Урок по якутскому языку в 1 классе (на якутском языке)

Саха тылыгар календарно-тематическай былаан1 кылаас Е. П. Колесова буукубаарынанМаннайгы кылааhы бутэрэр уорэнээччи билиэхтээх:
Торообут тыл бары дор5ооннорун, киирии бутэй дор5ооннору;
Сахалыы сурукка туттуллар бары буукубалары уонна кинилэр ханнык дор5ооннору бэлиэтииллэрин;
Тыл суhуоххэ хайдах арахсарын;
Кыра кээмэйдээх 5-6хоhоону (нойосуус);
2-3 саха суруйааччытын аатынМаннайгы кылааhы бутэрэр уорэнээччи сатыахтаах:
Кыра текси ургулдьу суhуохтээн уонна бутун тылларынан, соп тургэннээхтик ойдоон аа5ары (ортотунан мунуутэ5э 20 – 25 тылы)
Буукубалары уонна кинилэр ситимнэрин сыыhата суох суруйары, уhун аhа5ас, хоhуласпыт бутэй дор5ооннору, дифтоннары табатык бэлиэтиири;
Илиинэн уонна бэчээтинэй буукубаларынан суруллубут тыллары, тыллар ситимнэрин, этиилэри ал5аhа суох устары;
Тыллары, тыллар ситимнэрин уонна 3-4 тыллаах этиилэри истэн суруйары;
Тылы суhуоххэ араарары уонна 1-2 суhуохтээх тыл дор5ооннорун араастарын ыйа-ыйа, схема комотунэн ырытары;
Этиини улахан буукубаттан са5алыыры, этии бутуутун точканан бэлиэтиири;
Текст ис хоhоонунан ыйытыыга толору эппиэттиири;
Хартыынанан уонна бэйэ уруhуйунан кыра 4-5 этиилээх кэпсээни онорору;
Кэпсээни,остуоруйаны, хоhоону ойдоон истэри уонна ыйытыы комотунэн эбэтэр иллюстрациянан сирдэтэн кэпсиири;
Урут аахпыт уонна сана кинигэни тас корунунэн арааран билэри уонна аа5ыллыбыт айымньы геройдарын ааттыыры;
I салааТыл туhунан бастакы ойдобулу уоскэтииСыала: Тыл ааттыыр аналын ойдоон билии.
№ Уруок тематаБолдьо5о
1. Тыл ойдобулэ.Тыл уонна предмет. Тыл туохха нааданый? Туох суолталаа5ый? Тыл ааттыыр функциятын, тыл аналын ойдотуу. 2.09
2. Тылы сайыннарар уруок. «Куhун» 3.09
3. Тыл предмет аатын кордорор4.09
4. Тэнник суруллар, араас суолталаах тыллар7.09
5. Тыл хайааhыны кордорор8.09
6. Тылпредмет бэлиэтин кордорор9.09
7-8 Этии10.09
11.09
9. Ханнык ба5арар икки тыл икки ардыгар атын тылы киллэрэн биэриэххэ соп14.09
10. Комо тыл «уонна» 15.09
11. Хатылааhын. Сюжетнай хартыынанан этии толкуйдааhын16.09
12. Тумук17.09
II салааТыл дор5оонун араарыы.
Сыала: Тыл дор5ооннорун турар бэрээдэктэринэн таба истэр, араарар дьо5уру сайыннарыыТыл дор5ооннортон турарТыл дор5оонноро турар бэрээдэктэринэн араарар ньыманы баhылааhынДор5ооннор араастарын быhааран ойдооhунТылы суhуоххэ араарар ньыманы баhылааhынАhа5ас дор5оон араастарын истэн быhаарыы ( к а/д, у а/д,дифтонг)
Бутэй дор5ооннору этиллиилэринэн араастарын ойдооhун (ньиргиэрдээх, ньиргиэрэ суох)
Бутэй дор5оон хоhулаhыыта тыл суолтатын уларытарын ойдооhун№ Уруок тематаБолдьо5о
13 Икки дор5оонноох 1 суhуохтээх тыллар18.09
14. Ус дор5оонноох 1 суhуохтээх тыллар21.09
15. Чинэтии22.09
16.
17 Фишка. Бутэй уонна аhа5ас дор5ооннор 23.09
24.09
18.
