Арнай курсты? саба? жоспары факультативтік курс 7-сынып
П р а к т и к а л ы қ е с е п т е р ш ы ғ а р у
ФАКУЛЬТАТИВТІК КУРС
САБАҚ ЖОСПАРЛАРЫ
факу
у =3x+2
7
№ 1 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Пропорция. Пропорцияның негізгі қасиеті.
Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: Оқушыларға пропорция және пропорцияның негізгі қасиеттерін өз еркімен меңгеруге жағдай жасау және тапсырмалар беру арқылы шешуге үйрету;
ә) дамытушылық: әр кезең бойынша тапсырмалар беру арқылы оқушылардың пропорцияның қасиетін пайдалана отырып, тәжірибелерін арттыру арқылы ой-өрісін дамыту;
б) тәрбиелік: шапшаңдыққа, ізденімпаздыққа, тиянақтылыққа, ұқыптылыққа, ұжымдық ауызбіршілікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Бекіту сабағы
Сабақтың типі: Білімді тиянақтау
Сабақтың әдісі: Блум таксономиясы
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, үлестірмелер, кубик , дидактикалық материалдар.
І.Ұйымдастыру кезеңі.
а) оқушылармен амандасу, түгелдеу. ә) оқушылардың назарын сабаққа аудару.
б) “Жүрек жылуы” психологиялық тренинг
ІІ. Топқа бөлу: «Тәтті кәмпит» әдісі арқылы
ІІІ. Үй тапсырмасын пысықтау:
«Миға шабуыл». 5-6 сыныптағы өтілген материалдарды пысықтау сұрақтары.
«Білу» тапсырмасы Оқушыларға берілетін тапсырмалар
Бос орынға қажетті сөздерді жазу:
Пропорция дегеніміз _________________________ деп аталады.
Пропорцияның шеткі мүшелерінің _________________ (көбейтіндісінің мәні пропорцияның ортаңғы мүшелерінің көбейтіндісінің) мәніне тең.
__________________ (Пропорцияның ортаңғы шеткі мүшелерінің) орындарымен ауыстыруға жұмыс.
«Түсіну» тапсырмалары
Берілген сандардан пропорция құрыңдар.
1-топ. 2-топ 3-топ.
15; 6; 5; 18. 2) 3; 21; 28; 47 3) 0,6; 0,7; 7,6.
6/18=5/15 3/21=4/28 0,6/6=0,7/7.
«Қолдану» тапсырмалары
№ 1 есеп Пропорцияның белгісіз мүшелерін табыңдар.
1)х/14=9/15 2) х/2=15/2 3)12/х=20/5 4) 21/3=35/х
15х=126 2х=30 20х=60 21х=105
х=25,2. х=15 х=3 х=5
№ 2 есеп.
(3у-7) : 5=33:15 2) 64/72=(7у+3)/9
(3у-7) /5=33/15 72(7у+3)=64*9
15(3у-7)=33*5 72(7у+3)=576
15(3у-7)=165 7у+3=8
3у-7=165:15 7у=8-3
3у-7=11 7у=5
3у=18 у=5/7
у=6. Жауабы: 6
«Талдау» тапсырмасы
№ 4 есеп
а) 8:6=20:15 пропорциясынан жаңа пропорция құрыңдар.
Ортаңғы мүшелерінің орындарын ауыстыру
Шеткі мүшелерінің орындарын ауыстыру
Қатынастарын кері қатынасқа
ә) 7,2/2,7=32у/3
32у*2,7=7,2*3
86,4у=21,6
у=21,6/86,4=0,25
б) 5,1: 8,7=34у/29
8,7*34у=5,1*29
295,8у=147,9
у=147,9/295,8=0,5
у=0,5.
«Жинақтау» тапсырмалары
Пропорцияның негізгі қасиетін пайдаланып мысал құрыңдар
Шеткі және ортаңғы мүшелерін / 1-топқа/
Теңдіктің тура болатынын тексеру. /2-топқа/
Құрған пропорциядан жаңа пропорция құрыңдар /3-топқа/
Үй тапсырмасы: № 5 есеп
Бағалау: Оқушылар смайликтер арқылы бағалады.
Рефлекция. Әр топ өз өздерін саусақ әдісі арқылы бағалады. Оқушылар өздерінің сабақтан алған әсерлерін стикерге жазды.
№ 2 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Рационал сандарға есептер шығару
Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: Оқушыларға рационал сандар және рационал сандарға амалдар қолдануды, салыстыруды өз еркімен меңгеруге жағдай жасау және тапсырмалар беру арқылы есепті шешуге үйрету;
ә) дамытушылық: әр кезең бойынша тапсырмалар беру арқылы оқушылардың рационал сандарды салыстыра отырып, тәжірибелерін арттыру арқылы ой-өрісін дамыту;
б) тәрбиелік: шапшаңдыққа, ізденімпаздыққа, тиянақтылыққа, ұқыптылыққа, ұжымдық ауызбіршілікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: бекіту сабағы
Сабақтың типі: білімді тиянақтау
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,
Сабақтың көрнекілігі: деңгейлік тапсырмалар,тест тапсырмалары, үлестірмелер, дидактикалық материалдар.
І.Ұйымдастыру кезеңі.
а) оқушылармен амандасу, түгелдеу.
ә) оқушылардың назарын сабаққа аудару.
б) Оқушыларға психологиялық жағымды ахуал туғызу.
ІІ. Үй тапсырмасын пысықтау:ІІІ. Жаңа сабақ.
№ 1 есеп
А-тобы Тура теңсіздікті теріп жаз: 1) 2) 3)
В-тобы. Сандарды салыстырыңдар:1) (-3) және (-1); 2) (-0,25) және (-0,4); 3) (-0,99) және (-100)4)(-1,75) және (-1,5); 5)(-0,375) және (-0,25); 6)(-0,85) және (-0,86)
№ 2 есеп Деңгейлік тапсырмалар:
р/с А-тобы В-тобы С-тобы
1.
2
3 Салыстырыңдар:
-128 және -235
Есептеңдер:
6,5 +|-5|=
Салыстырыңдар:
0,2 және -11,2 Жұлдызшаның орнына тиісті цифрларды қойыңдар:
А) -3,5* -3,58;
Б) 6,3 6,*8
Өрнектің мәнін табыңдар:
|-7,2|+5 =
Сандарды салыстырыңдар:
|-10,3|және |9,8|
|-0,75|және |-0,875| Теңсіздікті тура теңсіздікке айналдыратың х-тің мәнін табыңдар:
-0,2 < х < 2
Сандарды өсу ретімен жаз:
-6; 0; -4,5; 2,6; 6,2.
Теңдеуді шешіңдер:
5|х|=42,35
№ 3 есеп. Мына сандар қандай бүтін сандардың аралығында орналасқан? Қос теңсіздік түрінде жазыңдар:
Үлгі: -3,7саны қандай бүтін сандар арасында орналасқанын табайық:
-4 -3,7 -3 1) 2) 2,3; 3) -7,8; 4) -0,2;
5) -10,1; 6) 0,9; 7) 8) -18,2
№ 4 есеп. Салыстырыңдар:1) |-3,9|және|3,9|; 2) |30|және|-50|; 3) |-1,4|және|-14|;
4) ; 5) ; 6)
Тест тапсырмалары:1) Тура теңсіздікті көрсет:а) -4 < -5; б) -5 < -7 ; с) -7 < -52) Теңдеудің түбірін көрсет: |х|+1=4а) -5; 5; б) -3; 3; с) -3 3) –(-(-(-74))) неге тең?А) -74; б) 74; с) 04) -30; 0,2; -9 сандарының қайсысының модулі үлкен?А) 0,2; б) -9; с) -305) -20; 0,4: -7,4 сандарының қайсысының модулі кіші?А) -20; б) 0,4; с) -7,4
№ 5 есеп (ауызша)Мына теңсіздіктердің қайсысы тура: х ˃ 0; х < у; х ˃ у; 11+х < у; мұндағы х-оң сан; у-теріс сан.
І Ү.Сабақты бекіту:
Сәйкестендіру тесті:Қарама-қарсы сандарды табыңдар және табылған сандарды өсу ретімен орналастыр 3 -1,5 5 6 1,5 -3 -6 0,2 -0,2 -5
Үй тапсырмасы: № 6,7 есеп
Бағалау: Оқушылар смайликтер арқылы бағалады.
Рефлекция. Әр топ өз өздерін саусақ әдісі арқылы бағалады. Оқушылар өздерінің сабақтан алған әсерлерін стикерге жазды.
№ 3 сабақ
Cабақтың тақырыбы: Рационал сандарға амалдар қолдану.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:Оқушылардың тақырып бойынша алған білімдерін тереңдетіп, жинақтап жүйелеу. Рационал сандарға амалдарды дұрыс қолдана білуге үйрету.
Тәрбиелік:Оқушыларды ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, тез шешім қабылдай білуге, пәнге деген қызығушылығын арттыра отырып тәрбиелеу.
Дамытушылық:Логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру. Ой-өрісін кеңейту. Теориялық білімін практикада қолдана білу дағдысын қалыптастыру.
Сабақтың әдісі:Білімді пысықтау
Сабақтың типі:Қайталау сабақ
Оқыту тәсілдері: Сұрақ – жауап, тест жұмысы, өз бетімен жұмыс, шығармашылық жұмыс.
Сабақтың көрнектілері: Тесттер, таратпа материалдар, семантикалық кесте, оқулық,
Сабақтың құрал – жабдықтары: Интербелсенді тақта, слайд.
Сабақ барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі. а) Оқушылармен сәлемдесу.
ә) Оқушыларды түгелдеу.
б) Білімге жетелейтін үш жол бар:
Еліктеу жолы- ең жеңіл жол,
Ойлау жолы- ең игілікті жол, Тәжірибе жолы-ең қиын да,ащы жол.Конфуций–қытайдың ежелгі ойшыл, философының сөзіне сүйеніп, алған білімімізді тәжірибеде қолданғанда ғана біліміміз шыңдалады.
ІІ.Үй тапсырмасын тексеру:
1. «Топтастыру стратегиясы»
2. Тірек схемалары бойынша сұраққа жауап
ІІІ. Білімдерін жан-жақты тексеру «Қайталау оқу айнасы»
а) Графикалық диктант
ә)«Кім жылдам» (ауызша есептеу)
б)“Ойлан, тап!” ойыны( семантикалық карта)
в)«Сергіту сәті» (логикалық сұрақтар, жұмбақтар)
г) «Шешуші сәт» Тест
ІІ -кезең. Үй тапсырмасын пысықтау:
Натурал сандар
а)«Топтастыру стратегиясы» Оң сандар
Қарама-қарсы сандар
Сандардың түрлері
Теріс сандар
Бүтін сандар
Рационал сандар
ә) № 6 есеп. х-тің бүтін мәнін табыңдар:1) 2) -4,9 < х < -3,2; 3) -8,5 < х < -7,25; 4) -0,5 < х < 0,1
№ 7 есеп. Салыстырып, жұлдызшаның орнына тиісті теңсіздік белгісін қойыңдар:1) (-5) * (-5,7) онда |-5| * |-5,7|2) (-7) * (-6,3) онда |-7| * |-6,3|3) (-2) * (-1,25) онда |-2| * |-1,25|4) (-9) * (-8,7) онда |-9| * |-8,7|
б) Тірек схемалары бойынша сұраққа жауап.
Теріс сандардың қосындысы оң саннан кіші
Кез-келген теріс сан 0-ге тең
а кез - келген теріс сан нольден оң сан
Қарама – қарсы сандардың қосындысы теріс сан
Таңбалары әр түрлі екі санның көбейтіндісі -3 тің Сол жағында
Таңбалары бірдей екі сандардың бөліндісі - a< 0
Координаталық түзу бойында -3,2 саны теріс сан
ІІІ-кезең. Білімдерін жан-жақты тексеру «Қайталау оқу айнасы»
а) Графикалық диктант.
- Қарама-қарсы сандардың қосындысы нөлге тең
- 0 саны натурал сандар жиынына тиісті
- Екі теріс санның қосындысы- теріс сан
- Таңбалары әр түрлі екі санның көбейтіндісі- теріс сан
- Кез келген теріс сан нөлден үлкен
- Оң санның модулі сол санның өзіне тең
- Теріс көбейткіштер саны жұп болса, көбейтінді оң сан болады
- Теріс санның модулі сол санның өзіне тең
- Таңбалары бірдей екі санның көбейтіндісі- оң сан
- Кез келген теріс сан оң саннан үлкен.
№ 1 есеп.
ә) «Кім жылдам» (ауызша есептеу)
I- топ II- топ III- топ -2,75+(-0,25)=
-100+99=
18+(-10)=
-18+10=
100+(-100)= 1) 0+(-999)=
-0,72*(-1)=
-8*(-5)=
4) 0*(-10)=
5) 0:100= -12:3=
-5*(-5):5=
-5*(-5):(-5)=
-10*10=
-25:(-5)= в) № 2 есеп “Ойлан, тап!” ойыны Семантикалық карта
I- топ
№ тапсырма Т Л П Н У О
1 (-36+45):(-9) 9 -9 -1 1 2 -3
2 (23-(-47))·0 70 0 1 -2 60 -70
3 -15+(-29) -54 -34 29 14 -44 -14
4 -1,69:1,3 -1,3 13 -13 1,3 0,13 -0,13
5 -4,2·(-2,5) -105 -1,05 105 -10,5 1,05 10,5
6 78+(-47) -125 125 -31 31 48 115
II- топ
№ тапсырма А Ш П Л Н О
1 (-23+41):(-2) 9 -9 -1 1 2 -3
2 (31-(-14))·1 17 0 1 -2 -45 45
3 -43+(-67) -24 -34 29 -110 -47 -74
4 -4,25:0,25 -1,7 17 -17 1,7 0,17 -0,17
5 -8,4·(-3,5) 29,4 2,94 -2,94 -29,4 294 -294
6 193+(-59) -155 136 -134 131 134 115
III- топ
№ тапсырма Б Л К Й А
1 (-57+(-43):(-10) 10 -10 -1 100 20
2 (68-(-14))·(-1) -1 0 1 82 -82
3 13+(-37) 14 24 50 -24 -50
4 -6,25:1,25 -0.5 5 -5 1,5 0,15
5 -8,4·(-1,2) 0,07 0,7 -7 -0,7 7
6 19+(-89) -108 -70 108 70 101
Әр топ жасырын сөзді табу. ПЛУТОН. ШОЛПАН. БАЙКАЛ.
Байкал әлемдегі ең терең көл.Оның ( - 1620 м )
Шолпан әлемдегі ең ыстық планета. Оның температурасы ( + 462°C
Плутон әлемдегі ең суық планета. Оның температурасы ( - 235°C)
г) «Сергіту сәті» (логикалық сұрақтар, жұмбақтар)
Логикалық сұрақтар:
Егер тырна бір аяғымен тұрса 3 кг болады, ал егер екі аяғымен тұрса,оның салмағы қанша?
Үстел беті төртбұрышты, оның бір бұрышын арамен кесіп алсақ неше бұрыш қалады?
Төрт қойдың неше аяғы бар?
Наурыз тойы кезі. Ат жарысы өтуде. Үш пар ат 60км шауып өтсе, әр ат неше км-ден шабады? Жұмбақтар:
Бүтін сан, бөлшек сандар,Барлығы да бар онда.Бұл қандай сан айтыңдаршыОң, теріс сан бәрі осында
(Рационал сандар) Нәрселерді санағанда,Керек ол бізге ауадай.Айтыңдаршы бұл қандай санЖан-жағыңа қарамай.
(Натурал сан)
ғ) «Шешуші сәт» (тест тапсырмалары)
I-нұсқа II-нұсқа
1. Есептеңдер: -24+(-16)+(-40)
А)-80 В)35 С)45 Д)0
2. Қосуды орында -15,6+9,1
A)34,7 B) -6.5 C) 6.5 D)-24.5
3. Есептеңдер: (6-15):(7-2,5)
А)2 В)-2 С)5 Д)4
4. Теңдеуді шешіңдер : -15,83+y=-40
A) А) 24,17 B) 55.83 C)-55.83 D) -24.17
5. Бөлуді орында :
A) -1,2 B)0.5 C) 1.5 D)-1.5
1.Қосуды орында : -
A) 3,5 B)-3.75 C)3.75 D)6
2. Азайтуды орында : -0,24-8
A)7,76B)-8,24C)8,24 D)-7,76
3. Есепте: (7-6,35):6,5+9,9
А)0,1 В)10,9 С)9,91 Д)10
4. Көбейтуді орында: -2,8*(-0,1)
А)0,28 В)-2,8 С)-0,28 D)28
5. Теңдеуді шешіңдер : х+ (-5) =2
A) -3 B)-7 C) 7 D) 3
Тест жауабы:
I-нұсқа I ІІ нұсқа
1.А 1.B
2.В 2.B
3.В 3.D
4.D 4.A
5.С 5.C
IV-кезең Қорытындылау:
а) Тарихи мәлімет
ә) Ежелгі ережелер
V . Үйге тапсырма:№ 3 есеп
VI. Бағалау: Оқушылар бір-бірін смайликтер арқылы бағалайды..
№ 4 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Алгебралық өрнектер және оларды түрлендіру
Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: Оқушыларға алгебралық өрнектер және оларды түрлендіріп есептер шығаруды, өз еркімен меңгеруге жағдай жасау және тапсырмалар беру арқылы есепті шешуге үйрету;
ә) дамытушылық: әр кезең бойынша тапсырмалар беру арқылы оқушылардың алгебралық өрнектер және оларды түрлендіре отырып, тәжірибелерін арттыру арқылы ой-өрісін дамыту;
б) тәрбиелік: шапшаңдыққа, ізденімпаздыққа, тиянақтылыққа, ұқыптылыққа, ұжымдық ауызбіршілікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: бекіту сабағы
Сабақтың типі: білімді тиянақтау
Сабақтың әдісі:
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, үлестірмелер, кубик , дидактикалық материалдар.
