Т?рбие са?аты «Наурыз? думан»
Т‰рбие саCаты
«Наурыз думан»
МаKсаты: ШыCыс к_нтізбесі жайлы білімдерін жетілдіру.
Міндеті: ШыCыс к_нтізбесі бойынша жаSа жыл 22 наурыздан басталатынын, к_н мен т_н теSесетінін т_сіндіру. Наурыз мейрамын басKа мейрамдардан айырмашылыCын ажырата білуге _йрету. ОKушылардыS наурыз мейрамы , aлттыK салт-д‰ст_рлер мен ‰дет-Caрыптар ж™нінде т_сініктерін тереSдете т_су, ™з халKыныS салтын aмытпай, жалCастыруCа баулу. ДостыKKа, татулыKKа, бауырмашыл болып ™суге т‰рбиелеу.
Jaрал-жабдыKтар: суреттер.
МaCалім:
Наурыз жыл басы, к™ктем мейрамы. Ел оCан саCынып жетеді. Наурыз мерекесінде наурыз к™же даярланады, дастархан жайылады.ХалыK бір-бірін мерекемен KaттыKтайды. Наурызда алтыбаKан Kaрылады, ‰н салынып, би биленеді. €р т_рлі ойындар ойналады.
Наурыз мейрамы к_н мен т_н тепе-теSдікке келген с‰ттен бастап тойланады. Наурыз мерекесінде к™пшілік бaлаKтардыS к™зін ашып, тал егеді. Бaл кезде мал т™лдеп, жер к™ктеп, д_ние жаSара бастайды.
І. Наурызды Kарсы алу. «Т‰тті нан» ертегісінен к™рініс.
€же: Міне Kамырымда к™терілді, жaмсаK, д‰мді, т‰тті нан пісетін болды. ДастарханCа Kамырды илейін. Арасына картоп, с‰біз салайын. Ару к™ктем, Наурыз Kыз, Jыдыр ата KонаKKа келгенде д‰м татKызайын.
Т‰тті нан секіреді.
€же: Ой, мынау не? Мына т‰тті нан маCан бірдеSе айтKысы келеді. МеніS сиKырлы орамалым Kайда?
Орамалмен жабады да «Чуф-чуф к™рінші, чуф-чуф тірілші». Т‰тті нан тіріледі.
Т‰тті нан: €же с‰лем бердік, мен б‰рін естідім. Сіз Jыдыр ата, Наурыз Kыз, К™ктем аруын к_тіп отырсыз.К™Sілді мереке болатын болды. Жарайды мен ана жолмен KонаKтарды Kарсы алайын.
Мен т‰тті нанмын
К™Sілденіп келемін-деп келе жатKанда алдынан Kоян шыCады.
Jоян: С‰лем т‰тті нан, мен сені жеймін.
Т‰тті нан: Жемеші мен саCан ™леS айтып беремін:
Мен т‰тті нанмын
€жемнен Kаштым
Жолда ж_гіріп келемін
Jыдыр ата,Наурыз Kыз, К™ктем аруын к_темін.
Jоян: Сен д‰мдісіS, сонда да жеп Kоямын.
Т‰тті нан: Балалар к™мектесіSдерші, Kоян неден KорKады?
Балалар: Желден KорKады.
Т‰рбиеші: Jане б‰ріміз жел болып _рейік. Балалар _реді, Kоян Kашып кетеді. Т‰тті нан домалап кете береді, алдынан KасKыр шыCады.
JасKыр: С‰лем т‰тті нан, мен сені жеймін.
Т‰тті нан: Жемеші мен саCан ™леS айтып беремін:
Мен т‰тті нанмын
€жемнен Kаштым
Жолда ж_гіріп келемін
Jыдыр ата,Наурыз Kыз, К™ктем аруын к_темін.
JасKыр: Сен д‰мдісіS, сонда да жеп Kоямын.
Т‰тті нан: Балалар к™мектесіSдерші, KасKыр неден KорKады?
Балалар: Иттен KорKады.