19
20 Уhун уонна кылгас аhа6ас дор5оон 25.09
26.09
29.09
21
22 Суhуох бастакы быраабылата: тыл хас а/д соччо суhуохтээх30.09
1.10
23
24 Дифтонг 2.10
5.10
25
26 Суhуох иккис быраабылата: сана суhуох бутэй дор5оонтон са5аланар 6.10
7.10
27. Чинэтии8.10
28
29
30
31
32 Хоhулаhыы9.10
12.10
13.10
14.10
15.10
33 Ситуация 16.10
34
35 Ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох б/д19.10
20.10
36 Чинэтии21.10
37
38 Хатылааhын. Суhуоххэ араарыы22.10
23.10
39 Тылы сайыннарыы «Котор айана» 26.10
III салааБуукубаларСыала: аа5ар уонна суруйар уоруйэ5и уоскэтии№ Уруок тематаБолдьо5о
40 А, Ы2.11
41. У, О 3.11
42. И, Э 4.11
43. Υ, θ 5.11
44. Дифтонг: ЫА, УО 6.11
45. Дифтонг: ИЭ, Υθ 9.11
46. Тылы сайыннарыы: «Маннайгы хаар». 10.11
47. С, М, Н, Л, Р б/д буукубалара11.11
48. Аа5ыы 12.11
49. Хоhулаhыы13.11
50. Тыллары истэн суруйуу16.11
51. Пааралаhар б/д17.11
52. Буукуба кассата18.11
53. Д уонна Т б/д19.11
54. Т хоhулаhыыта. Коhоруу быраабылата20.11
55. Г уонна К б/д23.11
56. К хоhулаhыыта24.11
57. Этиини суруйарга уорэнии25.11
58. Х уонна 5 б/д26.11
59. Х хоhулаhыыта27.11
60. Й б/д30.11
61. Хатылааhын1.12
62. Дь уонна Ч б/д2.12
63. Ч хоhулаhыыта3.12
64. Тылы сайыннарыы «Дьыл оройо». 4.12
65. Улуус ааттара. Таабырын. 7.12
66. Нь б/д8.12
67. Нь хоhулаhыыта9.12
68. h б/д10.12
69. h хоhуласпат. Хоhулаhар уонна хоhуласпат ю/д11.12
70. Н б/д14.12
71. Н хоhулаhыыта15.12
72. Ыт уонна куоска16.12
73. Кутуйах уонна ботуук17.12
74. Ынах уонна тураах18.12
75. Куобах21.12
76. Таабырыннар22.12
IV салааКиирии дор5оон буукубалараСыала: Киирии дор5оон буукубаларын таба аа5а уонна суруйа уорэнии№ Уруок тематаБолдьо5о
77. Я, Ю ,Ё, Е 23.12
78.
79 Я, Ю ,Ё, Е- сымнатар тугэннэрэ24.12
25.12
80 Я, Ю ,Ё, Е икки дор5оону биэрэр тубэлтэлэрэ28.12
81 Я, Ю ,Ё, Е икки дор5оону биэрэр тубэлтэлэрэ11.01
82 (ЙА) дор5оон нууччалыыттан киирбит уонна сахалыы тылларга12.01
13.01
83. З б/д14.01
84. В,Ф15.01
85 «Вася» фламинго 18.01
86 Ж,Ш19.01
87 Жучка абыраабыта20.01
88 Ц21.01
89 Щ22.01
90 Ъ,Ь бэлиэлэр25.01
91. Буукубаларын дор5оон араастарынан наардааhын26.01
92. Саха алфавита 27.01
93 Таабырыннар28.01
94 Сэhэргэhэ уорэн29.01
95 Урун эhэ 1.02
96 Торообут дойду айыл5ата 2.02
97 Ытыыр хатын3.02
98 Ийэн4.02
99 Сурэ5э суох суус субэлээх5.02
100 Дьикти тубэлтэ8.02
101 Ынырыа уонна чокчоно9.02
102 Чыычаах о5ото 10.02
102 чоппуускалар11.02
103 Боконго-тургэн сырыы тыына12.02
Буукубаар, быраhаай! 13.02
Саха тыла + Сыккыс№ Саха тыла СыккысДата
1. Этии, тыл, дор5оон, буукубаДоргуччу аа5ыы 3.02
2. Этии, тыл, дор5оон, буукуба Учугэй буочар4.02
3. Этии, тыл, дор5оон, буукубаКинигэ5.02
4. Этии, тыл, дор5оон, буукуба Дьиннээх табаарыс6.02
5. Аhа5ас дор5ооннор Боотур9.02
6. Аhа5ас дор5ооннор Туйааралаах10.02
7. Аhа5ас дор5ооннор Сарсыарда12.02
