Ілияс Есенберлин «К?шпенділер» трилогиясы

Күні:24.04.15ж. Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 9 «е,ж,з»
Сабақтың тақырыбы: І.Есенберлин. «Көшпенділер»трилогиясы
(1915-1983)
Сабақтың мақсаты:
а)жазушының өмірінен мәлімет бере отырып ерлікке,адамгершілікке баулу;
ә) логикалық ойлау қабілеттерін,өмірге деген көзқарастарын дамыту; б) сабақ барысында оқушыларды мәнерлеп оқуға машықтандыру.
Сабақтың түрі: баяндау
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,хрон. кестені тол.
Сабақтың көрнекілігі: кітаптар
Пәнаралық байланыс: тарих
Сабақтың барысы:
I Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
II Үй тапсырмасын пысықтау.
Үйге берілген тапсырманы сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
III Жаңа сабақты түсіндіру:
Әйгілі жазушы қазақ әдебиетін талай қырға шығарып тастаған,қала берді,алпысыншы жылдары қазақ санасында төңкеріс жасаған І.Есенберлин 1915 жылдың 10 қаңтарында қазіргі Ақмола облысының Атбасар қаласында дүниеге келген.Қазақ тау-кен және металлургия институтын бітірген.Жазушының алғашқы шығармалары баспасөз бетінде 1940 жылдан бастап жарық көреді.Поэзия,проза,драматургия,кинодраматургия саласында жемісті еңбек еткен жазушы алғашында ақын ретінде танылады. 1945 ж. «Сұлтан», «Айша» дастандары жарық көреді.
Бес поэма,төрт пьеса,үш киносценарий,он алты роман жазған қаламгердің берекелі таланты – қазақ халқы өмірінің ғасырлар панорамасын көрсетіп берді.Көпғасырлық тарих,ұлттық зиялы қауымның қалыптасу кезеңіндегі трагедиялар,колхоздастыру дәуірінің шындығы.Ұлы Отан соғысына қазақтардың қатысы,тың игеру жылдарының хикаясы,Маңғыстау майданы,геологтар,мүсіншілер,артистер,жазушылар тағдыры – Ілияс Есенберлиннің романдар сериясындағы өзекті тақырыптар.
Поэзиясы: «Сұлтан», «Айша», «Адамгершілік жыры», «Әлия», «Ұмытпаңыз ер қызды», «Домбыра», «Жаңа өлке», «қыз арманы», «Көк кептер», «Ақ қайың»т.б.
Повестер: «Өзен жағасында», «Толқиды Есіл»
Романы: «Алмас қылыш», «Жанталас», «Қаһар», «Көшпенділер», «Алтын орда», «Қатерлі өткел», «Ғашықтар», «»Алтын құс», «Көлеңкеңмен қорғай жүр», «Маңғыстау майданы» т.б.
IVХронологиялық таблицамен жұмыс: Оқушылар елеулі жылдардағы болған оқиғаларды дәптерлеріне жазады.
VБілімді бекіту: 1. І.Есенберлин өмір сүрген кезеңі туралы не білесіңдер?
2.І.Есенберлин шығармашылығы неліктен поэзиядан бастау алады деп ойлайсыңдар?
VI Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
VII Үйге тапсырма: І.Есенберлиннің шығармашылығын оқып келу.
Күні:24.04.15ж. Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 10 «б»
Сабақтың тақырыбы : Әнші-сазгер ақындар шығармашылығына шолу. Балуан Шолақ. «Ғалия», «қынжыл» т.б. өлеңдері
Сабақтың мақсаты : а) Сал- серілер поэзиясы туралы айта отырып, сал мен серінің айырмашылығын түсіндіру;
ә) оқушыларды адамгершілікке, қайырымды болуға,қоғамдық-саяси дүниетанымын дамыту;
б) Сабақ барысында оқушыларды өз ойын айта білуге, мәнерлеп оқуға дағдыландыру;
Сабақтың түрі : жаңа сабақты игерту
Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап,шығармашылық іздену
Сабақтың көрнекілігі : кітаптар ,суреттер
Пәнаралық байланыс : ән-күй ,тарих
Сабақтың барысы :
I Ұйымдастыру кезеңі :
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
II Үй тапсырмасын пысықтау :
Үйге берілген тапсырманы сұраймын . Оқушыларға өткен тапсырма бойынша бірнеше сұрақтар қоямын.
Зар заман ақындарының өмірі,шығармашылығы жайында не білесіңдер?
«Зар заман» топтамасы туралы қандай ойларың бар?
Тәуелсіздік, егемендік алғаннан бері зар заман ақындарына деген көзқарас қандай өзгеріске ұшырайды?
III Жаңа сабақты түсіндіру.
Қазақ әдебиетінің ерекше, өзгеше, ешбір халық мұрасына ұқсамайтын шетін өнер иелері-сал-серілер.
Бодандыққа бет алған ел ішіндегі осы бағыт өкілдері өз қылықтарымен қарсылықтарын білдіріп тұрғандай.
Олар еш заңға бағынбайды,ешкімнің құлы емес, еркін, өр. Тіпті киімдері де ешкімге ұқсамайды. Жүріс-тұрысы бөлек жандар қазақ өнері алдында ғана бас иеді. Әнді әспеттеп, сөзді сүйіп, жүйрік ат, алғыр қыран ,алымды тазыны ертіп, өткен күннің ертек кездің кейіпкеріндей сұлу тағдыр кешеді.
Сал-серілердің бойындағы қасиеттер
Сал-серілер әнші де өнерлі адамдар Сал-серілер-сазгер әрі ақындар той-жиынның көркі Сал-серілер ешкімге бас ұрмайтын ер көңіл, жүректі жандар Сал-серілер сәнді киім,жүйрік ат, қыран құс,алғыр иттің иелері
IVКітаппен жұмыс: Сал-серілердің өлеңдерін мәнерлеп, нақышына келтіре оқиды.
VБілімді бекіту: Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.
Сал-сері деп кімдерді айтамыз?
Сал мен серінің қандай айырмашылығы бар?
VI Білімді бағалау:
Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.
VII Үйге тапсырма: Сал-серілердің өмірі мен шығармаларын оқып келу.