І.Ұйымдастыру кезеңі.
а) оқушылармен амандасу, түгелдеу.
ә) оқушылардың назарын сабаққа аудару.
б) Оқушыларға психологиялық жағымды ахуал туғызу.
Ой қозғау.
«Ұшқыр ойдан, ұтымды жауап» бойынша карточкадағы тапсырмаларға жауап береді.Ойлау қабілеттерін арттыру үшін карточка артында қосылғыштар берілген, сол қосылғыштардан алгебралық қосынды құрастыру керек. Құралған есептің мағынасын түсіндіру керек.
ІІІ. Мағынаны тану. «Ойлан тап» ойынында әр топқа әртүрлі тапсырма беріледі.
1-топ.
І. Ауызша есептер.
- Алгебралық өрнектерге мысал келтір.
- Не себепті алгебралық өрнек айнымалысы бар өрнек деп аталады?
- Алгебралық өрнектің мәні деп қай санды айтамыз?
2-топ. ІІ. Логикалық есептер.
Мына 188 санын екі бөлікке бөліңіз, оның әр бөлігінде 100 саны болатын болсын.
Үйрек 1 аяғымен тұрғанда 5 кг, ал екі аяғымен тұрғанда неше кг?
3-пен 5-тің арасына қандай таңба қойғанда, 2-ден артық, бірақ 5-тен кем сан шығады?
3-топ.
ІІІ. Өрнек түрінде жаз.
а санынан 3 есе артық санды;
с-ға қарама-қарсы санды;
n санының 14%-ін;
ІҮ. Сабақты бекіту: «Сәйкестендіру тесті»
Тапсырмалар Жауаптары
-3,5а*(-4в) 10+а
4в*(-0,6 с) *10 14ав
8,3-а+1,7 -13
13,5+х-1,5-13,5 авс
0,6+(-2а) +(-5); мұндағы а=2 -24 вс
а,в және с сандарының көбейтіндісі -1,5+х
с-4а; мұндағы с=3, а=4 -8,4
Ү. Сабақты қорытындылау:
«Кім жылдам? » Өрнектің мәнін тап. Есептің шешуінен математикалық сөз шығады.
2+3а, мұндағы а=4 Ш
7-2в мұндағы в=-1 Л
8с-9, мұндағы с=3 Е
4+5d, мұндағы d=-3 Ө
6в -2, мұндағы в=-7 К
2к+15, мұндағы к=-2 Б
11 -11 9 14 15 -44
Б Ө Л Ш Е К
І Ү.Сабақты бекіту:
Үй тапсырмасы: № 4 есеп
Бағалау: Оқушылар смайликтер арқылы бағалады.
Рефлекция. Әр топ өз өздерін саусақ әдісі арқылы бағалады. Оқушылар өздерінің сабақтан алған әсерлерін стикерге жазды.
№ 5 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Бір айнымалысы бар теңдеулер.Сабақтың мақсаты:а)Білімділік: Оқушыларға бір айнымалысы бар теңдеулерді шығаруды, өз еркімен меңгеруге жағдай жасау және тапсырмалар беру арқылы есепті шешуге үйрету;
ә)Дамытушылық: Ойлау қаблеттерін дамыта отырып есептер шығару.б)Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, еңбекке баулу.Сабақтың түрі: Практикалық (есеп шығару) жұмыс сабақ.
Көрнекілік: Үлестірме материалдар.Сабақтың барысы:I. Ұйымдастыру кезеңі:а) оқушыларды түгендеу.ә) оқушылардың сабақта жұмыс істеу дайындығын тексеру.II. Үй тапсырмасын пысықтау:• Қандай теңдеулер бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулер деп аталады?• Қандай теңдеулер мәндес теңдеулер деп аталады?• Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеудің түбірлері қалай табылады?• Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шешудің қандай алгоритмі бар?ІІІ.Жаңа сабақ. Мектепке факс арқылы жедел хат келді балалар. Онда былай жазылыпты: «Бір айнымалысы бар теңдеулер» сабағын өткізіп жатырған 7-сынып осы ма? Олай болса, сіздерге маңызды мәлімет алып келе жатқан кеме жолда қарақшыларға кездесіпті. Соларды құтқару жолы осы жеделхатта айтылған». (І және ІІ топ оқушыларына тест есептері берілген)
№ 1 тапсырма / жеке жұмыс/
І нұсқа:
1)Теңдеуді көрсет: 1) 35 – 4(6 – 3) = 23 2) 35 – 4(6 – х) 3) 35 – 4(х – 3) = 23 4) 35 – 4(6 – 3)2) Қай сан – 3х = 48 теңдеуінің түбірі болып табылады? 1) 16 2) – 16 3) 4)3) – 2 саны қай теңдеуге түбір болады?1) 3х – 4 = 12 2) х + 5 = 7 3) 5х + 2 = 8 4) 6 – х = 84) Ұқсас мүшелерді біріктір: 2а + 7а + 4а – 11а1) 2а + 2 2) 2 3) 2а 4) 4а5) Мына теңдеулер мәндес теңдеулер бола ма:
- 3(х - 5) = 11 және 3(х - 5) = - 11?6) Мәндес теңдеулер бола ма: 2х – 1 = 17 және 2х = 17 - 1?7)Ұқсас мүшелерді біріктір: 13х – 4 – 4х + 21) 9х - 6 2) 9х - 2 3) 17х + 2 4) 7х
ІІ нұсқа:1) Жақшаны аш: 5а + (4b – c) 1) 5a – 4b + c 2) 5a + 4b – c 3) 5a – 4b – c 4) 5a + 4b + c2) 1 саны қай теңдеудің түбірі болып табылады?1) 3х – 4 = 12 2) х + 5 = 7 3) 6х + 2 = 8 4) 6 – х = 83) Жақшаны ашыңдар: 2а – (3b – c)1) 2a – 3b + c 2) 2a – 3b – c 3) 2a + 3b + c 4) 2a + 3b – c4) Мына теңдеулер мәндер теңдеулер бола ма:6х – 1 = 11 және 6х = 11 + 1?5) 0, 3х = - 4 теңдеуін бүтін коэффициентті мәндес теңдеулерге келтір6) 4(х – 5) = 20 теңдеуінің түбірі 5саны болып табылады ма?7) Қай сан мына теңдеуге түбір болады? 4(х – 5) = - 4?
1) 0 2) - 1 3) 5 4) 4
Ойын ережесіне сәйкес екі топ жарысады, аралға бірінші жеткен топ кемені құтқарады. Ойын барысында қалып қойған есептерді барлық оқушылар бірге орындайды.№ 2 –тапсырма / топтық жұмыс/
Ал, енді балалар біздің почтамызға аяқ астынан хат жолдапты, ашып көрейік. Теңдеуді шешуге байланысты есеп берілген екен.1-топқа: 2-топқа: 3-топқа:
1)2х+17=22+3х 1)18+3х=х+14 1)25-4х=12-5х
2)13х+27=16х+4,5 2)21х+45=17+14х 2)13х+20=2х+15
№ 3- тапсырма /топтық жұмыс/
Енді, мына есеппен танысып көрейік. Есепті теңдеу құру арқылы шығарайық.
1-топқа:
Екі санның қосындысы 21-ге тең. Екі еселенген бірінші сан екінші саннан 3-ке артық. Бірінші санды тап.
2-топқа:
Қазір әкесі 34 жаста, баласы 11 жаста. Неше жылдан кейін әкесінің жасы баласының жасынан 2 есе артық болады?
3-топқа:
Екі санның қосындысы 348-ге тең. Бірінші санның 80%-і екінші саннан 6-ға кем. Бірінші санды тап.
І Ү.Сабақты бекіту:
Сергіту сәті: «Ойлан тап»
1)4х+5(3-2х)=5-11х Т 2)19-2(3х+8)=2х-37 Ө 3)8х+3(7-2х)=4х+3 Й
4)23-4(3х+8)=1-17х У 5)3,4х-4=4,8-х К 6)2х+7=х+5,5 Е
7)5-3х=2х-8 Б
2 6 2,6 -1,5 9 -2 2
К Ө Б Е Й Т У
Үй тапсырмасы: Бір айнымалысы бар теңдеулерге тест жұмысын құрастыру.
Бағалау: Оқушылар смайликтер арқылы бағалады.
Рефлекция. Әр топ өз өздерін саусақ әдісі арқылы бағалады. Оқушылар өздерінің сабақтан алған әсерлерін стикерге жазды.
№ 6 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Бір айнымалысы бар теңсіздіктерді шешу
Сабақ мақсаты:а) Білімділік. Оқушылардың бір айнымалысы бар теңсіздіктерді шешу тақырыбынан алған білімдерін тереңдету, жүйелеу. Бөлімдері бірдей, әр түрлі жай бөлшектерді, аралас сандарды қосу ережелерін және қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін біле отырып берілген тапсырмаларды орындай білу білік дағдыларын меңгерту.
ә) Тәрбиелік. Оқушыларды өзін – өзі басқаруға, ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, дәлдікке, өз мүмкіндігіне сенуге, үлкен жетістікке ұмтылуға тәрбиелеу.б) Дамытушылық. Оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін, білім, білік дағдыларын дамыта отырып, пәнге деген қызығушылығын арттыру. Типі: қорытындылау сабақ
Түрі: саяхат сабақӘдісі: топпен жұмыс, жеке оқушымен жұмыс, сұрақ- жауап.Көрнекілігі: интерактивті тақта, құнды қағаздар
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, назарларын сабаққа аудару;
Шаттық шеңберін құрып, психологиялық ахуал туғызу, үш топқа біріктіру;
Бұл кім? ... Бұл баяғы Қожанасыр,Істегенінің бәрі ойран асыр.Бір есепті былайша шешкен екен,Сен одан өзіңнің біліміңді асыр.
ІІ. Ой қозғау.
Бір айнымалысы бар теңсіздіктерге мысал келтір.
Бір айнымалысы бар теңсіздік деген не?
ІІІ. Мағынаны тану.
№ 1 есеп А деңгей
І топ ІІ топ ІІІ топ
№ 2 есеп «Математикалық лото»
І топ ІІ топ ІІІ топ
Құр жиын
Ассалаумағалейкум, Алдар аға, Байлардан алмай кеткен есең бар ма?
Бүгінше өтірігіңді қоя тұршы, Балаларға берер есебің бар ма?
В деңгей
№ 3 есеп
І топ ІІ топ ІІІ топ
С деңгейі
Қазақтар кенде емес шешен, данаға,
Солардың біреуі міне– Жиренше аға.
Сұрағы бұл кісінің қиын болмақ,
Ойланып, шешер ме екенсің, білгіш бала.
№ 4 есеп
Мен тізбектес үш натурал сан жаздым.
Ол сандардың біріншісі мен 2 еселенген екіншісінің және үш еселенген үшіншісінің қосындысы 76-дан артық, бірақ 100-ден кем болды. Менің жазған бірінші натурал санымның қандай сан екенін бағалаңдар.
І Ү.Сабақты бекіту:
Үй тапсырмасы: № 5 есеп есеп
Бағалау: Оқушылар смайликтер арқылы бағалады.
Рефлекция. Әр топ өз өздерін саусақ әдісі арқылы бағалады. Оқушылар өздерінің сабақтан алған әсерлерін стикерге жазды.
№ 7 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Натурал және бүтін көрсеткішті дәреже
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Құрамында дәрежелері бар өрнектерді түрлендіру бойынша алған білімдерін
жалпылап, тиянақтау, қосымша мәліметтер беру.
Дамытушылық: Тиімді әдіс- тәсілдер арқылы оқушылардың ой- өрісін кеңейту, өздігінен жұмыс жасау, іздену, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: Оқушыларды нақтылыққа, ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, дәлдікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Білімді бекіту сабағы.
Сабақтың әдіс- тәсілдері: графикалық диктант, ауызша есептер шығару, өзіндік ізденіс (тарихи мағлұмат), деңгейлік тапсырмалар.
Көрнекілігі: карточкалар, нақыл сөз, кестелер.
Күтілетін нәтиже: Құрамында дәрежелері бар өрнектерді түрлендіру бойынша есептерді шығаруда формулаларды дұрыс қолдана алады, жауабын дұрыс есептеп шығара алады.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі: оқушыларды түгендеу, сабаққа әзірлігін тексеру.
ІІ. Үй тапсырмасын пысықтау:
ІІІ. Өтілген материалдың игерілуін тексеру:
1. Графикалық диктант: иә- жоқ
1) Негіздері бірдей дәрежелерді бөлгенде негізін өзгеріссіз қалдырып, бөлінгіштің дәреже көрсеткішін бөлгіштің дәреже көрсеткішіне қосамыз (азайтамыз)
2) (а 3)2 = а 5 тең (а 6)
3) (- 3х2у8)2 = 9х4у16
4) Дәрежені дәрежеге шығарғанда, негізін өзгертпей дәреже көрсеткіштері қосылады.
5) 3-5 ∙ 33 = тең ()
-6) Бөлшекті дәрежеге шығарғанда, оның аламының да, бөлімінің де әрбір көбейткішін осы дәрежеге шығарады.
7) (2999+ 3001)0 = 6000 –ға тең?
8) Негіздері бірдей дәрежелерді көбейткенде, олардың дәреже көрсеткіштерін қосып, негіздерін өзгеріссіз қалдырамыз .
9) (-а)10 ∙ а5 ∙ (- а)3 = а 18 (- а 18)
2. Ауызша есептер шығару арқылы жасырылған сөйлемді тауып, мағынасын ашу:
(а6х2)3 (Б) 1,4с4∙20с10 (І) 3а5в5)2 (Л) 7с8 (2с3)2 (І) (2а2х)3 (М)
102 – 52 (Қ) (А) (7-9)5∙1250 (З) х12 ∙ (х2)3 (Ы)
3 а3 ∙ (-ав2)4 (Н) х5 :(х∙х4) (А)
Б Қ Л З Н
а18х6 75 9а10в10 -32 3а7в8
Ы І А М Х18 28с14 1 8а6х3 «БІЛІМ- ҚАЗЫНА»
ІҮ. Тарихи деректерге шолу:
Ағылшын математигі С. Стивин санды дәреже түрінде жазуды ойлап тапты:
3(3) + 5(2) – 4 . Қазіргі кездегі түрі:33 + 52 – 4
Дәрежені ең көп қолданатындар астрономдар. Олар әр қадамдарында алып сандармен кездеседі және олармен есептеулер жүргізеді. Мысалы: Андормеда тұмандығына дейінгі ара қашықтық 95000000000000000000 км , Күн массасы жуықтап алғанда 2000000000000000000000000000000 кг. Осындай алып сандарды жазу , есептеу қиындыққа соғады. Сондықтан санды стандарт түрде жазуды қолданады. км и кг. Сонымен қатар дәрежені биологтар, химиктер де қолданады.
Ертеде Ежелгі славяндықтар алып сандарды жаза білген, олардың арнайы атаулары болған:
«тысяща» = , «тьма» = , «легион» = ,
«леодр» = , «ворон» = ,«колода» = .
Ү. Білімді бекіту: Деңгейлік тапсырмалар:
І- деңгей:
1.Өрнектің мәнін тап: 24 ·с-3, мұндағы с = .
2. Амалды орында: а) (х7)3 · х12; б) х -12 : х 3; в) ( 3 х6 )3;
3. k- ның қандай мәнінде теңдік дұрыс болады: 58 : 5k = 54
ІІ деңгей: Есепте :
ІІІ деңгей: х-ті тап: х * 26 * 29 = 217
ҮІ. Қорытындылау:
Рефлекция : Бүгінгі сабақтан не алдым?
Білемін Білдім Білгім келеді
2. Өзара бағалау: Оқушылармен бірігіп оқушы білімін бағалау.
Үй тапсырмасы: Құрамында дәрежелері бар өрнектерге есептер құрастыру.
№ 8 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Натурал және бүтін көрсеткішті дәреже
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Құрамында дәрежелері бар өрнектерді түрлендіру бойынша алған білімдерін
жалпылап, тиянақтау, қосымша мәліметтер беру.
Дамытушылық: Тиімді әдіс- тәсілдер арқылы оқушылардың ой- өрісін кеңейту, өздігінен жұмыс жасау, іздену, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: Оқушыларды нақтылыққа, ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, дәлдікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Білімді бекіту сабағы.
Сабақтың әдіс- тәсілдері: жеке, жұптық, топтық, сұрақ-жауап
Көрнекілігі: карточкалар, нақыл сөз, кестелер.
Күтілетін нәтиже: Құрамында дәрежелері бар өрнектерді түрлендіру бойынша есептерді шығаруда формулаларды дұрыс қолдана алады, жауабын дұрыс есептеп шығара алады.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі: оқушыларды түгендеу, сабаққа әзірлігін тексеру, топтастыру
Сабақтың жоспары:
1.Ой қозғау.
2. «Қайталау-оқу анасы»
3. «Кім жылдам?»
4. «Галереяға саяхат»
Қорытынды.
І. Ой қозғау.
Дәреже
ІІ. «Қайталау-оқу анасы»
Дәреже дегеніміз не?
ІІІ. «Кім жылдам?» / топтық тапсырма/
1-топқа:
1. Көбейтіндіні дәреже түрінде жазыңдар, дәреженің негізі мен көрсеткішін анықтаңдар.
