзәтүләреңне төр-кемли белү Текстның төп фикерен формалаштыру; текстка исем бирү; бирелгән текст-тан төп мәгълүматны аера белү һәм сочинение яза белү Өлешчә эзләнү, мөстәкыйль эшчәнлекне оештыру, план төзеп сочинение язуны камилләштерү Проблеманы тирән-тен өйрәнү макса-тыннан өлешчә эзләнү, мөстәкыйль эшчәнлекне оешты-ру, план төзеп сочинение язуны камилләштерү Сочине-ние №1 32 Сүзләрне юлдан-юлга күчерү
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу Сүзләрне юлдан-юлга күчерү кагыйдәләрен белү; тексттагы сүзләрне, юлдан-юлга күчерерлек итеп, иҗекләргә таркатып яза белү; иҗек калыпларына туры килә торган сүзләр уйлап, аларны юлдан-юлга күчерерлек итеп, иҗекләргә таркатып яза белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту Дәреслек белән эш итә белү, бирем-нәрне үтәгәндә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү 33 Б.с.ү. Изложение “Каз һәм Торна” 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу Текстны кыскарту алымнарын белү; текстның төп фикерен формалашты-ру; тексттагы һәр абзацка исем бирү; бирелгән текст-тан төп мәгълүматны аера белү; план төзи белү; кыска текст төзи белү; из-ложение яза белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Дәреслек белән эш итә белү, биремнәрне үтәгәндә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү, план төзеп изло-жение язуны камил-ләштерү Изло-жение№3 34 Басым 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; тексттагы мәгълүматны төркемнәргә дөрес урнаштыру
Татар телендә басымның соңгы иҗеккә төшүен белү; сүзгә кушымча ялганганда, басымның соңгы иҗеккә күчә баруын аңлата белү; татар телендәге басымның рус теле белән чагыштыр-ганда мәгънәгә тәэсире көчле булмавын аңлата белү; татар телендә сүз ба-сымының соңгы иҗеккә төшмәгән очракларын белү; тексттан сүзнең ба-сымы соңгы иҗеккә төшмәгән сүзләрне таба белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Татар сүзләренең басымын куя белү, танып белү активлыгын арттыру, игътибарлылык һәм кызыксынучанлык-ны арттыру 35 Алынмалар-да басым Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; тексттагы мәгълүматны төркемнәргә дөрес урнаштыру
Татар теленә, рус теленнән һәм рус теле аша башка телләрдән кергән сүзләрдә, басымның шул телдәгечә куелуын белү; басымсыз [ы], [э] сузык авазларының сөйләмдә кыскаруын ми-саллар ярдәмендә аңлата белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Татар һәм рус сүзләренең басымын куя белү, танып белү активлыгын артты-ру, игътибарлылык һәм кызыксынучан-лыкны арттыру Мөстә-кыйль эш 36 Интонация 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу Әйтү максаты буенча җөмлә төрләрен белү; ин-тонация турында белү; җөмләләрне әйткәндә, тавышның төрлечә хәрәкәтенә карап, җөмлә төрләрен аера белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Дәреслек белән эш итә белү, танып белү активлыгын арттыру 37 «Фонетика» темасы буен-ча диктант Дөрес язу күнекмәләрен булдыру Үз-үзеңә контроль ясау Диктант№3 38 Хаталар өстендә эш.
