Материалы для оформления уголка Ял?ын

БашQорт теле миллиондан ашыу башQорт халQыныS аSлашыу k‰м аралашыу сараkы булып хеIм‰т ит‰. Был тел БашQортостан территорияkында й‰ш‰_се халыQтар араkында Cына т_гел, б‰лки Ырымбур, Сил‰бе, PурCан, jамар, jарытау, Свердловск ™лк‰л‰ренд‰ k‰м К™нбайыш PаIаQстандыS бер нис‰ ауылында таралCан.
Тел кешелек й‰мCи‰тенд‰ аралашыу, фекер алышыу k‰м кешел‰рIеS бер - береkе мен‰н аSлашыу хеIм‰тен _т‰й. Кешелек й‰мCи‰те _[ешенеS б™т‰ осоронда ла тел ижтимаCи бер к_ренеш kанала, с™нки тел й‰мCи‰тт‰ й‰ш‰г‰н б™т‰ кешел‰р ™с™н д‰ аралашыу, фекер алышыу хеIм‰тен бер тигеI _т‰й k‰м кешел‰рг‰ ысынбарлыQтаCы к_ренешт‰рIе аSларCа, ул к_ренешт‰рIеS асылын т™ш™н™рг‰ ярIам ит‰.
Милли тел – аралашыу Qоралы Cына т_гел, ‰ и[ киткес C‰ж‰п бер ижад емеше. Кешелек аQылы донъяCа килтерг‰н Iур асыштар араkындаCы иS даkи асыш – кешенеS теле. Донъяла нис‰м‰ т™рл™ тел бар, шуларIыS k‰р береkе _I ысулы, _I сараkы мен‰н бер _к маQсатты, кешенеS фекерен саCылдырыу маQсатын, бойомCа ашыра. ШуCа к_р‰ тел C™м_м‰н бер м™Cжиз‰ булkа, k‰р тел - _Iен‰ башQа бер м™Cжиз‰, _Iен‰ башQа бер ижад емеше. ^Iен‰ башQа ижад емеше булCан ™с™н Cалимдар х‰Iерге телд‰рIе ген‰ т_гел, ‰лл‰ Qасан юQ булCан, б™г™нг™ к™нд‰ бер ген‰ халыQ та k™йл‰шм‰г‰н боронCо телд‰рIе ™йр‰н‰. Улар Iа QыIыQ. Шулай булCас, _IеSдеS туCан телеS нисек QыIыQ булма[Qа, Q‰Iерле булма[Qа м™мкин! ТелдеS бер ген‰ ™н™ л‰, бер ген‰ грамматик формаkы ла буштан т_гел, k‰р береkе, меS‰р - меS‰р йыллыQ юл _теп, х‰Iерге м‰C‰н‰kен ала, k‰м шуларIыS ойошоуынан телдеS б™т‰ эске Qоролошо т™I™к бер к™йг‰ оQшап Qала. ЙырIыS к™й™ булCан ке_ек, телдеS д‰ _I к™й™ бар. Шул к™йI™ к_Sел QылдарыS мен‰н ишетеп, _IеS тел‰г‰нс‰ сыSлатырCа ™йр‰нм‰йенс‰, kис кен‰ л‰ телде бел‰м, белеп б™тт™м тип ‰йтеп булмай. ШуCа к_р‰ л‰ халыQ м‰Q‰ленд‰ л‰ : “ТелдеS т‰р‰нлеге - т™пk™I, аQылы - сикkеI” тип юQQа Cына ‰йтелм‰г‰н.
Тел халыQтыS _Iе мен‰н берг‰ яралып, _Iе мен‰н берг‰ _[‰. ШуныS ™с™н ул халыQтыS б™т‰ яIмышын, б™т‰ булмышын саCылдыра. Милл‰ттеS эске т‰биC‰тен к_рk‰тк‰н билгел‰рI‰н, ‰лбитт‰ тел иS беренсе урынды алып тора. Тел милл‰ттеS этник булмышын билд‰л‰й, м‰I‰ни‰тен к‰_I‰л‰ндер‰. ШуныS ™с™н милл‰тте C‰I‰тт‰ теле буйынса атап й™р™т‰л‰р k‰м телен‰ Qарап, кешенеS милл‰тен бел‰л‰р. ХалыQ _Iе хатта тыуCан ерен‰, м‰I‰ни‰тен‰ QараCанда ла телен алCа Qуя. Тел уныS рухи донъяkын, милли тойCоkо мен‰н милли CорурлыCын, ата – бабаkы мен‰н балалары алдындаCы тарихи бурысын тотош _I эсен‰ ала. ОIон C_мер юлында _I иркен‰н м‰хр_м ителг‰н халыQтарIыS милли к_рk‰ткест‰ре kаQланырCа й‰ки юCалырCа м™мкин, ‰мм‰ теле и[‰н булkа, халыQ _Iе л‰ и[‰н була, теле _лk‰, _Iе л‰ берг‰ _л‰.


Ним‰ ул тел?a_Helver Bashkir