«Химиялы? ??рылыс теориясы.»

Сыныбы: 9 Күні:14.04.14.
Сабақтың тақырыбы
Қаныққан көмірсутектердің құрамы және құрылысы. Химиялық құрылыс теориясы.
Мақсаты Қаныққан көмірсутектер,жалпы формуласы, гомологтық қатары, изомерлері, атаулары мен құрылысына жалпы түсінік беру
Көмірсутектер туралы білімдерін,ойлау, есте сақтау дағдыларын дамыту
Тапсырмаларды орындай отырып , ұқыптылыққа, жауапкершілікке тәрбиелеуге ұмтылу
Күтілетін нәтижелер
А. Қаныққан көмірсутектер,жалпы формуласы, гомологтық қатары, изомерлері, атаулары туралы түсінік беріледі.
В. Көмірсутектер туралы білімдерін,ойлау, есте сақтау дағдыларын дамиды, формуласын құрастырып, номенклатуралық атауларын атайды.
С. Изомерия ұғымын түсініп, заттардың құрылымдық формуласы арқылы ажыратып, олардың жіктелуін білетін болады.
Сілтеме Химия 9 197-201 бет §45
Негізгі идеялар Изомерия – формуласы бірдей, бірақ құрылыстары әр түрлі көмірсутектер.
Керекті жабдықтар
Электрондық оқулық, оқулық әдебиеттер, интернет желісі, есептер мен жаттығулар жинағы, органикалық заттардың моделін жасайтын құрал.
Қолданылатын
әдіс-тәсілдер АКТ: Лекция формасындағы жаңа білімді меңгеру сабағы. Лекция,репродуктивті, кітаппен жұмыс, инсерт кестесі, зерттеушілік әңгіме, визуалды оқыту,топтық әңгіме
Дерек көздер Шоқыбаев «Химия» 355-бет
Хомченко «Химия» 376-бет
Роберт Уинстон «Қызықты химия»
Сабақ барысы:
Сабақ кезеңдері Мұғалім әрекеті Оқушы әрекеті
Кіріспе
7 мин
Үй тапсырмасы
1.Ұйымдастыру
Топтарға бөлу:
Көміртек және сутек элементтері бойынша 2 топқа бөлінеді.
Көмірсутектердің жіктелуіне байланысты сұрақтар қойылады. 1. Сабаққа әзірлеу
2. Топпен бірлесе топ ережесін еске түсіреді
Оқушылар сұраққа жауап береді және бір-бірін толықтырады.
Ой қозғау:
« «Метан» дегенді қалай түсі түсінесіңдер?
Көмірсутектер дегеніміз не? Қанықан көмірсутектерді сатылай кешенді түрде талдайды.
Қаныққан көмірсутектер.
Жалпы формуласы,
Гомологтық қатары.
Изомерия түрлері.
Атом құрылысы.
Физикалық қасиеті.
Химиялық қасиеті.
Қолданылуы
Негізгі бөлім

31 мин
Жаңа тақырыппен жұмыс.
Бутлеров ұсынған негізгі ережелері түсіндіріледі.
Химикалық қасиеттері мен құрылысы ұқсас, ал молекулалар құрамы бойынша айырмашылығы бір не бірнеше CH2 тобы болатын қосылыстарды гомологтар деп атайды, олар гомологтық қатар түзеді. Мысалы, қаныққан көмірсутектердің гомологтық қатары. Бұл қатардың бірінші мүшесі – метан, одан соңғылары – бір-бірінен айырмашылығы CH2 тобы болатын гомологтық қатар мүшелері.
Изомерлер – құрамы бірдей бірақ кеңістікте орналасу әртүрлі қосылыстар;
Қаныққан көмірсулар - сутегіге бай, сутегі және галоген атомдарын қосып ала алмайды. Бутлеров ұсынған негізгі ережелеріне байланысты изомерлер жазады.
Изомер –молекулалық массасы және құрамы бірдей, бірақ физикалық және химиялық қасиеттері әртүрлі заттар 
СН3-СН-СН3 СН3
СН3СН3-СН-С-СН3 СН3СН3
Осы сияқты әр түрлі алкандарды атайды.
Қаныққан көмірсутектердің изомерленуін , гомологтық қатарын, номенклатуралық атауларын жазады.
Оқушылар дәптерлеріне есептерді шығарып болғасын бір-бірін бағалайды.
Қорытынды
7 мин 1. Органикалық заттардың жіктелуі туралы не білесіңдер?
Органикалық заттар қаныққан көмірсутектер, қанықпаған көмірсутектер және ароматты жіктеледі.
2.С – С - С - С - С
С Көміртек қаңқасын сутекпен қанықтырып,толық құрылымдық формуласын жаз.
4. Гептанның барлық изомерлерін құрып ата.
5. Пентанның екі жақын гомологын жазып ата.
Рефлексия: оқушылардан бүгінгі сабақ жайлы сұраймын.
Бағалау:
Үйге тапсырма: № 8-13 есептерді шығару Сұрақтарға жауап береді
Тапсырмаларды орындайды.
Оқушылар қол белгілері арқылы көрсетеді.
«INSERT» кестесінің белгілерін қоя отырып сабақты қорытындылайды.
Оқушылар бағаларын қойғызады.
Үй тапсырмасын жазып алады.
Даримбетова Казына Абилхановна