Графика һәм орфография 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; чит сөйләмне бәяләү Тел белеменең графика һәм орфографиясе турында төшенчә бирә белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Дәреслек белән эш итә белү, термин, кагыйдәне аңлап кабул итү 39 Алфавит 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу Алфавитның билгеле бер тәртиптә урнашкан барлык хәрефләр җыелмасы бу-луын белү; татарларда язу тарихын белү; алфавитны төгәл белү; тартык аваз хәрефләренең исемнәрен дөрес әйтә белү; бер үк хәрефтән башланган сүзләрне алфавит тәрти-бендә яза белү; Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту Дәреслек белән эш итә белү, сүзләргә транскрипция ясау-ны камилләштерү 40 Тәрҗемә күнегүләре 1 Текстны русчадан татарчага тәрҗемә итүне камилләштерү План буенча укыган китапка бәяләмә яза белү, рус телендәге текстны татар теленә тәрҗемә итә белү. Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; тәрҗемә итү күнекмәләрен камилләштерүгә омтылу Танып белү актив-лыгын үстерү, эзләнү таләп итә торган мәсьәлә-ләрне үзләштерү, текстны русчадан татарчага тәрҗемә итүне камилләш-терү Тәрҗемә итү 41 Сузык аваз хәрефләре 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; орфографик сүзлекне куллану Сузык аваз хәрефләрен белү; бер генә авазга билге булган хәрефләрне белү; о, ө хәрефләренең дөрес язылышын белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Дәреслек, схема, текст белән эш итә белү, сүзләргә тран-скрипция ясауны камилләштерү 42 Ике авазга билге булган сузык аваз хәрефләре 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; орфографик сүзлекне куллану Ике авазга билге булган о, ы, е хәрефләре, һәркайсы икешәр авазлар җыелма-сын белдергән е, ю, я хәре-фләренең нинди авазларга билге булуларын, кулла-нылыш үзенчәлекләрен белү; алынма сүзләрдә е, ё, ю, я хәрефләренең үзенчәлеген аңлата белү; сүздә [й] һәм [о], [ө] авазларының аерым хәре-фләр белән күрсәтелүен белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Дәреслек, сүзлекчә, схема, текст белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү, сүзләргә транскрипция ясау-ны камилләштерү Бирем үтәү 43 Сузык аваз хәрефләре буенча диктант Дөрес язу күнекмәләрен булдыру Үз-үзеңә контроль ясау Диктант №4 44 Хаталар өстендә эш. Тартык аваз хәрефләре 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; орфографик сүзлекне куллану; тексттагы мәгълү-матны төркемнәргә дөрес урнаштыру Татар телендә тартык аваз хәрефләрен белү; к, г, в хәрефләренең ике авазга билге булып йөрүенә төшенү; сүз һәм иҗек ахы-рындагы у, ү хәрефләренең [w] тартык авазын бел-дерүен мисаллар белән аңлата белү; Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Дәреслек, сүзлекчә, схема, текст белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү, сүзләргә транскрипция ясауны камилләштерү 45 ъ һәм ь хәрефләре-нең дөрес язылышы Орфографик сүзлекне куллану; тексттагы мәгълү-матны төркемнәргә дөрес урнаштыру ъ һәм ь хәрефләренең сүзләрдә нинди очракларда язылуын һәм телдәге вазифаларын төшендерү; сүзләрнең дөрес язылышын аңлата белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Дәреслек, сүзлекчә, схема, текст белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү Сүзлек диктан-ты (ъ һәм ь хәреф-ләре) 46 Сүзләрне кушып, сызыкча аша һәм аерып язу. Баш һәм юл хәрефлә-ре 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу Татар орфографиясенең кагыйдәләрен: сүзләрне кушып һәм сызыкча аша язуны, баш һәм юл хәре-фләрен куллануны, сүзләрне юлдан-юлга күчерүне белү Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу Дәреслек, сүзлекчә, схема, текст белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү, сүзгә транскрипция ясауны камилләш-терү Сүзлек дик-танты (кушма һәм парлы сүзләр) 47 Фонетик анализ ясау 1 Эшне эзлекле эшләү сәләте; план буенча эшләү Фонетик анализ ясау тәртибен белү; сүзгә фоне-тик анализ ясау (телдән һәм язма) Белем-күнекмәләрне камилләштерү Сүзгә фонетик анализ ясауны үзләштерү һәм камилләштерү 48 Фонетика курсы буенча контроль диктант 1 Дөрес язу күнекмәләрен булдыру Үз-үзеңә контроль ясау Диктант №5 (контр) 49 Хаталар өстендә эш. Кабатлау күнегүләре
