Сыйныф с?гатенд? телефонны? килеп чыгу тарихы, кес? телефонына б?йле б?х?сл?р, ?леге элемт? чарасыннан файдалану кагыйд?л?ре ?.б. турында с?з алып барыла.
Тема.
Максат. 1. К‰р‰зле телефоннарныS х‰зерге тормышта ролен аSлату.
2. К‰р‰зле телефоннарныS с‰лам‰тлек ™чен куркыныч ик‰нлеген д‰ иск‰рт_.
Сыйныф Gит‰кчесе: М™б‰р‰кшина Лилия Радик кызы.
Кес‰ телефоны к™нд‰лек тормышыбызныS гад‰ти билгесен‰ ‰йл‰нде. Элегр‰к аннан эшлекле кешел‰р ген‰ файдаланса, б_ген кече яшьт‰ге м‰кт‰п баласыннан алып ‰би-бабайларга кад‰р кес‰сенд‰ телефон й™рт‰. ‰леге элемт‰ чарасыныS файдасы б‰х‰ссез, л‰кин шул ук вакытта галимн‰р, табиблар аныS с‰лам‰тлекк‰ зыяны турында да с_з алып бара. Gитм‰с‰, соSгы вакытта ‰леге замана “уенчыгы” кес‰ каракларын Gинаятьк‰ ымсындыру объекты буларак “дан казанды”.
Сыйныф с‰гатенд‰ телефонныS килеп чыгу тарихы, кес‰ телефонына б‰йле б‰х‰сл‰р, ‰леге элемт‰ чарасыннан файдалану кагыйд‰л‰ре k.б. турында с_з алып барыла.
Сыйныф с‰гатен‰ ‰зерлек 2 атна алдан башланды. Укучыларга к‰р‰зле телефон турында м‰гъл_матлар тупларга кир‰клеге турында ‰йтелде. Кир‰кле материаллар т™рле газеталардан, интернет челт‰ре аша табылды.
1. Кереш.
Укытучы. Укучылар, 2009 нчы ел Татарстанда нинди ел буларак игълан ителде?
- Спорт k‰м с‰лам‰т яш‰_ елы.
- €йе, 2009 нчы ел – безнеS Татарстаныбызда “Спорт k‰м с‰лам‰т яш‰_ елы” . € н‰рс‰ соS ул с‰лам‰т яш‰_?
- ...... (Укучылар Gавабы)
- СезнеS Gаваплардан к_ренг‰нч‰, с‰лам‰т яш‰_ безнеS _зебезд‰н тора ик‰н. Без иS беренче чиратта _зебезнеS с‰лам‰тлегебез ™чен н‰рс‰ файдалы, н‰рс‰ зарарлы ик‰нен белерг‰ тиешбез. БезнеS б_генге д‰ресебезнеS темасы да с‰лам‰тлек бел‰н б‰йле – “К‰р‰зле телефон с‰лам‰тлек дошманымы?” j‰м без шушы сорауга Gавап табарга тырышырбыз. ИS беренче сезнеS фикерл‰рне тыSларбыз. МоныS ™чен без “Акыл штурмы” _тк‰рербез. Сез аныS кагыйд‰л‰рен бел‰сез: - фикер кабатланмаска тиеш;
- к_пме идея, шулкад‰р яхшы;
- т‰нкыйтьл‰м‰ск‰.
2. Акыл штурмы.
ТелефонныS файдалы k‰м зарарлы якларын санарга.
Файдалы Зарарлы
с™йл‰шерг‰ м™мкин комачаулый
уйнарга м™мкин нурланыш
р‰семн‰р к_з к_реме начарая
интернет акча чыганагы
фото
х‰б‰р
уSайлы
- € х‰зер нинди телефоннар булуын ачыклап _тик: (гади, радиотелефон, к‰р‰зле, рация)
3. Телефон тарихы.
- Х‰зерге заманда телефоннан башка тормышны к_з алдына китер_ д‰ кыен. Без тиз ген‰ бер-беребезнеS х‰лен белеш‰без, ™йг‰ табиб чакыртабыз, телефон ярд‰менд‰ факстан k‰м компьютер модемыннан файдаланабыз... Л‰кин меSн‰рч‰ еллар кешел‰р бер-берсе бел‰н к_зг‰-к_з очрашып кына аралаша алган. М‰с‰л‰н,
борынгы кешел‰р, _зл‰ренд‰ге вакыйгалар турында икенче кабил‰г‰ х‰б‰р ит‰р ™чен, йомычкага шартлы билгел‰р язып, аны суга агызганнар. к_ршел‰ре, йомычканы алып, х‰б‰рне “укыган”.
Австралия аборогеннары ис‰ т™тен ярд‰менд‰ “с™йл‰шк‰нн‰р”. МоныS ™чен т™тенне каплап торганнар. Озынрак т™тен – бер шартлы билгене, кыскарагы икенчесен белдерг‰н.
Африкада ис‰ барабан кагып х‰б‰рл‰шк‰нн‰р.
Тау халыклары, аралашу ихтыяGы туса, бау ‰йл‰ндерг‰нн‰р. Бау очына сыбызгы беркетелг‰н. Шул сыбызгы Gилд‰ т™рле авазлар чыгарган. Шулай итеп, алар _зл‰рен‰ ген‰ аSлаешлы телд‰ бик уSайлы х‰б‰рл‰шк‰н.
