БІЛІМ САПАСЫН А?ПАРАТТЫ? – КОММУНИКАЦИЯЛЫ? ТЕХНОЛОГИЯЛАР АР?ЫЛЫ АРТТЫРУ.
[ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ]
ХХІ Cасыр – жаSа технология мен аKпараттандыру Cасыры. Т‰уелсіз JазаKстан да сол CасырCа ныK Kадам басты. Ел ™мірініS барлыK саласы компьютерлендіре бастады. Ендігі кезекте еліміздіS ертеSі болар б_гінгі жас aрпаK компьютердіS Kыр-сырын тереS меSгеруі тиіс.
Jазіргі кезде аKпараттыK-коммуникациялыK технологияны дамыту білім беру саясатыныS ажырамас б™лігі болып табылады. Біз «аKпараттыK жарылыс» д‰уірінде ™мір с_ріп отырмыз. Bылыми білім мен аKпарат к™здерініS м™лшері тез ™суде. АKпараттандыру – жеке ж‰не заSды тaлCалардыS аKпаратKа деген талаптарын KанаCаттандыру маKсатында аKпараттыK ж‰не коммуникациялыK технологияларды пайдалану негізінде аKпараттыK Kорлар мен ж_йелерді KалыптастыруCа ж‰не дамытуCа баCытталCан aйымдастырушылыK, ‰леуметтік-экономикалыK ж‰не Cылыми-техникалыK процесс. АKпараттыK ж‰не коммуникациялыK технологиялыK м‰селелерін табысты т_рде шешу істерініS:
1) аKпараттандыру саласындаCы Cылыми-‰діснамалыK, заS шыCару ж‰не нормативті-KaKыKтыK негіздер сапасына:
2) есептеу техникасы, аKпараттыK ж‰не коммуникациялыK технологиялар аймаCында атKарылып, жатKан іргелі ,‰рі Kолданбалы зерттеулер мен Cылыми-техникалыK ‰зірлемелер деSгейіне байланысты екені белгілі болуда.АKпараттыK – коммуникациялыK технологиялар саласындаCы алдыSCы Kатарлы жетістіктерді пайдаланып, білімніS жаSа деSгейі мен сапасына Kол жеткізуге aмтылатын педагогтыK ж‰не Cылыми KауымдастыKтыS т_рлі елдер іскерлік ортасы ™кілдерініS басын Kосатын _шінші ХалыKаралыK JазаKтан мен ТМД елдерініS білімді аKпараттандыру форумы ™тті. «JашыKтан оKыту- _здіксіз білім формасы: т‰жірибе ж‰не даму болашаCы» оKытуCа арналCан баCдарламалыK Kaралдар жасау ‰діснамалыK атты Cылыми секциялар жaмыс жасап, тaSCыш рет білім берудіS барлыK деSгейлеріне арналCан екіж_зден аса электрондыK басылымдар aсынылды.
JазаKстан Республкасында KабылданCан білім аKпараттандырудыS мемлекеттік баCдарламалары еліміздіS біртaтас д_ниеж_зілік білім кеSістігіне ену м_мкіндіктерімен байланысты білім беру сапасын аKпараттыK тaрCыдан Kамтамасыз етудіS жаSа сатылыK ж_йесін жасауCа баCытталCан. БаCдарламаныS ж_зеге асуы білім мекемелерін компьютерлендіруге Cана емес, білім беруді аKпараттандыруды Kамтамасыз ету ‰дістемесіне, Cылым мен т‰жірибеніS ™зара т‰рбиеленуі байланысуына да т‰уелді. Jазіргі кездегі компьютерлік технологияныS даму деSгейі жаSа д‰уірдіS мультимедиялыK, телекоммуника-циялыK м_мкіндіктері мен артыKшылыKтарын к™рсететін толыKKанды сапалы, наKты алCы шарттар болып табылады. Бaндай м_мкіндіктерді ж_зеге аыру _шін білім саласында да, сондай-аK Kазіргі кездегі аKпараттыK-коммуникациялыK технологияны дамыту саласында мамандарды біріктіруге к_ш салуда. Б_гінгі таSда мектеп п‰ндерін компьютер к™мегімен оKыту н‰тижелілігін зерттеудегі Cылыми проблемаларды шешу еS басты орын алды. Зерттеу н‰тижелері к™рсетіп отырCандай, мектеп п‰ндерін оKыту процесінде компьютерді Kолдану мaCалім мен оKушы Kарым-Kатынасы ж_йесін, олардыS іс-‰рекеттерініS мазмaнына, Kaрылымына ™згеріс ‰келеді, т_рлендіреді. Демек, оKыту процесінде компьютерді Kолдану білім мен біліктілікке Kоятын талаптарды Kайта Kарап, жетілдіріп ж_йелеуді талап етеді. Jазіргі заманCы аKпараттыK технологиялар ‰рбір оKушыныS білім беру _рдісіне шыCармашылыK Kабілетін дамытуCа айKын м_мкіндіктер береді. Сондай-аK оKушыныS танымдыK іс-‰рекеттері к_шейіп, ™зіндік жaмыстарды тез орындау м_мкіндіктері артады. Осылайша оKыту KaралдарыныS бірі –электрондыK оKулыK. Ол оKушыларды даралай оKытуда жаSа информацияларды жеткізуге, сондай-аK игерілген білім мен біліктерді тесттік баKылауCа арналCан программалыK Kaрал.