1 Бирелгән мәгълүмат-ны дөрес аңлау Фонетика, орфоэпия, гра-фика, орфография бүлек-ләре буенча тест сораула-рына җавап бирү; сүзләргә фонетик анализ һәм тран-скрипция ясау Белем-күнекмәләрне камилләштерү Биремнәрне үтәгән-дә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү, сүзгә фонетик анализ ясауны камилләштерү 50 Фонетика, орфоэпия, графика, ор-фография бу-енча йомгак-лау тестына әзерлек 1 Бирелгән мәгълүмат-ны дөрес аңлау Фонетика, орфоэпия, гра-фика, орфография бүлек-ләре буенча тест сораула-рына җавап бирү; сүзләргә фонетик анализ һәм тран-скрипция ясау; сүздәге хәрефләрне дөрес итеп әйтү һәм авазларын дөрес билгеләү; авазларга дөрес характеристика бирү Белем-күнекмәләрне камилләштерү Үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү, сүзгә фонетик анализ һәм транск-рипция ясауны камилләштерү, авазларга дөрес характеристика бирү 51 Белемеңне тикшер. Фо-нетика, орфо-эпия, графи-ка, орфогра-фия буенча йомгаклау тесты 1 Бирелгән мәгълүмат-ны дөрес аңлау, үзбәягә ия булу Фонетика, орфоэпия, гра-фика, орфография бүлек-ләре буенча тест сораула-рына җавап бирү; сүзләргә фонетик анализ һәм тран-скрипция ясау; сүздәге хәрефләрне дөрес итеп әйтү һәм авазларын дөрес билгеләү; авазларга дөрес характеристика бирү Үзбәягә ия булу Биремнәрне үтәгән-дә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү, сүзгә фонетик анализ һәм тран-скрипция ясауны камилләштерү, авазларга дөрес характеристика бирү Тест 52 Б.с.ү. Карти-на буенча контр.сочинение язу. “Харис Яку-пов “Канәфер чәчәге. Натюрморт” 1 Визуаль мәгълүмат-ны текстка әйләнде-рү; картинада тасвир-ланган күренешләр буенча үз фикереңне дөрес итеп белдерә алу; язма текст төзү; текстта татар теленең әдәби тел нормала-рын һәм дөрес язу кагыйдәләрен саклау Картинаны аңлау өчен махсус лексика файдалана белү, картинадагы натюр-мортны тасвирлау Үз текстыңны төзүгә кызыксыну булу; сөйләм камиллегенә омтылу; сочинение язу ба-рышында фикерләреңне төгәл һәм ирекле куллану өчен грамматик чаралар һәм сүзлек запасы җитәрлек булу Картина буенча телдән сөйләм һәм язма сөйләм осталыгы, күнекмәләре булдыру Сочи-нение№2 53 Б.с.ү.Орфографик сүзлек төзибез (проект төзү) Проект эшен башкаруга сәләтлелек; проект эшен башкарганда татар әдәби теленең нормаларын саклау һәм дөрес язу ка-гыйдәләрен үтәү «Фонетика, орфоэпия, гра-фика, орфография» бүлек-ләре буенча белемнәрне гомумиләштерү; сүздәге хаталарны табып, дөрес итеп язу; орфографик сүзлекчә төзи белү Проект эшен баш-каруга кызыксыну булу Газета-журналлар-дан сүзләр туплап, сүзлекчә төзи белү, танып белү активлыгын арттыру Проект төзү Лексикология (17 с.+5 с.)
54 Лексиколо-
гия. Лексика һәм лексиколо-гия турында төшенчә 3 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; сүзнең фикер, хисләрне белдерү-дәге ролен аңлау; аңлатмалы сүзлекчәне куллану Лексикологиянең өйрәнү предметын белү; сүзнең телдәге функциясен, «сүзнең лексик мәгънәсе», «сүзлек составы», «аңлат-малы сүзлек» төшенчәләренең эчтәлеген белү; сүзнең лексик мәгънәсен аңлату юлларын белү; төрле юлларны кулла-нып, сүзнең лексик мәгънәсен аңлата алу; план буенча теләгән сүзлек ту-рында хикәя төзи белү Татар теленең бай-лыгын, матурлыгын аңлау, туган тел белән горурлану; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Дәреслек, сүзлекчә, схема, таблица белән эш итә белү, тексттан мәгълүмат алу техникасын камилләштерү, текстны русчадан татарчага тәрҗемә итә белү Тәрҗемә итү.