1,8*1,8*1,8*1,8*1,8*1,8=
2. Есептеңдер 94 =
3. Өрнекті дәреже түрінде жаз. а17*а31 = а48
2-топқа:
1. Көбейтіндіні дәреже түрінде жазыңдар, дәреженің негізі мен көрсеткішін анықтаңдар. а*а*а*а*а*а-31 =а6-31
2. Есептеңдер (-7)2 =49
3. Өрнекті дәреже түрінде жаз. а41:а39 = а2
3-топқа:
1. Көбейтіндіні дәреже түрінде жаз. =
2. Есептеңдер. = - 56
3.Есепте . =7
ІҮ. Шағын тест / жеке жұмыс/
Натурал көрсеткішті дәреже және оның қасиеттері.
1. Көбейтіндіні дәреже түрінде жазыңдар, дәреженің негізі мен көрсеткішін анықтаңдар. 1,6*1,6*1,6*1,6*1,6*1,6;
А)1,66 В)1,6 С)1,63 Д)-1,66
2. Есептеңдер 74 А) 28 В)2428 С) 2401 Д)4928
3. Санды стандарт түрінде жазыңдар. 7 6000000
А) 7,6*105 В) 76 С) 76*106 Д) 106
4. Өрнекті дәреже түрінде жаз. а12*а52 А)а40 В) а58 С) –а64 Д) а64
5. Көбейтіндіні дәреже түрінде жазыңдар, дәреженің негізі мен көрсеткішін анықтаңдар. а*а*а*а*а -63 көбейткіш А) -а5-63 В) а6-63 С) а4+63 Д) а5-63
6. Есептеңдер (-12)2 А)-12 В)-24 С) 144 Д)-144
7. Өрнекті дәреже түрінде жаз. А) в25 В)в43 С) в33 Д) в53
8. Ең кіші санды табындар: 1) 1. 2) 0,013 , 3) (-3)3 , 4) (-2,5)2
А) 2; В) 1; С) 4; Д) 3.
Ү. «Галереяға саяхат»
Оқушылар «Құндылықтар спектрі» әдісі арқылы тақырып бойынша ойларын білдіріп, тақтаға іледі.
ҮІ. Қорытындылау:
Кері байланыс: Бүгінгі сабақтан не алдым?
Білемін Білдім Білгім келеді
2. Өзара бағалау: Оқушылармен бірігіп оқушы білімін бағалау.
Үй тапсырмасы: Тест нұсқасын дайындау / 25 сұрақ/
№ 9 сабақ
Сабақтың тақырыбы Өзіндік жұмыс № 1
Жалпы мақсаттар: Оқушыларға өтілген материалдары бойынша есептер шығара отырып, есеп шығаруда оқушыларға өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырып дамыту;
Көрнекілігі дидактикалық материалдары
Әдісі: Тәсілі: жеке Әдісі: дәстүрлі
Оқыту нәтижесі: Есеп шығарудың тиімді жолдарын үйренеді. Есептердің шығарылу жолдарын өз бетінше ізденеді Оқушылар өтілген материалды талдай алады,жинақтайды, қорытындылайды.
Дерек көздер 7- сынып .алгебрадан өзіндік жұмыстарының жинағы
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, назарларын сабаққа аудару;
І нұсқа
1.Қосуды орында:
а) -3+(-5)+(-7)+2;
б) 17+(-2)+(-9)+5+(-7)+9;
в) -0,5+4+(-3,24)+(-6,1)+0,91;
с) 0,28+(-0,96)+(-0,14)-1,42+0,3+(-0,9);
2. Өрнекті ықшамда.
а) 2+5а, мұндағы а=4; -5
б) 3х-у мұндағы х=-1, у= -8
3) Өрнектің мәнін тап.
а) 3а+(-7а); в) 4с+2а-(-3а-4с);
б) 8,3+(-1,7); с) 2х(-6);
4. Теңдеуді шешіңдер.
а) (х+2)(х2 +2х+4)-х(х-3)(х+3)=26
5. Ұқсас мүшелерді біріктіріңдер.
а) –х4+3х3-4х4-2х2-3х2;
б) 2а4-3а5+а6+1-а4+4а5-а6; ІІ нұсқа
1.Қосуды орында:
1) (-0,8)+(+0,5)+(-0,75)+(+0,32);
2) (+23,9)+(-14,75)+(-9,25)+(+5,4);
3) -3+(-6)+(-7)+(-3)-(-2);
4) 17+(-12)+(-13)-(-5);
Өрнекті ықшамда.
а) 9+5в, мұндағы в=-2; -3
б) 7у-х мұндағы х=-4, у=3
3) Өрнектің мәнін тап.
а) 32+(-7а); в) -3,5а*(-4в);
б) 83+(-17); с) 7х(-6ах);
4. Теңдеуді шешіңдер.
а) (х-3)(х2 +3х+9)-х(х2-16)=21
5. Ұқсас мүшелерді біріктіріңдер.
а) 3ах3-х 3а-ах3-х3+а;
б) 5а 2в-5ав2-ав-2а 2в+10ав2;
Сабақты қорытындылау:
Пропорцияның қасиетін айту?
Рационал сандарға мысал келтір.
Алгебралық өрнек жазыңдар.
Дәреженің негізі мен көрсеткішін көрсетіп жаз.
Бөлшекті дәрежелеу қалай орындалады?
Үйге тапсырма:
1-топ. Дәрежеге тест дайындау
2-топ. Рационал сандарға өзіндік жұмыс дайындау.
3-топ. Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу мен теңсіздіктерге есеп құрастыру. Үй тапсырмасына байланысты нұсқаулық алады.
№ 10 сабақ
Сабақтың тақырыбы Бірмүшелерге амалдар қолдану. Бірмүшені көбейту және дәрежеге шығару
Жалпы мақсаттар: Бірмүше ұғымын қалыптастыру; Оқушылардың сыни тұрғыдан ойлай білу дағдыларын дамыта отырып, көбейту мен бөлудің негізгі қасиеттерін өмірде пайдалана білуге дағдыландыру.
Ресурстар: интерактивті тақта, сабаққа қажетті ресурстар.
Әдіс - тәсілдер Тәсілі : жеке,жұппен,топпен Әдісі: АКТ, СТО, диалог
Оқыту нәтижесі: Топқа бөлу барысында жағымды психологиялық ахуал тудыру. Тақырыпқа теориялық талдау жасалады. Оқушылар жекелеме,жұппен,топпен жұмыс істей отырып идея бөліседі, өнім жасалады, талдайды, жинақтайды, қортындылайды, бағалайды.
Түйінді идеялар Бірмүшелерге амалдар қолдану арқылы есептер шығару
Дерек көздер қосымша мәліметтер.
Сабақтың барысы Мұғалімнің іс - әрекеті Оқушының іс – әрекеті
Кіріспе Оқушылармен амандасу. Психологиялық дайындық.
Арифметикалық 4 амал (қосу, азайту, көбейту, бөлу) бойынша топқа бөлу Мұғаліммен амандасады.
Топтарға бөлінеді.
Тұсаукесер Әп топ «Бірмүшеге топтастыру» жасайды. Оқушылар постер қорғайды.
Негізгі бөлім
Білу.
Түсіну.
Қолдану.
Талдау.
Жинақтау. Жұптық жұмыс (1 ұпай)
1) Ауызша сұраққа жауап бер:Бірмүше деп нені айтамыз? Мысал келтіріңдер
Топтық жұмыс (1 ұпай )
2) Бір ғана саннан тұратын өрнекті бірмүше деп атауға бола ма? Бір ғана әріптен тұратын өрнекті бірмүше деп атауға бола ма? Берілген өрнектердің ішінен бірмүшелерді ауызша ата :
а)3,4х 2у ; б)х 2 +х ; в)-0,7ху 2 ; г)a-b ; д)-3mn 3m 2 ; е) 2(x+y) 2 ; ж) 0,6
Топтық жұмыс ( 2 ұпай)
3) Кандай бірмүшені стандарт түрдегі бірмүше деп атайды ?Бірмүшенің коэффициенті деп нені атайды? Мысал келтіріңдер
4) Бірмүшені стандарт түріне келтіріңдер және коэффициентін атаңдар.
а) 8х 2х ; ә)1,2abc ∙5a ;
б)3xy (-1,7)y ; в)6c 2(-0,8)ac;
г) y 5 y 2y ; д)2,3m 2n∙4.5n 3;
е)10a 2b 2∙(-1,2a 3); ж) -30x 5y∙(-0,7xy2)
Жеке жұмыс (3 ұпай)
5) Бірмүшенің дәрежесі деп нені айтады?Әріп көбейткіші жоқ бірмүшенің дәрежесі неге тең?
а)0,8mn 3k 4 ; б) –хуz дәрежесі қандай?
6) Бірмүшені дәрежеге шығаруды орындаңдар:
а) (3х 2 ) 3 ; ә) (4m) 2 ; б) (-2a 4b2)3 ;
в) (-3x 2y)4 ; г) (-a 2bc 3) 5 ; д) (-a 2b 2c) 2 ;
е) (-0,6m 2n 2) 3; ж) (2 xy 2) 2 ;
7) Көпмүше түріне келтір:
а) -0,8 m2n ∙(-0,5m 5n 7); ә)0,3y 2∙(- x 4y 6) ;
б) cd ∙ (- c 9d 7) ; в)ab ∙ (-ab 2)∙ ab 3;
г)x 2y∙ (-xy)∙ (-xy 2) ;
д)mn ∙ (-m 5n 3)∙(-m 3n 8) ;
8) Бірмүшені стандарт түрге келтіріп.
(3 ұпай)
1) 0,45a 2bc 5 ∙ a 7 b 6c ;
2)0,2 4b 3xy 4∙ bx 3y 7 ;
3)x 2y 5∙ (-6xy 2) ; 4)0,3a 2b 3∙ ab;
5) 5 y 4y 2y ; 6) 7 z 5 *z* z 2 ;
7) (-3 ab)4 ; 8) (-9x 2y) 3 ;
9) Бірмүшенің мәнін табыңдар:
( 2 ұпай)
1) 5х 3, мұндағы х=0,5
1)-0,125y 4; мұндағы y=-2
2) -9х 5у 2, мұндағы х= -1;y= 1/3
2)12x 2y , мұндағы x =-0,3 y= 1/6 Нақты деректермен жұмыс жасайды.
Мәтінмен жұмыс жасайды.
Өзара достық қарым-қатынас құра отырып, бірігіп есептер шығарады.
Топқа берілген тапсырманы орындау барысында бірлесіп шығармашылықпен жұмыс атқарады, өз пікірін еркін білдіреді.
Тұжырым жасай білуге дағдыланады.
Оқушылар өз пікірін еркін білдіреді.
Берілген тапсырма бойынша есеп шығарады.
Барлығы: 12 ұпай
«сабақты толық меңгерген» -12 ұпай;
«әлі де дайындалуды қажет етеді»
-10 ұпай;
« тек алға ұмтылу қажет» -8 ұпай.
Бағалау Тапсырма. Көбейтуді орындаңдар:
а) 4х*7у__________________________
ә) -11х2 у* 0,3 х2 у2 ________________
б) -8х*5х3 ________________________
в) а5 в* (-ав3 с) ____________________
г) 49ав3 * 32ав_______________________
д) 4ху*(-х2) *(-у3) _________________
) х2 у2 *(-6ху2) ____________________
ж) а2 х5 в * (-0,6ахв2) ______________ Рефлексия «Автор орындығы» мен «Ыстық орындықты» ұйымдастыру Үйге тапсырма Бірмүшеге есеп құрастыру Үй тапсырмасына байланысты нұсқаулық алады.
№ 11 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Бірмүшелерге есептер шығару
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Бірмүше ұғымын қалыптастыру; Оқушылардың сыни тұрғыдан ойлай білу дағдыларын дамыта отырып, көбейту мен бөлудің негізгі қасиеттерін өмірде пайдалана білуге дағдыландыру.
Дамытушылық: Оқушылардың ойын дамытуға, тапқырлық, байқағыштық қабілетін дамыту, ой-өрісін кеңейту;
Тәрбиелілік: Оқушыларды дәлдікке, ұқыптылыққа, шапшаң есептеге үйрету;
Көрнекілігі: сөзжұмбақ, сызғыш, карандаш, үлестірмелер, қайшы, қағаз
Сабақтың жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі.
Еске түсіру.
Ой шақыру, іскерлік
Пысықтау жұмысы.
Математикалық лото
Үйге тапсырма. Бағалау
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу;
«Шаттық шңберін құру» арқылы өз есімінен басталатын сандарды айту.
«Тәтті кәмпит» әдісі арқылы топтарға біріктіру;
ІІ. Еске түсіру. Сөзжұмбақ шешу арқылы үй тапсырмасын сұрау жәна жаңа сабаққа керекті материалды қайталау.
Б
і
р
м
ү
ш
е
ОХ осінің атауы...........
Математикалық сөз..........
Бір-бірімен тік бұрыш жасап қиылысатын түзу..........
Пән атауы.................
Геометриялық фигура...................
Жазықтықтың координаталық осьтермен бөлгендегі бөлігі................
Сан...................
ІІІ. Ой шақыру, іскерлік. / топтық жұмыс/
1-топ: 2-топ: 3-топ:
Дәрежеге шығар: Көбейтуді орында: Стандарт түрге келтір:
а) (4ау3)2 ; а) -11а2 в*0,3а 2в2 ; а) (-2а4 в2)3 ;
б)( -5ау)2 * (-3ау2)4; б) 4ав*(-2а2) (-в3); б) (-2ху3)4 ;
ІҮ. Пысықтау жұмысы.
1-топ. Бірмүше мен көпмүшенің көбейтіндісіне есеп құрастыру.
2-топ: Бірмүшелерді дәрежеге шығаруға есеп құрастыру.
3-топ: Бірмүшенің стандарт түрде жазылуына есеп құрастыру.
Ү.Сабақты бекіту: «Математикалық лото»
Бірмүшелер Дұрыс шешімі Жауаптар
2в*(-3с) 20с 2а
(-4с2)(-5а) -6вс
(-4а3)2 -9а2
-(-3а)2 16а6
25*(-4в)(-2а) 9х4
(-3х2)2 200ва
ҮІ. Үйге тапсырма: Бірмүшеге тест жұмысын құрастыру.
ҮІІ. Бағалау: Оқушылар топтық бағалау жасайды, өз-өздерін бағалайды.
Рефлекция: «Құндылықтар спектрі» әдісі арқылы сабақтан түсінгенін тақтаға іледі.
№ 12 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Көпмүшелерге есептер шығару
Мақсаты:
А) Көпмүше және оларға амалдар қолдану, көпмүшені көбейткіштерге жіктеу
тәсілін еске түсіре отырып, есептер шығару біліктілігін арттыру;
Ә) Оқушының ой өрісін, сана сезімін қалыптастыру, шығармашылық даму
мүмкіндігіне жағдай жасау;
Б) Оқушыларды алғырлыққа, шапшаңдыққа және тапқырлыққа тәрбиелеу,
Сабақтың түрі: іздендіру сабағы
Сабақтың әдісі: дамыта деңгейлеп оқыту
Сабақтың көрнекіліг: дидиактикалық материалдар, кеспе қағаздар
Сабақтың барысы:
I Ұйымдастыру бөлімі.(сәлемдесу, түгендеу)
II. Кім білгір (сұраққа жауап) Өтілген тақырыптар бойынша оқушылардың білімдерін тексеру
Бірмүше дегеніміз не?
Бірмүшенің стандарт түрде жазылуы қалай?
Бірмүшелерді қалай қосамыз?
Бірмүшені көпмүшеге қалай қосамыз?
Көпмүшені бірмүшеге бөлу дегеніміз не?
Бірүшеге мысалдар келтір.
ІІІ. «Кім жылдам?» / жеке жұмыс/
1-топқа:
1) ax+ay+az; 2) x4+x3-x2 ; 3) -ax-bx-cx ; 4) a(x2+y2)+b(x2+y2);
2-топқа:
1) 9x 2 +3x; 2) 4x 4 y-xy 2 ; 3) 3b 2 a 3 -ab 3 ; 4) 2ab-ab 2 ;
3-топқа:
1) 28a 3 b-4a 2 b 3 ; 2) ax+bx+ay+by; 3) ax+bx-ay-by; 4) 12n3+n2-n-12;
IV Ойлан,тап (топтық жұмыс)
1-топқа: Көпмүше түрінде көрсет: а) а5(3а-4) ә) 5а+(11-а)
2-топқа: Ортақ көбейткішін тап: а) 3а+6 ә) 9m8+6m5
3-топқа: Көпмүшелердің көбейтіндісі түріне келтір:
а) 2а(m+n)+b(m+n) ә) 8(x-1)+2(x-1)
V Кім жүйрік (есептер шығару)
№1
1)(а+9)2+2а(а+9); 2) х2(в-2)+у(2-в); 3)(а+в)3 –а(а+в)2 ; 4)m(х-у)-n(х-у);
5)30х80+80х30; 6)12m(m-n)-6n(n-m); 7) (х-у)2+(х-у);
№2 Өрнектің мәнін тап.
6х2-6ху-8х+8у х = - 4, у = 2
а2-ав-5а+5в а=1/4 в=-1/2
VI. Сабақты бекіту:
(Оқушылар орындаған тапсырмаларын түсіндіреді. Бір есептің шығарылу тәсілін көрсету,тақырып бойынша қысқаша түсінік )
Көпмүшені көбейткіштерге жіктеу тақырыбының үш тәсіліне деңгейлік тапсырма.
1-топқа: Ортақ көбейткішті жақша сыртына шығар: 18ав 2 -2ав
2-топқа: Көбейткішке жікте: ах+вх-ау-ву+аz+bz
3-топқа: Көпмүшені көбеткішке жікте: а 2 -9а+20
Сергіту кезеңі:
Ұлу күн сайын қабырғамен 7 м жоғары өрмелеп шығады және түнде 4 м төмен түседі.
Ол биіктігі 15 м үйдің төбесіне, жерден бастағанда, қанша күнде жетеді? (Ж:5 күнде)
Үйге тапсырма:
Бағалау: Оқушыларды білім деңгейлерін қарай мадақтау
Кері байланыс: Оқушылар бүгінгі сабақ туралы стикерге жазады.