Т‰рбиеші: Jане б‰ріміз итше _рейік АФ-АФ-АФ.JасKырдан KaтылCан т‰тті нан домалап кете береді, алдынан аю шыCады.
Аю: С‰лем т‰тті нан, мен сені жеймін.
Т‰тті нан: Жемеші мен саCан ™леS айтып беремін:
Мен т‰тті нанмын
€жемнен Kаштым
Жолда ж_гіріп келемін
Jыдыр ата,Наурыз Kыз, К™ктем аруын к_темін.
Аю: Мен сені б‰рібір жеп Kоямын.
Т‰тті нан: Балалар к™мектесіSдерші,аю неден KорKады?
Балалар: аю бал жейді, арадан KорKады.
Т‰рбиеші: Jане б‰ріміз ара болайыK Ж-Ж-Ж.
Т‰тті нан:Jой мен шаршадым, ‰рі Kарай іздей алмаспын- деп томарCа отыра кетеді.Осы кезде т_лкі келеді.
Т_лкі: Мен ‰демі т_лкішек, ‰н салуды aнатKан. Ой, бaл не ™зі?
Т‰тті нан: Не емес кім? Мен т‰тті нанмын.
Т_лкі: Jандай д‰мді нан, алаKаныма отыршы.
Т‰тті нан: Бірінші алаKаныма отыр, одан мaрыныма отыр, сосын бауырсаK сияKты мені аф-ф деп жеп KойCыS келеді Cой. Ал сонда Jыдыр ата,Наурыз Kыз, К™ктем аруын кім к_теді? Одан да дос болып KонаKтарды бірге Kарсы алайыK.Олар жаKындап KалCан болар.
Есіктен К™ктем аруы, Наурыз Kыз, Jыдыр ата кіреді.
К™ктем аруы:
С‰лем, ата-аналар!
Айналайын, балалар!
Jыдыр ата, аман ба?
Jaтты болсын мерекеS!
Наурыз айы туыпты,
€не, Наурыз келеді.
€семденіп жер енді!
Наурыз Kыз:
С‰лем, анам алтын к_н!
С‰лем, Kарты халKымныS!
УаKытыма риза боп,
БаKытыма шалKыдым!
Уа, Jыдыр атамыз,
Айтылсын бізге батаSыз.
Jыдыр ата:
Ау, аман ба ,жарандар!
Алтын таSCа KараSдар!
Ерте жайнап атты таS,
Естіліп тaр шаттыK ‰н.
Т‰рбиеші: Дастархан басына жайCасып «Балд‰урен» ауылыныS дайындаCан концертін тамашалаSыздар.
1-оKушы:
ТыSдаSыздар! ТыSдаSыздар!
`лыс тойы басталды!
Наурыз туын к™теріп,
Жар салайыK ‰лемге!
2-оKушы:
К™рмегендер к™ріSдер,
Естімегендер естіSдер!
Дабылын оныS KаCайыK,
ШаKырамыз б‰ріSді,
`лыстыS aлы к_ніне!
3-оKушы.
Жыр сыйлаCан, нaр сыйлаCан тірлікке,
Jастерледік, KадіріSді білдік те.
Jaтты болсын, `лыс к_н жaмылдырCан,
Б‰рімізді ынтымаK пен бірлікке.
4-оKушы:
Басы барлыK ырыстыS,
Басы барлыK aлы істіS.
Jaтты болсын, Наурыз той
`лы к_ні aлыстыS!
Бірге:
Наурыз Kaтты болсын!
Жыл басы `лыс тойы жасасын!
5-оKушы:
`лы к_нде халайыK,
Jалай Kарап KалайыK,
С‰йг_ліктей аCайыK,
Жасын болып жанайыK.
ОртамызCа шаKырып,
БабамыздыS Jыдырдай
АK батасын алайыK!
6-оKушы:
Наурыз болып бізге сын,
КержалKаулар торыKсын.
Талапты мен іскерге
Jыдыр келіп жолыKсын!
Бірге:
Jыдыр ата, Jыдыр ата келеді,
Jыдыр ата бізге бата береді!