Сүзлек турында язу 55 Бер һәм күп мәгънәле сүзләр 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; сүзнең фикер, хисләрне белдерү-дәге ролен аңлау; аңлатмалы сүзлекчә-не куллану; фикерең-не төгәл итеп аңлату «Бер мәгънәле», «күп мәгънәле» төшенчәләренең эчтәлеген белү; аңлатмалы сүзлекчәдә сүзләрнең мәгънәләре бирелешенә төшенү, бер һәм күп мәгънәле сүзләрне аера белү; күп мәгънәле сүзләр-нең лексик мәгънәләре арасында уртаклыкны билгели белү Татар теленең бай-лыгын, матурлыгын аңлау, туган тел белән горурлану; сүзләрне урынын белеп куллану Дәреслек, сүзлекчә белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү Хәтердән язу 56 Сүзләрнең туры һәм күчерелмә мәгънәләре 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану Сүзләрнең туры һәм күче-релмә мәгънәләре, аларның аңлатмалы сүзлекчәдә би-релүе, әдәби текстларда күчерелмә мәгънәле сүз-ләрнең роле турында белү; тексттан күчерелмә мәгънәле сүзләрне табу; сүзнең туры һәм күчерелмә мәгънәсен билгели белү; үз сөйләмеңдә күчерелмә мәгънәле сүзләрне куллану Татар теленең бай-лыгын, матурлыгын аңлау, туган тел белән горурлану; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Дәреслек, сүзлекчә белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү Ши-гырьне хәтердән язу 57 Синоним. Антоним. 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; телдәге берәмлекләрне стилистик үзенчәлекләрдән чыгып куллану «Синоним», «антоним», «омоним» төшенчәләренең эчтәлеген, синоним, анто-нимнарның сөйләмдәге ролен белү, төрле максат-лардан чыгып, тиешле си-нонимны куллану; бирел-гән сүзләргә синоним, антонимнар сайлый белү, аларны җөмләләрдән табу Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау; сөйләмне камилләштерүгә омтылу Дәреслек, сүзлекчә белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү, игътибарлылык һәм кызыксынучанлык-ны үстерү 58 Омонимнар. 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; телдәге берәм-лекләрне стилистик үзенчәлекләрдән чыгып куллану «Омоним» төшенчәсенең эчтәлеген,сөйләмдәге ро-лен белү, омонимнарны күп мәгънәле сүзләрдән аера белү; аларны җөмләләрдән табу Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау; сөйләмне камилләштерүгә омтылу Дәреслек, сүзлекчә белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү Телдән сөйләм 59 Килеп чыгы-шы ягыннан татар те-ленең сүзлек составы 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану Килеп чыгышы ягыннан татар теленең сүзлек со-ставын, татар теленең үз сүзләрен һәм алынмаларны аера белү Татар теленең байлыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Дәреслек, сүзлекчә белән эш итә белү, тексттан мәгълүмат алу техникасын камилләштерү 60 Алынма сүзләр 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану Алынма сүзләргә хас билгеләрне аера белү; тексттан гомумтөрки һәм алынма сүзләрне табу Татар теленең бай-лыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Дәреслек, сүзлекчә белән эш итә белү, тексттан мәгълүмат алу техникасын камилләштерү Бирем үтәү 61 Интернацио-наль сүзләр1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану Килеп чыгышы ягыннан татар теленең сүзлек со-ставын белү Татар теленең байлыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Дәреслек, сүзлекчә белән эш итә белү, та-нып белү активлыгын үстерү 62 Куллану өлкәсе буенча татар теленең сүзлек со-ставы1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану Кулланылу өлкәсе буенча татар теленең сүзлек со-ставы турында белү; «го-мумхалык сүзләре», «һөнәрчелек сүзләре», «диалекталь сүзләр» төшенчәләренең эчтәлеген белү; кулланылышы чикләнгән сүзләрне аеру Татар теленең байлыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Татар теленең сүзлек составын кулланылу өлкәсе буенча бәяли белү “Минем һөнәрне тап” кон-курс63 Куллану активлыгы буенча сүзлек составы. 