Планирование Балы?тар?а жалпы сипаттама. Шеміршекті балы?тар класы. С?йекті балы?тар класы. С?йекті балы?тарды? сырт?ы ??рылысында?ы ерекшеліктер. Сезім м?шелері. С?йекті балы?ты? ішкі ??рылысы. Торсылда?ы ж?не оны? ма?ызы.

Биология Мұғалім Уақыты: Кабинет
Сабақтың атауы Балықтарға жалпы сипаттама. Шеміршекті балықтар класы. Сүйекті балықтар класы. Сүйекті балықтардың сыртқы құрылысындағы ерекшеліктер. Сезім мүшелері. Сүйекті балықтың ішкі құрылысы. Торсылдағы және оның маңызы.
№ 6 зертханалық жұмыс.
Тірі балықтарды бақылау. Олардың сыртқы құрылысын зерттеу. Қабыршақтары бойынша балықтың жасын анықтау. Балықтың қаңқасын зерттеу. Балықтардың ішкі құрылысын зерттеу.
Мақсаты Жаңа сабақты түсіндіру,топтық жұмысқа бейімдеу
Көрнекілігі Биология оқулығының әдістемесі
Топқа бөлу Түрлі фигуралар арқылы топтарға бөлу

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру Балалар, бүгін біз бірінші рет шаттық шеңберіне жиналайық! Шеңберге тұрайық, достарымызбен қол ұстасайық! Барлығымыз жақсы көңіл-күйде бір-бірімізге тілегімізді айтайық! Бір-бірімізге қарап күлкімізді сыйлайық!
Қол алысып, қәне, біз,
Достасайық бәріміз.
Айтарым бар сендерге,
Тез тұрыңдар шеңберге.
Қандай жақсы бір тұру,
Достарменен бір жүру!
Қандай жақсы дос болу!
– Балалар, бір-біріміздің қолымыздан ұстап, алақан арқылы жүректің жылуын сезініп үйренген қандай тамаша, қандай қуаныш!
Сабақтың барысы Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті
Үй тапсырмасын сұрау
Қызығушылықты ояту Неліктен тип желілілер деп аталады? Желі қандай қызмет отқарады?
Желілілер қандай тип тармақтарына  бөлінеді?
Қандауырша тері құрысының ерекшеліктері.
Суретпен жұмыс: асқорту жүйесінің ерекшеліктері; тыныс алу жүйесі; қанайналым жүйенің ерекшелігі.
Асцидиялар тип тамағының ерекшелігі.
Слайд № 3.
Берілген тізбектен желілі жануарларға тән белгілерін теріп жазындар.
А) қанқа сыртқы, хитинді немесе ақтәстіӘ) қанқа ішкі, желілі немесе сүйектіБ) жануарлар сәулелі симметриялыВ) екіқабатты жануарларГ) жануарлар екіжақты симетриялыҒ) үшқабатты жануарларД) қанайналым жүйесі тұйықЖ) қанайналым жүйесі ашықЗ) бас ми» көбінде жақсы дамығанИ) Жүрегі құрсақ жағында орналасқаМағынаны тану  
Материал іздеу

