Білім беру де?гейін к?теруде а?паратты?- коммуникациялы? технологияларды? р?лі

Білім беру деSгейін к™теруде аKпараттыK – коммуникациялыK технологиялардыS р™лі


Елбасы Нaрсaлтан Назарбаев «БолашаKта еSбек етіп, ™мір с_ретіндер б_гінгі мектеп оKушылары, мaCалім оларды Kалай т‰рбиелесе JазаKстан сол деSгейде болады. СондыKтан aстазCа ж_ктелетін міндет ауыр» деген болатын. Jазіргі заман мaCалімінен тек ™з п‰нініS тереS білгірі болуы емес, тарихи танымдыK, педагогикалыK – психологиялыK сауаттылыK, саяси экономикалыK білімділік ж‰не аKпараттылыK сауаттылыK талап етілуде.Ол заман талабына сай білім беруде жаSалыKKа жаны Kaмар, шыCармашылыKпен жaмыс істеп, оKу мен т‰рбие ісіне еніп, оKытудыS жаSа технологиясын шебер меSгерген жан болCанда Cана білігі мен білімі жоCары жетекші тaлCа ретінде aлаCатты саналады.
JазаKстан Республикасы ПрезидентініS 1997 жылCы 22 Kырк_йектегі № 6345 _кімімен бекітілген «Орта білім беру ж_йесін аKпараттандырудыS Мемлекеттік баCдарламсы» мектептегі білім беруді аKпараттандыру процесіне негіз Kалады.
Орта білім беру ж_йесін аKпараттандырудыS негізгі маKсаты оKушылардыS аKпараттыK м‰дениетін Kалыптастыру. Осы маKсатты орындау барысында оKушылардыS аKпараттыK м‰дениетін Kалыптастыруда жаSа ‰дістерді Kолдану Kажеттілігі туындап отырады.
JазаKстан Республикасында білім беруді дамытудыS 2005 – 2010 жылдарCа арналCан Мемлекеттік баCдарламасында: «...экономиканыS барлыK салалары _шін жоCары білікті ж‰не б‰секеге Kабілетті кадрларды даярлаудыS сапасын арттыру...» ж‰не «...к‰сіби міндеттерін дербес ірі шыCармашылыK тaрCыдан шешуге, к‰сіби KызыметтіS тaлCалыK ж‰не KоCамдыK маSызын т_сінуге, оныS н‰тижелері _шін жауап беруге Kабілетті к‰сіби Kaзіретті жеке тaлCаны, б‰секеге Kабілетті мамандыK Kалыптастыруды Kамтамасыз ететін білім беруді басKарудыS тиімді ж_йесі Kaрылатын болады...» деп атап к™рсеткен.
Мемлекеттік баCдарламада оKу _рдісіне педагогикалыK ж‰не аKпараттыK коммуникациялыK технологияларды кеSінен пайдалану жалпы білім беруді дамытудыS басты баCдарыныS бірі делінген.
Б_гінгі к_ні ‰лемдік аKпараттыK білім кеSістігініS деSгейіне Республика мектептерін к™терудіS тиімді жолы білім беру саласын толыKтай аKпараттандыру. JазаKстан РеспубликасыныS «Білім туралы» ЗаSында білім беру ж_йесін аKпараттандыру осы саладаCы мемлекеттік саясат негізінде аныKталып, осы ж_йедегі басты міндеттердіS біріне айналып отыр. «JазаKстан - 2030» стратегиялыK баCдарламасы білім берудіS aлттыK моделніS Kалыптасуымен ж‰не JазаKстанныS білім беру ж_йесініS ‰лемдік білім беру кеSістігіне кіріктірумен сипатталады.
Индустриядан аKпаратты ™ркениетке к™шудіS KоCам дамуыныS негізгі факторы мемлекеттіS Kызметін Kaрайтын саяси – экономикалыK, ‰леуметтік салаCа белсенді ‰сер ететін аKпараттыK – коммуникациялыK сала болып табылады ж‰не экономиканы Cаламдандыру мен KоCамдыK Kатынастар процестерін айKындайды.
Ел президентініS JазаKстан халKына Жолдауында ™ткен CасырдыS отызыншы жылдарында сауатсыздыKпен к_рес ж_ргізілгендей, компьютерлік сауаттану ж™ніндегі ауKымыд іске азаматтарды тарту Kажеттігі айтылCан ж‰не мемлекеттік Kызметке жаSа Kызметкерлерді Kабылдау кезінде компьютерді, интернетті ж‰не электрондыK поштаны Kолдана алу даCдысы міндетті талап болуCа тиіс екендігі атап к™рсетілген. ОсыCан байланысты ХХІ Cасырда аKпараттанCан KоCам Kажеттілігін KанаCаттандыру _шін білім беру саласында т™мендегідей міндеттерді шешу к™зделіп отыр: компьютерлік техниканы, интернет, компьютерлік желі, электрондыK ж‰не телекомуникациялыK Kaралдарды, электрондыK оKулыKтарды оKу _рдісінде тиімді пайдалану арKылы білім сапасын к™теру.
