Математикадан ашы? саба? Ше?берді? ?зынды?ы. Д??гелекті? ауданы. Шар. (6 сынып)

ОSт_стік JазаKстан облысы, СарыаCаш ауданы,
№7 Т™ле би атындаCы жалпы орта мектебініS
математика п‰нініS мaCалімі Сауранова Д. И.
6‰ сынып
СабаKтыS таKырыбы: ШеSбердіS aзындыCы. Д™SгелектіS ауданы. Шар.СабаKтыS маKсаты:Білімділік: ШеSбер aзындыCы, д™SгелектіS ауданы, шар, сфера туралы т_сінік Kалыптастыру;
Т‰рбиелік: `KыптылыKKа, еSбек с_йгіштікке, сауаттылыKKа ж‰не салыстыра білуге т‰рбиелеу.
ДамытушылыK: ЛогикалыK ойлауын, есте саKтау Kабілетін, теориялыK білімін практика ж_зінде Kолдана білу даCдысын дамыту.
СабаKтыS к™рнекілігі: Интерактивті таKта, глобус, доп, шарлар, формула жазылCан плакаттар, сызCыш, жіп.
К_тілетін н‰тиже: Есептер шыCаруда шеSбердіS aзындыCын табады, д™SгелектіS ауданыныS формуласын пайдалана алады.СабаKтыS мазмaны:1. `йымдастыру кезеSі: ОKушыларды т_гелдеу, сабаKKа Kажетті Kaралдарды дайындату.ПсихологиялыK дайындыK. «ЛогикалыK сaраKтар».
1. Бір аяCымен тaрCан ‰теш салмаCы 2 кг. Ол екі аяCымен тaрCанда салмаCы Kанша кг?
2. ДайындауCа болады, біраK жеуге болмайды, ол не?
3. 5 оKушы кездесіп с‰лемдесті, неше рет с‰лемдесулер орындалады?
4. Jалайша жaмыртKа 3 метрге aшып жарылмауы м_мкін?
«Мозайка» стратегиясы бойынша топKа б™ліп, топтыS атын Kaрастыру.2. ^й тапсырмасын тексеру: «МиCа шабуыл» стратегиясы бойынша _й тапсырмасын сaрау.1. Jатынас дегеніміз не?2. Пропорция дегеніміз не?3. ПропорцияныS негізгі Kасиеттерін айт?4. Jандай шамаларды тура пропорционал шамалар деп атайды?5. Jандай шамаларды кері пропорционал шамалар деп атайды?6. Масштаб дегеніміз не?7. ШеSбер дегеніміз не?8. Д™Sгелек дегеніміз не?9. ШеSбердіS радиусы дегеніміз не?10. ШеSбердіS диаметрі дегеніміз не?11. Диаметр радиустан неше есе aзын?
3) ЖаSа білімді KалыптастыруПрактикалыK тапсырма1. Берілген заттыS жиегін жіппен айналдырып ора.2. ЖіптіS aзындыCын сызCышпен ™лше.3. ШаблонныS диаметрін сызCышпен ™лше.4. ШеSбердіS aзындыCын оныS диаметрініS aзындыCына б™ліSдер. ОKушылардыS шыCарCан б™ліндісі бірдей болады. Кез келген д™SгелектіS шеSберініS aзындыCыныS оныS диаметрініS aзындыCына Kатынасы тaраKты шама. Оны гректіS
· - ‰рпімен белгілейміз.

· – саны шектеусіз ондыK б™лшек.Есептеулерде м‰ні алынады =
· бaдан С =
· Dегер D = 2 R онда С = 2
· RшебердіS aзындыCы
· саны мен шеSбердіS диаметрініS к™бейтіндісіне теS.ШеSбердіS aзындыCы мен д™SгелектіS ауданын аныKтаCанда
· – саны маSызды ж‰не ™те Kажет. Бaл санды ежелгі грек математигі Пифагор ашKан болатын. Ол шеSбердіS aзындыCын оныS диаметрінен Kанша есе _лкен екендігін к™рсетеді:ШеSбердіS aзындыCын ™лшеп табуCа болады.

·1 есеп: D = 10 см. С -? С =
· DС =
· D =3, 14 10 = 31, 4 (см) Жауабы: 31, 4 см.2 есеп: R =15 см. С -? С = 2
· RС = 2 3, 14 15 = 94, 2 (м) Жауабы: 94, 2 м.Д™SгелектіS ауданыК™птеген зерттеулердіS к™мегімен д™SгелектіS ауданы KабырCасы д™SгелектіS радиусындай квадраттыS ауданынан
· - есе артыK екені д‰лелденген.S =
· R2 Д™SгелектіS ауданы оныS радиусыныS квадраты мен
· – діS к™бейтіндісіне теS.3 есеп: Берілгені: R = 5 см. Шешуі: S =
· R2Табу керек; S-?S = 3, 14 5 2 = 3, 14 25 = 78, 5 м2 . Ж: 78, 5 м 2Шар: Глобус, ойын добы, ядро т. б. шар деп аталатын фигура. ШардыS беті Сфера деп аталады. «Сфера» грек с™зі. JазаKша «Доп» дегенді білдіреді. ШардыS центрі арKылы ™тіп, сфераныS екі н_ктесін Kосатын кесінді шардыS (сфераныS) диаметрі деп аталады. ШардыS Kимасы д™Sгелек болады. Сфераны жазыKтыKпен KиCандаCы Kимасы шеSбер болады. Жер шар т‰різдес.
4. ОKулыKпен жaмыс.
№1. R=4 R=3 R=5С=2*3, 14*4=6, 28*4=25, 12 С=2*3, 14*3=18, 84с С=2*3, 14*5=31, 4(м)№162Радиусі 10 см, 20 дм, 1 м шеSбердіS aзындыCын табыSдар№163СаCаттыS минуттыK тілініS aшы 1 саCатта aзындыCы 31, 4 см шеSбер сызады.СаCаттыS минуттыK тілініS aзындыCы неше сантиметр?№168. Амалдарды орындаSдар.100 - 6, 72: 5, 6 - 41, 4
·2=(13, 67 - 9, 99): 2, 3+6, 05
·4=№169Велосипед доSCалаCыныS диаметрі 60см. Велосипед доSCалаCы 5 айналым жасаCанда Kанша жерге барады?№1701) ШеSберініS aзындыCы 84 см доSCалаK 35 айналым жасаCанда баратын KашыKтыKты ™тіп шыCу _шін шеSберініS aзындыCы 98 см доSCалаK неше айналым жасайды?№1701) ШеSберініS aзындыCы 84 см доSCалаK 40 айналым жасаCанда баратын KашыKтыKты ™тіп шыCу _шін шеSберініS aзындыCы 98 см доSCалаK неше айналым жасайды?5. Бой сергіту с‰ті .6. «СaраKтар шеSбері » стратегиясы. ОKушылар «сaраKтар шеSбері» параCына бір есеп жазып, келесі топKа береді. Ол топ жауабын айтады.
7. ЖаSа сабаKты пысыKтау1.
· – саны неге теS.2. шеSбер aзындыCыныS формуласы.3. Д™SгелектіS ауданыныS формуласы.4. ШарCа мысал келтір5. СфераCа мысал келтір.6. ШеSбердіS aзындыCын Kандай ‰ріппен белгілейміз.7. Радиус дегеніміз не?8. Диаметр неше радиусKа теS?9. Шар, сфераCа мысал келтір.
8. «Бес саусаK» рефлексиясы.
9. БаCалау. ТоптыK баCалау.10. ^йге тапсырма: № 164. № 176.