Білім беру ж_йесінде электронды оKулыKтарды пайдаланып, _лкен табыстарCа жетуге болады. Электронды оKулыKтарды пайдалану барысында оKушы екі жаKты білім алады: біріншісі-п‰ндік білім, екіншісі-компьютерлік білім. Электронды оKулыKтарды пайдалану оKушыныS ™з бетінше шыCармашылыK жaмыс жасауына, теориялыK білімін практикамен aштастыруына м_мкіндік береді. Электронды оKулыKKа оKу технологиялары жинаKталCан. Мысалы: ойын арKылы оKыту, блокты оKыту, тірек- сигналдар арKылы оKыту, т.с.с. Электронды оKулыK арKылы оKушы к™птеген Kосымша материал ала алады, осы алCан м‰ліметтерін компьютерден к™ргендіктен есіндежаKсы саKтайды, ™з бетінше жaмыс жасау Kабілеті Kалыптасады. Осылайша жас aрпаKты оKытуда инновацияны пайдаланудыS – шыCармашылыK жетістіктіS негізгі к™зі.
СоSCы кезде білім берудегі жаSа аKпараттыK технологияларды пайдаланудыS баCыттары табысты дамып келеді, с™йтіп оKыту процесіндегі аKпараттыK технологияныS жаSа Kaралдарын Kолдана отырып, оKытудыS тек Kана формасы мен ‰д‰ісі ™згеріп Kана Kоймайды, жаSа басKару ж‰не оKу процесін KадаCалау ‰дістерініS пайда болуына м_мкіндік туCызады. €лемдік т‰жірибені _йреніп, жинаKтап Kорыту арKылы д_ние ж_зілік білім беру кеSістігіне ену векторын айKындауCа болады. Мысалы « Интернет – оKу орны » баCдарламалары ж_зеге асырылуда.
JоCамныS одан ‰рі дамуы – aстаздыS к‰сіби даярлыCына, ‰дістемелік жаSалыKтармен, жаSа аKпараттармен Kарулануына байланысты. МaCалімніS аKпараттыK м‰дениеті – ™мір бойы жаSалыK іздеп, оны табу,ізденіс-мaCалім ™мірініS ™зегі. Міне, аKпарат кеSістігін тереS меSгерген мaCалім ™зініS аKпараттыK м‰дениетініS биіктігімен, жан-жаKтылыCымен, к‰сіби шеберлігімен,іскрлігімен ерекшелетіндігін ™мірдіS ™зі д‰лелдеп отыр.
И.В.Роберт аKпараттыK технологиялар орталарын пайдаланудыS келесі педагогикалыK маKсаттарын аныKтайды:
АKпараттыK технологияларды Kолдану негізінде оKу- т‰рбие процесініS барлыK деSгейін жетілдіру: -
- оKыту процесініS ыKпалы мен сапасын арттыру,
- танымдыK KызметтіS екпінділігін арттыру,
- п‰наралыK байланысты тереSдету,
- Kажетті аKпаратты іздеді оSтайландыру ж‰не к™лемін aлCайту.