№ 13 сабақ
Сабақтың
тақырыбы Көпмүшелерге есептер шығару
Мақсаты Оқушылардың есепті шапшаң шығару, тез есептеу дағдысын қалыптастыру, есептер шығаруда оқушыларға оқытудың жаңа әдіс-тәсілдерін үйретіп, өз бетінше және топпен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырып дамыту; қысқаша көбейту формулаларын тұжырымдап, жаза білу қабілеттерін бекіту, көпмүше және оларға амалдар қолдану, көпмүшені көбейткіштерге жіктеу тәсілін еске түсіре отырып, есептер шығару біліктілігін арттыру;
Күтілетін нәтиже Есеп шығарудың тиімді жолдарын үйренеді, топпен жұмыс істейді. Есептердің шығарылу жолдарын бір – біріне түсіндіреді, өзгенің қатесін түзейді. Оқушылар жекелеме,жұппен,топпен жұмыс істей отырып идея бөліседі, өнім жасалады, талдайды, жинақтайды, қортындылайды, бағалайды.
Көрнекі-құралдар Оқулық, дидактикалық материалдары, үлестірме, сабаққа қажетті ресурстар.
Әдіс-тәсілдер Тәсілі : жеке, жұппен, топпен , өзара оқыту,оқыта үйрету сұрақ-жауап, тест
Сабақтың барысы
Сабақ кезең
дері Мұғалім әрекеті Оқушы әрекеті
Кіріс
пе
2 мин
1 мин
Шаттық шеңбері «Жүректен жүрекке» мұғалім бірінші тілек білдіреді
Топқа бөлу – сандар таратады, топ ережелерін басшылыққа алып, топтық жұмыс жасайтындарын айтады. Оқушылар тілекті бір-біріне жалғастырып,тілек айтады
Оқушылар сандарға байланысты бірігіп 3 топ құрайды, топ ережесін сақтайды,
Топтар : 1топ
2 топ
3 топ
Тұсау
кесер
3 мин «Білу» тапсырмасы
«Семантикалық карта» / жұптық жұмыс/
Оқушылар жұп мүшелері болып тапсырманы орындайды, жауап береді және берілген
тапсырманы орындай отырып, жасырын сөзді табады..
Тапсырмалар А) В) С) D) Көбейткішке жікте:
а2-4у2 (а-4у)(а+4у),
Б (а-4у)2,
С (а-2у)(а+2у),
Е (а+4у)2,
Р
Көбейткіштерге жікте:
27а3+в3 (3а+в)(9а2- 3ав+в2),
В (3а-в)2,
И (3а-в)(9а2-3а+в2),
Т (3а-в)(9а+3а2+в),
Я Жақшаны аш:
-(7х+3у-8а) 7х+3у+8а
A -7х-3у+8а
К 7х-3у+8а
М 7х+3у-8а
О Көпмүше түрінде жаз:
(2-х)2 4-4х+х2,
Л 4х2,
Х
4-х2,
Ф 4-2х+х2,
Г Көбейткіштерге жікте:
8-12а+6а2-а3 (4-а)3,
Х (4+а)3,
Ж (2-а)3,
И (2+а)3,
Н
Көпмүше түрінде жаз:
(2а+ 3в)2 4а2 +12ав+9в2
Д 2а2 +10ав+9в2
З 12ав+9в2
Ц 4а2 +9в2
Ы Жасырын сөз «Евклид»
Негізгі бөлім
5 мин
«Түсіну» тапсырмасы
« Математикалық диктант»
/ жеке жұмыс/
1) а мен 3с өрнектерінің қосындысының квадраты.
Жауабы: (а+3с)2
2) в және 5а өрнектерінің қосындысы мен айырымының көбейтіндісі.
Жауабы:(в+5а)(в-5а)
3) 2х және 5у өрнектерінің кубтарының қосыңдысы
Жауабы: (2х3+5у3)
4)х 2 және 4 өрнектерінің айырымы мен қосындысының көбейтіндісі.
Жауабы: (х2 -4)( х2 +4) «Түсіну» тапсырмасы
Топтағы оқушылар мәтінді жеке отырып талқылап шығарады. Өзгелердің жауабын тыңдай отырып , өз білімін толықтырады.
Ізденеді.
Бағалау : Бірін – бірі бағалайды.
25 мин
«Қолдану» тапсырмасы
/ топтық жұмыс/
1-топқа:
16-4х2 (x-6c)(x2+6xc+36c2)
(3a-5b)2 a3-6а2 b+12аb2 -b3
(2a+3b)2 (4-2x)(4+2x)
(a-2b)3 4a2+12аb+9b2
х3-216с3 (a+1)(a2_a+1)
a 3+1 9a 2 - 30аb+25b 2
2-топқа:
Көпмүшені көбейткішке жіктеңдер:
1) Көбейткіштерге жікте:
а) 49n2-25; ә) 8-m3;
б) 25х2- 49; в) 64а2-9;
3-топқа:
Формулаларды топтастырыңдар.
-Екі өрнектің қосындысың квадраты.
- Екі өрнектің квадраттарының айырымы.
- Екі өрнектің кубтарының айырымы..
- Екі өрнектің кубтарының қосындысы.
- Екі өрнектің қосындысының кубы.
- Екі өрнектің айырымының кубы .
-Екі өрнектің айырымының квадраты . «Қолдану» тапсырмасы
Сәйкестендіру тесті.
1-3; 2-6; 3-4; 4- 2;
5-1; 6-5;
2-топ:
Көпмүшені көбейткіштерге жіктеу.
а) 49n2-25; ә) 81а2 -16;
б) 25х2- 49; в) 64а2-9;
3-топ:
Формулаларды топтастыру.
(а+в)2 = а2 +2ва+в2
(а2 –в2)= (а+в)(а-в)
(а3 –в3)= ( а -в)(а2 +ав+в2)
(а3 +в3)=( а +в)(а2 –ав+в2)
(а +в)3 =а3 +3а2 в+3ав2 +в3
(а - в)3 = а3 -3а2 в+3ав2 -в3
(а-в)2 = а2 -2ав+в2
Топтағы оқушылар формулаларды бірге топпен отырып талқылап шығарады. Топтағы оқушылар белсенділік танытып, топтық талқыға салады,ойланады.
Өзгелерді тыңдай отырып , өз білімін толықтырады.
5мин «Жинақтау» тапсырмасы
Шағын тест.
1) (2х+3) 2
A) 4х2+9; B) 4х2-12х+9;
C) 4х2+12х+9; D) 4х2-9.
2) (5а-3b)*(5а+3b)
A) 25а2+9b2;
B) 25а2-30аb+9b2;
C) 25а2+3аb+9b2;
D) 25а2-9b2.
3)(2b-3а) 3
A) 8b2-27а3;
B) 8b 3-36b2а+54bа2-27а3;
C) 8b2-12аb+27а3;
D) 8b 2 +27а3.
4) 0,008m3-0,36m2n+5,4mn2-27n3
A) (0,2m-3n) 3; B) (0,2-3mn) 3;
C) (0,2mn-3) 3; D)(0,2+3mn) 3.
5) -49х2+0,04у2
A) (0,2у-7х)2; B) (0,2-7ху) 3 ; C) (0,2у-7х);
D) дұрыс жауабы жоқ «Жинақтау» тапсырмасы
Жауабы:
1) C; 2)D; 3)B; 4)A; 5)D;
Оқушылар сұрақтарға жауап беріп , басқа топтармен жауабын талқылайды , топ жетекшісі топ мүшеерін бағалайды, топ жетекшісін топ мүшелерінің бірі бағалайды.
Қоры
тынды
2 мин
1 мин
1 мин Тапсырма.
Өрнекті құрыңдар және ықшамдаңдар:
Екі көпмүше берілген:
2а3-4а2-5а+5 және а3 +4а2-4а+2
а) Осы көпмүшелердің қосындысын: ______________
б) Бірінші және екінші көпмүшелердің айырмасын _________________________
в) Екінші және бірінші көпмүшелердің айырмасын _________________________
Үйге:
Көпмүше тарауына 25 сұрақ тест жұмысын құру.
Рефлекция Үй тапсырмасына байланысты нұсқаулық алады.
Оқушылар рефлекция жазады..
№ 14 сабақ
Сабақтың тақырыбы Өзіндік жұмыс № 2
Жалпы мақсаты: Оқушыларға өтілген материалдары бойынша есептер шығара отырып, есеп шығаруда оқушылардың өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырып дамыту;
Көрнекі-лігі: дидактикалық материалдары
Әдісі: Тәсілі: жеке
Әдісі: дәстүрлі
Оқыту нәтижесі: Есеп шығарудың тиімді жолдарын үйренеді. Есептердің шығарылу жолдарын өз бетінше ізденеді Оқушылар өтілген материалды талдай алады,жинақтайды, қорытындылайды.
Дерек көздер 7- сынып алгебрадан дидактикалық материал жинағы
Сабақтың барысы
Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, назарларын сабаққа аудару
І нұсқа
1.Амалды орындаңдар.
а) 2в*(-3с); б) 8х*2у*(-5а);
2. Дәржеге шығар: а) (-3х2)4 ; б) (3а2 х)2;
3. Өрнекті ықшамдаңдар:
а) (0,2х2 у)3 *100х 4у7 ;
4. Ұқсас мүшелерді біріктіріңдер:
а) 5х-7ху+4ху; б)2ху-7ху+6у2 ;
в) 2ах-х2 +3ах-у2 +2х2 ;
5. Көпмүше түріне келтір:
1) 10(m+5)+2(-2m+3n); 2) 4а(7х-1)-7(4ах+1);
3) а(а+в)+в(а-в); ІІ нұсқа
1.Амалды орындаңдар.
а) (-4а)(-5в); б) (-3а)*2в(-с);
2. Дәржеге шығар: а) (а3)2; б) (-4m3)2 ;
3. Өрнекті ықшамдаңдар:
а ) -0,6 с7 а7 *(0,5са2)2 ;
4. Ұқсас мүшелерді біріктіріңдер:
а) 3ху-9ху+4у; б)6у2-7ху+8у2 ;
в) 5вх-3х2 +4вх-2у2 +12х2 ;
5. Көпмүше түріне келтір:
1) 7х(4у-х)+4х(х-7у);
2)3а2-2а(5+2а)+10а;
3)5(6а+3в)-6а(5в-2а);
Сабақты қорытындылау:
Бірмүше деген не?
Бірмүше стандарт түрде қалай жазылады?
Көпмүше деген не?
Көпмүшенің стандарт түрде жазылуына мысал келтір.
Бірмүше мен көпмүшенің көбейтіндісіне мысал келтір.
Үйге тапсырма:
Бірмүшеге есеп құрастыру
Көпмүшеге есеп құрастыру.
Бірмүше мен көпмүшеге амалдар қолдануға есеп құрастыру.
Үй тапсырмасына байланысты нұсқаулық алады.
№ 15 сабақ
Сабақтың
тақырыбы Көпмүшелерді көбейту және көбейткішке жіктеу
Мақсаты Оқушылардың есепті шапшаң шығару, тез есептеу дағдысын қалыптастыру, есептер шығаруда оқушыларға оқытудың жаңа әдіс-тәсілдерін үйретіп, өз бетінше және топпен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырып дамыту; көпмүшелерді көбейту және көбейткіштерге жіктеу тәсілін еске түсіре отырып, есептер шығару біліктілігін арттыру;
Күтілетін нәтиже Есеп шығарудың тиімді жолдарын үйренеді, топпен жұмыс істейді. Есептердің шығарылу жолдарын бір – біріне түсіндіреді, өзгенің қатесін түзейді. Оқушылар жекелеме,жұппен,топпен жұмыс істей отырып идея бөліседі, өнім жасалады, талдайды, жинақтайды, қортындылайды, бағалайды.
Көрнекі-
лік Оқулық, дидактикалық материалдары, үлестірме, сабаққа қажетті ресурстар.
Әдісі Тәсілі : жеке, жұппен, топпен , өзара оқыту,оқыта үйрету сұрақ-жауап, тест
Сабақтың барысы
Сабақ кезеңі Мұғалім әрекеті Оқушы әрекеті
Кіріс
пе
2 мин
1 мин
Шаттық шеңберін құру арқылы, бір-біріне жақсы тілектер айтады.
Топқа бөлу – өрнектер таратады, топ ережелерін басшылыққа алып, топтық жұмыс жасайтындарын айтады. Оқушылар тілекті бір-біріне жалғастырып,тілек айтады
Оқушылар сандарға байланысты бірігіп 3 топ құрайды, топ ережесін сақтайды,
Топтар : 1топ «Бірмүше»
2 топ «Көпмүше»
3 топ «Өрнектер»
Тұсау
кесер
3 мин «Білу» тапсырмасы
«Семантикалық карта» / жұптық жұмыс/
Тапсырма Жауабын жаз
(а+в)(х-у) (а+в)(а+2) (p+х)(q-у) (а-в)(х+у) (у+2)(у-3) Оқушылар үлестірме қағазындағы тапсырманы жұппен орындай отырып, жұптасып жұмыс жасауға дағдыланады.
Негізгі бөлім
5 мин
«Түсіну» тапсырмасы
« Венн» диаграммасын құру
/ топтық жұмыс/
Бірмүше мен көпмүшеге диаграмма жасайды. «Түсіну» тапсырмасы
Топтағы оқушылар мәтінді жеке отырып талқылап шығарады. Өзгелердің жауабын тыңдай отырып , өз білімін толықтырады.
Ізденеді.
Бағалау : Бірін – бірі бағалайды.
25 мин
«Қолдану» / топтық жұмыс/
1-топқа:
Көпмүшені көбейткішке жіктеңдер.
2-топқа:
Көпмүшені көбейткішке жіктеңдер:
3-топқа:
Теңбе-теңдікті дәлелдеңдер:
«Қолдану» тапсырмасы
1-топ:
а2 +ав+ас+вс; 2)1-вх-х+в;
х2 +ху+ах+ау;
2-топ:
а) 25n2-64; ә) m2 -144;
б) 100х2- 36; в) 81а2-36;
3-топ:
1) х(у-а)+а(х+у); 2) х(у-2)+2(х+у);
3) х(1-х)+х(х2-1);
Топтағы оқушылар формулаларды бірге топпен отырып талқылап шығарады. Топтағы оқушылар белсенділік танытып, топтық талқыға салады,ойланады.
Өзгелерді тыңдай отырып , өз білімін толықтырады.
5мин «Жинақтау» / жеке жұмыс/
«Бос орындарды толтыр»
1)Сандардан, айнымалылардан және оның дәрежелерінен тұратын өрнек...................деп аталады.
2)Бірмүшелердің..................................көпмүше деп аталады.
3)Бірмүшенің сан көбейткіші оның....... ....................... деп аталады.
4)Бірмүше құрамындағы айнымалыларының дәреже көрсеткішінің қосындысы бірмүшенің.....................деп аталады.
5)Бірдей немесе коффиценттері өзгеш бірмүшелерді.................дейміз. «Жинақтау» тапсырмасы
Оқушылар бос орындарды толтыру арқылы ережені есте сақтайды,, басқа оқушылармен жауабын талқылайды .
Қоры
тынды
2 мин
1 мин
1 мин 3-тапсырма.
Көбeйткішкe жіктеңдер:
12х2 -18ху2 -30ау3
______________________
20x2у-25х2 у2 -10х3у3 _______________________
8а4 в3 -12а2в4 +16а3в3 ______________________
Үйге:
Көпмүше тарауына 25 сұрақ тест жұмысын құру.
Рефлекция Үй тапсырмасына байланысты нұсқаулық алады.
Оқушылар рефлекция жазады..
№ 16 сабақ
Сабақтың
тақырыбы Екі өрнектің қосындысының квадраты және айырмасының квадратына есептер шығару
Мақсаты Оқушылардың есепті шапшаң шығару, тез есептеу дағдысын қалыптастыру, есептер шығаруда оқушыларға оқытудың жаңа әдіс-тәсілдерін үйретіп, өз бетінше және топпен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырып дамыту; екі өрнектің қосындысының квадраты және айырмасының квадраты туралы білімдерін қалыптастыру;
Күтілетін нәтиже Есеп шығарудың тиімді жолдарын үйренеді, топпен жұмыс істейді. Есептердің шығарылу жолдарын бір – біріне түсіндіреді, өзгенің қатесін түзейді. Оқушылар жекелеме,жұппен,топпен жұмыс істей отырып идея бөліседі, өнім жасалады, талдайды, жинақтайды, қортындылайды, бағалайды.
Көрнекілік дидактикалық материалдары, үлестірме, сабаққа қажетті ресурстар.
Әдісі Тәсілі : жеке, жұппен, топпен
Сабақтың барысы
Сабақ кезеңі Мұғалім әрекеті Оқушы әрекеті
Кіріс
пе
2 мин
1 мин
Шаттық шеңбері «Жүректен жүрекке» мұғалім бірінші тілек білдіреді
Топқа бөлу – өрнктер таратады, топ ережелерін басшылыққа алып, топтық жұмыс жасайтындарын айтады. Оқушылар тілекті бір-біріне жалғастырып,тілек айтады
Оқушылар сандарға байланысты бірігіп 2 топ құрайды, топ ережесін сақтайды,
Топтар : 1топ «Бірмүшелер»
2 топ «Көпмүшелер»
3-топ «Өрнектер»
Тұсау
кесер
3 мин «Білу» ./ топтық жұмыс/
1-топқа: Көпмүше түріне келтіріңдер.
1) (0,2 а-5у)2; 2) (0,75х-0,5у)2 ;
Екімүшенің квадраты түрінде келтір:
1)25х 2 +49у-70ху;
2-топқа.