Еліміздегі саяси, ‰леуметтік – экономикалыK ™згерістерге сай білім беруді аKпараттандыру баCытында мектебімізде ж_ргізіліп жатKан жaмыстар аKпараттандырудыS мемлекеттік баCдарламасына с‰йкес ж_зеге асырылуда. Осы сала т™Sірегінде «Білім беру саласындаCы аKпараттыK технологиялар », «Информатика п‰нін оKытудаCы инновациялыK технологиялар», «Pascal программалау тілдері», «12 жылдыK білім беру барысында информатика п‰нін оKыту ‰дістемесі», «Білім беру саласындаCы аKпараттыK м‰дениет негіздері» таCы басKа да таKырыптар бойынша білім жетілдіру курстары aйымдастырылды.
ХХІ Cасыр – аKпарат Cасыры болCандыKтан адамзатKа компьютерлік сауаттылыK Kажет. Ал бaл сауаттылыKтыS алCашKы баспалдаCы мектептен басталады. Мектеп KабырCасынан теориялыK білімен Kатар практикалыK білімніS алCа шарттарын меSгеруі тиіс. Ал, теориялыK білімді практикамен aштастыру _шін компьютердіS Kажет екені даусыз.
Б_гінгі таSда мектеп п‰ндерін компьютер к™мегімен оKыту н‰тижелерін зерттеудегі Cылыми проблемаларды шешу еS басты орын алады. БaCан себеп оKыту процесінде туындайтын компьютерлендірудіS педагогикалыK – психологиялыK жаSа проблемалары ‰лі толыK шешілмегені.
Білім беру ж_йесін аKпараттандару білім беру _шін _лкен перспективалар ашады. СоSCы жылдары компьютерлік , телекоммуникациялыK техника мен технологиялардыS KоCам ™міріндегі р™лі мен орнында т_бегейлі ™згерістер болды. АKпараттыK ж‰не телекоммуникациялыK технологияларды игеру Kазіргі заманCа ‰рбір жеке тaлCа оKу ж‰не жазу Kабілеті сияKты сапалармен бірге KатарCа ж‰не ‰рбір адам _шін Kажетті шартKа айналады. АлынCан білім мен даCдылар бaдан ‰рі к™птеген жаCдайда KоCамныS даму жолдарын аныKтайды.
АKпараттандырудыS негізгі баCыты ХХІ CасырдыS талаптарына с‰йкес KоCамды дамытудыS жоCарCы тиімділікті технологияларына с_йенген жаSа білім стратегиясына к™шу болып табылады.ОсыCан с‰йкес Kазіргі білім ж_йесініS ерекшеліктеріне – оныS іргелігі, алдын алу сипаты ж‰не осыларCа Kол жеткізу м_мкіндіктері жатады.Білім беру ж_йесін аKпараттандыру баCыттарыныS бірі аKпараттыK – коммуникациялыK технологияларды білім беру саласына енгізу жaмыстары болып саналады.
АKпараттандыру ж‰не бaKаралыK телекоммуникацияларды Cаламдастыру кезеSінде Kазіргі KоCам аKпаратты наKты тaтынушыныS aсыныстары мен KызыCуына сай аKпарат аCынын KалыптастыруCа, аKпаратKа к™лем ж‰не жылдамдыK жаCынан шектеусіз Kол жеткізеді, сондай – аK кез келген KашыKтыKтаCы аKпарат к™зіне, оныS ішінде оKу аKпаратына назар аударуды Kамтамасыз етуге м_мкіндік беретін ‰лемдік аKпараттыK орта жаCдайында аKпараттыK KоCамдыK ™нім ретінде белсенді пайдалану мен сипатталады.Бaл ™скелеS aрпаKты аKпараттыK KоCаммен зиялы Kарым- KатынасKа оKытып, т‰рбиелеуге ж‰не аKпараттыK м‰дениетін KалыптасыруCа жаCдай жасайды.
€рбір елдіS технологиялыK даму д‰режесіне оныS экономикалыK Kуаты мен халKыныS тaрмыс деSгейі Cана емес, сол елдіS ‰лемдік KоCамдастыKта алатын орны, басKа елдермен экономикалыK ж‰не саяси ыKпалдасу м_мкіндіктері, сондай – аK aлттыK Kауіпсіздік м‰селесін шешуге байланысты. Сонымен Kатар, ‰лдебір елде Kазіргі технологияныS дамуы мен KолдануыныS деSгейі оныS материалдыK базасыныS дамуымен Kатар емес, негізіген KоCамды парасаттандыру деSгейімен, оныS жаSа білімді туындату, игеру ж‰не Kолдана білу Kабілетімен де аныKталады.