2.ОKушы тaлCасын дамыту, аKпараттыK KоCам шартында ™мір с_руге даярлау.
- ойлардыS т_рлі фррмаларын дамыту,
- коммуникативтік Kабілеттерді дамыту,
- к_рделі жаCдайда оSтайлы шешім немесе шешу нaсKаларын Kабылдау даCдыларын Kалыптастыру.
- компьютерлік графика, мультимедиа технологияссын пайдалану арKылы эстетикалыK т‰рбие беру,
- аKпараттыK м‰дениетті Kалыптастыру, м‰селені немесе жаCдайды моделдеу біліктілігін дамыту, аKпаратты ™Sдей білу:
- ЭкспериментальдыK-зерттеушілік Kызметті іске асыра білуді Kалыптастыру.
3.JоCамныS ‰леуметтік тапсырысын орындау:
- АKпараттыK сауаты бар тaлCаны даярлау :
- компьютерлік орталарды пайдаланушыны даярлау:
ОKыту _рдісінде компьютерлік технологияларды пайдадалану келесі маKсаттарCа баCытталады:
- компьютерлік технологиялардыS м_мкіндіктерін іске асыру арKылы оKыту _рдісініS ыKпалдыCы мен сапасыныS деSгейін к™теру:
- танымдыK ‰рекеттердіS белсенділігін арттыратын ынталарды Kамтамасыз ету:
- Kазіргі заманCы аKпарат ™Sдеу орталарын пайдалану негізінде п‰наралыK байланысты тереSдету.
ОKыту процесінде аKпараттыK технологияларды пайдалануда келесі дидиктикалыK маKсаттарды іске асыруды міндет ету Kажет:
1. ОKу еSбегін рационалды aйымдастыру даCдыларын Kалыптастыру.
2. ОKылатын п‰нге KызыCушылыK Kалыптастыру.
3. Ойлау ‰рекеттерін жалпылау т‰сілдерін маKсатKа баCдарлауды Kалыптастыру.
4. ОKушыныS ™з беттерінше жaмыс істеулерін дамыту.
5. ОKушыны шыCармашыл т_рлендіруші ‰ректтерге баулу.
6.АлCан білімдерін пайдалану біліктерін Kалыптастыру ж‰не оны ™з бетінше іздену арKылы кеSейту.
АKпараттыK технологияларды оKытуда Kолдану – оKытудыS CылымилыK, жекелік т‰сілі, к™рнекілік сияKты маSызды дидактикалыK принциперін іске асырып, оныS т_рлі Kaралдары мен ‰дістерін оSтайлы _йлестіреді.
ОKушылардыS п‰нді жаKсы игеруініS басты шарты мaCалімніS осы сабаKKа деген KызыCушылыKты тудыра білуінен басталады. ЖаSа технологиялар – педагогтыS м_мкіндігін к_шейтетін Kaрал, біраK ол мaCалімді алмастыра алмайды.
СабаKты компьютермен с_йемелдеу ісін ж_зеге асыру:
- компьютерді пайдалану арKылы оKу сапасыныS артуы мен оKыту аймаCыныS кеSеюіне байланысты KоCамныS ‰леуметтік талабына сай болуы;
-компьютерлік технологияныS бaрынCы д‰ст_рлі п‰ндерге енгізілуі.
ОKушылардыS ‰рт_рлі компьютерлік техникалыK Kaралдарды игеріп, соларды тaтыну т‰сілдерініS Kалыптасуы, яCни оларды игеру оKушыларды жаSа білім ортасына жылдам енгізеді. Компьютермен оKытудыS ™з маKсаты, мазмaны, формасы ж‰не ерекше ™ткізу т‰сілі бар екені белгілі. Осындай сабаKтар жасаудыS мынадай негізгі кезеSдері:
- оKыту маKсатын аныKтау:
- ™тілетін таKырыптыS, б™лімніS материалдарын талдау керектілерін таSдап алу ж‰не оныS сценарийін Kaрастыру.
- сабаKты ж_ргізудіS программасын жасау
- оKу процесінде компьютерлік с_йемелдеуі бар сабаKтарды кіргізу.
Компьютерлік с_йемелдеуі бар сабаKтарды жасаудыS алCашKы кезеSін таSдап алынCан таKырып бойынша оKыту маKсаттарын аныKтаудан басталады.