Екімүшенің квадраты түрінде келтір:
1)(0,2а-5у)(0,2а-5у);
2)(0,75х-0,5у) (0,75х-0,5у);
Көпмүше түріне келтір.1)(5х-7у)2 ;
3-топқа: Көпмүше түріне келтіріңдер.
1) (0,3х+4у) 2 ; 2)(1 с+0,6)2 ;
Екімүшенің квадраты түрінде келтір:
1) а2+3а+9; Оқушылар топ мүшелері кезектесіп жауап береді.
Оқушылар еске түсіреді, талдайды.
Негізгі бөлім
5 мин «Түсіну» / жеке жұмыс/
1)(0,3х+4у)(0,3х+4у) ;
2) (1с+0,6) (1с+0,6) ;
3)( а+3)2 ; 4) (0,3х+4у) 2 ;
5)(1 с+0,6)2 ; 6) а2+3а+9;
7) (0,3х+4у)(0,3х+4у) ;
8)(1 с+0,6) (1 с+0,6) ;
9)( а+3)2; 10) (2а+7у)2 ;
11) (х-0,6у)2 ; 12) (4х+3)2 -3(8х+3); «Түсіну» тапсырмасы
Топтағы оқушылар мәтінді жеке отырып талқылап шығарады. Өзі ойланып талқыға
салады. Өзгелерді тыңдай отырып , өз білімін толықтырады.
Ізденеді.
Бағалау : Бірін – бірі бағалайды.
25 мин
«Қолдану» / жұптық жұмыс/
1) (х2 +3у)2 ; (0,2m2 -5n)2 ;
2) ( с2 +4х)2 ; (7х2 у+3ху 2 )2 ;
3) с 4 +2с2 х +16 х2; (х2 +3у) (х2 +3у);
4)(0,2m2 -5n)(0,2m2 -5n) ; (в4-а2 )2;
5) (2,4с 3 -1,5 d2)(2,4с 3 -1,5 d2);
(7х2 у+3ху 2 )(7х2 у+3ху 2 );
6) (а2 -0,5в 3)2 ; ( 1 х2 +0,6у4 )2 ; Бағалау критерийі :18-20 ұпай «5»
13-17 ұпай «4»
6-12 ұпай «3»
5мин «Жинақтау»
«Көпмүшелер»тобына тапсырма
1)Көпмүше түріне келтіріңдер.
а) (0,3а2 +4в)2 ;б) (1,3p3 +2,5p)2 ;
в) (0,1а2 -в)2 ; г) (2,4с 3 -1,5 d2)2;
«Бірмүшелер» тобына тапсырма
2)Екімүшенің квадраты түрінде келтір:
а)0,01а 4 +в2 -0,2а2в ;
б) (0,3а2 +4в) (0,3а2 +4в);
в) (1,3p3 +2,5p) (1,3p3 +2,5p) ;
6 ) в 8 –а2 в 4 + а 4 ;
«Өрнектер» тобына тапсырма
Көпмүше түріне келтіріңдер.
1) ( а2 -0,5в 3)( а2 -0,5в 3);
2) ( 1 х2 +0,6у4 )( 1 х2 +0,6у4 ); «Жинақтау» тапсырмасы
Оқушылар сұрақтарға жауап беріп , басқа топтармен жауабын талқылайды , топ жетекшісі топ мүшеерін бағалайды, топ жетекшісін топ мүшелерінің бірі бағалайды.
Қоры
тынды
2 мин
1 мин
1 мин «Бағалау»
1-тапсырма. Сәйкестікті табыңдар:
9х2-16у2 (4t-5z)(4t+5z)
64k2 -25c2 (11n-3m)(11n+3m)
16t2-25z2 (3х-4у)(4х+4у)
81у2 -16в2 (9у-4в)(9у+4в)
36m2-49n2 (8k-5c)(8k+5c)
121n2-9m2 (6m-7n)(6m+7n)
Үйге:
Рефлекция Үй тапсырмасына байланысты нұсқаулық алады.
Оқушылар рефлекция жазады..
№ 17 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Екі өрнектің квадраттарының айырмасы
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Қысқаша көбейту формулаларын, атап айтқанда екі өрнектің квадраттарының айырмасы формулдасын білу, мәнін түсіну, дәлелдей білуі
Дамытушылық: Екі өрнектің квадраттарының айырмасы формуласын практикада дұрыс қолдана білуі, есептеу жылдамдықтарын арттыру.
Тәрбиелік: Оқушыларды дәлдікке, ізденуге, еңбектенуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: білімді бекіту
Сабақтың жоспары:
1) Мотивациялық кезең: түгендеу, сабаққа ынталандыру
2) өткен тақырыпты қорытындылау(1), (2) ,(3)-формулалары
3) Практикалық бекіту
4)Үйге тапсырма беру
5) Қорытындылау, бағалау
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
Оқушылармен сәлемдесу, түгелду.
Шаттық шеңберіп құру арқылы бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.
«Тәтті кәмпит» әдісі арқылы топтарға біріктіру.
ІІ.Ой қозғау. Екі өрнектің қосындысының квадраты мен айырмасының квадраты =бірінші мүшесінің квадраты қосу 2еселенген бірінші мүше мен екінші мүшенің көбейтіндісі қосу екінші мүшенің квадраты, яғни формуланы жазу.
(а±в)2=а2±2ав+в2 а2-в2=(а-в)(а+в)
Өткенді қайталау: а2-в2=(а-в)(а+в); а2-в2=(а-в)(а+в)
ІІІ.Мағынаны тану.
1)Екі өрнектің айырмасының олардың қосындысына көбейтіндісі осы өрнектердің квадраттарының айырмасына тең:
1-тапсырма:
(4-5а)(4+5а); (8+3х)(8-3х); (-m-7а)(7а-m);
2) Екі өрнектің квадраттарының айырмасы осы өрнектердің айырмасы мен қосындысының көбейтіндісіне тең
2- тапсырма. 16-25а2;
Үйге тапсырма: /жұп есептер/
Бағалау: Оқушылардың белсенділігіне байланысты бағалау.
№ 18 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Екі өрнектің кубтарының қосындысы мен айырмасы.
Білімділік: Оқушылардың бойында математикалық білім, білік және дағды жүйесін
қалыптастыру. Тақырыбы бойынша сабақта алған білімдерін тексеру, өрнектерді формула бойынша ықшамдауды үйрету.Дамытушылық: Есте сақтау қабілеттерін дамыту,пәнге деген қызығушылығын арттыру.Сабақтың барысында оқушылардың ой – өрісін кеңейту, есеп шығару қабілетін дамыту. Тәрбиелік: Ұқыптылыққа, өз уақыттарын тиімді пайдалануға, ақпараттық мәдениеттілікке
тәрбиелеу, оқушылардың бойындағы патриоттық сезімдерін қалыптастыру және қызығушылықтарын арттыру. Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, слайдтар(формулалар). Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың типі: білімді бақылау Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі
Қайталау-оқу анасы
Ой ойлағанның, ойы ұтқыр
Математикалық диктант
Тест сұрақтары
Математикалық лото.
Үйге тапсырма, бағалау
І.Ұйымдастыру
-оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, назарларын сабаққа аудару;
- Кеспе қағаздар арқылы 2- топқа біріктіріледі.II. «Қайталау-оқу анасы»
- Көпмүшені бірмүшеге көбейтуге мысал келтіріп, шығар.
- Көпмүшені бірмүшеге көбейтуге мысал келтір, ережесін айту.
- Екі өрнектің қосындысы мен айырымының көбейтіндісі неге тең?
ІІІ. Мағынаны тану. «Ой ойлағанның, ойы ұтқыр»
№1 есеп 1)27 – а³; 2)64m³ - 1; 3)0,008 + a³; 4)1 + 0,027n³;№ 2 есеп 1)(3 – m)(9 + 3m + m²); 2)(4 + n²)(16 – 4n² + );
3)(2m + 3)(4m² - 6m + 9); 4)(m + 2a)(m² - 2am + 4a²);
ІҮ. Математикалық диктант
Мына өрнектерді өз бағандарына жаз:
, , , ,
Екі өрнектің қосындысының квадраты Екі өрнектің айырмасының квадраты Екі өрнектің квадраттарының айырмасы
Ү.Тест сұрақтары./ жеке жұмыс/
х3+у3 а) в) с)
2) х3+у3 а) в) с)
3) 1+64у3 а) в) с)
4) (а-2)(а2+2а+4) а) в) с)
5) (а+1)( а2-а+1)-а3 ; а) в) с)
Сабақты бекіту:
«Математикалық лото» / топтық жұмыс/
Әр топқа сурет бөліктері және кесте беріледі. Бөліктің артына жазылған есепті шығарып, осы кестеге өз орнына қояды. Құрастырылған сурет бойынша ортақ тақырыпты айтады, түсіндірді мысал келтіріп шығарады.
1-топқа: Екі өрнектің кубтарының қосындысының формуласы./ Астананың суреті/
2-топқа: екі өрнектің кубтарының айырмасының формуласы./ Бәйтеректің суреті/
Үйге тапсырма: 1-топ: Екі өрнектің кубтарының қосындысына есеп құрастыру.
2-топ: Екі өрнектің кубтарының айырмасына есеп құрастыру.
Бағалау: Оқушылардың белсенділігіне байланысты бағалау.
Рефлекция: Оқушылар стикерге өз ойларын жазып тақтаға іледі.
№ 19 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Екі өрнектің айырмасы мен қосындысының көбейтіндісі
Білімділік: Өз бетінше білім алу дағдыларын қалыптастыру, логикалық ойлау, шығармашылық қабілетін дамыту, пәнге қызығушылығын арттыру;
Дамытушылық: оқушылардың есте сақтау қабілеттерін дамыту, сабақтың барысында оқушылардың ой – өрісін кеңейту, есеп шығару қабілетін дамыту, тппен, жұппен жұмыс жасауға дағдыландыру; Тәрбиелік: Оқушыларды шыдамдылыққа, ұқыптылыққа, өз уақыттарын тиімді пайдалануға, ақпараттық мәдениеттілікке тәрбиелеу, оқушылардың бойындағы патриоттық сезімдерін қалыптастыру және қызығушылықтарын арттыру. Сабақтың көрнекілігі: формулалар үлестірме, кесте Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың типі: білімді бақылау Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі:
- оқушылармен сәлемдесу,түгелдеу. - Сыныпты үш топқа топтастыру.
ІІ. Үй тапсырмасын пысықтау. «Жалғасын тап» ойыны.
a3-b3(a-b)2(a+b)3a2-b2(a+b)2a3+b3(a-b)3 (a-b)(a+b)a3-3a2b+3ab2-b3(a-b)(a2+ab+b2)a2+2ab+b2(a+b)(a2-ab+b2)a2-2ab+b2a3+3a2b+3ab2+b3
ІІІ. Мағынаны тану. А) Деңгейлік тапсырма / топтық жұмыс/
A. (6-x)(6+x) (х-6)2
(2+x)3 8p3+q3
B. (5-7xy)(5+7xy) (0,3a2+4b)2
(m2-n2)3 x6+y6
C. (2x+1)(2x-1)(4x2+1) (am+bn)2
(2bn+cm)3 (x+y)3-(x-y)3-2y
Б) Кестені толтыр. / топтық жұмыс/
1
өрнек 2
өрнек Екі өрнектің айырмасын оның қосындысына көбейту Екі өрнектің квадраттарының айырмасын жазу
3а В
2х 3у
0,3 4в
aв 5
х у
В) «Ой сергіту» / жеке жұмыс/
1) Бірмүше деген не? Мысал келтір................................................
2) Осы шыққан өрнек арасына амал таңбаларын қой.Шыққан өрнек қалай аталады?.......................
3) Көпмүше стандарт түрде жаз.....................................................................
4)Көпмүше нешінші дәрежелі?......................................................................
5)Көпмүшені екі өрнектің айырмасы мен қосындысының көбейтіндісі түрінде жаз........................
С) «Ойлан тап» “?” Белгісінің орнына қандай өрнек жазу керек?
1) а2 +2ас+? 2) ?+16mn+64m2 3) d2 +?+81 4)1+2z+?
ІҮ.Сабақты бекіту: Өзіндік жұмыс / жеке жұмыс/
1-нұсқа 2- нұсқа
1.(с-а)(а+с)=
2. 9а2 -25в2 =
3. (-с+в)(с+в)=
4. -81+25m2 =
5. 4с2 -49в2 =
1.(2-а)(а+2)=
2. 36в2 -49с2 =
3. (-х+у)(х-у)=
4. -144+64m2 =
5. 16а2 -100в2 =
Ү. Үйге тапсырма: Екі өрнектің айырмасы мен қосындысының көбейтіндісіне тест құрастыру
ҮІ. Бағалау:
Оқушылар бір-бірін смайлик арқылы жеке бағалады, «Саусақ әдісі» арқылы топтық бағалау жасады.
№ 20 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Екі өрнектің квадраттарының айырмасын көбейткішке жіктеуге есептер шығару.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Көпмүше және оларға амалдар қолдану, көпмүшені көбейткіштерге жіктеу тәсілін еске түсіре отырып, есептер шығару біліктілігін арттыру;
Дамытушылық: Оқушының ой өрісін, сана сезімін қалыптастыру, шығармашылық даму мүмкіндігіне жағдай жасау;
Тәрбиелілік: Оқушыларды алғырлыққа, шапшаңдыққа және тапқырлыққа тәрбиелеу,
Сабақтың түрі: қайталау сабағы
Сабақтың әдісі: дамыта деңгейлеп оқыту
Сабақтың көрнекіліг: дидиактикалық материалдар, кеспе қағаздар
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі.
Үй тапсырмасын тексеру.
«Есепте»
«Тест жұмысы»
Деңгейлік тапсырма.
Бағалау;
Үйге тапсырма;
1.Ұйымдастыру бөлімі. (сәлемдесу, түгендеу, топқа бөлу)
2.Үй тапсырмасын пысықтау. / жеке жұмыс/
а) (4-5а)(4+5а); (8+3х)(8-3х); (2х-3у)(2х+3у)+9у2 -х;
б) Теңдеуді шешу: а) х2 -9=0 б) х2 -0,04=0
3. «Есепте» / жұптық жұмыс/
A. (6-x)(6+x) (х-6)2
(2+x)3 8p3+q3
B. (5-7xy)(5+7xy) (0,3a2+4b)2
(m2-n2)3 х3+y3
C. (2x+1)(2x-1)(4x2+1) (a+b)2
(2n+m)3 (x+y)3-(x-y)3-2y
4.«Тест жұмысы» / топтық жұмыс/
Дұрыс емес теңдікті анықтаңдар. А) (3b-c)(3b+c)=3b2-c2; В) (x+4)(4-x)=16 – x2;
С) 36n2-49=(6n+7)(7-6n); Д) y4-25=(y2-5)(y2+5);
x-ті қандай бірмүшемен алмастырғанда n2+x+0,04 өрнегі екімүшенің квадраты болады? А) 0,2n және 0,2n; В) 2n және – 2n;
С)4n және – 4n; Д) 0,4n және -0,4n;
Дұрыс теңдікті анықтаңдар. А) (3+a2)2=9+3a+a2; С) (x+2y2)2 =x2+4xy2+4y4; +
Д) 16a4-24a2b+9b2=(8a2-3b)2;
a4b6 – 16c8 өрнегін көбейткіштерге жіктеңдер. А) (a2b3 – 4c4)2; В) (a2b3+4c4)2;
С) (a2b3-4c4)(a2b3+4c4); + Д) (a2b3+4c4)(4c4-a2b3);
4x2 – 25=0 теңдеуін шешіңдер. А) 2,5; В) -2,5; С) -2,5; 2,5; + Д) -10; 10;
169 – (z+7)2 өрнегін көбейткіштерге жіктеңдер. А) (6-z)(20+z) ; + В) (6-z)(z-20);
С) (6-z)(20-z); Д) (z-6)(20-z);
Дұрыс теңдікті анықтаңдар. А) 8t3+1=(2t-1)(4t2+2t+1); В) 216a3b6=(6a+b2)(36a2-6ab2-b3);
С) 27x3-64y3=(3x-4y)(9x2+12xy+12xy+16y2);+
413+143 –өрнегі қандай санға бөлінеді? А) 2; В)7; С) 14; Д) 55; +
Айырманың квадраты шығатын етіп 0,25а2-*ab+9b2 өрнегіндегі жұлдызшаның орнына сан қойыңдар. А) 1,5; В) -1,5; С) 3; + Д) -3;
5.Деңгейлік тапсырма.
А)Өрнекті ықшамда 1) (x-2) (x+2) – x(x+5); 2) (5a+x) (5a-x) + 3a (a-x) ;
Б) Теңдеуді шешіңдер: (x-4) (x+4) – x2 = 25-2x
В) Тест тапсырмасы.
1.Өрнекті ықшамда: (3a-1) (3a+1) – 17a2 ; a) 10a2 -1 b) 26a2 + 1 c) 9a2 -1; d) -8a2 – 1
2. Көбейткішке жікте: 5a -5b +an –nb ; a) (5-n) (a+b) b) A(5-n) + (5-n)b
c) (5+n) (a-b) d) (5+b) (n+a)
3. Есепте: 23 · 17; a) 399 b) 391 c) 409 d) 381
4). Көбейтуді орында: (x2 – 8) (8 + x2); a) x4 – 64; b) 64 – x2 c) 65 + x2 ;d) –x2 - 16
Тексеру: 1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
6.Бағалау: Оқушылар топтық бағалау жасайды, ұпай арқылы бағаланады.
7.Үйге тапсырма: /Үй тапсырмасына байланысты нұсқаулық алады/
№ 21 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Екі өрнектің кубтарының қосындысы мен айырмасына есептер шығару
Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: Екі өрнектің кубтарының қосындысын көбейткішке жіктеуге есептер шығару, білімдерін тиянақтау, ойлау қабілеттерін дамыту.