поиск
Разработка сайтов в Казахстане
Закажи профессиональный сайт всего от 60000 тенге. Хостинг и домен в подарок!
Заработай на своем сайте
Гарантированная минимальная цена клика 5 центов. Только качественные сайты. Регистрируйся уже сейчас и получи подарок!
Добавить объявление
Дереккөз: Ұстаздар сайты
Сабақтың тақырыбы: Балықтар класына жалпы сипаттама
Сабақтың мақсаты:
1. Омыртқалылар типіне және балықтар класынажалпы сипаттама бере отырып, ерекшеліктеріне тоқталу.
2. Жануарлар дүниесін қорғау, экологиялық тәрбие беру.
3. Оқушыларды ізденімпаздыққа, шығармашылыққа тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Таблица, Карта, тақырыптық тірек сызба, тест,
оқулық, жұмыс дәптері.
Сабақ типі: Жаңа тақырыпты меңгерту
Сабақ түрі: Дәстүрлі сабақ
Сабақ барысы:
Үй тапсырмасын сұрау:
1. Қандауыршаны желілер типіне жатқызу себебі неде?
2. Ас қорыту ерекшелігі.
3. Қандауыршаның қозғалыс мүшелері қандай?
4. Қабықтыларға тән ерекшеліктер?
5. Халық шаруашылығындағы маңызы.
Жаңа сабақты түсіндіру:
Балықтар класы суда тіршілік ететін омыртқалылар. Бас сүйектілер тип тармағына жатады. Бас сүйектілердің негізгі ерекшеліктерінің бірі-миы бассүйектерінің ішінде орналасқан. Денесі үш бөліктен: бас, тұлға, құйрық бөлімдерінен тұрады. Екі жұп көкірек, екі жұп құрсақ қанаттарымен бірге құйрық қанаттары бар. Денесі бұрылғанда, тоқтағанда, баяу ғана ілгері жылжығанда және дене тепе-теңдігін сақтауда қанаттарының маңызы зор. Денесінің сырты қабыршақпен қапталған. Қабыршақ сыртын шырышты қабыршақ қабық қоршаған. Ол қорғаныш қызметін атқара отырып судың үйкелісін азайтып, бактериядан қорғайды.
Балық қаңқасы тірек қызметін атқарады. Балық торсылдағы балықтың суда жоғары және төмен көтерілуіне мүмкіндік жасайды.
Тыныс алуы: Балықтар суда еріген оттегі мен желбезек арқылы тыныс алады.
Қантамырлар жүйесі тұйық. Ол жүректен және қантамырларынан құралған. Бір құлақша мен қарыншадан тұрады. Қан бұлшықеттердің жиырылуы арқылы денеге тарайды.
Зәр шығару жүйесі: Екі бүйрек пен несеп жолы арқылы аналь тесігіне ашылатын қуыққа өтеді.
Сезім мүшелері: Сипап сезу және бүйір сызықтары су ағынының бағыты мен күшін анықтайды.
Көбеюі: дара жынысты , уылдырық шашу арқылы көбейеді.
Түрлері: Балықтар қаңқасының құрылысына қарай шеміршекті және сүйекті балықтар деп бөлінеді.
Шеміршекті балықтар: Қаңқасы шеміршектен құралады. Оларда желбезек қақпасы болмайды. Шапшаң қозғалады, көбі жыртқыштар.
Кәсіптік маңызы: Халық шаруашылығында кәсіптік маңызы зор. Тамақ өнеркәсібінде азық-түлік, тағам түрі ретінде және медицинада кең қолданылуында. Балықтарды қолдан өсіру кең дамуда. Балықтың сирек кездесетін түрлері заңмен қорғалған.
Балық түрлері таблицасы бойынша балықтардың түрлерімен таныстыру. Карта бойынша балықтар мекен ететін ірі мұхиттар мен өзен, теңіздерді көрсету.
Бекіту: 1. Балықтың құрылысы қандай бөліктен тұрады?
2. Қандай түрлері бар?
3. балықтардың адам өміріндегі маңызы туралы эссе жазу.
Ой толғаныс Балықтар – негізінен судағы тіршілікке бейімделген жануарлар. Жүзу жағынан олар өзге жануарлардан асып түседі; балықтар HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D3%A8%D0%BA%D0%BF%D0%B5" \o "Өкпе" өкпе арқылы емес,  HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BB%D0%B1%D0%B5%D0%B7%D0%B5%D0%BA" \o "Желбезек" желбезек арқылы тыныс алады. Балықтар тұзды суларда (мұхиттарда), не болмаса тұщы суларда ( HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B5%D0%BD" \o "Өзен" өзен –көлдер мен су қоймалары) тіршілік ете алады.  HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%96%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B&action=edit&redlink=1" \o "Жыланбалық (мұндай бет жоқ)" Жыланбалық сияқты кейбір балықтар тұзды суда да, тұщы суда да өмір сүреді.Теңіз балықтары тұщы су балықтарыннан әдетте ірілеу болып келеді. Балықтар (лат. Pіsces) –  HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80" \o "Хордалылар" хордалылар типінің жақтылар тобына жататын омыртқалы су жануарлары. Балықтардың 22000-нан астам түрі бар деп есептеледі. Олардың үштен бір бөлігі тұщы суда өмір сүреді. Балықтар үш топқа бөлінеді: жақсыз ( HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" \o "Миксина (мұндай бет жоқ)" миксина сияқты), шеміршекті ( HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" \o "Акулалар" акулалар және  HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A2%D2%B1%D1%82%D0%B0%D1%81%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" \o "Тұтасқанаттар (мұндай бет жоқ)" тұтасқанаттар) және ең үлкен топты құрайтын сүйекті балықтар. 20 мыңнан астам түрі белгілі, олардың 97 – 98%-ы сүйекті балықтарға жатады, қалғандары шеміршекті балықтар. Қазақстанда 180-дей түрі мен түр тармақтары кездеседі. Балықтар девон кезеңінен белгілі. Қазіргі көптеген түрлері 500 мың жылдан бері өзгерместен тіршілік етіп келеді. Балықтардың мекен ету аумағы биік тау суқоймаларынан мұхиттың терең су түбіне дейінгі ауқымды қамтиды. Олар –2°С-тан (арктикалық суда) 50°С (ыстық бұлақтарда) температура аралығында тіршілік ете алады. Тұздылығы 70‰ суға төзетін балықтар да бар. Балықтар дене тұрқы, түсі, құрылысы,  HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" \o "Физиология" физиологиясы жағынан айтарлықтай ерекшеленеді. Олардың дене тұрқы 1 см-ден 20 м-ге дейін болады, ал салмағы 1,5 граммнан 12 – 14 тоннаға дейін жетеді. Олардың пішіндері де әр түрлі:  HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%B0%D1%80%D1%88%D1%8B%D2%9B" \o "Ұршық" ұршық,  HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%B1%D0%B5" \o "Жебе" жебе тәрізді, екі бүйірінен немесе арқасынан бауырына қарай қысыңқы,  HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D0%BD" \o "Жылан" жылан,  HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0" \o "Таспа" таспа, шар тәрізді, дөңгелек, т.б. болады. Балықтың денесі үш бөліктен (бас, кеуде, құйрық) тұрады. Олардың жұп танау тесігі мен көзі, жұп (кеуде, құрсақ) және дара (арқа, құйрық, құйрық асты) қанаттары болады. Кейбір балықтардың қанаттары жетілмеген, ал кейбір түрлерінде өте жақсы жетілген (мысалы, албырттардың май қанаты).
Екі жақты күнделік
Кітаптағы ой Менің қосарым
Бағалау Бағалау парақшаларымен жұмыс
Үйге тапсырма Оқулықтағы тапсырмаларды орындау Күнделіктеріне жазады