8. Аhа5ас дор5ооннор Оскуола5а 13.02
9. Аhа5ас дор5ооннор Дьиэ5э 14.02
10. Аhа5ас дор5ооннор Торообут кун 23.02
11. Бутэй дор5ооннор Чуучук24.02
12 Бутэй дор5ооннор До5оттор 25.02
13 Бутэй дор5ооннор Эйэлээх о5олор 26.02
14 Бутэй дор5ооннор Обугэ оонньуута27.02
15. ХатылааhынКыhынны кор2.03
16. Хатылааhын«Сонор» оонньуу3.03
17. Тыл суhуохтэрэ уонна кинилэр араастараКыhыл маак4.03
18. Тыл суhуохтэрэ уонна кинилэр араастара Корсууу киэhэтэ5.03
19. Тыл суhуохтэрэ уонна кинилэр араастара А5атын туйа5ын хатарбыт6.03
20 Тыл суhуохтэрэ уонна кинилэр араастара Автобуска9.03
21 Тылы коhорууКырдьыксыт о5о 10.03
22 Тылы коhоруу Барыанньа11.03
23 Тылы коhоруу Коля хоргуппута12.03
24 Коно, тоттору суhуохОля. Ийэ мичээрэ13.03
25. Коно, тоттору суhуохЭйэ5эс эбээ. Айыына ийэтэ16.03
26. Аhа5ас, сабыылаах суhуохКуттас куобах17.03
27 Аhа5ас, сабыылаах суhуохЫт иччи кордообутэ18.03
28. ХатылааhынАаныс19.03
29 ХатылааhынЭhэ 20.03
30 ХатылааhынОйуур луохтуура30.03
31 ХатылааhынОйуур,тыа баайа31.03
32 Нууччалыы суруллар тылларКэскил кэпсээнэ1.04
33. Нууччалыы суруллар тылларДьокуускай2.04
34 Охсуута суох ОМирнэй куорат3.04
35. Охсуута суох ОКосмоска бастакы киhи 6.04
36. Нууччалыы суруллар тылларАныгы уйэ сибээhэ 7.04
37 Нууччалыы суруллар тылларКим буолабын? 8.04
38. Нууччалыы суруллар тылларСаха циркэтэ. «Дьээбэ» театр 9.04
39. Киhи аатыгар уонна араспаанньатыгар улахан буукубаУлуу куорат10.04
40 Киhи аатыгар уонна араспаанньатыгар улахан буукубаМосква зоопаркатыгар13.04
41. Суоhулэр уонна дьиэ кыылларын ааттарыгар улахан буукубаСаас кэлиитэ14.04
42 Суоhулэр уонна дьиэ кыылларын ааттарыгар улахан буукубаЭhэ сэргэтэ15.04
43 Куораттар, дэриэбинэлэр,орустэр уонна куоллэр ааттарыгар улахан буукубаХаас о5олоох куурусса16.04
44 Куораттар, дэриэбинэлэр,орустэр уонна куоллэр ааттарыгар улахан буукубаМаай кунэ17.04
45 ХатылааhынАт барахсан20.04
46 ХатылааhынАдаар муос21.04
47 Предмет аатаСуутук22.04
48 Предмет аатаЫт о5ото 23.04
49. Предмет аатаФёдор Попов хорсун быhыыта24.04
50 Предмет тугу гынараФедор Попов хорсун быьыыта27.04
51 Предмет тугу гынараСааскы кун 28.04
52 Предмет тугу гынараЧыычаах дьиэтэ29.04
53 Предмет бэлиэтэСэмэлиибит! 30.04
54 Предмет бэлиэтэКыталык1.05
55 Предмет бэлиэтэДорообо туруйалар! 4.05
56. Предмет бэлиэтэКуорэгэй уйата5.05
57 Предмет бэлиэтэУрумэччи6.05
58 ХатылааhынСайын7.05
59. ХатылааьынСайын8.05
60 ХатылааьынСайын ханна барабын11.05
61 ХатылааьынОйтон суруйуу12.05
62 Тумуктуур эрчиллиилэрУунуулээх ходуьа5а 13.05
63 Тумуктуур эрчиллиилэрХодуьа5а оттоьобун14.05
64 Тумуктуур эрчиллиилэрХодуьа5а оттоьобун15.05
65 Диктант Сайынны сынньаланна18.05
66 Тумуктуур эрчиллиилэрСайынны сынньаланна19.05
67 Тумуктуур эрчиллиилэрЫьыах20.05
68 Тумуктуур эрчиллиилэрЫьыах оонньуута21.05
69 Тумуктуур уруокСаха сирэ22.05