б) дамытушылық: оқушылардың алған білімдерін есептер шығаруда пайдалана білу дағдысын және ауызша жазбаша жүргізу дағдысын қалыптастыру;
в) тәрбиелілік: оқушыларды ұқыптылыққа, өз бетінше еңбек етуге, ізденуге баули отырып, жауапкершілікті сезінуге, адамгершілікке баулу;
Сабақтың типі: білімді бекіту, жинақтау
Сабақтың түрі: жарыс сабақ
Сабақтың көрнекі-құралдары:
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, топпен жұмыс
Пәнаралық байланыстар: психология,биология
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен сәлемдесу,түгелдеу,назарларын сабаққа аудару;
Оқушыларға психологиялық дайындық жүргізу;
/Сыныптасым несімен ұнайды?/
Өрнектерге байланысты сыныпты топқа бөлу;
Бүгінгі сабақты бастамас бұрын мен оны психологиямен байланыстыратынымды айтқым келеді. Себебі қарапайым адам өзінің есте сақтау мүмкіндігінің 10 пайызын ғана пайдалана алады екен. Сондықтан күнделікті тіршілікте көптеген қиыншылықтарға кездеседі.Оны болдырмау үшін есте сақтау қабілетін жетілдіру қиын емес. Есте сақтау жүйесі негізгі үш нәрсеге тікелей байланысты: қайталау, әсер алу, байланыстыру.
Соның біріншісі қайталауға тоқталатын болсақ: кезінде Америка президенті болған Авраам Линкольн осы әдісті қолданған. Бір мағлұматты есте сақтау үшін ол әртүрлі тәсілмен 3 рет қайталайды екен. Біз де сол әдісті көрейік.
ІІ .Үй тапсырмасын пысықтау:
(Қайталау, есту арқылы есте сақтау қабілетін дамыту)
Ол үшін өтілген тақырыпқа сәйкес формуланы 3 түрлі тәсілмен еске түсіреміз.
Формулаға сәйкес ережені айту.
Семантикалық карта толтыру
Ауызша жауап беру.
1 топқа: Формулаға сәйкес ережені айту.
1. а3 +в3 =(а+в)(а2-2ав-в2)
2-топқа: Семантикалық карта.
Бірмүше Екі өрнектің кубтарының қосындысы түрінде жаз Екі өрнектің кубтарының қосындысын көбейткішке жіктеңдер
х3 ; у3 ; 64а3 ;1 х3 +у3
64а3 +1 х3 +у3 =(х+у)(х2-ху+у2)
64а3 +1= (4а+1)(16а2 -4а+1)
3-топқа: Ауызша жауап беру.
Қосындының толымсыз квадраты деген не?
Айырманың толымсыз квадраты деген не?
Міне біздер қайталау арқылы, әрі оны құлағымызбен есту арқылы есте сақтау қабілетімізді дамытуға тырыстық.
ІІІ. Жаңа сабақ.
Есте сақтау қабілетін дамытудың екінші түрі көру, әсер алу арқылы есте сақтау. Ол үшін сіз есте сақтайтын нәрсе сізге үлкен әсер қалдыруы керек. Бір сағаттық көңіл қойып істелген іс бүкіл ғұмырыңнан да артық жеміс беруі мүмкін. Бұл әдісті Теодор Рузвельт қолданған. Ол бір көрген адамның аты-жөнін, қайда кездескенін, қаншада кездескенін жаңылмай айтып бере алады екен. Яғни, адам естіп қана көргені есінде жақсы сақталады. «Жүз рет естігенше, бір рет көрген артық» деп бекер айтылмаған. Өйткен көзбен байланысқан ми тамыры құлақпен байланысқан тамырдан 20 есе қалың болады екен.
Енді осыған байланысты көру, әсер алу арқылы есте сақтау қабілетін дамытуға арналған жаттығуларды орындаймыз.
/Көру, әсер алу арқылы есте сақтау қабілетін дамытуға арналған/
І тапсырма / топтық жұмыс/
1-топқа: Көбейткішке жіктеңдер. 1)–а3 +в3; 2)8х3 +у3;3)–а6 +1/8; 4)m3 +27;
2-топқа: Өрнекті ықшамдаңдар. 1)(а+1)(а2 –а+1)-а3; 2)(с+3)(с2 -3с+9)-27;
3)(m-2)(m2 +2m+4)+8; 4) (х+у)( у2 -ху+у2)-х(у2+у2);
3-топқа: Көбейтінді түрінде жаз. 1) а3 +в6; 2) х6 +у3; 3)х6 +у6 ; 4) 27-а 3в3 ;
ІІ тапсырма.
Екі өрнектің кубтарының қосындысын көбейткішке жіктеу формуласын пайдаланып есеп құрастыру.
ІҮ. Сабақты бекіту:
Жаңағы айтылған адамдардың екеуі де Америка президенті болған.Осы Президенттер тек жақсы басқарған елін жоғары деңгейге жеткізіп дамыту үшін, міне осындай әдіс-тәсілдер пайдаланған. Есте сақтау қабілетін дамытудың 3- түрі байланыстыру.
/ Өтілген формулалармен байланыстыру арқылы есте сақтауға арналған жаттығулар/
1-топқа: Ауызша есептер 1) (х+10)(х-10); 2)(а-2х)2; 3)(у-5в)(у+5в)
4)(с+1)2 ; 5) (2а+3)(2а-3) 6)(а2 -4)/(а+2)
2- топқа: Қалпына келтір. 1) (х-?)*(х+?)=?-у2 ; 2) (2а+?)2 =?+12а+9
3)(3х?+?х)*(3х?-?х)=9х6 -4х2
3- топқа: Тепе-теңдік орындалатындай А және М бірмүшелерін тап.
(А+3у)*(4х2 -6ху+9у2)=8х3 +М; 2) (х+3у)2=А+6ху+М
Ү.Сабақты қорытындылау:
Берілген бірүшелерден көпмүше құрау, екі өрнектің кубтарының қосындысының кубтары түрінде жазып, көбейткішке жіктеу.
1-топқа: а3 , в3 , 9, 36а3 2- топқа: х3 , у3 4, 16 с 3 3- топқа: с3 , в3 8, 49в3
ҮІ. Үйге тапсырма беру: Екі өрнектің кубтарының қосындысын көбейткішке жіктеуге тест құрастыру.
ҮІІ. Бағалау
/ оқушыларды білім деңгейлеріне қарай смайликтермен бағалау/
№ 22 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Екі өрнектің кубтарының айырмасын көбейткішке жіктеу.
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Екі өрнектің кубтарының айырмасын көбейткішке жіктеуге берілген есептерді формула арқылы есептер шығара білуге үйрете отырып, дағды қалыптастыру.
Дамытушылығы: Өздігінен есептеу, ойлау қабілеттерін арттыру, пәнге қызығушылығын танымдық белсенділіктерін дамыту.
Тәрбиелілігі: Мәдениеттілікке, сауатты жазуға, ізденімпаздық пен шапшаңдыққа тәрбиелеу, дүниетанымын кеңейту.
Түрі: Бекіту сабағы
Әдісі: Деңгейлеп саралап оқыту.
Көрнекілігі: Интерактивті тақта, компьютер, кеспе қағаздар
Сабақтың құрылымы: Сабақ төрт деңгейлік бөлімінен тұрады
1. Оқушылық деңгей (Сұрақтар)
2. Алгоритмдік деңгей (Есептер)
3. Эвристикалық деңгей (Ойын)
4. Шығармашылық деңгей
5. Қорытынды.
6. Үйге тапсырма
І. Ұйымдастыру:
- Оқушыларды түгелдеу, сабаққа ынтасын аудару;
-Шаттық шеңберін құру арқылы, психологиялық ахуал туғызу.
ІІ. Үй тапсырмасын пысықтау
Тест тапсырмасы./ жеке жұмыс 1.Көбейткішке жікте: m6 –n3
a) (m2 –n)(m4+m 2n+n2 ), в) (m2 –n3)( m4 + mn+ n2), c) (m–n)(m+n2)
д) (m3 –n)(m3+n2 ), е) (m2 +n)(m4-m 2n+n2 ),
2. Көбейткішке жікте: 81-в4 a) (81-в2)(81+в2) в) (9-в2)(9+в2)
c) (9+в)2 д) (9-в)(9+в) е) (9-в2)2
3. Көбейткішке жікте: m3–8; a) (m–8)( m2–8m+8) в) (m–2)( m2–2m+4)
c) (m–2)( m2–2m-4) д) (m–4)( m2–2m-4) е) (m+4)( m2+2m-2)
4). Көбейтуді орында: (x2 – 8) (8 + x2) ; a) x4 – 64 b) 64 – x2
c) 65 + x2 d) –x2 – 16
«Ойлан тап» / ауызша/
1. Көпмүше түрінде көрсет: а) а5(3а-4) ә) 5а+(11-а)
2.Ортақ көбейткішін тап: а) 3а+6 ә) 9m8+6m5
3. Көпмүшелердің көбейтіндісі түріне келтір: а) 2а(m+n)+b(m+n); ә) 8(x-1)+2(x-1)
ІІІ. Негізгі бөлім
І саты «Міндетті оқушылық» саты (Ауызша сурақтар)
Екі өрнектің кубтарының қосындысының формуласын жаз.
Екі өрнктің кубтарының қосындысын көбейткішке жіктеу ережесін айт.
Қосындының толымсыз квадраты деген не?
ІІ саты «Алгоритмдік саты»
«Деңгейлік тапрсымалар» / топтық жұмыс/
Деңгей Тапсырмалар жауабы
А Көпмүше түріне келтір. а) (4+х)3 ; б) (3m-2n)3 ; В Өрнекті ықшамдаңдар. а) (2а+1)2 -8а3+7; б) (-2m+1)3 +8a 3-5 С Көпмүшені көбйткішке жіктеңдер. а) m3+27nn3 б) х3-64у3 ІІІ саты « Эвристикалық саты ».
«Жаңғалақтың қатесін тап» ойыны. Есептерді шығарып, қатесін табу керек.
№1 8p3 –q6 (p-2)(p+2)(p2+4) 2
№2 p4-16 (4с+d)(16c2 -4cd+d2 ) 3
№3 64с3 +d3 (2p-q2 ) (4p2 +2pq2+q2 ) 1
ІV саты « Шығармашылық саты».
Сабақты қорытындылау:
Екі өрнектің кубтарының айырмасының формуласы қандай?
Екі өрнектің кубтарының айырмасын көбейткішке жіктеу ережесі қандай?
Айырманың толымсыз квадраты деген не?
Үйге тапсырма: Екі өрнектің кубтарының айырмасын көбейткішке жіктеуге есеп құрастыру.
Бағалау. Оқушыларды жинаған жетондары бойынша бағалау .
№ 23 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Екі өрнектің қосындысының және айырмасының кубы формулаларын қолданып есептер шығару.Сабақтың мақсаты: А) білімділік: Оқушылардың есеп шығару барысында екі өрнектің қосындысының кубы және айырмасының кубы формулаларын орынды қолдану дағдыларын қалыптастыру, алған білімдерін жүйелеу.Ә) дамытушылық: Оқушылардың ой-өрісін дамыту, пәнге қызығушылығын арттыру.Б) тәрбиелік: Оқушыарды ұқыптылыққа, шыдамдылыққа, дәлдікке, ұйымшылдыққа тәрбиелеу; өз бетінше жұмыс істеуге дағдыландыру. Сабақтың типі: өткен материалды жүйелеу және жалпылау сабағыСабақтың түрі: дамыта оқытуСабақтың әдісі: деңгейлеп саралап оқыту, практикалық, сұрақ-жауап, топтық Сабақтың көрнекілігі: деңгейлік есептер, «теңге ілу» ойыны, бағалау парағы,
тест жұмысыСабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.- Сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу, оқушылардың сабаққа дайындығына назар аудару;
- Оқу құралдарын түгелдеу, оқушыларды үш топқа бөлу, бағалау парағын тарату.ІІ. Үй тапсырмасын пысықтау.Көпмүше түріне келтір: 1) (0,5+0,1в)3; 2) (0,2m+0,1n)3; 3) (0,2х+0,5у)3;Көбейткішке жікте: 1) 125х 4у-225х 3у2+135х 2у3-27ху4;
2) 27а 3в-27а 3в2+9а 3в 3-а 3в 4;«Жалғасын тап» 1) (а+в) 3= а 3+3а 2в+3ав 2+в 3 ; 2) (а-в)3= а 3-3а 2в+3ав 2-в 3 3) а 2-в 2=(а-в)(а+в); 4) (а+в) 2=а 2+2ав+в 2 ; 5)(а-в) 2=а 2-2ав+в 2ІІІ. Сабақтың құрылымы: Сабақ 4-деңгейлі құрылымнан тұрады:1)Репродуктивтік деңгей. «Формулалар сөйлейді»
1) Формулаларды білесің бе? (Екі топқа формулаларды жалғастыру беріледі. Оқушылар интербелсенді тақтада кезекпен орындайды)
(а - в)(а+в) ; а ²- в ²; (а+в) ² ; (а - в) ² ; а ²+2ав+в ² ; а ²- 2ав+в ²;
2)Алгоритмдік деңгей (деңгейлік есептермен жұмыс)«Теңге ілу» ойыны ойналады.Ережесі: ойын басталатын жерге қазаншұңқырға ұқсайтын шеңбер сызылады. Сол шұңқырдың ортасына ыдыс қойлып, теңгелер салынады. Ал бізде теңге орнына деңгейлік есептер жазылған таратпалар салынады. Тақтаға шыққан оқушы қазаншұңқырдан өз деңгейіне қарай есептерді алып шығару арқылы теңгелер жинақтайды.. А деңгейінің есебінің құны-300 теңге, В деңгейінің есебінің құны-400 теңге, С деңгейінің есебінің құны-500 теңгемен бағаланады.
2) Ауызша есепте (Әр топтағы оқушылар жеке орындап, екі топ жауаптарын алмастырып, тексереді)І топ ---------------------------------- ІІ топ(2х - 7у)(2х+7у) = ----------------- 25m ²+20mn+4n ²=47 ²- 37 ²= --------------------------- (а - 2х) 2 =16a ²- 56аc+49c ²= ---------------- (3су - 5d)(3су+5d) =(n ³+5m) ² = ------------------------- 36р ⁴- 64q ² =А деңгейі Өрнекті ықшамдауВ деңгейі Балалар біз бүтін өрнектерді, рационал өрнектерді түрлендіруде, есептер шешуде көптеген қателіктер жібереміз, ендеше мына формулалардың қатесін тауып көрейік.(а - в)(а+в) = а ²- в ² ; а ²- в ²= (а - в) ²; (а+в) ²= а ²+в ²; а ²+2ав+в ²=(а+в) ²(а - в) ²= а ²- 2ав+в ²; а ²+в ²= (а - в)(а+в)С деңгейі Теңдеуді шеш. Ықшамдау, есептеу.3) Эвристикалық деңгей (Сергіту есебі беріледі)Айжан мен Маржанның әкелерінің аттарын ата. Айжан мен Маржан- Асқар мен Мұраттың қыздары. Айжан Асқардың қызынан 2 жас кіші болса, бұлардың әрқайсысының әкелерінің аты кім?4)Шығармашылық деңгей х/у=5 деп алып, у/х бөлшегінің мәнін тапIV.Бекіту кезеңі (конспект сұрақтары арқылы орындалады)
Конспект сұрақтар 1)Көбейткіштерге жіктеңдер: (2a + 5)2 – 49
2)Көбейткіштерге жіктеңдер: (4a – b)2 – (2a + 3b)2
3)Көбейткіштерге жіктеңдер: 81x2 + 6ab – 9a2 – b2
4)Теңдеуді шешіңдер: y2 – = 0
5)Өрнекті ықшамдаңдар:
6)Амалдарды орындаңдар:
7)Көбейткіштерге жіктеңдер:
8)Өрнекті ықшамдаңдар: V. Оқушыларды бағалау және марапаттау (бағалау парағы арқылы)VI. Үйге тапсырма: Көмпүшеге түрлендіруге және теңдеуді шешуге есептер құрастыру. № 24 сабақ
Сабақтың тақырыбы Өзіндік жұмыс № 3
Жалпы мақсаты: Оқушыларға өтілген материалдары бойынша есептер шығара отырып, есеп шығаруда оқушылардың өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырып дамыту;
Көрнекілігі: дидактикалық материалдары
Әдісі: Тәсілі: жеке Әдісі: дәстүрлі
Оқыту нәтижесі: Есеп шығарудың тиімді жолдарын үйренеді. Есептердің шығарылу жолдарын өз бетінше ізденеді Оқушылар өтілген материалды талдай алады,жинақтайды, қорытындылайды.
Сабақтың барысы
Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, назарларын сабаққа аудару
І нұсқа
1.Көпмүше түріне келтір.
а) (х+4)2 ; б) (х+у)2; в) (3х+2)2 ;
2. Көбейткішке жікте. а) 4а2-9в2-2а-3в;
б) 64-х2 ;
3.Екі өрнектің кубтарының қосындысын көбейткішке жікте.
а) 64а 3+1;
4. Екі өрнектің қосындысының кубын көбейткішке жікте.
а) (3х+у)3 ;
5.Теңбе-теңдікті дәлелде.1)(а+в)2-4ав=(а-в)2
ІІ нұсқа
1 Көпмүше түріне келтір.
а) (а+3)2 ; б) (в+с)2; в) (2а-7в)2;
2.Көбейткішке жіктеңдер.
а) 49а2-25в2 с4; б) (2а-в)2 –(а+2в)2;
3.Екі өрнектің кубтарының айырмасын көбейткішке жікте.
а) 8х3 –у6 ;
4.Екі өрнектің айырмасының кубын көбейткішке жікте. а) (3х-2у)3 ;
5.Теңбе-теңдікті дәлелде.