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану Кулланылыш активлыгы буенча сүзлек составын, «архаизмнар», «тарихи сүзләр» төшенчәләренең эчтәлеген белү Татар теленең байлыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Татар теленең сүз-лек составын кулла-нылу активлыгы буенча бәяли белү 64 Искергән сүзләр1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану Кулланылыш активлыгы буенча сүзлек составын белү, тексттан искергән сүзләрне табу Татар теленең байлыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Татар теленең сүзлек составын кулланылу актив-лыгы буенча бәяли белү 65 Б.с.ү.Укыл-ган яки тыңланган әдәби әсәр-дән өзеккә, хикәя, сорау җөмләләрне кулланып, план төзү 1 Укылган яки тыңланган әдәби әсәрдән өзеккә хикәя, сорау җөмлә-ләрне кулланып, план төзү, логик бәйлә-нешне саклый алу, кыска җөмләләр куллану Башлангыч текстның пла-нын төзи белү; план буенча сөйли белү Бирелгән текстның эчтәлегенә план язуга кызыксыну уяту Укылган яки тыңланган әдәби әсәрдән өзеккә план төзүне камилләштерү 66 Б.с.ү. Изложение 1 Укылган әдәби текстны язма формада күрсәтә алу; башлангыч текстның темасыннан чыгып, логик бәйләнешне саклый алу; текстны язганда, татар теленең дөрес язу ка-гыйдәләрен һәм әдәби нормаларын саклау Предметны тасвирлаганда, детальләрнең ролен белү; башлангыч текстның пла-нын төзи белү; әдәби текстның эчтәлеген сөйләгәндә структурасын саклау; үз текстныңны төзи белү Бирелгән текстның эчтәлеген язуга кызыксыну уяту План төзеп изложение язуны камилләштерү Изложе-ние №4 67 Яңа сүзләр (неоло-гизмнар) 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану Яңа сүзләр (неологизмнар) төшенчәсенең эчтәлеген белү; текстлардан неоло-гизмнарны табу, аларның лексик мәгънәләрен аңлату Татар теленең байлыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Дәреслек белән эшли белү, танып белү активлыгын үстерү 68 Фразеоло-гизмнар 1 Тексттан фактик мәгълүматны табу «Фразеологизм», «тотрык-лы сүзтезмә» төшенчәләренең эчтәлеген белү; текстлардан фразео-логимнарны табу Татар теленең байлыгынаңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Дәреслек белән эшли белү, фразеологик әйтел-мәләрне русчага тәрҗемә итә белү Тәрҗемә итү 69 Фразеологик әйтелмәләрне сөйләмдә куллану 1 Фикереңне төгәл итеп аңлату өчен тел байлыгыннан файда-лану мөмкинлекләрен өйрәнү Текстлардан фразео-логимнарны табу, аларның мәгънәләрен аңлату; фра-зеологик әйтелмәләрне русчага тәрҗемә итү Татар теленең байлыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Биремнәрне үтәгән-дә үз эшчәнле-геңне планлаштыра белү, фразеологик әйтелмәләрне сөй-ләмдә куллана белү 70 Төрле типта-гы сүзлекләр-нең төзелү принципларыалардан дө-рес файдала-ну 1 Төрле типтагы сүзлекләрнең төзелү принципларын белъ, алардан дөрес файдаланырга өйрәнү Төрле типтагы сүзлекләрнең төзелү принципларын белъ, алардан дөрес файдаланырга өйрәнү Татар теленең байлыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Дәреслек белән эшли белү, танып белү активлыгын үстерү 71 “Лексика” темасы буенча аңлатмалы диктант Дөрес язу күнекмәләрен булдыру Үз-үзеңә контроль ясау Диктант
№6 72 Хаталар өстендә эш. Сүзгә лексик анализ ясау 1 План буенча эшләү эзлеклелеген билгеләү күнекмәсен үстерү Сүзгә лексик анализ ясау тәртибен белү; сүзгә лек-сик анализ (телдән, язма) ясау Сүзгә лексик анализ ясау тәртибен белү 73 Кабатлау күнегүләре.
Б.с.ү. Яраткан ел фасылым” Бирелгән мәгълүмат-ны дөрес аңлау, үзбәягә ия булу Лексика, лексикология бүлекләре буенча күнегүләр эшләү, сүзгә лексик анализ ясый белү Үзбәягә ия булу Биремнәрне үтәгән-дә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү 7 4 Белемеңне тикшер 1 Биремнәрне үтәгән-дә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү 75 Б.с.ү. Сүз турында хикәя (проект төзү һәм аны яклау) 1 Проект эшен башкаруга сәләтле-лек; проект эшен башкарганда татар әдәби теленең норма-ларын саклау һәм дөрес язу ка-гыйдәләрен үтәү «Лексикология» бүлеге буенча белемнәрне гому-миләштерү Проект эшен башкаруга кызыксыну уяту Дәреслек белән эшли белү, игътибарлылык һәм кызыксынучанлык-ны үстерү, проект-ны үтәгәндә үз эшчәнлегеңне план-лаштыра белү Проект төзү Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы (16с.+5 с.)
