«Ба?-берекем, ??т — мерекем – ?з Наурыз!»

Т‰рбие саCат таKырыбы: «БаK-берекем, Kaт - мерекем – €з Наурыз!»
Т‰рбие саCат маKсаты: JазаKтыS мейрамы - Наурыз мейрамы туралы оKушыларCа т_сінік беру; aлтжандылыKKа, д‰ст_рлерді Kастерлей білуге т‰рбиелеу; aйымшылдылыKKа, ™нерге баулуК™рнекілік: наKыл с™здер, суреттер, aлттыK таCамдар, aлттыK бaйымдар, магнитофон, шарлар, г_лдер;
Барысы: Наурыз – шыCыс елдерініS ™зіндік тарихы бар ежелгі мейрамы. Наурыз KазаK тіліне тікелей аударCанда «ЖаSа к_н» деген маCынаны білдіреді. ЖаSа жылды Kарсы алу – к_н мен т_нніS теSелу к_ніне с‰йкес келеді. Наурыз – табиCаттыS жаSCаруыныS, малдыS т™лдеп, аKтыS молаюыныS белгісі. JазаK халKы бaлк _нді жаSа, таза киімдерін киіп, салт-д‰ст_р бойынша тазару,жаSару к_ні деп Kарсы алCан. Наурыз – к™ктем мен еSбектіS, достыK пен бірліктіS мейрамы болумен бірге, халKымыздыS салт-д‰ст_рлерін Kaрметтеп,aлттыK Kасиеттерімізді бойына сіSіріп, жан-жаKты дамыCан ™негелі,™нерлі азамат т‰рбелейтін aлттыK мейрамымыз. НаурыздыS маCынасы – наурыз парсыша «нау» (жаSа) ж‰не «руз» (к_н) ЖаSа жылдыS бірінші к_ні деген маCынаCа ие. Ол к_нтізбелік жылдыS _шінші айы (31 т‰улік), к™ктемніS басы. JазаKтар бaл мейрамды €з-Наурыз мейрамы деп те атайды. ХалыKтыS ежелгі наным-сенімінде наурыздыS алCашKы _ш к_нінде жер-к™кті жарып ерекше дыбыс естіледі. Мaны тек Kана жaмаKтан шыKKан Kой, сол арKылы оны баCып ж_рген Kойшы Cана естиді. Бaл к_ні б_кіл табиCатKа, тіршілік иесіне, ™сімдік, жан жануарCа ерекше сезім, Kуат, Kасиет нaры Kaйылады.ОKушы: «`лыстыS aлы к_ні» жайында аSыз. Бір к_ні Нaх пайCамбардыS кемесі JазыCaрт тауына келген с‰тте жердіS бетін жайлаCан топан су кері Kайтады. Сол с‰т жер бетіне табаны тиген барлыK тіршілік иелері к™к аспаннан т_скен Kасиетті Kазаннан бірге д‰м татады. Содан, бaл к_нді «`лыстыS aлы к_ні» деп жариялайды. Наурызды тойлау тарихы `лы Абай ™зініS «Біраз с™зі KазаKтыS Kайдан шыKKаны туралы» жазбасында Наурыз тарихын к™шпелі халыKтардыS «хибиCи», «хaзаCи» деп аталатын к™не заманына aштастырады. ПарсыныS «нау» с™зі ‰рт_рлі ™згерістерге aшыраCанымен, сол маCынада к™п халыKтыS тілінде саKталып KалCан. Ол орысша нов (ай), немісше нойе, латынша нео. Осылайша «нау» с™зі _нді-еуропалыK халыKтар дараланудан да бaрын пайдаланылCан.€н: «Наурыз» хорОKушы: Наурыз неге жыл басы? Жеріміз К_нді бір айналып шыCатын мерзім жылдыS шартты т_рде _ш _ш айынан: наурыз, с‰уір, мамыр к™ктем, маусым, шілде, тамыз жаз, Kырк_йек, Kазан, Kараша к_з, желтоKсан, KаSтар, аKпан Kыс мезгілдері болып б™лінетіні баршамызCа аян. К™ктем наурыздыS 22-інен, жаз маусымныS 22-інен, к_з Kырк_йектіS 23-інен, Kыс желтоKсанныS 23-інен басталады. Ендеше, ЖаSа жылымыздыS д‰л 22 наурыздан басталуы жыл мезгілдерініS астрономия заSдылыCымен де д‰л келеді.ОKушы: Наурызды кім Kалай тойлаCан?`лы Caламалар €бу Райхан Бируни, Омар jайям т‰різді ‰лем таныCан тарихи тaлCалардыS еSбектеріндегі ШыCыс халыKтарыныS Наурыз мейрамын Kалай тойлаCаны туралы деректерге назар аударсаK, парсы тілдес халыKтардыS Наурызды бірнеше к_н тойлаCан. ЯCни, олар Наурыз к_ндерінде мынадай салт-д‰ст_р, ырымдар жасаCан:€р жерде _лкен от жаCып, отKа май KaйCан. ЖаSа ™нген жеті д‰нге Kарап болашаKты болжаCан. Жеті аK кесемен д‰ст_рлі aлттыK к™же «сумалыK» aсынCан. Ескі киімдерін тастаCан. Ескірген шыны аяKты сындырCан. Бір-біріне г_л сыйлаCан. ^йлерініS KабырCасына д™Sгелек ою – «к_н символын» салCан. ^йлеріндегі тіреу аCашKа г_л ілген. Жамбы ату т‰різді т_рлі жарыстар ™ткізген. Бaл к_ні к‰рі-жас м‰з болып, бір-біріне жаKсы тілектер айтKан, араздаспаCан.ОKушы: Наурыз атаулары, Наурыз к™жеНаурыз мейрамына байланысты мынадай атаулар бар: Наурыз к_ні, Наурыз айы, Наурызнама, Наурызк™же, Наурыз тойы, Наурыз жыры, Наурыз жaмбаK, Наурыз бата, Наурыз тілек, Наурыз т™л, Наурызк™к, Наурыз есім, Наурыз шешек, Наурызша, €з, Jыдыр, СаумалыK, Мaхаррам (тыйым), СамарKанныS к™к тасыСондай- аK, `лыстыS aлы к_нінде адамдар бір-біріне тілек білдірген:`лыS aяCа, KызыS KияCа Kонсын! ЕліSе елеулі, халKыSа Kалаулы бол! АйыS тусын оSыSнан, ЖaлдызыS тусын соSынан! БаK берсін, Jыдырдарысын! `лыс оS болсын, АK мол болсын!