Жедел дамып отырCан Cылыми – техникалыK процесс KоCам ™мірініS барлыK салаларын аKпараттандырудыS CаламдыK процесініS негізіне айналады. АKпараттыK – технологиялыK дамуCа ж‰не оныS KарKынына экомиканыS жаCдайы, адамдардыS тaрмыс деSгейі, aлттыK Kауіпсіздік, б_кіл д_ниеж_зілік KоCамдастыKтыS ™мір с_ру _шін жаSа жаCдайды Kамтамасыз етуде аKпараттыK – телекоммуникациялыK технологиялар маSызды р™л атKарады.
Bылым мен техниканыS даму KарKыны оKу – аCарту саласыныS оKыту _рдісіне жаSа технологиялыK ‰дістер мен KондырCыларды кеS к™лемде Kолдануды Kажет етеді. Білім беру саласында электрондыK байланыс ж_йелерінде аKпарат алмасу интернет, электрондыK пошта, теле – конференция, видео – конференция, телекоммуникациялыK ж_йелер арKылы іске асырылуда.
Jазір б_кіл д_ниеж_зі біртaтас денеге айналып – Cаламдасу Kaбылысы ж_ріп жатKанда, ‰р т_рлі байланыс ж_йелері сол дененіS нерв, Kан тамырларыныS р™ліне айналCан мына заманда интернеттік ж_йені меSгермеген ел ерте ме, кеш пе д_ние ж_зінен келетін байланыс н‰рін жоCалта бастайды. Т_рлі елдерде болып жатKан жаSалыKтармен танысуда, аKпараттар аCымынан Kалыспауда интернет, электронды пошта Kaралдарын пайдалануы белгілі. СондыKтан білім беруді аKпараттандырудыS таCы бір басты баCыттарыныS бірі оKушылардыS интернет ж_йесінде жaмыс істей білуіне жаCдай жасау.
Интернет ж_йесінде жaмыс істеу оKушыларымызCа ‰лемдік білім мен Cылым жетістігін хабарлар болып,оны игеруіне шексіз м_мкіндіктер ашатыны хаK. Интернетті пайдалану арKылы оKушылар ™здеріне керекті м‰ліметтер алу арKылы білімін жетілдіре т_сетіні с™зсіз.
Заман аCымына Kарай к_нделікті сабаKKа видео, аудио KондырCылар мен теледидарды, компьютерді Kолдану айтарлыKтай н‰тижелер беруде. Кез келген сабаKта электрондыK оKулыKты пайдалану оKушылардыS танымдыK белсенділігін арттырып Kана Kоймай, логикалыK ойлау ж_йесін KалыптастыруCа, шыCармашылыKпен еSбек етуіне жаCдай жасайды. Д‰ст_рлі оKулыKты оныS электрондыK нaсKасына оSай айналдыруCа болады.Бaл нaсKаныS жетістігі – оны компьютер жадында саKтау м_мкіндігі, оны компютерлік желілер арKылы тарату болып табылады.
JазаKстанымыздыS т‰уелсіздік мемлекет ретінде Kалыптасуы орта білім беру ж_йесініS дамуымен тыCыз байланысты.Jай халыKтыS, Kай aлттыS болсын толыCып ™суіне, рухани ‰рі м‰дени дамуына басты ыKпал жасайтын тірегі де, т_п KазыCы да – мектеп.
JазаK мектептерініS білім деSгейін к™теру ж‰не онда аKпараттыK технологияларды пайдалану арKылы оKу – т‰рбие процесін тиісті деSгейге к™теру, мектеп aстаздарыныS, басшыларыныS, педагогикалыK aжымныS ж_йелі басшылыKKа алCан баCыты деп есептейміз.
ЖоCарыда айтылCан ой – пікірлерді тaжырымдай келе, компьютерді Kолдану негізінде мектеп п‰ндерін оKыту сапасын арттырып, білім беруді аKпараттандыру ж_йелі т_рде іске асады деуге болады.
Мектепті аKпараттандыруды осылай мемлекет тарапынан _лкен экономикалыK Kолдау к™рсетіліп, оны оKыту, _йрету м‰селесі б_кіл халыKтыK деSгейге к™терілсе Cана біздіS еліміз ™ндірістіS жоCары психологиясын меSгерген д_ниеж_зілік б‰секеге т™теп беретін, ™ндіріс ™німдерін ™ндіре алатын алдынCы Kатарлы мемлекетке айналады. Ол д‰режеге жетуге Kажетті білім алуына біздіS жас aрпаKтыS KабілетініS жететіне сенім мол.
«Jазіргі заманда жастарCа аKпараттыK технологиямен байланысты ‰лемдік стандартKа сай м_дделі жаSа білім беру ™те Kажет» деп, Ел басы атап к™рсеткендей жас aрпаKKа білім беру жолында аKпараттыK технологияны оKу _рдісінде оSтайландыру мен тиімділігін арттырудыS маSызы зор.
15