76 Сүзнең тамыры һәм кушымчалар 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең норма-ларын үтәү Сүз төзелеше һәм яса-лышының предметы, «та-мыр», «кушымча» төшенчәләренең эчтәлеген белү; сүздә мәгънәле кисәкләрне аера белү; та-мырның сүздә төп мәгънә белдерүче кисәк булуын белү; тамырдаш сүзләрне сүзнең төрле формаларын-нан аера белү; сүздә та-мырны дөрес аера белү һәм тамырдаш сүзләр сайлау; ясагыч һәм мөнәсәбәт бел-дерә торган кушымчалар-ны аеру Сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Термин, төшенчә, кагыйдәләрне аңлап кабул итү 77 Сүзъясагыч кушымчалар 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең нормаларын үтәү «Тамыр», «сүзъясагыч кушымча» төшенчәләренең эчтәлеген белү; сүздә мәгънәле кисәкләрне аера белү Сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Термин, төшенчә, кагыйдәләрне аңлап кабул итү 78 Төрле сүз төркемнәрен ясаучы ку-шымчаларны куллануга күнегүләр эшләү.
1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең норма-ларын үтәү Сүздә мәгънәле кисәкләрне аера белү; тамырның сүздә төп мәгънә белдерүче кисәк булуын белү; тамырдаш сүзләрне сүзнең төрле формаларыннан аера белү; Сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Термин, төшенчә, кагыйдәләрне аңлап кабул итү 79 Б.с.ү. Хикәя һәм сорау җөмләләрне кулланып, караган спектакль буенча сөйләшү уздыру 1 Телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең норма-ларын үтәү Хикәя һәм сорау җөмләләрне дөрес куллана белү, темага килү Сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Биремнәрне үтәгән-дә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү Хикәя төзү 80 Мөнәсәбәт белдерүче кушымчалар 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; башлангыч текстны телдән сөйләүгә кызыксыну булу; телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең норма-ларын үтәү «Мөнәсәбәт белдерә торган кушымчалар» төшенчәсенең эчтәлеген белү; мөнәсәбәт белдерә торган кушымчаларның модальлек һәм бәйләгеч кушымчаларга бүленүен белү; сүздә тамыр һәм
кушымчаларны аера белү Сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Термин, төшенчә, кагыйдәләрне аңлап кабул итү, схема белән эшли белү Бирем үтәү 81 Исемнәрдә һәм сыйфат-ларда мо-дальлек ку-шымчалары 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; башлангыч текстны телдән сөйләүгә кызыксыну булу; телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең норма-ларын үтәү «Модальлек кушымчала-ры» төшенчәсенең эчтәле-ген белү; исем, сыйфатка ялгана торган модальлек кушымчаларын белү; сүзләрдә модальлек кушымчаларын аера белү Сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Дәреслек, схема белән эшли белү, логик фикер йөртә белү, гому-миләштерү, нәтиҗә ясау 82 Саннарда һәм фигыль-ләрдә мо-дальлек ку-шымчалары 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; башлангыч текстны телдән сөйләүгә кызыксыну булу; телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең норма-ларын үтәү «Модальлек кушымчала-ры» төшенчәсенең эчтәле-ген белү; сан, фигыльләргә ялгана торган модальлек кушымчаларын белү; сүзләрдә модальлек кушымчаларын аера белү Сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу Дәреслек, схема белән эшли белү, логик фикер йөртә белү, гому-миләштерү, нәтиҗә ясау Мөстә-кыйль эш 83 Сүзнең нигезе. 