Jыдыр ата:
Ал, тыSдаSдар батамды:
АрдаKтаSдар атаны.
К™йлектеріS к™к болсын,
JарындарыS тоK болсын,
Jуаныш-шаттыK к™п болсын,
JайCы-уайым жоK болсын!
К_лімдесін к™кте к_н,
ШуаK шашсын к™ктеміS.
Орындалсын ойларыS,
ТойCа aлассын тойларыS!
7-оKушы:
Наурыз Kайтып оралды, аты да аSыз,
Сaрамаймыз алCыс та , аKы да біз.
^й дастархан, думанымыз сахнамыз,
`лы мейрам НаурызCа шаKырамыз!
8-оKушы:
Т™лдеп жатыр малымыз,
Jазан толы сары уыз.
С_ті к™п те,
К™мірі аз
Болады Cой наурыз!
9-оKушы:
Жайдарымыз б‰ріміз,
ДастарKанда д‰міміз.
К™жесі к™п, Kыры к™к,
Jандай жаKсы наурыз!
€н: «Ертегілер» орындайтын Ермекова €мина
10-оKушы:
ЖаSа жылдай халыKтыK
Мерекеміз бар біздіS.
Кім aKтырар KаныK Kып
М‰н-мазмaнын НаурыздыS?
11-оKушы:
Есебімен дананыS
К_н мен т_нді теSеген,
Наурызымыз жаSа к_н,
Парсы с™зі к™неден.
12-оKушы:
ЖаSа к_н ол жыл басы,
Жиырма екісі наурыздыS.
Наурыз айда т™л басы,
Б_ршік атар бау біздіS.
13-оKушы:
Арпа, бидай бастаCан
Жеті д‰мнен аспаCан.
Наурыз к™же к™п к™же
Бaл тойдаCы бас таCам.
ІІІ. `лттыK ойындар
14-оKушы:
Ей, балалар, балалар,
Енді маCан KараSдар!
Наурызды тойлайыK,
JызыK ойын ойнайыK.
1) «АрKан тартысу»
2) «Білектесу»
Jарама – Kарсы отырCан екі aл бала оS KолдарыныныS шынтаCын столCа тіреп Kояды да, бірініS Kолын бірі алаKандастыра мыKтап aстайды.Сол жаKтаCы Kолдарын ‰ркім ™зініS оS жаK KолтыCына тыCып алады. Білегі жыCылCан палуан жеSіледі.
3) «СоKыр теке»
Ойнаушылар айнала шеSбер Kaрып тaрады да, ортасынан екі адамды б™ліп шыCарады, біреуініS к™зін байлайды.Байлап болCаннан кейін к™з байлаушы адам т_рте салып Kашады. «СоKыр теке» к™зін байлаCан адамды Kуады. Jашушы да, Kуушы да шеSберден шыKпайды. Егер «СоKыр теке» ешкімді aстай алмаса, шаршаCанша Kуа береді. Ал aстаса, онда сол адам «СоKыр теке» міндетін атKарады. Осылайша ойын жалCаса береді.
15-оKушы:
Наурыз жырын жырлаймыз,
Онымен де тaрмаймыз.
ШыSдалып жеткен бaл к_нге
Ел д‰ст_рін сыйлаймыз!
16-оKушы:
ЖаSCырар д‰ст_р салтымныS
К™зделсін бaлаK жалCасы.
Jастерлі меніS халKымныS,
Мереке Наурыз жыл басы!
17-оKушы :
НиеттеріSіз аK болсын,
НаурыздыS аKшаKарындай.
БастарыSа баK Kонсын
ШаштарыSныS санындай.
Тыныш болсын даламыз,
Т_гел болсын нуымыз.
Таза болсын ауамыз,
ТaныK болсын суымыз!
V. Білгенге маржан
1. Наурыз к™же Kалай жасалады?
2. `лттыK таCамдарды атаSдар?
3. `лттыK ойындарды атаSдар?
4. С_ттен жасалатын таCамдарды атаSдар?
Би: Jара жорCа