(а-в)2+4ав=(а+в)2
Сабақты қорытындылау:
Қысқаша көбейту формулалары деп нені айтады?
Екі өрнктің қосындысының квадратының ережсін айту.
Екі өрнектің айырмасының формуласын жазу.
Екі өрнектің айырмасы мен қосындысының көбейтіндісін табудың ережесін айту.
Екі өрнектің квадраттарының айырмасын көбейткішке қалай жіктейміз?
Үйге тапсырма:
Қысқаша көбейту тарауы бойынша тест жұмысын құрастыру.
Үй тапсырмасына байланысты нұсқаулық алады.
№ 25 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Бүтін өрнектерді түрлендіру
Сабақтың мақсаты:
бүтін өрнек түсінігін енгізіп, бүтін өрнекті көпмүше түрінде жазуға болатынын көрсету
оқушыларда көпмүшелерді әртүрлі тәсілдерді қолданып, көбейткіштерге жіктей алу бейімділігін қалыптастыру;
ізденімпаздылыққа, ұқыптылыққа, ұжымдылыққа тәрбиелеуСабақтың түрі: білімді тиянақтауСабақтың әдісі: практикалық, СТО элементтеріСабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақтаСабақтың барысы:І. Ұйымдастыру кезеңі:
а) оқушылармн сәлемдесу, назарларын сабаққа аудару, психологиялық ахуал туғызу;ІІ. Өткен тақырып бойынша жазба жұмысы/ жеке жұмыс/
Тапсырмалар Жауабы
Екі өрнектің қосындысының квадраты Екі өрнектің айырмасының квадраты Екі өрнектің квадраттарының айырымы Екі өрнектің кубтарының айырымы Екі өрнектің кубтарының қосындысы Екі өрнектің қосындысының кубы Екі өрнектің айырмасының кубы ІІІ. Мағынаны тану / топтық жұмыс/ Қосу, азайту, көбейту және дәрежеге шығару амалдарының көмегімен сандар
мен айнымалылылардан құралған өрнек
1-тапсырма: Көпмүшені көбейткіштерге жікте:9a 2b-4b 3; x 2y-4xy 2+4y 3;
2-тапсырма: Кез келген х үшін х 2-4х 2+7 өрнегінің мәні оң сан болатынын көрсет.3-тапсырма: тізбектес екі тақ санның квадраттарының айырмасы 8 – ге бөлінетінін көрсет. 2n – 1 және 2n+1 – тізбектес тақ сандарІҮ.Карточкамен жұмыс./ жұппен жұмыс/ (интербелсенді тақтада дыбысты тесттің жұмысы жазылып тұрады. Сұраққа «иә», «жоқ» деп жауап береді.)1) 49 – a 2=(7-a)(7+a); 2) 2x 2+2y 2 – бүтін өрнек; 3) (x+y)/(x-y)+x/y - бүтін өрнек
4) Қосылғыштардың орнын ауыстырғаннан қосындының мәні өзгермейді 5)Қарама-қарсы сандардың қосындысы 0 – ге тең. 6)Кез келген санның 0 –мен қосындысы 0 – ге тең. 7) a 2-b 2=(a-b)(a-b)Ү. Сабақты бекіту: «Сәйкестендіру тесті»
Тапсырмалар Жауаптары
(5x-3)2(5x-4) 125х3-250х2+165х-39
6(a-b)(a+b) 6а2-6в2
3ab(b-1)(b+1) 3ав3-3ав
(x+y)(2a+1) 2ха+х+2уа+у
3(m-2n)(m+2n) 3m2-12n2
6a2-6b2 6(а2-в2)
3m2-12n2 3(m2 -4n2)
3ab3-3a2 3а(в3-а)
2a(x+y)+x+y 2ах+2ау+х+у
(5x-3)2+(x+1) 25х3-5х2-21х+9
Үйге тапсырма: ҮІ. Сабақты қорытындылау.Нені үйрендік? (оқушы ойы) - көпмүшені көбейткіштерге жіктеуді - бүтін өрнекті көпмүшеге түрлендіруді - түрлендіргенде қысқаша көбейту формулаларын қолдануды
№ 26 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Рационал өрнектерді түрлендіруге есептер шығару
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Рационал өрнектерді түрлендіруге амалдарын қолдана отырып, рационал өрнктерді түрлендіріп есептер шығаруға дағдыландыру.
Дамытушылық: Оқушыны ұқыпты тыңдауға, сұрақтарға нақты жауап беруге, практикамен ұштастыруға, тез шешім қабылдай білуге, өз білімін көрсете алу және шығармашылық қабілеттерін ашуға үйрету;
Тәрбиелілік: оқушыларды алғырлыққа, шапшаңдыққа, тапқырлыққа үйрету;
Сабақтың әдісі: Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер, СТО, оқыту мен оқуда АКТ-ны бағалау
Сабақтың көрнекілігі: кесте, дидактикалық материал, үлестірме.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
1.Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу.
2. Шаттық шеңбер құру арқылы, бір-біріне жақсы тілектер айту.
3.Топқа біріктіру. «Есепте» стратегиясы бойынша қима қағаздар таратып беру.
ІІ.: «Жұптасы» әдісі бойынша үй тапсырмасын сұрау./ оқушылар бір-біріне сұрақ қояды, сол сұраққа жұбы жауап береді/
1)бүтін өрнек дегеніміз не?
2)бүтін өрнек пен рационал өрнектің айырмашылығы неде?
3)бүтін өрнектерді қалай көбейтеді?
4)рационал өрнектерді бөлудің алгоритмін білесің бе?
5)рационал өрнектерді қосу дегеніміз не?
Ой қозғау:
1. «Веер» стратегиясы бойынша парақшаларды таратып беру.
2. Сабақтың тақырыбы бойынша оқушылар өз пікірлерін айтады. Сұрақтарға жауап береді.
3. Бір топ сұрақтар жазады, екінші топқа беріледі. Екінші топ сол сұрақтарға жауап жазады.сосын өздерінің парақшаларын алып тексереді.
ІІІ. Мағынаны тану:
Деңгейлік тапсырмалар./ топтық жұмыс/
«А» деңгейі Өрнекті бөлшек түрінде жаз.
а:7= 4) 5:в=
(а+в):5= 5)(х+у): (а+с)=
х2 : (а)= 6) (4х-3у): (х+у)=
«Б» деңгейі Бөлшекті қысқартыңдар.2315а20в=3a4b; abac=bc; 6ху8х=3у4; 10ав15ас=2в3с;
«С» деңгейі
Баған мен жол бойынша бөліп , шыққан мәндерді кестеге орналастырып тиісті әріптерді оқысақ, қазақ халқы үшін сол бір қаһарлы қыспен келген оқиға аты шығады.
: 2а 4в2 Е ав * а2 в *
4а 2в2 Ж Қ * Л
6ав2 С О Т *
2 а 4в А * Н *
2/а2 ; 4ав; 4в; 3/2а3 ; 6а; 6в/а; 1/в; 2а3 ; 2а2 ;
Ж Е Л Т О Қ С А Н
ІҮ. Сабақты қорытындылау
«Өрмекші торы» стратегиясы бойынша жіп беру.
Оқушылар шеңбер бойында тұрып, сұрақ қоя отырып, жіпті екінші оқушыға береді. Өрмекші торын құрады.
Бағалау: «Бас бармақ» стратегиясы бойынша топтық бағалау.
Басбармақ жоғарыға қарай = барлығы түсінікті, тапсырмалардан қиналмадым.
Басбармақ көлденең = түсінбеген жерлерін болды, тағы білгім келеді.
Басбармақ төмен қарай = сабақ түсініксіз болды, ештеңе меңгермедім.
Рефлексия
«Чемодан, ет тартқыш, қоқыс шелек» рефлексиясы
- егер саған сабақ ұнаса және тапсырманың барлыған сәтті орындаған болсаң, онда стикерді чемоданға сал.
- егер сен белгілі бір қиындықты кездестірген болсаң, ет тартқышқа сал.
- егер саған сабақ барысында тапсырмаларды орындау қиын болып, мұғалімнің көмегі қажет болса, қоқыс шелекке таста.
Үйге тапсырма : № 4 есеп
№ 27 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Рационал бөлшектердің қосындысы мен айырмасы
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:
Рационал бөлшектер қосындысы мен айырмасы тақырыбы бойынша оқып –үйренгендерін, сараптау және, ойын жинақтау білігін қалыптастыру.
Тәрбиелік: Өзін-өзі бақылау, жауапкершілік сезімін тәрбиелеу; есте сақтау қабілетін, өздігінен ойлауды дамыту, математикалық тілде сөйлеу, ойларын нақтылы сөздермен баяндауды үйрету.
Дамытушылық: Оқушыларды ой шақыра білуге үйрету, жеке, жұптық, топтық жұмыс жасауға дағдыландыру және шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Сабақтың түрі: іздендіру-шығармашылық жарыс сабақ
Сабақтың әдіс- тәсілдері:топтық жұмыс, сұрақ-жауап, түсіндіру, СТО стратегиялары.
Сабақтың көрнекілігі: флипчарт, таратпа қағаздар, бағалау парақтары
Сабақтың типі: пысықтау
Сабақ барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі:
II.Психологиялық ахуал
III. Үй тапсырмасын пысықтау.
III.Мағынаны тану.
IV. Логикалық есептер.
V.Қорытынды
VI. Бағалау
І. Ұйымдастыру кезеңі:
- Барлықтарыңызға қайырлы күн тілеймін! Бүгінгі сабақта сіздерді көргеніме қуаныштымын! Менің ойымша, әрбіреуіңіз осы сабақтан жаңа бірдеңе үйренем деп қана қуанбай, жаныңызда отырған көршіңізді көргеніңізде де қуаныштысыз деп ойлаймын. Бір-бірімізге күлімдеп қарап, сәттілік тілейік!
(Оқушылармен сәлемдесіп, сабақтың тақырыбын, мақсаттарын хабарлаймын).
Оқушыларды топтарға бөлу үшін 4 түрлі (үшбұрыш, көпбұрыш, шеңбер, төртбұрыш) фигураны алдарыңа қойып, оқушыларды фигуралары бойынша отырғызамын. Әр топқа бағалау парақтары таратылады.
II. Психологиялық ахуал «Жүректер жүрекке». Ал оқушылар сабағымызды бастамастан бұрын, бір бірімізге жылы лебіздеріміздерді білдірейік.
III. Үй тапсырмасын тексеру: Ал оқушылар «Сұрақ-жауап» әдісі бойынша әркім өзінің үй тапсырмасын тексереді.
1.Бөлімдері бірдей рационал бөлшектер қалай қосылады? 2.Бөлімдері бірдей рационал бөлшектердің айырымы қалай табылады? 3.Бөлімдері әр түрлі рационал бөлшектер қалай қосылады? 4.Бөлімдері әр түрлі рационал бөлшектердің айырымы қалай табылады?
ІІІ. Мағынаны тану:
№ 1
№2
№3
IҮ. Сабақты бекіту:
Логикалық тапсырма
Әзіл есеп “Түлкі мен қасқыр”
«Жинақ кассадағы жағдай»
“Күдікті есеп беру”
Әзіл есеп “Қу түлкі”
Логикалық тапсырма
(әзіл есеп) “ Түлкі мен қасқыр”.
Екеуі тегін балыққа тап болады. Қасқыр айтады “Мен математикаға нашармын, балықты сен бөл” дейді түлкіге. Сонда түлкі саған біреу, маған екеу, саған үшеу, маған төртеу т.с.с. Ең соңында жиырма балықты өзіне салады. Кім көп алды және қаншаға артық алды?
Ж: Қасқыр-100, ең көп балықты түлкі алды -110, 10 балыққа артық.
Жинақ кассадағы жағдай. 25 сомды 1, 3 және 5 сомдық он қағаз ақшалармен ұсатуға бола ма? 1. 2. Болмайды.Себебі мұндай қағаз ақшалардың жоқтығынан емес. Тақ қосылғыштардың жұп санының қосындысы – тақ саны бола алмайды.
Күдікті есеп беру. Мектеп директоры есеп беру кезінде мектепте барлығы 3688 оқушылар оның ұлдары қыздардан 373 адамға көп екенін көрсетті. Бірақ инспектор есеп беруде қате бар екенін бірден түсінде. Ол қатені қалай тапты. (Егер бұл мектепте қыздар саның х-деп алсақ, онда барлық оқушылар болады, бұл сан 3688-ге тең емес, себебі тақ сан жұп санға тең болуы мүмкін емес)
(әзіл есеп) «Қу түлкі»
Шал балықтарды көп аулап әндетіп келе жатса,жолда бір түлкі сұлап жатады, шал қуанып кемпіріме жаға болады деп түлкіні шанаға салып алады. Ал түлкі жолда 1 минутта 1 балық, 2 минутта 2 балық, т.с.с. Бір лақтырғанда алдыңғы лақтырғаннан 2 есе артық лақтыра береді. 7 минутта барлығы неше балық лақтырған. Ж: 127
IV. Сергіту сәті.
1) -Мен тақ сандарды атағанда – сендер тұрасыңдар, ал жұп санды атағанда отырасыңдар.
2) 30-ға дейін санаймыз: 3-ке еселі санның орнына қолымызды шапалақтаймыз.
IV. Үйге тапсырма: Әр үй тапсырмасы нұсқаулық беріп кету.
V. Қорытынды: Сабақты пысықтау және қорытындылау үшін «Ақиқат және жалған екендігін анықта» деген тесттік жүйені пайдаланамын. Дәптерлеріңе «ақиқат» немесе «жалған» деп жазады да және жалған болса неге жалған екендігін көрсетеді.
Жауабын мұғалім айтып, әр топ басшысы бағалайды.
Қысқаша көбейту формулалары дегеніміз көпмүшелерді көбейтудің осы дербес жағдайларын өрнектейтін формулаларды айтамыз.(ақиқат)
Екі өрнектің айырмасының квадраты бірінші өрнектің квадратына, плюс екі еселенген бірінші және екінші өрнектің көбейтіндісіне, минус екінші өрнектің квадратына тең? (жалған)
Бүтін өрнек дегеніміз сандардан және айнымалылардан құралған және олардың дәрежелерінен көбейту амалы арқылы құрастырылған өрнекті айтамыз.(жалған)
Ұқсас мүшелерді біріктіру дегеніміз ұқсас мүшелердің алгебралық қосындысын оған теңбе-тең бірмүшемен алмастыруды айтамыз.(ақиқат)
Бірмүшені көпмүшеге көбейту дегеніміз бірмүшені көпмүшенің әрбір мүшесіне көбейтіп, шыққан нәтижелерді қосады.(ақиқат)
үшмүшесін айырманың толымды квадраты деп аталады.(жалған)
Құрамында айнымалысы алымында кездесетін бөлшектері бар өрнек бүтін өрнек деп аталады. (жалған)
(2a+k)2 = 4a2-12ak+k2 (жалған)
Бүтін және бөлшек өрнектерді рацонал өрнектер деп аталады. (ақиқат)
Екі өрнектің кубтарының айырмасы осы өрнектердің қосындысын олардың қосындысының толымды квадратына көбейткенге тең. а3-в3= (a+b)(a2+2ab+b2)
«Ақиқат және жалған екендігін анықты» деген тесттік жүйені бағалау.
1-3 балл – «2»
4-6 балл - «3»
7-8 балл - «4»
9-10 балл – «5»
VI. Бағалау: Әр топ басшысы тұрып, сабаққа өз пікірлерін айтады. Әр топ басшысы оқушыларды өздері бағалайды. Оқушылар ұнаған бағдаршам түсін таңдап, сабақты бағалайды.
Жасыл – бүгінгі көңіл- күйім өте тамаша. Сабақты жақсы меңгердік.Қызыл – орташа деңгейде өтілді. Сары – маған бүгінгі сабақ ұнамады.
№ 28 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Рационал өрнектерді көбейту және бөлу
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:
Рационал өрнектерге амалдар қолдану арқылы оқып –үйренгендерін, сараптау және, ойын жинақтау білігін қалыптастыру.
Тәрбиелік: Өзін-өзі бақылау, жауапкершілік сезімін тәрбиелеу; есте сақтау және ойлау қабілеттерін, өздігінен ойлауды дамыту, математикалық тілде сөйлеу, ойларын нақтылы сөздермен баяндауды үйрету, алған білімдерін өмірде қолдана білуге үйрету.
Дамытушылық: Оқушыларды ой шақыра білуге үйрету, жеке, жұптық, топтық жұмыс жасауға дағдыландыру және шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Сабақтың түрі: ойын сабақ
Сабақтың әдіс- тәсілдері:топтық жұмыс, сұрақ-жауап, түсіндіру, СТО әдістері
Сабақтың көрнекілігі: таратпа қағаздар, бағалау парақтары
Сабақтың типі: білімді тиянақтау
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
- Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, назарларын сабақққа аудары;
- Шаттық шеңбері құру арқылы бір-біріне жылы тілектер айту.
III. Үй тапсырмасы:
«Сұрақ -жауап» әдісі арқылы үй тапсырмасын пысықтау.
Бөлімдері бірдей рационал бөлшектерді қалай қосады?
Бөлімдері бірдей рационал бөлшектердің айырмасын қалай табады?
Бөлімдері әртүрлі рациионал бөлшектерді қалай қосады?
Бөлімдері әртүрлі рационал бөлшектердің айырмасын қалай табады?
ІІІ. Мағынаны тану.