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; бирелгән текстны телдән сөйләүгә кызыксыну булу; телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең нормаларын үтәү «Сүзнең нигезе» төшенчәсенең эчтәлеген белү; бирелгән ясагыч кушымчалар белән сүзләр уйлау Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау; сөйләмне камилләштерүгә омтылу Дәреслек, схема белән эшли белү, логик фикер йөртә белү Бирем 84 Тамыр һәм ясалма сүзләр1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; бирелгән текстны телдән сөйләүгә кызыксыну булу Тамыр һәм ясалма нигезле сүзләрне аера белү; сүзләрдә нигезне аера белү, бирелгән ясагыч кушымча-лар белән сүзләр уйлау Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау; сөйләмне камилләштерүгә омтылу Дәреслек, схема белән эшли белү, логик фикер йөртә белү 85 Б.с.ү. “Кызыклы кич” темасы-на хат язу 1 Язма текстны төп үзенчәлекләрдән чыгып төзи белү; язма текст төзү барышында татар әдәби теленең нормаларын һәм дөрес язу кагыйдәләрен саклау Бирелгән тема буенча хат язу Үз текстыңны төзүгә кызыксыну булу; сочинение язу барышында фикерләрне төгәл итеп җиткерү өчен сүзлек запасы һәм грамматик чаралар җитәрлек күләмдә булу. Телдән сөйләм һәм язма сөйләм осталыгы, күнекмәләре булдыру Хат язу 86 Сүзләрне төзелеше буенча тикшерү 1 План буенча эшләү эзлеклелеген билгели белү Сүзләрне төзелеше буенча тикшерү тәртибен белү; сүзләрне төзелеше буенча тикшерү (телдән һәм язма) Сүзләрне төзелеше буенча тикшерү тәрти-бен белү 87 Сүз төзелеше темасы буен-ча контроль изложение 1 Өйрәнелгән матери-алны гомумиләш-терү; укылган әдәби текстны кыскартып яза белү; текстны кыскартып язу ба-рышында логик бәйләнешне саклау; дөрес язу ка-гыйдәләрен һәм әдәби тел нормала-рын саклау Текстны кыскарту алымна-рын белү; текстның төп фикерен формалаштыру; текстка исем бирү; башлангыч текстта төп мәгълүматны аера белү; кыска текст төзи белү; кыска изложение яза белү Язылган текст өчен җаваплылык хисе тою; башлангыч текстны кыскартып язуга кызыксыну булу Фикер йөртү эле-ментлары кертеп, план төзеп изложение язуны камилләштерү Изло-жение№5 контр. 88 Хаталар өстендә эш. Сүз төзеле-шен кабатлау күнегүләре 1 Үзбәягә ия булу Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау; сөйләмне камилләштерүгә омтылу Үз-үзеңә контроль ясау 89 Сүз ясалу ысуллары. 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу «Сүз ясалу ысуллары», «кушымча ялгау ысулы» төшенчәләренең эчтәлеген белү Татар теленең байлыгын аңлау Дәреслек белән эшли белү, танып белү активлыгын үстерү 90 Ясагыч кушымчалар ялгау 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу Ясагыч кушымчалар белән ясалган сүзләрне аера белү, төрле сүз төркемнәре ясый торган кушымчалар белән яңа сүзләр ясау Татар теленең байлыгын аңлау Дәреслек белән эшли белү, танып белү активлыгын үстерү 91 Сүзләр кушылу ысулы 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу «Сүзләрне кушу ысулы», «кушма сүзләр», «парлы сүзләр», «тезмә сүзләр» төшенчәләренең эчтәлеген белү;сүзләр кушылу ысул-лары белән ясалган сүзләрне аера белү; сүзләрне кушу ысулы белән яңа сүзләр ясау, Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау Дәреслек белән эшли белү, танып белү активлыгын үстерү Тәрҗемә итү 92 Парлы сүз-ләр.Б.с.ү. Бирелгән репликалар-дан логик бәйләнешле диалог төзү 1 Эшне эзлекле эшләү сәләте; план буенча эшләү Диалогның төп фикерен формалаштыру;төп мәгълүматны аера белү һәм сөйләмне дәвам итә белү Татар теленең байлыгын аңлау Биремнәрне үтәгән-дә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү 93 Тезмә сүзләр Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу Тезмә сүзләрнең ирекле сүзтезмәләрдән аермасын аңлау, аерырга өйрәнү Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау Дәреслек белән эшли белү, танып белү активлыгын үстерү 94 Сүзләрне кыскарту ысулы 1 Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу «Сүзләрне кыскарту ысу-лы» төшенчәсенең эчтәле-ген белү; сүзләрне кыскар-ту юллары белән танышу, кыскартылган сүзләрнең ясалышын һәм язылышын истә калдыру Татар теленең бай-лыгын аңлау Дәреслек белән эшли белү, танып белү активлыгын үстерү 95 Б.