?лтты? Біры??ай Тестілеуге психологиялы? дайынды?

ЖасаKова Рахат
МаSCыстау облысы,
Мaнайлы ауданы
№1 орта мектептіS
Педагог-психолог
[ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ]
`лттыK БірыSCай Тестілеуге психологиялыK дайындыK

`лттыK БірыSCай Тестілеуге психологиялыK дайындыK кезінде оKушыларCа ‰леуметтік психологиялыK к™мек к™рсету барысында мамандар _шін еS маSызды м‰селе – оKушылардыS психологиядыK денсаулыCын Kамтамассыз ету, жаCымсыз жаCдаяттардан саKтау ж‰не болдырмау болып табылады.
`БТ-ге дайындыK кезінен бастап оKушыларда к_йгелектік пайда бола бастайды. ОныS себебі оKушы ‰р п‰ннен тест шешуден aпай санын арттыруды алдарына маKсат Kылып, жоспарлы т_рде алCа Kарай aмтылады. Ол ‰рине оSай емес, ™йткені оKушыныS ойында _немі сол ой Cана болады. Осы кезде оKушыCа ата-ана тарапынан, п‰н мaCалімдері тарапынан ерекше Kолдау керек екенін мектеп психологтары ескертіп, ата-анамен ж‰не п‰н мaCалімдерімен т_сінік ж_ргізуі керек. Кездесетін жаCдайларды мысалCа ала кететін болсам, кейбір ата-аналар баланыS сабаK _лгеріміне 5-сыныптан кейін KадаCалауды аз жасайды да 11-сыныпта оKитын балаларына «Неге аз aпай жинайсыS, мен сеніS бар жаCдайыSды жасадым, KарныS тоK, к™йлегіS к™к болды?» - деп aрсып баласымен Kарым-KатынастыS жаCымсыз ‰серін туCызады. Осыдан басKа мектеп т_лектерінде кездесетін м‰селелер балалардыS проблемалы жаCдаяттарда ™з-™здерін басKара алмауы, жаCымсыз жаCдаяттарда ™з-™здерін дaрыс баCыттай алмауы, кері ‰серлерге Kарсы тaра алмауы, ™зіндік ішкі KорCаныс баCытыныS жоKтыCы, алCа жетелейтін маKсат Kоя алмауы, Kиын жаCдайлардан шыCа алмауы, сол маKсатKа жетудегі ™зіндік стратегияларыныS жоKтыCы немесе оны Kaра алмауы кездесіп тaрады.
Осы орайда, білім беру мекемелеріндегі педагог-психолог мамандардыS алдында к™птеген міндеттер тaр, ‰рі олардыS бірKатары іске асырылуда. «АдамдарCа тaлCа болуCа ж‰рдемдесу – оларCа математик немесе француз тілініS маманы болуCа ж‰рдемдесуге KараCанда ‰лдеKайда маSыздыраK...»- деп К.Роджерс айтKандай психологтар Kауымы біріSCай тестке дайындыK кезінде оKушылардыS мінез-KaлыK стратегиясы мен практикасын ™Sдеуін, ™зін-™зі реттеуін, ™зін-™зі баKылау даCдысыныS Kалыптасуын, ™здеріне деген сенімділігін арттыруын KадаCалап жaмыстануда. Ол _шін жыл бойына ж_йелі жaмыс жоспары жасаKталынады. Жоспарда `БТ-ге дайындыK кезінде к_н т‰ртібін уаKытты aтымды пайдалануCа, к™з шаршаCан кезде жасалынатын жаттыCу т_рлеріне, _лкен материал Kорын есте саKтауCа, ойлауды дамытуCа кеSестер беру к™зделеді. Стресті жеSу _шін, Kарым-Kатынасты ныCайту _шін, к™Sіл-к_йлерін к™теру _шін психологиялыK тренингтер aйымдастырылады. Сонымен бірге психологтар бітіруші т_лектерге мамандыK таSдауы кезінде м‰н беріп к™мектесуі аса маSызды. К‰сібін жаKсы к™ріп, сол маKсатKа жету _шін жaмыстанCан оKушыныS ™зіне де Kуаныш сыйлайтынын ескергеніміз ж™н, ата-аналармен де тыCыз байланыс жасап, т_сінік беру де Kажет. Осы ретте Уолтер РасселдіS с™зін мысалCа келтіргім келіп отыр: «Егер жек к™рген н‰рсеSмен шaCылдансаS, жек к™руден аCзаны жоятын токсиндер б™лініп соныS н‰тижесінде Kажып, шаршап жалыCасыз, немесе ауырасыз. Сіз не істесеSіз де с_йсініп жасаSыз. Болмаса с_йсініп жасайтынды Cана істеSіз». Осылайша шыCыстыS ерте даналыCы айтKан. Біз ™зіміз баламен жaмыс жасау кезінде ™зімізге белгілі т‰сілдермен с_йсініп жасасаK, оKушылар бойында сабаKKа, оKуCа деген махаббаты к_шейіп, жалыKпайтын болады.
15