€ мен‰ беренче телефонны Америка профессоры, чукрак-телсезл‰р м‰кт‰бе укытучысы александр Грехем белл уйлап таба. беренче телефоннар без х‰зер к™нд‰лек кулланган телефоннарга б™тенл‰й охшамаганнар. Телефонга с™йл‰_че кеше ишет‰, ‰ тыSлаучы кеше с™йли алмаган.
Беренче телефон станциясе 1882 елда м‰ск‰_д‰ ачылган. Бу вакытта ул 61 клиентка хезм‰т к_рс‰тк‰н. ‰ 10 елдан соS аларныS саны 1400 г‰ Gитк‰н.
Б_ген без диSгезл‰р, материклар, х‰тта океаннар аша да аралаша, с™йл‰ш‰ алабыз. Б_генге к™нд‰ Gирд‰ телефон _теп керм‰г‰н бер ген‰ д‰ цивилизацияле ил д‰ юктыр.
4. Мини-лекция.
К‰р‰зле телефоннар эш ™чен ген‰ файдаланылса, уSайлы ‰йбер. € мен‰ яш_смерл‰р кир‰кс‰ д‰, кир‰км‰с‰ д‰ т‰_лек буенча телефонны куймый. Транспортта, урамда х‰тта концерт- спектакльл‰рд‰, м‰кт‰пт‰ д‰ колагына кес‰ телефонын куеп с_з куертучыларныS к_бесе – яшьл‰р. Укытучылар м‰кт‰п k‰м ВУЗларда мобиль куллануны тыю ягында. Калифорния колледжларында бу тыюлар к_пт‰н гам‰лд‰ инде.
Б_ген урта х‰лле гаил‰д‰ т‰рбиял‰н_че балалар да ата-аналарыннан к‰р‰зле телефон сорап аптырата. Элегр‰к кешел‰рне “бай”, “урта х‰лле” катлауларга б_лг‰н телефонныS хаG‰те _зг‰рде: к_п кеше, аеруча _смерл‰р аннан башка тора алмас булды. К‰р‰зле телефон колакларны гына т_гел, акыл-уйларыбызга кад‰р били бара. К™нбатыш табибларын бу к_ренеш борчуга салды: белгечл‰р, кес‰ телефоны зыянлы, дип чаS суга.
-Укучылар, сезг‰ алдан к‰р‰зле телефон турында м‰гъл_мат тупларга кушылган иде. Шулар буенча чыгышлар ‰зерл‰дегез. Х‰зер шуларны тыSлап кит‰рбез. Без аларны мини – лекция дип атарбыз.
Укучылар чыгышы.
5. Кызыклы м‰гъл_мат.
Лос – Анджелеста яш‰_че 29 яшьлек Харриет Хантер исемле кызга телефон Gене кагылган. АныS ™енд‰ т™рлед‰н-т™рле 50 телефон, машинасында – 5, ванна б_лм‰сенд‰ - 10, карават янында – 3, гаражында –16, бакчасында – 10 телефон тора ик‰н. Шунысын да ‰йтерг‰ кир‰к, бу аппаратлар барысы да эшли k‰м k‰рберсе аерым-аерым номерлы. “МиSа аларныS шалтыравы ошый, ‰ инде й™зл‰г‰н телефон берьюлы шалтыраса, моннан да зур б‰хетнеS булуы м™мкин т_гел”, ди Харриет.
6. Синквейн т™з_.
“ Телефон” с_зен‰ карата синквейн т™зеп карарбыз. АныS кагыйд‰л‰рен иск‰ т™шер‰без:
1 нче юл – исем;
2 нче юл – 2 сыйфат;
3 нче юл – 3 фигыль;
4 нче юл – 4 с_зд‰н торган фраза;
5 нче юл – 1 нче юлга синоним.
Синквейннарны тыSлау.
7. Кес‰ телефонына реклама.
5 минут вакыт бирел‰. (р‰сем, G™мл‰л‰р, шигырь бел‰н булса да ярый)
Укучылар 2 т™ркемг‰ б_лен‰: 1 нче т™ркемг‰ - уSай реклама;
2 нче т™ркемг‰ - антиреклама.
Рекламаларны тыSлау.
8. Йомгаклау.
- Укучылар, без б_ген сезнеS бел‰н кес‰ телефоныныS уSай k‰м тиск‰ре яклары турында с™йл‰штек. (Н‰тиG‰ ясау.) шуларга ™ст‰п сезг‰ бернич‰ киS‰ш биреп кит‰се кил‰:
Телефонны аралашу чарасы буларк т_гел, ‰ элемт‰ чарасы итеп кен‰ файдаланырга кир‰к;
Телефоннан 3 минуттан да артык с™йл‰шм‰ск‰;
Телефонны кес‰д‰ т_гел, сумкада й™ртерг‰ кир‰к;
Йоклаганда телефонны баш турысына куеп ятмаска.
€ х‰зер бер- беребезг‰ матур с_зл‰р ‰йтеп саубуллашыйк. (Энергизатор-к_нег_ – туп бел‰н матур тел‰кл‰р тел‰_.)
План:
1 Кереш.
2.Акыл штурмы.
3.Телефон тарихы.
4. Мини-лекция.
5. Кызыклы м‰гъл_мат.
6. Синквейн т™з_.
7. Кес‰ телефонына реклама.
8.Йомгаклау.Энергизатор-к_нег_.
К‰р‰зле телефон Times New Roman с‰лам‰тлек дошманымы?”Times New Roman15