с.ү. И.Шишкин «Имәнлек» картинасы буенча сочи-нение 1 Визуаль мәгълүмат-ны текстка әйләндерү; картинада тасвирланган күре-нешләр буенча үз фикереңне дөрес итеп белдерә алу; язматекст төзү; текстта татар теленең әдәби тел норма-ларын һәм дөрес язу кагыйдәләрен саклау Картинаны аңлау өчен махсус лексика файдалана белү, картинадагы пейзаж-ны тасвирлау Үз текстыңны төзүгә кызыксыну булу; сөйләм ка-миллегенә омтылу; сочинение язу ба-рышында фикерләреңне төгәл һәм ирекле куллану өчен грамматик чаралар һәм сүзлек запасы җитәрлек булу Телдән сөйләм һәм язма сөйләм осталыгы, күнекмәләре булдыру Сочи-нение№3 96 Сүз төзелеше һәм сүз яса-лышы бүле-ген кабатлау 1 Бирелгән мәгълүмат-ны дөрес аңлау «Сүз төзелеше һәм сүз яса-лышы» бүлеге буенча күнегүләр эшләү; сүзләрне ясалышы буенча аеру Дәреслек белән эшли белү, игътибарлылык һәм кызыксынучанлыкны үстерү 97 Белемеңне тикшер. Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы буенча йомгаклау тесты 1 Бирелгән мәгълүмат-ны дөрес аңлау «Сүз төзелеше һәм сүз яса-лышы» бүлеге буенча кон-троль соруларга җавап бирү; сүзләрне төзелеше буенча тикшерү; сүзләрне ясалышы буенча аеру Дәреслек белән эшли белү, игътибарлылык һәм кызыксынучанлыкны үстерү, биремнәрне үтәгәндә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү Тест Кабатлау (5с.+3с.)
98 Арадаш аттестация эше (диктант) 1 Дөрес язу күнекмәләре булдыру Үз-үзеңә контроль ясау Диктант
№7 99 Хаталар өстендә эш. Фонетика бүлеген кабатлау 1 Үз фикереңне дәлилли белү; эшеңнең уңышлылыгын бил-геләү «Фонетика» бүлеге буенча белемнәрне система-лаштыру; төп билгеләр буенча татар теленең авазларын классификаци-яләү Укуга кызыксыну уяту; туган телгә хөрмәт хисе тәрбияләү Дәреслек белән эшли белү, бирем-нәрне үтәгәндә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү Бирем үтәү 100 Лексиколо-гия бүлеген кабатлау 1 Үз фикереңне дәлилли белү; эшеңнең уңышлылыгын бил-геләү «Лексикология» бүлеге буенча белемнәрне системалаштыру;сүзләрнең лексик мәгънәсен билгеләү; Укуга кызыксыну уяту; туган телгә хөрмәт хисе тәрбияләү Дәреслек белән эшли белү, бирем-нәрне үтәгәндә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү 101 Б.с.ү. Изложение 1 Укылган әдәби текстны язма формада күрсәтә алу; башлангыч текстның темасыннан чыгып, логик бәйләнешне саклый алу; текстны язганда, татар теленең дөрес язу ка-гыйдәләрен һәм әдәби нормаларын саклау Предметны тасвирлаганда, детальләрнең ролен белү; башлангыч текстның пла-нын төзи белү; әдәби текстның эчтәлеген сөйләгәндә структурасын саклау; үз текстныңны төзи белү Бирелгән текстның эчтәлеген язуга кызыксыну уяту План төзеп изложение язуны камилләштерү Изло-жение№6 102 Еллык контроль диктант 1 Дөрес язу күнекмәләре булдыру Үз-үзеңә контроль ясау Диктант
№8 103 Орфографик һәм пунк-туацион ха-талар өстен-дә эш 1 104 «Сүз төзе-леше һәм сүз ясалы-шы» бүле-ген кабатлау Үз фикереңне дәлилли белү; эшеңнең уңышлылыгын бил-геләү «Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы» бүлеге буенча белемнәрне системалаш-тыру; сүзләрне төзелеше буенча тикшерү Укуга кызыксыну уяту; туган телгә хөрмәт хисе тәрбияләү Дәреслек белән эшли белү, бирем-нәрне үтәгәндә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү 105 Йомгаклау дәресе 1 Уку елы буенча өйрәнелгән кагыйдәләрне гамәлдә кул-ланырга өйрәнү