Білім беру маKсатын ж_зеге асыру н‰тижесінде оKушылар оKу материалыныS жаSа к™лемін игереді, оныS сапасын арттырады, деSгейін ™сіреді.
Бaл маKсат екі топKа б™лінеді:
-оKушыларды білім негіздерімен, наKты фактілермен т_сініктермен заSдармен, теориямен таныстыру
- жалпы ‰леуметтік п‰ндік ж‰не п‰наралыK біліктілікті, соларды игеруді Kалыптастыру, яCни алдыSCы білімді Kолдану т‰сілдерін меSгеру.
ОKушыларды Kазіргі заман талабына сай, Жерсерік арнасы арKылы KашыKтан оKыту ж‰не электрондыK оKулыKтарды пайдаланып, география п‰ніне деген KызыCушылыCын арттыру ‰рбір география мaCалімініS міндеті. €рине электрондыK оKулыKтарды KолданудыS ‰сері мол.ЭлектрондыK оKулыKтар мен мультемедиялыK оKыту Kaралдарын дайындауды жеделдету ж‰не KашыKтан оKытуды aйымдастыру («Білім» баCдарламасы) 2005-2010 жыл. Jазірше, электрондыK оKыту процесі жоCары ж‰не _здіксіз білім беру ж_йесінде іске асырылуда ж‰не барынша дамуда. География п‰ні басKа п‰ндермен салыстырCанда, картамен жaп- жазбас бірлестікте екенін ескеріп, оKушылардыS география сабаCында материкпен д_ние б™лігіндегі ж‰не аралдардаCы елдер мен халыKтар жайында, KызCылыKты деректерді тек оKулыK м‰тініндегі берілген карта, сызба, сурет немесе диаграммаларды пайдаланумен Cана шектелмей, электрондыK оKулыKта к™рсетілетін бейне арKылы пайдаланCан тиімдірек.ОKушылар оKулыKпен жaмыс істеу барысында географиялыK ‰дебиеттер мен карталар, сызбалар, суреттер ж‰не Kосымша кестелерді пайдалану арKылы біліктіліктерін арттыратын бролса к™збен к™ріп, электрондыK оKулыKтыS к™мегімен есте саKтау Kабілетін ж‰не п‰нге KызыCушылыCын арттырады.
ПайдаланылCан ‰дебиеттер:
Нургалиева Г. К., Тажигулова А. И., и др. Педагогические технологиии информатизации образования. Алматы: РЦИО. 2002, -269 с.
Л. Доллинер АKпараттыK коммуникациялыK оKыту технологияларыныS м‰селелері ж‰не болашаCы Информатика негіздері Cылыми-‰дістемелік журналы 2008 жыл №1 2-4 б.
Мaхамбетжанова С.Т., Мелдебекова М.Т. ПедагогтардыS аKпараттыK – коммуникациялыK технологияларды Kолдану бойынша KaзырлылыKтарын Kалыптастыру ‰дістемесі. Алматы: ЖШС «Дайыр Баспа», 2010 жыл
€дебиеттер
Ж.Садыбекова, «ОKу-т‰рбие _рдісінде аKпараттыK-коммуникациялыK технологияны Kолдану Kажеттілігі» // Информатика негіздері. №4, 2008, 4-5 б.
2. М.Bалымжанова, «АKпараттыK коммуникациялыK технологияларды пайдалану арKылы білім беру деSгейін к™теру». Информатика негіздері. №3, 2006, 2 б.
3. Б.А.€лмaхамбетова, М.А.Bалымжанова, «Білім беру ж_йесі KызметкерлерініS біліктілігін арттыруда аKпараттыK-коммуникациялыK технологиялардыS Kолданылуы». Информатика негіздері, №5, 2008, 17 б.
4. М.А.Bалымжанова «ПедагогтардыS аKпараттыK –коммуникациялыK KaзырлылыCын Kалыптастыру баCыттары», Информатика негіздері, 48 б.
3. Р.Сaрауымбетова «Білім беру деSгейін к™теруде аKпараттыK-коммуникациялыK технологиялардыS р™лі». Информатика негіздері, №2, 2008, 2 б.
Заголовок 2 Заголовок 315