«Білімді мыңды жығар, білекті бірді жығар» «Сәйкестендіру тесті» / топтық жұмыс/
Ережелер Формулалар
Екі өрнектің квадраттарының айырмасы неге тең? Екі өрнектің қосындысының квадраты неге тең? Екі өрнектің айырмасының квадратын тап. Екі өрнектің қосындысының кубы неге тең Екі өрнектің кубтарының қосындысын тап. «Шапқан озар, жатқан қалар» / жеке жұмыс/
1. Амалды орында.
m+n3х+3m-n3х;а+2в5в+в+23х5в;3-ав+2+в+23+а;х+ух-у+у-24х-4у; «Әдепсіз өскен баладан, әдепті өскен тал жақсы» / жұптық жұмыс/
x2-49-m2÷х-23+m-23-m=х3-mа2-в27*14а-в*аа+в2=а-ва+в14а7а-в а+в2=2аа+в «Өнер- ағып тұрған бұлақ, білім жанып тұрған шырақ» / жеке жұмыс/
8х2-4хуу-2х бөлшегін қысқартыңдар.12а*а312в көбейтуді орында.5m33n4÷10mn5 бөлуді орында.а4 в6 -16с8 өрнегін көбейткішке жіктеңдер.
Дұрыс емес теңдікті тап. А) (3в-с)(3в+с)=9в2 –с2 ; В) 36n2 -49=(6n+7)(7-6n)
C)(х+4)(4-х)=16-х2 ; Д) у2 -25=(у2 -5)( у2 +5)
ІҮ. Сабақты бекіту: «Білімнің басы-бейнет, соңы зейнет » жалғасын тап ойыны 1) а2 –в2 =(а-в)(а+в); 2) (а+в)2 = а2+2ав+в2
3)(а-в)2 = а2-2ав+в2; 4)(а+в)3 =а3+3а 2в+3ав2+в3
5)(а-в)3 = а3-3а 2в+3ав2-в3; 6) а3+в3 =(а+в)( а2-ав+в2)
7)а3-в3 =(а-в)( а2+ав+в2)
Бағалау: «Бас бармақ» стратегиясы бойынша топтық бағалау.
Рефлексия: Оқушылар бүгінгі сабаққа өз ойларын жазады.
Үйге тапсырма:
1-топқа: Рационал бөлшектерді қосуға, 2-топқа: Рационал бөлшектерді азайтуға,
3-топқа: Рационал бөлшектерді көбейту мен бөлуге есептер құрастыру.
№ 29 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Рационал бөлшектерді көбейту және бөлу
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Рационал бөлшектерге амалдар қолдана отырып есептер шығару, тақырыптың маңыздылығын анықтау.
Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін дамыта отырып,тақырыпты қамти отырып есептер шығару дағдысын қалыптастыру, шапшаң есептеуге үйрету;
Тәрбиелілік: Ұжымдық, топтық, жұптық, жекелеген жұмыстар жүргізу арқылы ауызбіршілікке, ынтымақтастыққа баулу, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: білімді тиянақтау
Әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап, баяндау, түсіндіру.
Сабақтың көрнекілігі: слайдтар ,кесте, үлестірмелі қағаздар.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:
оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, назарларын сабаққа аудару;
Сабағымыз мақсатына жетсін, жақсы өтсін деп , өзімізді жақсы көңіл күйге келтіріп алайық.
«Сабағымыз жақсы өтсін, бірімізге-біріміз сәттілік тілейміз »
І. «Білу» тапсырмасы. / өтілген материалға байланысты ережелерді еске түсіру.
Рационал бөлшектерді қалай көбейтеді?
Бөлшекті бөлшекк бөлу қалай орындалады?
Рационал бөлшекті көбейтудің формуласын дәлелде.
Рационал бөлшекті бөлудің формуласын дәлелде.
ІІ. «Түсіну» тапсырмасы. / Кестені толтыр, жеке жұмыс
1
өрнек 2
өрнек Рационал бөлшекті көбейту көбейту Рационал бөлшекті бөлу
1/а в в/а 1/ав
9а/16в 2/3 3а/8в 27а/32в
3m n/12m n/4 36m2 / n
5а 15а/в 75а2 /в в/3
с 1/х с/х сх
ІІІ. «Қолдану» тапсырмасы . Есептер шығару / топтық жұмыс/
№1 есеп. Амалды орындаңдар:
1) а2 -в26а2 в2÷а+в3ав=2) x2+хух÷ху+у2у=3) а2в-4 в 33ав*а2ва2-2ав=4) c+dc-d÷c 2 +cd2c2-2 d2=
№ 2 есеп Өрнекті ықшамдаңдар.
х у2+ух÷ху2-1у+1х=аа+1+1÷1-3а21-а2=ах-а-ах+а∙x2+2ах+а22а2=ІҮ. «Жинақтау» тапсырмасы. / оқушылар рационал бөлшектерге амалдар қолдануға байланысты тапсырманы орындайды/
Топтар Бөлімдері бірдей бөлшектерді қосуға Бөлімдері бірдей бөлшектерді азайтуға Рационал бөлшектерді көбейтуге Рационал бөлшектерді бөлуге
1-топ 2 -топ 3-топ Бағалау: Оқушылар «Саусақ әдісі» арқыры топтық бағалау жасайды.
Үйге тапсырма:
1-топ: рациоанал бөлшектерді қосуға есеп құрастыру.
2-топ. рациоанал бөлшектерді көбейтуге есеп құрастыру.
3-топ: рациоанал бөлшектерді азайтуға есеп құрастыру
Рефлекция: Сіздердің ойларыңызша бүгінгі сабақта нені үйрендің?
№ 30 сабақ
Сабақтың
тақырыбы Нүкте, түзу, кесінді сәуле бұрыш.
Мақсаты Нүкте, түзу, кесінді, сәуле бұрыш салу арқылы ойларын анықтайды,есптерді шығаруға, үйреніп практикада қолданады
Жалпы мақсат Оқушыларға оқытудың жаңа әдіс-тәсілдерін үйретіп, өз бетінше және топпен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырып дамыту
Күтілетін нәтиже Оқушылар нүкте, түзу, кесінді сәуле бұрыш туралы біледі, түснеді және есеп шығаруда пайдаланады
7 модульдің қолданылуы АКТ”, “Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер”, “Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау”, “Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету”, “Оқытуды басқару және көшбасшылық”
Қолданылатын әдіс-тәсілдер Кім жылдам, Кім алғыр, Жигсо, Дебат
Қолданылатын ресурстар Флипчарт, маркерлер, портреттер, тақта, стикерлер, ноутбук
Ұйымдастыру кезеңі
Тренинг Шаттық шеңберін жасай отырып, оқушыларды санау арқылы топқа бөлу Оқушылардың мұндағы мақсаты топтасу ,санау арқылы өз жұптарын тауып, бір топ болып құралу
Сабақ кезеңдері Тапсырма Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушылардың іс-әрекеті
Білу
Қызығушылық
тарын ояту «Кім жылдам» арқылы үй тапсырмасын қайталаға сыныпқа сұрақтар беру Үйге берілген тапсырманы сұрақ-жауап арқылы диалогқа түсіру
Слайда үй тасырмасын қайталау ға сұрақтар жасалып, интерактивті тақтада көрсетіледі. Мұғалім берген тапсырманы орындау Слайдта жазылған барлық қайталау сұрақтары мен тапсырмалар интерактиті тақтамен беріліп, әр топ өз білгендерін, білетіндерін сыни тұрғыдан ойлау арқылы нақты дәлелдермен жауап береді
Түсіну «Кім алғыр» әдісі
Оқушыларға жарыс ретінді топпен сайыстыру мақсатында тапсырмалар беру
Жаңа сабақты бастамас бұрын ой қозғау мақсатында оқушыларға сұрақ арқылы өткен тақырыпты еске түсіруге байланысты бірненше сұрақтар дайындау Оқушылардың мұндағы мақсаты берілген сұрақтарға жауап беріп, өз ой-пікірлерімен санаса білу
Топпен жұмыс жасау
Қолдану «Кесінді
«ЖИГСО әдісі» пайдаланамыз
Осы көрстелген жаңа тақырыпты оқушыларға қысқаша түсіндіру мақсатында осы көрсетілген әдіс бойынша жаңа материалдарға байланысты ресурстар беру, өз бетерінше дайындық жасату Оқушылардың мақсаты мұғалімді тыңдау, өз ойлары мен пікірлерін айту
Әдіс бойынша жаңа тақырыпты меңгереді және өз пікірлерін ортаға салады., бір-біріне түсіндіреді
Сергіту сәті «Балапандар биі» атты жаттығу жасау Оқушылармен бірге сергіту сәтін жасау Интербелсеңді тақтадағы бейнероиктегідей жаттығулар жасайды.
Талдау «Ойлан , бірік,бөліс» арқылы тақырыпқа қатысты тақырыптар қолдану арқылы талдау Тақырыптың мағанасы мен идеясын ашып түсіну үшін әр топқа тапсырма беріледі, әр топ өз тапсырмасын орындаған соң екінші топқа ұсынады Берілген тапсырманы уақытылы орындау, сұрақтарға нақты жауап беру керек.Тапсырмаларын бір –біріне көрсету арқылы ой бөліседі, тақырыптың мағанасын аша отырып өзара топпен талалдайды
Жинақтау «Жаңа тақырыпты біз былай түсінеміз» (кітап,суретпен жұмыс, жинақтау, бағалау) Мұғалім жаңа тақырыпқа байланысты тапсырма қағаздарын таратады Оқушылардың мақсаты берілген сұраққа өз ойларын қағазға жазып береді
Бағалау Өзін-өзі бағалау
Бағдаршам арқылы топты бағалау Бағалау парақшасы мен бағалау шкаласын тарату Өзін өзі, топпен бағалайды
Рефлексия Стикерлерді толтыру Оқушыларға стикер толтыруды ұсыну Ұсынылған стикерді толтыру
№ 31 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштарға есептер шығару
1. Сабақ мақсаты:а) Білімділік.Оқушылардың үшбұрыш тақырыбынан алған білімдерін тереңдету, жүйелеу. ә) Тәрбиелік. Оқушыларды өзін – өзі басқаруға, ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, дәлдікке, өз мүмкіндігіне сенуге, үлкен жетістікке ұмтылуға тәрбиелеу.б) Дамытушылық. Оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін, білім, білік дағдыларын дамыта отырып, геометрияға деген қызығушылығын арттыру. 2. Түрі: сайыс сабақ3. Әдісі: топпен жұмыс, жеке оқушымен жұмыс, сұрақ- жауап.4. Көрнекілігі: интерактивті тақта, құнды қағаздар.5. Пәнаралық байланыс: алгебра ,сызу
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі
2. “Алғашқы қадам” (үй тапсырмасын пысықтау)
3. “Лездік тапсырма” (сұрақ – жауап)
4. “Біліктілік” сайысы ( топпен жұмыс)
5. “Сергіту сәті”
6. “Шешуші сәт” (сематикалық карта)
7. “Үйге тапсырма”
Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларен сәлемдесу, түгелдеу;
Назарларын сабаққа аудару, топтарға біріктіру;
І-бөлім: «Алғашқы қадам» (Үй тапсырмасын пысықтау)
Кесінді мен сәуленің қандай ұқсастығы мен өзгешліктері бар?
Нүктені қандай әріппен белгілейміз?
Бұрыш дегеніміз не?
Бұрыштың биссектрисасы деген не?
Бұрыштың қандай түрлері бар?
ІІ- бөлім: «Лездік тапсырма» (Сұрақ- жауап)
“Лездік тапсырма”Қандай фигура үшбұрыш деп аталады?Үшбұрыштың элементтерін ата?Мына суреттегі қай кесінді медиана, биіктік, биссектриса Үшбұрыш қабырғаларыбойынша қанша түрге бөлінеді, оларды ата.Бұрыштары бойынша қанша түрге бөлінеді? Оларды ата.Периметр дегеніміз не?16Һ l m4Үшбұрыш және оның түрлері523
1. Қандай үфигура үшбұрыш деп аталады?
2. Үшбұрыштың элементтерін ата?
3. Мына суреттегі қай кесінді медиана, биіктік, биссекрисса?
4. Үшбұрыштар қабырғалары бойынша қандай түрге бөлінеді, оларды ата.
5. Бұрыштары бойынша қанша түрге бөлінеді, оларды ата.
6. Периметр дегеніміз не?
ІІІ- бөлім: «Біліктілік сайысы» (сыныпты екі топқа боліп, топпен жұмыс. Әр топқа жеке – жеке тапсырма)
І-топ:
Үшбұрыш түрлеріТең бүйірлі үшбұрышТең қабырғалы үшбұрышСүйір бұрышты үшбүрышӘр түрлі қабырғалы үшбұрышТік бұрышты үшбұрышДоғал бұрышты үшбұрыштоптастыру
ІІ- топ:
Венн диаграммасы 1. 3 қабырғасы бар 2. 3 бұрышы бар Барлық қабырғалары тең 4. Барлық бұрыштары тең 5. P=a+b+c 1. 3 қабырғасы бар 2. 3 бұрышы бар 3. Бүйір қабырғалары тең 4. Табандарындағы бұрыштары тең 5. P=a+b+cТең қабырғалы үшбұрышТең бүйірлі үшбұрышОртақ 3қабырғасы бар3 бұрышы барP= a+b+c
ІҮ- бөлім: «Алғырлық кілті» Деңгейлік тапсырмалар
1-деңгей.
А)Қабырғаларының ұзындығы 3см, 4см және 6см үшбұрыштың периметрін тап.
Б)сқабырғаларының ұзындығы 3см,6с және 7 см болатын үшбұрыштың перимтрін тап.
2-деңгей.
А) Тең қабырғалы үшбұрыштың периметрі 39 см, Үшбұрыштың қабырғаларын тап.
Б) Тең бүйірлі үшбұрыштың қабырғасы 12 см, үшбұрыштың примтрін тап.
3-деңгей.
А) Теңбүйірлі үшбұрыштың периметрі 15 см. Бүйір қабырғасы табанынан 2 есе ұзын. Үшбұрыштың бүйір қабырғасын тап.
Б) Теңбүйірлі үшбұрыштың периметрі 16 см. Табаны бүйір қабырғасынан 4 см қысқа. Үшбұрыштың бүйір қабырғасының ұзындығын тап.
Ү-бөлім: «Ойлан тап» (жеке жұмыс)
ҮІ- бөлім:»Шешуші сәт» / топтық жұмыс/
«Семантикалық карта»
а б с Теңқа-бырғалы
9 см Тең
бүйірлі
11 см Әртүрлі қабырғалы
15 см Теңқа-
бырғалы
15 см Әртүрлі қабырғалы
13 см Тең
бүйірлі
10 см Тең
бүйірлі
14 см
2 см 3 см 7 см 3 см 3 см 3 см 6 см 6 см 2 см 5 см 5 см 5 см 3 см 3 см 5 см 3 см 4 см 6 см 4 см 4 см 2 см Үйге тапсырма: № 5 есеп
Бағалау: Оқушылар «Басбармақ әдісі» арқылы топтық бағалау жасайды.
Рефлекция:
Қиындықты қалай еңсеремін?
Маған не ұнады? Маған не қиын болды? Сұрақ - ұсыныс
№ 32 сабақ
Сабақтың тақырыбы Өзіндік жұмыс № 4
Жалпы мақсаты: Оқушыларға өтілген материалдары бойынша есептер шығара отырып, есеп шығаруда оқушылардың өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырып дамыту;
Көрнекі-лігі: дидактикалық материалдары
Әдісі: Тәсілі: жеке Әдісі: дәстүрлі
Оқыту нәтижесі: Есеп шығарудың тиімді жолдарын үйренеді. Есептердің шығарылу жолдарын өз бетінше ізденеді Оқушылар өтілген материалды талдай алады,жинақтайды, қорытындылайды.
Дерек көздер өзіндік жұмыстарының жинағы
Сабақтың барысы
Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, назарларын сабаққа аудару
І нұсқа
1.Көбейткішке жіктеңдер.
а) а4 –в4 = б) а8 –в8 =
2.Теңбе –теңдікті дәлелдеңдер.
1) (а-в)(а+в)(а2+в2)= а4 –в4
3. Өрнекті бөлшек түрінде жаз:
а) а:7= б) (а+в) :7= в) х2 : (а+с)=
4. Амалды орындаңдар:1) х-34+а+14=2) m+na-m-na=5. < АОВ =420 , <ВОС=280 және олар тек бір қабырғасына ортақ бұрыштар болсын. АОС бұрышының шамасын табыңдар. ІІ нұсқа
1.Көбейткішке жіктеңдер.
а) а6 –в6 = б) а3 –в3 =
2. Теңбе –теңдікті дәлелдеңдер.
1) (а4+в4)(а2+в2)(а+в)(а-в)= а8 –в8
3. Өрнекті бөлшек түрінде жаз:
а) х:у= б) 3а: (2х-5у)= в) (х+у): (а+с)=
4. Амалды орындаңдар:
5х+12-х2=14х+12у=5.<АОВ=700 болатын бұрышқа ОС биссектрисасы жүргізілген. АОС және СОВ бұрыштарын анықтап, салыстырыңдар.
Сабақты қорытындылау:
Бөлімдері бірдей рационал бөлшктер қалай қосылады?
Кесінді мен сәуленің қандай айырмашылығы бар?
Тік бұрыштың градустық өлшмі қанша?
Үшбұрыштың түрлерін ата.
Үйге тапсырма:
Жыл бойы өткен тақырыптар бойынша тест жұмысын құрастыру.
Үй тапсырмасына байланысты нұсқаулық алады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Математика және физика журналдары 2009-15 ж № 1,2,4,6,12,8
Дидактикалық материалдар.
Тест жинақтары
«Дидактические материалы по математике» А.С.Чеснаков 1990 ж
Интернетпен жұмыс.
Алгебра 7, геометрия 7
«Талапкер» газеті 2013-15 № 1,2,6
«Репетитор» журналы
Математика 2,3 бөлім 2006 ж
Математические кружки в 7 – 10 классах: Книга для учителя. – М.Просвещение, 1987